tag:blogger.com,1999:blog-15049346400229306762024-02-22T03:26:28.989-08:00Het leven van een MIOHeesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.comBlogger22125tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-27640887441068352312013-03-24T12:01:00.002-07:002013-03-24T12:02:43.468-07:00Een "eigen molen"!<div style="text-align: justify;">
Lieve mensen,<br />
<br />
Zoals gebruikelijk is het alweer even geleden dat ik van me heb laten horen. De nieuwe baan die ik heb blijkt behoorlijk hectisch, we zitten in een erg drukke periode. Een uurtje of 10 per dag werken vnl. achter de PC, en dan ook nog een uurtje of 2 woon-werkverkeer, dan heb je 's avonds weinig zin om nog eens achter een computerscherm te gaan zitten.<br />
Maar er is uiteindelijk weer een behoorlijk epistel uit komen rollen, te beginnen bij januari van dit jaar.<br />
Veel lees en kijkplezier gewenst!<br />
<br />
<br />
We waren de feestdagen redelijk ongeschonden doorgekomen en de tweede week van januari waren er weer allerlei nieuwjaarsborrels. Zo ook bij de afdeling Utrecht/'t Gooi van het Gilde Vrijwillig Molenaars. Naast een tweetal presentaties was er uiteraard tijd voor de (leerling)molenaars om bij te kleppen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Via via had ik begin december begrepen dat de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=827">Oostzijdse molen</a> in Abcoude vrij kwam voor bewoning en dat men daar een (jonge) molenaar voor zocht. Ik had bij de contactpersoon van het <a href="http://www.utrechtslandschap.nl/?RubriekID=3275&gclid=CJ3VgNrVgLYCFeXKtAodOX0Acg">HUL</a> aangegeven dat ik daar wel interesse in had.</div>
<div style="text-align: justify;">
Men wist toen nog niet wat men met die molen wilde doen. daarom vroeg ik deze avond wat nu de status was.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er zijn op dit moment plannen om deze molen als een Bed & Breakfast in te gaan zetten. Ook het HUL heeft te maken met teruglopende inkomsten vanwege de crisis en bezuinigingen en op deze manier wil men toch wat inkomsten genereren. Of dit de juiste manier is, daar valt over te discussiëren. Maar van bewoning zou geen sprake meer zijn.</div>
<div style="text-align: justify;">
Wel jammer want m'n vrouw en ik zouden het geweldig vinden om op een molen te wonen maar het zou wel een hoop praktische problemen geven. We hebben het afgelopen jaar een huis gekocht en dat zou je weer moeten verkopen. En met de huidige markt zal dat geen succes worden. En verder zijn daar nog de reistijden naar het werk enz.<br />
Aan de ene kant jammer, aan de andere kant misschien maar goed ook.</div>
<div style="text-align: justify;">
Maar ik hoorde deze avond ook dat <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=832">korenmolen 't Wissel in Elst</a> kortgeleden was vrij gekomen, of ik geen zin had om daar te gaan draaien. Nou ben ik niet zo'n korenmolenaar maar m'n "eigen" molen, dat leek me wel wat.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik kreeg contactgegevens van de voormalig molenaar en ik zou eens contact opnemen om daar eens te gaan draaien.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
In de tussentijd nog eens meegedraaid bij <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Zwaan_(Lienden)">torenmolen de Zwaan in Lienden</a>. Ik had molenaar Mariepauline al een tijdje niet gesproken en het leek me leek om weer eens bij haar te gaan kijken. En zo gezegd, zo gedaan. Zaterdag 12 januari stond ik om een uur of 10 bij de molen. Mariepauline was bezig met het inzetten van de windborden. Een windbord is een grote plank van ± 200x40 cm die onder uit de wiek genomen kan worden zodat er minder wind gevangen wordt. Dit wordt door veel molenaars gedaan als de molen stilgezet wordt of als het heel erg hard waait.</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigOzvjOAw38G5HBGprzY9U84Fs5w-PcMh4YWfstdA5GA0JKFMICnzWyFzUZFl6qu07M2ZXTkwK0EvUCFTmAN5lrKQIs5k90JmCuEC0vzDreMPWKl3OxA0_fVCoyMAXeBT3Sem0hPalYEk/s1600/IMG_0802.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEigOzvjOAw38G5HBGprzY9U84Fs5w-PcMh4YWfstdA5GA0JKFMICnzWyFzUZFl6qu07M2ZXTkwK0EvUCFTmAN5lrKQIs5k90JmCuEC0vzDreMPWKl3OxA0_fVCoyMAXeBT3Sem0hPalYEk/s1600/IMG_0802.JPG" height="640" width="478" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><em>Molen 't Wissel met uitgenomen windborden (open ruimte aan het uiteinde van de wiek)</em></span></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
De eigenaar heeft het in z'n jeugd eens meegemaakt dat de molen, tijdens een storm, op hol is geslagen. De molen draaide toen 200 enden (60-70 enden is al behoorlijk snel voor een korenmolen). Daar was hij zo van geschrokken dat hij voor de veiligheid altijd de winborden laat uitnemen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er stond te weinig wind om te malen. We hebben de boel aan de gang gezet en hebben even lekker bij zitten kleppen.</div>
<div style="text-align: justify;">
De molen is eigendom van een familie die op dit moment een dierenzaak heeft, deze zaak staat onder aan de belt waar de molen op staat. Ze hebben daar een oude labrador rondlopen. Mariepauline vertelde dat die hond een tijdje geleden was ontsnapt en op de belt aan het rondstruinen was. Mariepauline was in de molen uitleg aan het geven aan bezoekers toen ze een klap hoorde. Ze dat dat er een luik dicht viel en heeft er verder geen aandacht aan besteed. Een paar minuten later werd ze door de buren geroepen, ze zagen de hond roerloos bij de molen liggen. Het bleek dat ze de spreekwoordelijke klap van de molen gehad had. Gelukkig leefde ze nog. Wonder boven wonder had ze niks gebroken, er was alleen een behoorlijk stuk vlees uit haar borst geslagen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na een paar operaties was ze gelukkig weer helemaal de oude.</div>
<div style="text-align: justify;">
Zo rond een uur of 1 ben ik naar Elst gereden om even bij "m'n" toekomstige molen te kijken. Vanaf de overkant van de Rijn zag ik al dat de molen stil stond.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPQ1ADfYh0i-OqAwRb_g2l7jHM5erWIDp0ae8Pnzx4MT4CmxS1zvOQtaT51ZjtsF5Zi79s62z4WvVft2rFnPVDoCfHEFM-kBIDcGwAhcd3vzBvgS3fP3tf2chbkg0U_zQQjdbY4N0QI-g/s1600/IMG_5856.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPQ1ADfYh0i-OqAwRb_g2l7jHM5erWIDp0ae8Pnzx4MT4CmxS1zvOQtaT51ZjtsF5Zi79s62z4WvVft2rFnPVDoCfHEFM-kBIDcGwAhcd3vzBvgS3fP3tf2chbkg0U_zQQjdbY4N0QI-g/s1600/IMG_5856.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">'t Wissel vanaf de zuidkant van de Rijn gezien...</span></em></div>
<br />
Via de pont bij Elst reed ik naar de molen maar helaas was er niemand aanwezig. Het bleek dat de voormalig molenaar inmiddels begonnen was met het draaien op de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=854">Kraai in Westbroek</a>. Er is wel een tweede molenaar maar die draait doordeweeks af en toe een paar uur.</div>
<div style="text-align: justify;">
Het was prachtig weer dus ik heb met m'n telefoon wel wat foto's gemaakt (zie ook de eerste foto van dit bericht:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitCOqiYm7pkE3wIwSFYaT0ZcWn7XkALKopSvEYvlW9_QcPfJZfiaL1UPgE-FYJ-V1ai1W-UdYjpjVbjT1Xn9jdtNJBtZ70b5pNEtATLrv7Eo2rzy1FwHCc1oaMU2hdB1lpNkj0NtNE0hU/s1600/IMG_0804.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitCOqiYm7pkE3wIwSFYaT0ZcWn7XkALKopSvEYvlW9_QcPfJZfiaL1UPgE-FYJ-V1ai1W-UdYjpjVbjT1Xn9jdtNJBtZ70b5pNEtATLrv7Eo2rzy1FwHCc1oaMU2hdB1lpNkj0NtNE0hU/s1600/IMG_0804.JPG" height="640" width="476" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzUhsuwSmist8-9G22hhpqMSgNxbB2g-a3g7DRB8eLghnzQBUz_TxxoKzP61q8S9ucYAw7RoIW1ioHIZnj_g-pbw3crzxPmo6MGKZZVfFma0KSL_DX1uH0wJUPvhWpgrbspswKjXZysWE/s1600/IMG_0805.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgzUhsuwSmist8-9G22hhpqMSgNxbB2g-a3g7DRB8eLghnzQBUz_TxxoKzP61q8S9ucYAw7RoIW1ioHIZnj_g-pbw3crzxPmo6MGKZZVfFma0KSL_DX1uH0wJUPvhWpgrbspswKjXZysWE/s1600/IMG_0805.JPG" height="640" width="478" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Leuk klein molentje op een grappig rond erfje. Hij staat jammer genoeg wel wat ingebouwd maar het (zuid)westen is redelijk vrij en daar komt toch het vaakst de wind vandaan. Het leek me een leuke molen om m'n "carriére" te beginnen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Wat later heb ik contact opgenomen met de molenaars en afgesproken om eens mee te draaien.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Eind januari stond ik ingeroosterd op de Valk in Montfoort. Er stond een lekkere bries maar helaas kon er niet gemalen worden omdat de maalstenen onderhouden werden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsNNdkf6rSTcj5V-Oo2d77qUYNRl8M9bUc2Tj5n6GAnO9tkL_DyR8_MnByR6fVx4qgudWYaGdW3qC6q3DixhoEyjanmE7nw0ptAR4IFusRhdlJyVKXGlkgaH_jxz3CczsSdGD7Gzs160Q/s1600/IMG_5789.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsNNdkf6rSTcj5V-Oo2d77qUYNRl8M9bUc2Tj5n6GAnO9tkL_DyR8_MnByR6fVx4qgudWYaGdW3qC6q3DixhoEyjanmE7nw0ptAR4IFusRhdlJyVKXGlkgaH_jxz3CczsSdGD7Gzs160Q/s1600/IMG_5789.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmrbhDlLUXAE2y9GcSw6XuEKG5fQrfLvV94fFZMHWG2npoQ0lrfIbeeNGFqMxSHkRrF02Ws-8RzOvXXRA_mmrWLEd0WZGlJ4ujj6vkXCJtDE2wsMQ15csrg8DPs7ViEWqHPrhRAE_W7no/s1600/IMG_5788.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmrbhDlLUXAE2y9GcSw6XuEKG5fQrfLvV94fFZMHWG2npoQ0lrfIbeeNGFqMxSHkRrF02Ws-8RzOvXXRA_mmrWLEd0WZGlJ4ujj6vkXCJtDE2wsMQ15csrg8DPs7ViEWqHPrhRAE_W7no/s1600/IMG_5788.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<br />
We hebben die dag wat schoonmaakwerkzaamheden gedaan, wat pannekoekenmeel gemengd en met een luchthamertje het oude scherpsel van de stenen weggehakt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw3sE2Ren_34JPh-poCM3GXA65M1kjJDu2KKrUXlcUFJX1ts-GVEymHJujf-u4YHGV2UzQfudnTkLRwPIB6v-K3oDneR7_-PgkHeXtdjgvlXGSABqdZX1FKD_sE6n8kXde62UwVQSAPsc/s1600/IMG_0815.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw3sE2Ren_34JPh-poCM3GXA65M1kjJDu2KKrUXlcUFJX1ts-GVEymHJujf-u4YHGV2UzQfudnTkLRwPIB6v-K3oDneR7_-PgkHeXtdjgvlXGSABqdZX1FKD_sE6n8kXde62UwVQSAPsc/s1600/IMG_0815.JPG" height="640" width="478" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">MIO Henk bezig met het weghakken van het oude scherpsel...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Met 2e molenaar Ben van 't Wissel had ik op 9 februari afgesproken. Hij draait normaal gesproken op de <a href="http://www.molenmaallust.nl/">Maallust</a> in Amerongen maar doordeweeks draait hij wel eens op 't Wissel.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ik had met 'm afgesproken dat ik naar Maallust zou komen om daar een bakkie te doen met de andere molenaars, daarna zouden we even naar Elst rijden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Die ochtend sneeuwde het behoorlijk in Culemborg dus i.p.v. de motor heb ik toch maar even de auto gepakt. Met m'n stomme kop nog m'n portemonnee vergeten dus ik kon niet met de pont mee. Daarom maar doorgereden naar Rhenen en de brug gepakt.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Even na negenen was ik in Amerongen en na de koffie nam ik Ben mee naar Elst. We hebben meteen een paar zakken graan meegenomen zodat er in Elst ook weer gemalen kon worden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ben vertelde dat 't Wissel een leuk molentje is maar het is er erg vochtig en het kan bijzonder koud zijn. Een tijd geleden is het voegwerk vervangen en men heeft een voegmateriaal gebruikt wat slecht doorlaatbaar is voor water. Het water gaat nu door de stenen heen en bij vorst vriezen de bakstenen kapot waardoor er veel steengruis los komt. Bij binnenkomst schrok ik daar ook wel van, het was één grote gruisbende, er was ook al een tijd niet meer gedraaid.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7cPC2G0MtHbM7otVC75od6LAEZOc_oDx7HH6NbR5QD7VEv9EGbNitNqmc63mj2-nuRYkqSzgpA1Oe8V5a3vdq1mTKMYeyCsV6i8hnhs_4bKlT9dLqyfAdOxQ-SU-4doM5DUFo5nHw6nM/s1600/IMG_5798.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7cPC2G0MtHbM7otVC75od6LAEZOc_oDx7HH6NbR5QD7VEv9EGbNitNqmc63mj2-nuRYkqSzgpA1Oe8V5a3vdq1mTKMYeyCsV6i8hnhs_4bKlT9dLqyfAdOxQ-SU-4doM5DUFo5nHw6nM/s1600/IMG_5798.JPG" height="640" width="480" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpeYaKqPwFiDil4esHCvf78VT34EDrjFctTIA3tkQtos7MyGX9xhx1lV7LxYdZj4_c_MxCbYHs4C-4Zspy07AIaOWCdSpxWsI9KssSPTGMy9crHCywwf6NzMNiLBycc433gsJeuYAs1-I/s1600/IMG_5799.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjpeYaKqPwFiDil4esHCvf78VT34EDrjFctTIA3tkQtos7MyGX9xhx1lV7LxYdZj4_c_MxCbYHs4C-4Zspy07AIaOWCdSpxWsI9KssSPTGMy9crHCywwf6NzMNiLBycc433gsJeuYAs1-I/s1600/IMG_5799.JPG" height="640" width="480" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTC3NRcY9Px-vB-nIKBd4h60ta5ahj7b8B0N4WZgaYQSIUDfIERQ1l2foGentwrmeBZE3DC4f9NtcWrHUFx6odzQ_1sQKvaGrzAmQgPar2VFFPS_SNoJNAul4MJXucq7X4Tr8p-8T4dH4/s1600/IMG_5801.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhTC3NRcY9Px-vB-nIKBd4h60ta5ahj7b8B0N4WZgaYQSIUDfIERQ1l2foGentwrmeBZE3DC4f9NtcWrHUFx6odzQ_1sQKvaGrzAmQgPar2VFFPS_SNoJNAul4MJXucq7X4Tr8p-8T4dH4/s1600/IMG_5801.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQScOU_JGvuTyaWssrjUWEk51PQf7yd98GCQCKxgVLboAR9vdkBGxZ8sg3p91GGKzYGICzRRiucxGzopW1EsrwJtCMCxOZOHe5k8GDudWqSqc5sSxDflFs86vyjWB6wIsfCsfuKZZcHSE/s1600/IMG_5800.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgQScOU_JGvuTyaWssrjUWEk51PQf7yd98GCQCKxgVLboAR9vdkBGxZ8sg3p91GGKzYGICzRRiucxGzopW1EsrwJtCMCxOZOHe5k8GDudWqSqc5sSxDflFs86vyjWB6wIsfCsfuKZZcHSE/s1600/IMG_5800.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgD1KeZUl_9m4M95_UQSOq3f2Z2V4so3QO6zUcaZNlmV5cE_sSIMer3VXO5pmw2z-FtfCCS9ot8_XghlikymtJ3RmVwAIvkU64-RKaZ7UFTpWXuHFPn9enAZa57jNgQ-SheP55kKxPU5k/s1600/IMG_5802.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgD1KeZUl_9m4M95_UQSOq3f2Z2V4so3QO6zUcaZNlmV5cE_sSIMer3VXO5pmw2z-FtfCCS9ot8_XghlikymtJ3RmVwAIvkU64-RKaZ7UFTpWXuHFPn9enAZa57jNgQ-SheP55kKxPU5k/s1600/IMG_5802.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisKbRXnpgfc_TdF-mVAp0aShKMg2mkUgAcRNhWY9ry_DF__PelJ4q4I9Bl17ErJbECB7RwSx_X_UMe2FiXe0wZTjGPMYmyDlfWuBw50ygHVc5MfNnKkbeYCwXn-2ZgwXdl1lbsE8SS_E8/s1600/IMG_5804.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisKbRXnpgfc_TdF-mVAp0aShKMg2mkUgAcRNhWY9ry_DF__PelJ4q4I9Bl17ErJbECB7RwSx_X_UMe2FiXe0wZTjGPMYmyDlfWuBw50ygHVc5MfNnKkbeYCwXn-2ZgwXdl1lbsE8SS_E8/s1600/IMG_5804.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhjr-yJIVSBu1aHDJtRBpLTZomuVrWDXB1BxTamSeXkhU2c4R3q0SlLlHbqCAf93Dk3_S14MtOPWrYZYqrC5vR5hTtU9Nu4AtxHc36knq4ksY5EuRjwT48_tZ0R_QoKY7zrNwG00R5HQ8o/s1600/IMG_5807.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhjr-yJIVSBu1aHDJtRBpLTZomuVrWDXB1BxTamSeXkhU2c4R3q0SlLlHbqCAf93Dk3_S14MtOPWrYZYqrC5vR5hTtU9Nu4AtxHc36knq4ksY5EuRjwT48_tZ0R_QoKY7zrNwG00R5HQ8o/s1600/IMG_5807.JPG" height="480" width="640" /></a> <em><span style="font-size: x-small;">Hierboven een aantal foto's van het interieur van de molen. Vooral langs de muren zie je erg veel steengruis liggen.</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Ben heeft me de hele molen laten zien en het e.e.a. verteld. Ik had een hele hoop vragen opgeschreven en en die heeft hij ook beantwoord. Helaas stond er vrijwel geen wind en dus konden we niet draaien.</div>
<div style="text-align: justify;">
De molen heeft een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenkruier#Typen_kruiwerk">rollenkruiwerk</a> en normaal gesproken zijn dit houten of gietijzeren rollen die iets conisch zijn.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTKt2GE43dX6-nFqeJwS9uQOj_0i5bF4kGZ434Hf-GLjPTQ9-Fi2_RXlNTYPRx-MPKw2beboc-kbAmrKVIbeUJa18t2JI4l_P0V53ea3XQ_RgdHI_3KJiw-Xy82BPvQ0fm8kbQ3kvE3mI/s1600/kruirol.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjTKt2GE43dX6-nFqeJwS9uQOj_0i5bF4kGZ434Hf-GLjPTQ9-Fi2_RXlNTYPRx-MPKw2beboc-kbAmrKVIbeUJa18t2JI4l_P0V53ea3XQ_RgdHI_3KJiw-Xy82BPvQ0fm8kbQ3kvE3mI/s1600/kruirol.JPG" height="288" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een gebruikelijke gietijzeren kruirol...</span></em></div>
<br />
't Wissel heeft heel aparte kruirollen, het zijn gietijzeren "eitjes". Was een misverstandje tussen molenbouwer en de tekenaar bij de renovatie. De tekenaar had aangegeven dat de randen van de rollen iets afgerond moesten worden. De molenmaker heeft ze wel afgerond maar heeft dat wat overdreven waardoor ze ovaal zijn geworden. Voordeel is wel dat deze molen erg licht kruit, je kunt 'm in je eentje aan de staart rondduwen om 'm op de wind te zetten.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjh822aXclQlGGL9c3fPcQerroU_Nd1s2ddt52Gao33NoWlLyTVDwXQJLO9JcXlG3e6axAyY7YMNaIpIBcnHp3EiN2hOwBUmkyc0OSy6FgY9frOgX7byfwzaI5qvdRpbILPqIWvVAPolyo/s1600/kruirol1.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjh822aXclQlGGL9c3fPcQerroU_Nd1s2ddt52Gao33NoWlLyTVDwXQJLO9JcXlG3e6axAyY7YMNaIpIBcnHp3EiN2hOwBUmkyc0OSy6FgY9frOgX7byfwzaI5qvdRpbILPqIWvVAPolyo/s1600/kruirol1.JPG" height="302" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een kruirol bij 't Wissel...</span></em></div>
<br />
We hebben de zakken graan in de molen gelegd en we zijn weer teruggereden naar Amerongen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Nadat ik nog een uitgebreide rondleiding door Maallust heb gehad ben ik zo rond een uur of 1 weer teruggereden naar Culemborg.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
De week daarop had ik afgesproken met molenaar Nynke, zij was 1e molenaar op 't Wissel. Ik was wat te vroeg bij de molen dus ik ben even doorgereden naar kasteel Amerongen, daar was ik nog nooit geweest. Het kasteel is te zien vanaf 't Wissel.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqruQhQSgTzMC3xGs3hMBLjD3ijg5PrzwK2VcBiw0-f-CTIoIYuSE8e_DisLRYJrt_4Cc34pNJa4zTR5psBpvzqS3g20DriGrV1Y1dTgjShjHgIiLDOlxiSCrk3CbzF_dwyteEHpdK0Mc/s1600/IMG_5855.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiqruQhQSgTzMC3xGs3hMBLjD3ijg5PrzwK2VcBiw0-f-CTIoIYuSE8e_DisLRYJrt_4Cc34pNJa4zTR5psBpvzqS3g20DriGrV1Y1dTgjShjHgIiLDOlxiSCrk3CbzF_dwyteEHpdK0Mc/s1600/IMG_5855.JPG" height="480" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Kasteel Amerongen...</span></em></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Leuk stekkie, moeten we binnenkort maar eens beter gaan bekijken.</div>
<div style="text-align: justify;">
Nynke was inmiddels met haar vriend aangekomen bij de molen. Het waaide niet echt hard maar volgens Nynke loopt de molen erg makkelijk aan.</div>
<div style="text-align: justify;">
We hebben samen de windborden ingezet en de molen opgezeild. En inderdaad, ondanks de het bescheiden briesje draaide 't Wissel langzaam maar gestaag z'n rondjes.</div>
<div style="text-align: justify;">
Volgens Nynke is het contact met de buurt erg goed. De achterburen hebben een bijkeuken met toilet en als het nodig is mag je daar gebruik van maken. Als ze thuis zijn mag je daar ook rustig even binnenlopen voor een bakkie en een praatje. Nynke nam me mee om me voor te stellen. Ze waren helaas op vakantie maar we werden hartelijk ontvangen door hun zoon.</div>
<div style="text-align: justify;">
Nynke kreeg nog wel eens een verzoek van deze buren om de molen te laten draaien als zij een tuinfeest organiseerden. Als dank werd ze dan ook uitgenodigd. Ze drukte me op het hart dat ik zeker naar hun feest moest gaan want de buurman schijnt een ontzettend lekker stukkie kip klaar te kunnen maken.<br />
De overbuurman was helaas niet thuis maar hij heeft ook sleutels van de molen. Hij zet de deuren wel eens open zodat binnen doorwaait. Ook maait hij het gras en houdt hij het molenerf bij.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na een gezellig praatje bij de zoon van de achterburen liepen we terug naar de molen. Nynke en haar vriend droegen de sleutels aan me over en vertrokken weer terug naar Utrecht. Ik bleef nog even hangen om te genieten van "mijn" molen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er scheen inmiddels een bescheiden zonnetje en ook de temperatuur was aangenamer geworden.</div>
<div style="text-align: justify;">
De molen staat niet echt aan een doorgaande route maar ik kreeg nog wel twee wandelaars uit Amsterdam op bezoek. Ik heb ze een rondleiding gegeven en ze waren erg enthousiast.</div>
<div style="text-align: justify;">
Zo rond een uur of 3 heb ik de boel afgezeild en weggezet.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik ben net geslaagd en ben al "1e" molenaar... Het voelt wat vreemd maar het is wel erg leuk!</div>
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
Van molenaar Erik (<a href="http://www.cabauwsemolen.nl/?page_id=101">Middelste molen Cabauw</a>) kreeg ik de uitnodiging om mee te gaan naar Molenmakersbedrijf Vaags in Aalten. Vaags maakt regelmatig nieuwe roeden en normaal gesproken worden die gelast.</div>
<div style="text-align: justify;">
Voor een molen in België heeft het bedrijf een opdracht gekregen om een geheel nieuwe roede te <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Klinken_(verbinding)">klinken</a> zoals dat destijds ook gebeurde met de eerste stalen roeden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Even in het kort: "klinken" is een oude manier om staalplaten aan elkaar te verbinden.</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUqdbNaRUxCDgS_uu7gz2tmva3uOIrVMPYgyIhWuhGZM0pYmPfIXBfrA-b0oY3Ohj2sXaFEFMsg3RbftVgBAkxOeqvAQ7Qpi9eXdPgz5I_gygXC-VFsfpIqNK9TiNNef-zlJZ1zfVA9dQ/s1600/klinken2.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUqdbNaRUxCDgS_uu7gz2tmva3uOIrVMPYgyIhWuhGZM0pYmPfIXBfrA-b0oY3Ohj2sXaFEFMsg3RbftVgBAkxOeqvAQ7Qpi9eXdPgz5I_gygXC-VFsfpIqNK9TiNNef-zlJZ1zfVA9dQ/s1600/klinken2.JPG" height="520" width="640" /></a></div>
<div align="center">
<em><span style="font-size: x-small;">Klinken...</span></em></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
In twee platen (in dit geval een hoeklijn en een plaat) wordt een gat door en door geboord. In een smidsvuur worden klinknagels roodgloeiend gemaakt. Een te klinken nagel wordt roodgloeiend uit het vuur gehaald, door het boorgat gestoken en met een tegenhouder tegen gehouden. Het uitstekende deel (wat nog roodgloeiend is) wordt met een zware hamer platgeslagen (gestuikt). Als de klinknagel afgekoeld is zitten de beide delen "aan elkaar geklonken".</div>
<div style="text-align: justify;">
Zoals gezegd is het een oude techniek, tegenwoordig worden dit soort verbindingen via lassen of bouten tot stand gebracht.</div>
<div style="text-align: justify;">
Tijdens het gesprek met Martijn Vaags en de andere molenaars leer ik weer het één en ander bij.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er waren vroeger meerdere bedrijven die geklonken roedes maakten zoals Fransen en Verhagen. Maar het bekendste bedrijf was wel de firma Pot van de welbekende "Potroede".</div>
<div style="text-align: justify;">
Pot was een famliebedrijf welke meerdere scheepswerven had. Ze waren nogal goed in het klinken van stalen masten. Toen het wat minder ging met de schepen zijn ze steeds vaker stalen roeden gaan maken, daar begonnen ze mee zo rond 1850.</div>
<div style="text-align: justify;">
Pot had een speciale methode ontwikkeld om stalen kokers te klinken maar het is niet bekend hoe ze dat precies deden. Wat wel bekend is is dat ze zo rond de 100 roeden per jaar maakten. Ofwel: 2 per week.</div>
<div style="text-align: justify;">
Het klinken is een klus die nogal veel kracht vereist, hieronder een plaatje van twee stevige kerels die een mastdeel aan het klinken zijn. De één staat de hete klinknagel tegen te houden (links), de ander stuikt de kop met een luchthamer.</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsNZvgs87hCW9QgoOoWI_0ygBo2yfWJ09cTHSjJcPWw3JvlOocw8nkJvH4JfjlnSZhp3vx4dpLJ_A1exMZrSjJSBDTeriN09veK3Qftth1RSBB-cqWqw94IOCpFn1j6EcQFtlW4xMjqAE/s1600/klinken.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsNZvgs87hCW9QgoOoWI_0ygBo2yfWJ09cTHSjJcPWw3JvlOocw8nkJvH4JfjlnSZhp3vx4dpLJ_A1exMZrSjJSBDTeriN09veK3Qftth1RSBB-cqWqw94IOCpFn1j6EcQFtlW4xMjqAE/s1600/klinken.jpg" height="478" width="640" /></a></div>
<div align="center">
<span style="font-size: x-small;"><em>Het klinken van een mastdeel (Bron: </em></span><a href="http://www.tagrijnsalvator.nl/"><span style="font-size: x-small;"><em>www.tagrijnsalvator.nl</em></span></a><span style="font-size: x-small;"><em>)</em></span></div>
<div align="center">
</div>
<br />
Klinknagelverbindingen zien we nog vaak bij oude stalen bruggen en oude machines, bijv stoommachines.<br />
Toen men halverwege de 19e eeuw stalen roeden ging maken was dit de manier om de staalplaten met elkaar te verbinden.<br />
<br />
Met een select gezelschap molenaars mochten we 13 februari op audientie bij Vaags in Aalten.<br />
Het was die grijs en koud maar toch besloot ik op de motor naar Aalten te rijden. Ik had een leuke binnendoor-route uitgezet waarbij ik ook nog langs de Buitenmolen in Zevenaar kwam:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTuuTHKmYLJ9qWvQctgmPgTTjQLZvodggiOPhDK1el7frJ-RKqc24ECs3Slrkshgx7zHJtIenNKTT9I3FDqkDNhVf0ydQT1pEWUFVjOO1eU6kb2QeUOYvlGDtXl7ZPckOzOEhyphenhyphene_GzvUU/s1600/_MG_5653.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTuuTHKmYLJ9qWvQctgmPgTTjQLZvodggiOPhDK1el7frJ-RKqc24ECs3Slrkshgx7zHJtIenNKTT9I3FDqkDNhVf0ydQT1pEWUFVjOO1eU6kb2QeUOYvlGDtXl7ZPckOzOEhyphenhyphene_GzvUU/s1600/_MG_5653.jpg" height="640" width="426" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De "Buitenmolen" in Zevenaar...</span></em></div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Zo rond een uur of 10 kwam ik aan bij Vaags waar ik hartelijk ontvangen werd. In de kantine wachtte ik met een mok warme chocola op de rest van het gezelschap die al kort daarna arriveerden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Door Martijn Vaags werd iedereen voorzien van een bak koffie.</div>
<div style="text-align: justify;">
Martijn begon te vertellen over het klinken van roedes en al snel ontstond er een leuke discussie met alle molenaars.</div>
<div style="text-align: justify;">
Volgens Martijn wil men in Nederland (nog) niet aan nieuw geklonken roedes, dat vind men namaak,</div>
<div style="text-align: justify;">
men restaureert liever. Toch zijn het sterkere roedes dan gelaste roedes. Geklonken roedes zijn minder vatbaar voor <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vermoeiing">vermoeiing</a> (metaalmoeheid).<br />
Een roede wordt behoorlijk <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dynamische_belasting">dynamisch belast</a>, vooral als het hard waait, daardoor kan metaalmoeheid optreden.<br />
<br />
Nadeel van een geklonken roede is wel dat ze door alle <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Klinknagel">klinknagels</a> en hoeklijnen zo'n anderhalf tot twee maal zo zwaar zijn als gelaste roedes. En het is bijzonder arbeidsintensief om ze te maken. Er zitten 35 stukken plaatstaal in die allemaal een unieke vorm hebben. Verder bevat deze roede 4255 klinknagels en om die allemaal aan te brengen, daar gaat ook wel wat tijd in zitten.</div>
<div style="text-align: justify;">
Het klinken is niet een echt fijne klus en vroeger werd dat ook gedaan door "kraanige menschen".</div>
<div style="text-align: justify;">
Vaags heeft één personeelslid die het klinken geweldig vindt en hij was al vanaf voor de kerst 2012 bezig met deze roede. Een tijdrovende klus, dus.</div>
<div style="text-align: justify;">
In België komt het vaker voor dat er nieuwe roedes geklonken worden. Zoals gezegd is de roede waar ze nu mee bezig zijn voor de molen "<a href="http://www.molenechos.org/molen.php?AdvSearch=45">In Stormen Sterk" in Gierle, België</a>. Deze molen had ooit één Potroede als binnenroede en die wil men nu weer in ere herstellen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Vaags heeft ervaring met klinken maar vnl. als restauratiewerk. Ze hebben inmiddels 6 restauraties achter de rug waarvan één geklonken windpeluw. Dit is de eerste nieuw geklonken roeden die ze maken.</div>
<div style="text-align: justify;">
De roede wordt warmgeklonken zoals dat vroeger ook gebeurde.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikNY6VW7QWZJnvoVDw3F8BiefplseOgx7YpddkuYHk3L0B-5z_i0A0ld6l2XOGcBOK_NhLdZT3ZJh5ckyJSrwmxnsHFtfxetiRXTzc48BydFLjFKot5ylhVTDKuZ7SjyuyRhwg4HhWv_4/s1600/IMG_5663.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikNY6VW7QWZJnvoVDw3F8BiefplseOgx7YpddkuYHk3L0B-5z_i0A0ld6l2XOGcBOK_NhLdZT3ZJh5ckyJSrwmxnsHFtfxetiRXTzc48BydFLjFKot5ylhVTDKuZ7SjyuyRhwg4HhWv_4/s1600/IMG_5663.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><em></em></span> </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu5zQY59OIuSgzcYIwXNrZmRZFGLiT_BePb8Wt2hdB0-W1YoX1_1SGN035aucjk0n-VQj6F0o7brtJ0z16cmDB3mVGOQ1FD8nBaZ9DAJuCdtRBu0xfPawENFZg3P4DJliOCmRTgri42II/s1600/IMG_5662.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgu5zQY59OIuSgzcYIwXNrZmRZFGLiT_BePb8Wt2hdB0-W1YoX1_1SGN035aucjk0n-VQj6F0o7brtJ0z16cmDB3mVGOQ1FD8nBaZ9DAJuCdtRBu0xfPawENFZg3P4DJliOCmRTgri42II/s1600/IMG_5662.JPG" height="426" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><em>Martijn legt uit hoe een geklonken roede in elkaar zit a.d.h. van een CAD-tekening...</em></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
Het is tegenwoordig gebruikelijk om roeden van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cortenstaal">Cortenstaal</a> te maken, dit is ook een eis van onze overheid. Cortenstaal is een staalsoort die wel oxideert (roest) maar de oxidelaag is zo dicht dat het als het ware een beschermlaag vormt, het onderliggende staal roest niet verder. Er worden vaak kunstwerken van gemaakt die dan zonder enige bescherming aan weer en wind blootgesteld kunnen worden.</div>
<div style="text-align: justify;">
De roede voor "In Stormen Sterk" is van staal 37. Dit is een heel gebruikelijk constructiestaal wat voor allerlei constructies gebruikt kan worden. Het heeft een iets mindere kwaliteit dan Cortenstaal maar het voldoet ruimschoots aan de eisen die aan een stalen roede gesteld worden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Dit staal kan wel doorroesten en zal derhalve goed geconserveerd moeten worden d.m.v. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Verzinken">verzinken</a> en lakken of <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Poedercoating">poedercoaten</a>.</div>
<br />
<div style="text-align: justify;">
Oudere stalen roeden zijn moeilijk te lassen. Toen de eerste stalen roeden geklonken werden was de kwaliteit van de gebruikte staalplaten uiteraard een stuk minder dan die van nu. De samenstelling van het materiaal bevatte destijds veel <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof">koolstof</a>. Dit is een element wat samen met andere elementen de sterkte-eigenschappen van staal bepaalt.</div>
<div style="text-align: justify;">
Halverwege de 19e eeuw zat er veel koolstof in het staal. Het koolstof kwam vnl. van het verbranden van hout, kolen of cokes die gebruikt werden om het staal te verhitten. Het staal lag in een vuur van kolen of cokes (= koolstof) welke met geforceerde lucht flink heet gemaakt werd. Door de hoge temperatuur nam het staal de koolstof gedeeltelijk op. Voordeel was dat het staal bij lagere temperaturen al plastisch werd zodat het gewalst of gesmeed kon worden. Nadeel was dat het toenmalige plaatmateriaal door dit hoge koolstofpercentage (en andere verontreinigingen) brosser was en (vergeleken met nu) nogal snel scheurde of zelfs brak.</div>
<div style="text-align: justify;">
Plaatmateriaal wordt verkregen uit een gegoten stalen blok die verwarmd en daarna uitgewalst wordt. In zo'n gegoten blok konden destijds veel verontreinigingen zitten. Die werden dan mee uitgewalst waardoor een klein slakkepitje uitgewalst kon worden tot een groot vlies in het staal, dit noemt men een "dubbeling". Ter plaatse van zo'n dubbeling bestaat de staalplaat 3 lagen: staal, slakkevlies en staal. Hieronder een schematische voorstelling:</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhLo2yPn2M0rhhe6qKH5oQ1NG_wjUpNAC0sBLgIiRNKuyHpo575qt14UvwOa-ib82AOgjJfs2O_MSGlfhTg9ft0bo0_tOrDvxXfefdHUHMGIJf4GDV7rnoab7CVPvqdDNqx3Qfw3WtqJOk/s1600/Part1.jpg" height="240" width="400" /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><em>Een gegoten blok met een verontreiniging, bijv. een slakkepit...</em></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;"></span></em> </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfC6WXIxZEmGzk3jZBo8XXi_OJS9vZ4Udmozq8plHiY_VA1PTKOeADAf4yau1OkaU8n71wdbnatyzmFRgVOedprwP5tmpo-71mkDMdlrAxCVq_eHoTnv4geXSqi8RIB3uVkWp9qcP7dRs/s1600/Part2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfC6WXIxZEmGzk3jZBo8XXi_OJS9vZ4Udmozq8plHiY_VA1PTKOeADAf4yau1OkaU8n71wdbnatyzmFRgVOedprwP5tmpo-71mkDMdlrAxCVq_eHoTnv4geXSqi8RIB3uVkWp9qcP7dRs/s1600/Part2.jpg" height="120" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het blok wordt in meerdere etappes uitgewalst tot plaat, de slakkepit wordt meegewalst...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;"></span></em> </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijxVk3-P5EUpJg3aFpNqtX2Kqxv2vUKIiAd2tzH8aeoyApgof8SKn1NwkiuhmJTQ6ZutuCmulK0DcBpbLdKtnnewecXDrtHxKXf8AlCJJB9iWTF0cw6uyh3g9tnUKgHFhUm0nmemRxCOc/s1600/Part3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijxVk3-P5EUpJg3aFpNqtX2Kqxv2vUKIiAd2tzH8aeoyApgof8SKn1NwkiuhmJTQ6ZutuCmulK0DcBpbLdKtnnewecXDrtHxKXf8AlCJJB9iWTF0cw6uyh3g9tnUKgHFhUm0nmemRxCOc/s1600/Part3.jpg" height="48" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De plaat en de slakkepit zijn uitgewalst, de plaat bestaat in wezen uit 2 lagen (vandaar de naam "dubbeling") wat uiteraard niet de bedoeling is, het plaatmateriaal wordt hierdoor verzwakt...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitBn2gf5-sqOQmqqVOf5HehrZ9_z0OepMRcKW306IqFwUTodnqd5d4HjjYB1pIdghhya5m2M6CSHW0w04Po717tM0LYReS6ktN67IM_qhCKqhO64kIdPRVNC8TELx90nzQmpGj5iArR_M/s1600/Part2.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a> </div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiX2lhEDPryKeO_RyWXWxF7oxm0tAyl7U2VZqzOYMxrXvGRW-5kIK32VaDNKwNMQCDSvA_uU3M5mXfRT0eo8l5vfzZ6pUf00lhlZbszpWftnAHTyXxwtOwC5FCr2cXZNCYTp2cp_6btJL8/s1600/Part3.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a> </div>
<div style="text-align: justify;">
Vaags ondervind nog wel eens problemen vanwege dit soort zaken. Oud staal is moeilijk te lassen vanwege het hogere percentage koolstof. Door het zeer plaatselijk verwarmen en het snelle afkoelen worden de oude staalplaten bros en scheurt het sneller. En door evt. dubbelingen hecht het lasmateriaal niet mooi over de gehele dikte van de plaat. </div>
<div style="text-align: justify;">
Bij oude, geklonken roedes wil men een kleine beschadiging nog wel eens lassen, dat is vaak makkelijker en dus goedkoper. Maar vanwege bovenstaande problemen kan het zijn dat het toch niet lukt, dan moet er toch geklonken worden om de oude staalplaten weer te verbinden.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Zoals gezegd bestaat een geklonken stalen roede uit ± 35 stukken staalplaat die in een speciale vorm geknipt zijn. Deze stalen platen worden spiraalsgewijs aangebracht op hoeklijnen die de platen via klinknagels bij elkaar houden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Hieronder een schematische voorstelling van het "spiraalsgewijs" opbouwen van de staalplaten op de roede.</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi55tlPGkEnl_VZf5MRv_ynfzPvjcpiHFYRqV9qWEMukAs98LsMmhUj6t4Id99Sovl8HgBCMCiPilpHgOaw07l1Chk3XA78MwGDR2G1p429xLoTh2t5rge9NFCB6JH_WXeWR5Z-T-B-wIQ/s1600/spiraal.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi55tlPGkEnl_VZf5MRv_ynfzPvjcpiHFYRqV9qWEMukAs98LsMmhUj6t4Id99Sovl8HgBCMCiPilpHgOaw07l1Chk3XA78MwGDR2G1p429xLoTh2t5rge9NFCB6JH_WXeWR5Z-T-B-wIQ/s1600/spiraal.JPG" height="326" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><em>Spiraalsgewijze opbouw van de staalplaten van een geklonken roede...</em></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Voor de duidelijkheid heb ik de platen even een kleurtje gegeven en de hoeklijnen weggelaten.</div>
<div style="text-align: justify;">
Men begint met het klinken van de rode plaat aan een hoeklijnen, Daarna de blauwe plaat, de gele en dan de groene.</div>
<div style="text-align: justify;">
Waarom niet meteen een hele plaat aanbrengen over de gehele lengte van de roede? Simpel: de platen in de handel zijn niet zo lang we hebben het over een roede van ± 26,5 m lang. Verder is het zo dat de roede op een gegeven moment een kokervorm krijgt. Zoals eerder gelezen moet een klinknagel met een behoorlijke kracht tegen gehouden worden maar als de roede een kokervorm heeft gekregen dan lukt dat uiteraard niet meer. De tegenhouder wordt dan vastgezet op een stalen balk die men in de roede steekt. D.m.v. een contragewicht wordt er kracht op de tegenhouder gezet zodat de nagel flink aangeslagen kan worden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Dit is ook een reden waarom een geklonken roede in delen wordt opgebouwd. Stel je hebt een roede van 25 meter lang dan zou je de tegenhouder op een zeer lange stalen balk moeten monteren en die helemaal in de roede steken, dat wordt erg onpraktisch. Dat is ook de reden waarom geklonken roeden zo moeilijk te restaureren zijn. Als je bijv. ergens halverwege een kapotte klinknagel wilt vervangen dan is dat vrijwel onmogelijk. De tegenhouder zou dan op een stalen balk van ± 12 meter helemaal in de roede gestoken moeten worden, dat gaat niet echt werken.</div>
<div style="text-align: justify;">
De reden dat de platen zo versprongen aangebracht worden heeft te maken met de sterkte van de roede. Deze spiraalsgewijze opbouw is sterker dan dat je 4 platen op één hoogte zou bevestigen. In dat geval loopt er een naad over de hele omtrek van de roede, de roede zou dan alleen "gedragen" worden door de 4 hoeklijnen waar de platen op bevestigd zitten.</div>
<br />
Vaags maakt sinds niet al te lange tijd twee-delige stalen roeden. Het tweedelig maken van roeden heeft zeer veel voordelen:<br />
-De handeling gaat makkelijker omdat ze korter en lichter zijn.<br />
-Het vervoer is goedkoper omdat beide roe-delen op een normale trailer passen, voor het transport. van een eendelige roede moet altijd speciaal transport geregeld worden met begeleiding.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUJTG0sbXshcMg5osalXF0dR2gJ_oEFnWswjy7Y2oM7LPTZxT_3DMTmOPPviS3w0urXU8xJ3C1BSzCjeGrHLmvFnADaliT5W9YQBpzdiun89jHyakUOe-938IKYRPPrn95kmS6vGQdpQo/s1600/_MG_9607.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUJTG0sbXshcMg5osalXF0dR2gJ_oEFnWswjy7Y2oM7LPTZxT_3DMTmOPPviS3w0urXU8xJ3C1BSzCjeGrHLmvFnADaliT5W9YQBpzdiun89jHyakUOe-938IKYRPPrn95kmS6vGQdpQo/s1600/_MG_9607.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Dit soort dure transporten zijn niet meer nodig. Deze roeden zijn voor de Geesina in Groenekan. Deze molen staat aan een smal polderweggetje die begint met een heel vervelende knik. Ik heb begrepen dat de chauffeur behoorlijk wat capriolen uit heeft moeten halen om bij de molen te komen...</span></em></div>
<br />
Nog meer voordelen:<br />
-Voor het verzinken van een tweedelige roede zijn kortere verzinkbaden nodig.<br />
-Voor het poedercoaten/spuiten van tweedelige roeden zijn kortere spuitcabines nodig.<br />
Door die lange eendelige roeden kon je v.w.b. het spuiten en verzinken maar bij een paar bedrijven terecht die dit soort lange lengtes aankonden. Omdat de roe-delen nu maar de helft lang zijn kunnen meerdere bedrijven dit aan en kunnen er meerdere offertes aangevraagd worden. Dus meer concurrentie en betere prijzen.<br />
De tweedelige roede wordt in het midden (deel wat in de askop valt) gedeeld. Aan de binnenzijde van de koker wordt een flens met 28 gaten gelast. Door deze gaten komen de bouten die beide roe-delen bij elkaar moeten houden.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi721Vg0JEIt4yz1x7FcSOJcmG2RAUXjDCMT0spEp1JKczula2iXuRW8e5onuW_gv2ecs_9vFsccyWKubCnwJO8e94Avx6g8i8M3NGASIi1PTbdzulzhUxo9QURLQIpq7ElVDCav9U5tok/s1600/roede_2delig.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi721Vg0JEIt4yz1x7FcSOJcmG2RAUXjDCMT0spEp1JKczula2iXuRW8e5onuW_gv2ecs_9vFsccyWKubCnwJO8e94Avx6g8i8M3NGASIi1PTbdzulzhUxo9QURLQIpq7ElVDCav9U5tok/s1600/roede_2delig.JPG" height="326" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Askopgedeelte van een tweedelige roede...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;"></span></em> </div>
Aan de zijkant wordt een gat uitgesneden zodat de bouten, ringen en moeren aangebracht kunnen worden. De roe-delen worden op locatie aan elkaar gebout voordat ze in de askop gestoken worden.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdjT8YoBEYIA9XC4eSSQEciJqOuY668X3CEcAv8gv2FwmNqMO12_Rxhha6c_60c-4sySOsKDdwtmBMKzh-8n1Y1AMwj1YV65Nv2djkz13QtiTiIrql7JghyMTy3qxwMuhES0cnPrSgWnE/s1600/_MG_5683.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdjT8YoBEYIA9XC4eSSQEciJqOuY668X3CEcAv8gv2FwmNqMO12_Rxhha6c_60c-4sySOsKDdwtmBMKzh-8n1Y1AMwj1YV65Nv2djkz13QtiTiIrql7JghyMTy3qxwMuhES0cnPrSgWnE/s1600/_MG_5683.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een halve roede in de werkplaats...</span></em></div>
<br />
Deze roeden worden tegenwoordig gelast. Door het lassen wordt er plaatselijk erg veel warmte in het materiaal gebracht. Het nadeel daarvan is dat de roede gaat vervormen door de spanningen die het lassen in het materiaal brengt. Aan de binnenzijde van een gelaste roede zijn verschillende schotten gelast om het vervormen tegen te gaan. Martijn vertelt dat een roede door het lassen wel een paar centimeter korter wordt door de spanningen. Ze moeten alle te lassen onderdelen dus iets langer maken om dit te compenseren.<br />
Als een roede in elkaar gelast is dan moet deze nog verzinkt worden. Dit gebeurd in zinkbaden van ± 480°C. De roede wordt dus weer warm en ook dat geeft weer een risico op vervormen. De roede moet ook op een speciale manier in het bad gedompeld worden om vervorming tegen te gaan. Door de warmte van het verzinkbad kan een roede wel 20-30 cm langer worden door de uitzetting van het staal. Ook als de roede uit het bad gehaald wordt gebeurt dat op een speciale manier. Wijkt men hier van af dan koelt de roede op een verkeerde manier af met vervorming als gevolg.<br />
Nadat de roede is verzinkt wordt deze licht aangestraald en wordt er gespoten met een 2-componentenlak.<br />
In het verleden kwam het vaak voor dat een roede na het verzinken alleen in de menie gezet werd. De roede werd dan in de askop gestoken en daarna werd de roede afgelakt.<br />
Het nadeel hiervan is dat menie poreus is. Het niet gelakte gedeelte wat in de askop zit kan daardoor toch gaan roesten. Vandaar dat Vaags de roede eerst helemaal in de lak zet voordat deze wordt gestoken.<br />
<br />
Tenslotte deed Martijn nog een kort promotiepraatje over een nieuwe ontwikkeling die ze in de markt gezet hebben.<br />
Het is nu mogelijk om met windmolens op een rendabele manier elektriciteit op te wekken. Er zijn tegenwoordig speciale generatoren die al bij een laag toerental flink wat elektriciteit opwekken.<br />
Het gaat me hier iets te ver om dat helemaal uit te leggen (mijn verhaal is al lang genoeg!) maar wil je hier meer van weten, klik dan <a href="http://www.vaags.nl/database/images1/meer%20informatie%20over%20elektriciteitsopwekking%20in%20traditionele%20molens.pdf">hier</a>.<br />
<br />
Nadat al die molenaars uitgediscussieerd waren was het tijd om eens bij het daadwerkelijke klinken te kijken, het was inmiddels al over elven.<br />
Een korte foto-impressie:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXkNHHvsAlRPPyNsec1kdrzYvTJgB_nEkgUCiEWkBzHNODZ7sOS4CTX_R7ONE2SNdg2aS9HO08bERSXMVho3PtXO_OitMhCZKL_dBONq2XBhtyGbZmu6sm8-pKrxFaHWUBJ4Fdnn_oO5c/s1600/IMG_5664.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgXkNHHvsAlRPPyNsec1kdrzYvTJgB_nEkgUCiEWkBzHNODZ7sOS4CTX_R7ONE2SNdg2aS9HO08bERSXMVho3PtXO_OitMhCZKL_dBONq2XBhtyGbZmu6sm8-pKrxFaHWUBJ4Fdnn_oO5c/s1600/IMG_5664.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"><em>De werkplaats bij Vaags....</em></span></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiH3M4PSxpHARb0SRHKkqEA6ysyM7Lh3R940cXCZr9x5DN9TzOwhu9NxXrvSP7fTV8-VcuVJTmdghWY8bBZy14iNmaMD44nD3Eo7AXV3ZBVyBDNI2Mf1Rq_zOFDUrmEBqxmdDAyNUPCfr8/s1600/_MG_5681.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiH3M4PSxpHARb0SRHKkqEA6ysyM7Lh3R940cXCZr9x5DN9TzOwhu9NxXrvSP7fTV8-VcuVJTmdghWY8bBZy14iNmaMD44nD3Eo7AXV3ZBVyBDNI2Mf1Rq_zOFDUrmEBqxmdDAyNUPCfr8/s1600/_MG_5681.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De klinknagels die speciaal geïmporteerd worden vanuit Engeland...</span></em> </div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKSgJuaJzzylBrBiWD8HYajBrEwM-2JAhJuVwxi1yuVdXJFyERIbHzfTZfEnvMjkldq2yz66e9LzlgzlIhrhoxZqYH7aQcu-0Ct8eBopv7vTgQw0IdZocnilwtjrt6bzxjnPGtTmvlKok/s1600/IMG_5685.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKSgJuaJzzylBrBiWD8HYajBrEwM-2JAhJuVwxi1yuVdXJFyERIbHzfTZfEnvMjkldq2yz66e9LzlgzlIhrhoxZqYH7aQcu-0Ct8eBopv7vTgQw0IdZocnilwtjrt6bzxjnPGtTmvlKok/s1600/IMG_5685.jpg" height="640" width="426" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Met een gasoventje worden de klinknagels tot 800 a 900°C. Als ze de juiste temperatuur hebben worden ze met een tang uit de oven gehaald...</span></em></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOU6SHuU64mNDM3jZtebumA_lJxpn0CREXXgw-6Ei1pm-Lh1tWNJyb1YkR693vJMb01t7UB8k7S8vdoFzbXAp8yv4t0XqRuFoRd9aq6t5mDd90ginJj2O1d-Xwfxmsc7ZTlGRuAd9XE5Y/s1600/IMG_5686.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOU6SHuU64mNDM3jZtebumA_lJxpn0CREXXgw-6Ei1pm-Lh1tWNJyb1YkR693vJMb01t7UB8k7S8vdoFzbXAp8yv4t0XqRuFoRd9aq6t5mDd90ginJj2O1d-Xwfxmsc7ZTlGRuAd9XE5Y/s1600/IMG_5686.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Hier kijken we in de roede. Aan de rechterkant zie je de zware stalen balk met daarop de tegenhouder (cilindertje). De stalen balk wordt met de tegenhouder in de roede gestoken. Aan het ene uiteinde van de balk staat de tegenhouder, aan het andere uiteinde hangt een contragewicht aan de stalen balk. Deze balk hangt in het midden aan een kraan.</span></em></div>
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCDNKsg9wIz4nicJ52aMx4nYmsYvQgxlj9QC4Oe3QtcKzzIp-Ls4O4HgvvudUOWCkPdfKkMZzycmaU3SCzd1A_4eCCx-MfmdyQeuAxkr9oh0l0QED54qOKlZlkSxNewCjF_HeSa1md8W4/s1600/IMG_5687.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCDNKsg9wIz4nicJ52aMx4nYmsYvQgxlj9QC4Oe3QtcKzzIp-Ls4O4HgvvudUOWCkPdfKkMZzycmaU3SCzd1A_4eCCx-MfmdyQeuAxkr9oh0l0QED54qOKlZlkSxNewCjF_HeSa1md8W4/s1600/IMG_5687.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Hier zien we nog net de roodhete klinknagel in de tegenhouder zitten. Door nu iets met de kraan te hijsen wordt de stalen balk met de tegenhouder tegen de bovenkant van de roede gedrukt...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPG94ngJtwTCrpGXzNmXK5Uy_MdSoZjYyQhwkqhwQnNRR7ZFz9EeHn99eJE9vURE5uLhf-XoAZcSDlIBiXDK_ITJY0VTavBNHLDPB5j86ww-HCHjTy8U7ev6caijEu1nedlwPqe6rpp2g/s1600/_MG_5673.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPG94ngJtwTCrpGXzNmXK5Uy_MdSoZjYyQhwkqhwQnNRR7ZFz9EeHn99eJE9vURE5uLhf-XoAZcSDlIBiXDK_ITJY0VTavBNHLDPB5j86ww-HCHjTy8U7ev6caijEu1nedlwPqe6rpp2g/s1600/_MG_5673.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Aan de bovenkant steekt nu de roodhete steel van de klinknagel uit...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXmruN3jWCE3zWb8iPtzDVr4LhQ1-qjL5RO9gFGB67kuTVtE2JL8fhzs87vOFhcf3-OazDWTaig5iyReDipFxv6vHMWSBQZx4zNr4v2U00xBbvlXi63IRaigUwXYSY5vcgX9n56Enlfy8/s1600/_MG_5671.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXmruN3jWCE3zWb8iPtzDVr4LhQ1-qjL5RO9gFGB67kuTVtE2JL8fhzs87vOFhcf3-OazDWTaig5iyReDipFxv6vHMWSBQZx4zNr4v2U00xBbvlXi63IRaigUwXYSY5vcgX9n56Enlfy8/s1600/_MG_5671.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Met 3 a 4 flinke klappen met een zware hamer wordt de kop "gestuikt" (geplet) waardoor de plaat aan de hoeklijn vast komt te zitten. Omdat de nagel warme nagel afkoelt en krimpt worden plaat en hoeklijn nog strakker tegen elkaar aan getrokken...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS4cQkAn_flwMD9AF8wm-lbO2UVMs7JJc1RhrFeO57awPLgSszGzu2V1Aw52O1oO5oEFkr_rwm3NacaqpOmSBGm9ds5L1DwtFKkRSf6uYbX17ez7-8sqHQGXdu_lv2T9k44mWuJY_IX_g/s1600/_MG_5674.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhS4cQkAn_flwMD9AF8wm-lbO2UVMs7JJc1RhrFeO57awPLgSszGzu2V1Aw52O1oO5oEFkr_rwm3NacaqpOmSBGm9ds5L1DwtFKkRSf6uYbX17ez7-8sqHQGXdu_lv2T9k44mWuJY_IX_g/s1600/_MG_5674.jpg" height="426" width="640" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het resultaat: hoeklijnen en platen met elkaar verbonden door een grote hoeveelheid klinknagels...</span></em></div>
<br />
Hieronder een korte video-impressie van het klinken.<br />
Bedankt voor het kijken en lezen en tot een volgende keer.<br />
<br />
Marcel<br />
<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/ES-YLLleyYE" width="560"></iframe>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhsNZvgs87hCW9QgoOoWI_0ygBo2yfWJ09cTHSjJcPWw3JvlOocw8nkJvH4JfjlnSZhp3vx4dpLJ_A1exMZrSjJSBDTeriN09veK3Qftth1RSBB-cqWqw94IOCpFn1j6EcQFtlW4xMjqAE/s1600/klinken.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"></a> </div>
<br />
Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-23790990711962967112012-12-23T22:38:00.001-08:002012-12-23T22:38:52.792-08:00Daar zijn we weer!<div style="text-align: justify;">
Lieve mensen,</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
Eindelijk weer een bericht van die MIO (nu eindelijk molenaar), het is alweer ruim een jaar geleden dat ik wat van me heb laten horen. Geen zin, lui, toch wel teleurgesteld dat ik gezakt was, verhuizing, faillissement (ben gelukkig weer goed terecht gekomen), geen tijd, allemaal "redenen" waarom ik m'n blog niet bijgehouden heb.</div>
<div style="text-align: justify;">
Wat wel leuk is om te zien, is dat m'n blog nog steeds regelmatig bekeken wordt, het aantal "hits" staat inmiddels op ruim 25.000, het wordt per dag gemiddeld door 30 mensen bekeken en ik heb in de tussentijd ook erg veel leuke reacties gehad.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik ben deze blog ooit begonnen om de vrijwilligers in de diverse molenwinkels uit te leggen wat er nou precies boven hun winkeltje gebeurt want veel vrijwillgers hadden daar geen idee van. Ik heb altijd geprobeerd duidelijk uit te leggen hoe e.e.a. werkt in een molen a.d.h. van tekst, foto's en video's en ik hoop dat de lezers dat ook zo ervaren.</div>
<div style="text-align: justify;">
Maar goed, er is afgelopen jaar een hoop gebeurd. In april ben ik dan uiteindelijk geslaagd voor m'n proefexamen bij molen <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=853">Rijn en Weert</a> in Werkhoven en afgelopen oktober heb ik het landelijk examen gedaan op de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1321">Mallemolen</a> in Gouda en ben geslaagd. De examinatoren waren bijzonder tevreden en hadden alle vertrouwen in me. Ik was verschrikkelijk zenuwachtig maar dat vond men helemaal niet nodig want "dat komt helemaal goed met jou". Ik heb daar dan ook de spreekwoordelijke sleutel van de molen gekregen.</div>
<div style="text-align: justify;">
En dan? Dan ben je geslaagd maar wat nu? Ik heb mijn gehele opleiding op verschillende molens gedraaid (<a href="http://heesface-mio.blogspot.nl/2010/12/inleiding.html">zie eerdere blogberichten</a>) en in de tussentijd zijn we ook nog eens verhuisd naar Culemborg. Het resultaat daarvan is dat ik geen vaste molen heb om bij mee te draaien, ik zit nu dus een beetje tussen wal en schip in.</div>
<div style="text-align: justify;">
Gelukkig ben ik kortgeleden door molenaar Paul van <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=839">molen de Valk</a> in Montfoort gevraagd of ik daar wilde meedraaien. Graag natuurlijk, want ik ken de molenaars en leerlingen redelijk goed en het is een gezellige club.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik werd aangemeld bij de stichting Utrechts Molens als 4e molenaar van de Valk na molenaars Paul, Piet en Aart. Gelukkig, want dat molenaarschap moet je wel en beetje bijhouden, zeker als je net begint. Het is net als autorijden: Je hebt je rijbewijs gehaald maar de echte ervaring doe je pas op als je daadwerkelijk zelfstandig het verkeer in gaat. En dat geldt ook voor een (beginnend) molenaar.</div>
<div style="text-align: justify;">
Molenaar Paul heeft het rooster voor het nieuwe jaar gemaakt en afgelopen zaterdag 22 december was dan m'n eerste "draaidag". Nou ja, draaien.... Het maalseizoen is afgelopen en de molen is versiert met lichtjes dus van "draaien" kwam weinig.</div>
<div style="text-align: justify;">
Zo rond een uur of 10 stond ik bij de molen en werd daar verwelkomd door MIO's Gerben en Hein. Ook MIO Henk kwam er al vlot achteraan en molenaar Paul kwam even een bakkie doen. Molenaar Piet komt ook altijd even een bakkie doen voordat hij naar zijn molen in <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=841">Oukoop</a> gaat. Jullie horen het al, het is er altijd een gezellige bende.</div>
<div style="text-align: justify;">
Voorzitter Hans van Stichting molen de Valk kwam ook nog even langs om me welkom te heten als 4e molenaar.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na de nodige koffie, thee en koek gingen we aan de gang. Als eerste moest de molen even goed gezet worden. De dag ervoor waren er rietdekkers geweest om een gat in de kap te repareren. Ze hadden de kap iets omgezet zodat ze er met ladders makkelijker bij konden. Omdat het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlucht">gevlucht</a> nu met lampjes is opgetuigd moest de molen met z'n "gezicht" naar de provinciale weg gedraaid worden zodat passanten de molen goed kunnen zien.</div>
<div style="text-align: justify;">
Als molenaar mag/moet je je leerlingen instrueren dus ik heb ze meteen aan het werk gezet :-). Toch blijft het vreemd: ik ben als molenaar eindverantwoordelijk voor alles wat er op de molen gebeurd. Maar een leerling als Hein draait al vanaf het begin op deze molen mee en kent dat ding door en door, hij heeft zoveel meer ervaring als ik op de Valk.....</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik heb MIO's Gerben en Henk aan het werk gezet en zij hebben het gevlucht in de juiste richting gezet. Henk is net een week leerling dus ik heb hem en Gerben bij de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Staart_(windmolen)">staartbalk</a> e.e.a. uitgelegd over de touwen die daar hangen. Om het te verduidelijken zijn we ook nog even de kap in geweest en heb daar ook enige uitleg gegeven over de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">vang(balk),</a> de pal en de kneppel.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik vind het leuk om zaken uit te leggen (vandaar ook deze blog), het is m'n streven om tzt instructeur en misschien wel examinator te worden. Maar daar moet te behoorlijk veel ervaring voor hebben dus dat duurt nog wel even.</div>
<div style="text-align: justify;">
Molenaar Paul stak z'n hoofd nog even door het luik om te zien of we wel nuttig bezig waren, er stond ook nog 300 kg meel die gebuild moest worden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Even een korte uitleg:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgp1yvjXqBfIIe29SCZmlMMDjq7NMaRXN0hzl6P6Lyc_A8CagSPvgEBCtaDQss7TIPFH1XtTwYPrriZf_yy_C3ydVt04Qkt-S2qqKczs-ZInTyskVgVAC3hPaeitn6oD5wJWscUHGHS9Ec/s1600/Graankorrel_doorsnede.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgp1yvjXqBfIIe29SCZmlMMDjq7NMaRXN0hzl6P6Lyc_A8CagSPvgEBCtaDQss7TIPFH1XtTwYPrriZf_yy_C3ydVt04Qkt-S2qqKczs-ZInTyskVgVAC3hPaeitn6oD5wJWscUHGHS9Ec/s1600/Graankorrel_doorsnede.jpg" height="301" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;">(Bron: Voedingscentrum)</span></div>
<div style="text-align: center;">
<span style="font-size: x-small;"></span> </div>
<div style="text-align: justify;">
Een graankorrel bevat veel voedingsstoffen, daarom worden die dingen verwerkt in veel voedsel. Echter, die korrel is van zichzelf nogal hard, daar kouw je je gebit op kapot. Vandaar dat die dingen vermalen worden.<br />
In de prehistorie ging dat eerst met <a href="http://www.molenstenen.nl/?page_id=216">wrijfstenen</a>, later met handmolens en weer later werd de windmolen gebruikt om die korrels op industriële wijze kapot te krijgen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Resultaat: volkorenmeel: alles van die korrel zit nog in dat meel, de kiemen (griezen), de baard, het vliesje (zemel) en de vermalen meelkern.</div>
<div style="text-align: justify;">
Om bijv. witbrood te maken heb je alleen die vermalen meelkern nodig (bloem) en daarom moet de rest er uit "gefilterd" worden. Hierbij hebben we een gelukkie want die vermalen meelkern heeft een zeer kleine korrelgrootte terwijl de zemelen en griezen wat grover zijn. En da's mooi want die kun je dan scheiden via een zeef.</div>
<div style="text-align: justify;">
Vroeger, toen er nog geen mechanische hulpmiddelen waren, toen werd het volkorenmeel in een doek gedaan en dichtgebonden. Door te schudden kwam de bloem door de mazen van het doek naar buiten en bleven de zemelen en griezen in het doek achter. Deze doek noemde men een "buidel" wat later is verbasterd tot "buil". "Builen" is dan ook het werkwoord voor het scheiden van bloem en zemelen/griezen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Wie ooit op de luizolder van de Valk is geweest heeft rechts die grote lange kast zien staan met die witte luiken aan de zijkant: dat is de buil.</div>
<div style="text-align: justify;">
Op dit moment wordt dat ding nog elektrisch aangedreven maar tzt moet dat door de wind gaan gebeuren.</div>
<div style="text-align: justify;">
Binnen die kast draait een grote cilinder waar fijnmazig zeefdoek omheen is gespannen, dit is de daadwerkelijke "buil". Binnen die buil draait dan weer een as in tegenovergestelde richting. Aan die as zitten schoepen die de volkoren meel goed omwoelen binnen de buil zodat e.e.a goed gezeefd wordt. De zemelen zijn te groot voor de mazen van de buil en worden aan het andere uiteinde van de buil afgevoerd. Ze vallen in een pijp die op de maalzolder uitkomt en daar worden ze opgevangen in een zak.<br />
De bloem valt wel door de mazen van de buil en valt onder in de trog van de builkast. Onder in die trog draait een schroef die de bloem naar het uitloopgat transporteert. En ook hier valt het spul door een pijp naar de maalzolder en ook daar wordt het opgevangen in een zak.<br />
Van dit proces heb ik een houtje-touwtje filmpje gemaakt. In dit filmpje zien we de electrische aandrijving en de toevoerton van het volkoren meel. In die ton zit een roerwerk die de meel gelijkmatig toevoert aan de buil. Daarna zien we de buil zelf. Normaal gesproken is deze geheel dicht maar ik heb even een luik open gemaakt zodat je de buil zelf goed kunt zien. Helaas is de transportschroef niet goed te zien, het is iets te donker in de trog. Tenslotte zien we de verschillende meelpijpen waar de bloem en de zemelen worden opgevangen:<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="allowfullscreen" frameborder="0" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/Fb5D86V6XqE" width="420"></iframe>
<br />
<br />
Ik was samen met MIO Henk boven lekker bezig met het toevoeren van meel aan de buil toen we vanaf beneden de melding kregen dat beneden de bloemaanvoer was gestopt. Bij nadere inspectie bleek de transportschroef (onder in de trog) stil te staan. Buil uitgeschakeld en maar eens kijken wat het probleem is. Na het openen van de luiken bleek dat de bloem zich had opgehoopt boven het afvoergat. De transportschroef krijgt daardoor zoveel weerstand dat deze stil gaat staan.<br />
Daarna moesten we nog uitvogelen hoe het komt dat het zich daar ophoopt.<br />
Vanuit de trog komt de bloem via een gat in de luivloer in een meelpijp die door de steenzolder naar de maalzolder gaat. Het eerste gedeelte van die pijp staat onder een hoek die net iets te flauw is. Als het goed droog weer is dan wil de bloem daarover nog wel doorglijden naar beneden. Maar zoals jullie je nog kunnen herinneren regende het behoorlijk, afgelopen zaterdag. De lucht was vochtig en ook de bloem voelde behoorlijk vochtig aan. Gevolg is dat de bloem wat makkelijker aan van-alles-en-nog-wat blijft plakken. Er ontstond wat klontvorming en ook het naar beneden glijden door die meelpijp ging niet zo goed. daardoor hoopte de bloem zich op met een stilstaande transportschroef als gevolg.<br />
Maar.... het liep al tegen enen, tijd om de inwendige mens te gaan verzorgen. Tja, je zou het niet denken maar ook stoere molenaars moeten eten.<br />
Na de lunch hebben we geprobeerd het probleem op te lossen. We hebben het doorvoergat van de bloem vrijgemaakt en de bloem voorzichtig handmatig doorgevoerd. Via het open luik in de builkast konden we mooi zien hoe de bloem werd afgevoerd door het afvoergat. Echter, na een tijdje zagen we dat de bloem zich toch weer ophoopte. Op de steenzolder heb ik toen het deksel van de meelpijp gelicht. Deze pijp hoort leeg te zijn omdat de bloem normaal gesproken naar beneden glijdt. Echter, de pijp lag vol met bloem, teken dat de bloem niet lekker afglijdt op de bodem van de pijp. Met een houten hamer gaf ik toen een paar ferme tikken tegen de meelpijp en toen begon de bloem lekker door te lopen. Ook uit het doorvoergat kwam ineens veel bloem, daar zat de boel dus verstopt.<br />
Alleen door tegen die meelpijp te blijven kloppen bleef de bloem goed doorlopen en daarom hebben we de taken meer even verdeeld. Ik bleef op de luizolder het meel toevoeren, Gerben bleef op de steenzolder op de meelpijp kloppen (ik hoop dat je niet al teveel last hebt van je arm!) en Hein stond op de maalzolder de zemelen en het bloem op te vangen. Op dat moment moesten we nog een paar zakken builen dus dat zou niet al te lang duren.<br />
Zo gezegd en gedaan en dat ging goed. De buil draaide lekker door en de schroef heeft niet meer stil gestaan.<br />
Nadat het laatste restje bloem de buil uit was hebben we de boel stil gezet en zijn we aan de schoonmaak gegaan.<br />
In de winkel hebben we, samen met Paul, nog even een afzakkertje genomen en hebben we e.e.a. besproken. Een aantal oplossingen voor het probleem passeerden de revue: Bodem van de meelpijp bekleden met aluminiumplaat? Dit is gladder dan hout waardoor het bloem beter gaat glijden. Een PVC-pijp gebruiken of toch de hoek van die meelpijp schuiner maken waardoor er meer <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Afschot_(helling)">afschot</a> ontstaat? Ben benieuwd wat het gaat worden.<br />
Omdat het buiten touwtjes regende zijn we lekker op tijd gestopt, weer een lekker dagje ge-hobbied bij de Valk..... <br />
<br />
</div>
<div align="justify" style="text-align: center;">
</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-16514088468469096202011-11-19T13:15:00.001-08:002011-11-19T13:25:03.459-08:00Helaas...Lieve mensen,<br />
<br />
Bij deze even een kort bericht.<br />
Vandaag heb ik toelatingsexamen moeten doen maar ik ben helaas gezakt.<br />
Ik heb de afelopen weken driftig zitten studeren en de technische kennis zat er goed in. Ik heb alleen het weer onderschat en dat is uiteraard een belangrijk onderdeel als je verantwoord met een molen om wil gaan. Het praktische gedeelte en ook het technisch-theoretische gedeelte ging voor m'n gevoel best goed. Alleen bij de vragen over het weer bleek dat ik dus onvoldoende kennis heb.<br />
Ik ben dus (terecht) gezakt maar weer een ervaring rijker en ik weet nu waar m'n zwakke punten liggen. Daar ga ik het komende half jaar aan werken zodat ik beter voorbereid het voorjaarsexamen kan doen.<br />
Ik doe de komende tijd nog even wat rustig aan maar binnenkort ga ik weer verder met m'n weblog.<br />
Groet,<br />
<br />
Marcel<br />Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com6tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-4719342985291330392011-11-03T12:36:00.000-07:002012-01-30T09:35:59.812-08:00De Middelste molen (vervolg), koken bij de Valk<div style="text-align: justify;">
Lieve mensen,</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
Dat is een tijd geleden! Na m'n examen brak er een drukke tijd aan in de Gieterij en had ik weinig tijd (en eerlijk gezegd vaak ook niet zo'n zin) om aan m'n weblog te werken.</div>
<div style="text-align: justify;">
Het is wat rustiger in de gieterij en ook de zin is weer terug en bij deze dan ook een nieuwe aflevering.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er zit nog een hoop in het vat en het dateert nog van vorig jaar maar het is nog steeds leuk om er over te vertellen. Uiteraard omlijst met de nodige foto's en video's. Hier en daar zullen de verhalen wat beknopter zijn omdat het alweer even geleden is, ik heb, wat dat betreft, een waardeloos geheugen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Een slecht geheugen hoeft echter niet per definitie een slechte eigenschap te zijn. In een boek vond ik ooit ens een mooie spreuk: "Geluk is het hebben van een goede gezondheid en een slecht geheugen".</div>
<div style="text-align: justify;">
Veel lees- en kijkplezier toegewenst! </div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
De voorlaatste aflevering van m'n blog heb ik een dagje meedraaien beschreven op de <a href="http://www.cabauwsemolen.nl/">Middelste molen in Cabauw</a> en daar ben ik de week daarop (27 augustus) weer geweest. De week daarvoor ben ik lekker op de fiets gegaan want het was toen prachtig weer. Deze dag ben ik lekker op m'n bromtol gegaan.<br />
1. Omdat er regen werd voorspeld.<br />
2. Omdat ik om een uur of twee bij de <a href="http://www.molendevalk.nl/nieuwesite/">Valk in Montfoort</a> moest zijn.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er zouden opnames gemaakt worden voor een kookprogramma met de bekende Nederlandse TV-kok <a href="http://24kitchen.nl/chefs/rudolph-van-veen-0">Rudolph van Veen</a> en ik had beloofd om wat te helpen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Zo rond 10:30 was ik weer bij de molen in Cabauw, molenaar Erik en z'n vrouw waren al aanwezig. Na het gebruikelijke en gezellige gekeuvel mocht ik de molen zelfstandig opstarten. Er waren wat gasten en Erik leidde ze rond.</div>
<div style="text-align: justify;">
Er stond een lekkere bries en in overleg met Erik heb ik vier volle zeilen voorgelegd.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na het lichten van de vang begon de molen lekker z'n rondjes te draaien.</div>
<div style="text-align: justify;">
Nadat het bezoek was vetrokken nam Erik me mee naar het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Krooshek">krooshek</a> aan de <a href="http://zwijnenberg.dvonline.net/Rabe/Achterwaterloop.htm">achterwaterloop</a>. De Middelste Molen is één van de grotere <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Wipmolen">wipmolens</a> in Nederland en heeft een breed <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Scheprad">scheprad.</a><br />
Grote molen, breed scheprad, daar wordt dus behoorlijk wat water weggemalen en ook vandag was dat het geval. Het liep tegen het eind van de zomer en dan sterven er veel waterplanten af. Door de stroming worden deze uit de bodem van de sloten gezogen en drijven dan tegen het krooshek aan. Voor de molenaar is het dan zaak om het krooshek goed schoon te houden vanwege 2 redenen:<br />
1 Al dat kroos kan a.h.w. een soort dam vormen waardoor er voor en achter het krooshek een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Verval_(watergang)">verval</a> ontstaat. In het ergste geval kan dit zo groot zijn dat de "kroosdam" het meeste water tegenhoudt en er te weinig water naar het scheprad stroomt. Het scheprad ondervindt dan geen weerstand meer en de molen kan daardoor op hol slaan.<br />
2. Bij de Middelste molen is het krooshek gedeeltelijk van hout gemaakt. Door het verval kan de druk op het krooshek zo hoog worden dat het breekt. Alle troep wordt dan de achterwaterloop ingezogen waardoor het scheprad vast kan slaan met alle gevolgen van dien.<br />
Zoals gezegd nam Erik me mee naar de achterwaterloop en inderdaad, er zat al heel wat troep tegen het krooshek aangeplakt.<br />
Met een plukhaak en een hark hebben we allebei al het spul voor het krooshek vandaan getrokken. Dat was behoorlijk aanpoten! We zijn bijna 3 kwartier bezig geweest om het krooshek goed schoon te krijgen. Resultaat: 1 tot anderhalve kuub waterplanten!<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjM7ULVnY-Om4rsPcOBXSKXxym-YyVvYRy2kKaO1HvGBN8ljIFsm3XvShCD2FDXMlr3rzDx_U3dzHZeIR0FgKu4zHoMyecoleNWtB7pRbSXXEDbZwpDNL8fRW_8bd-femnKzHdFYTSX3iM/s1600/IMG_4135.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjM7ULVnY-Om4rsPcOBXSKXxym-YyVvYRy2kKaO1HvGBN8ljIFsm3XvShCD2FDXMlr3rzDx_U3dzHZeIR0FgKu4zHoMyecoleNWtB7pRbSXXEDbZwpDNL8fRW_8bd-femnKzHdFYTSX3iM/s400/IMG_4135.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Resultaat na 3 kwartier zwoegen...</span></em></div>
In de molenaarswereld spookt een stelling rond: "Hoe herken je een poldermolenaar? Die staat altijd met z'n handen in z'n zakken!" Ik kan nu uit eigen ervaring zeggen dat daar dus geen ree... van klopt! Het bewijs zie je op de foto hierboven! Voordeel: het scheelt weer een week fitnessen....<br />
Het was de bedoeling dat Erik me vandaag wat meer zou leren over de opbouw van de wipmolen.<br />
Helaas kwam daar weinig van want zo rond het middaguur zou er een gezelschap langs komen voor een lunch bij de molen. Het hele spul kwam met bootjes uit (ik dacht) Oudewater.<br />
Ze werden hartelijk ontvangen door Erik en z'n vrouw. Als eerste kregen ze een rondleiding door de molen. Daarna vertelde Erik ze tijdens de lunch over de geschiedenis.<br />
Zo tegen tweeën maakte ik aanstalten om te gaan. Ik bedankte Erik en z'n vrouw hartelijk voor hun gastvrijheid en bromde op m'n gemakkie naar Montfoort.<br />
Van deze dag heb ik nog een videootje gemaakt:<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="315" src="http://www.youtube.com/embed/p_y5I1zudiM" width="420"></iframe>
<br />
<br />
Onderweg naar Montfoort nog even een flinke bui over me heen gekregen. En dan ben ik toch wel blij dat ik een waterdicht motorpak heb....<br />
Bij de Valk aangekomen was de "crew" van het kookprogramma al driftig bezig met uitladen en het opstellen van lampen. Als eerste werden er even wat sfeerbeelden gemaakt van de molen en z'n molenaars. Even naar buiten om het opzeilen te filmen want er was weer een flinke bui in aantocht. Starring: Molenaar Aart! Hieronder volgt een fotoreportage:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVfa8G7etMa81ccQSONluGNhFibDaLKLLpTh9Gp216Vx6eOg1gVc1R0oCdVPh5O8cIMIRoxBLcXCmTrAqqwwEn_xhfJJEc7Q3I4ZDC_NnOQpKkBcPBPICG8EH50jV0cFJT6Er8dFGA0Do/s1600/IMG_4144.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiVfa8G7etMa81ccQSONluGNhFibDaLKLLpTh9Gp216Vx6eOg1gVc1R0oCdVPh5O8cIMIRoxBLcXCmTrAqqwwEn_xhfJJEc7Q3I4ZDC_NnOQpKkBcPBPICG8EH50jV0cFJT6Er8dFGA0Do/s400/IMG_4144.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhK2gbhz8CwYtqfJUPvcaFWXxIsSjMSXklQm9PzDM6FLXnXAFSKeiu19Aek5Ox7pnyuO5WCqDkyByciyLTvfYoPIZHtoC6pDSV1yEcahSU6GOrLnTvmijD_f2KUDHTDOhD0g3lyHlFKGbw/s1600/IMG_4145.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhK2gbhz8CwYtqfJUPvcaFWXxIsSjMSXklQm9PzDM6FLXnXAFSKeiu19Aek5Ox7pnyuO5WCqDkyByciyLTvfYoPIZHtoC6pDSV1yEcahSU6GOrLnTvmijD_f2KUDHTDOhD0g3lyHlFKGbw/s400/IMG_4145.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Het leek molenaar Paul wel leuk om binnen even een display-tje te maken van wat te malen en gemalen producten. Ik heb toen even een leuke opstelling gemaakt:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxoR8khLO0nvKt-_4UhBB0W_QbcZ__6hyrEDEp6FBR5WYsHiQy4xcFtJy9EPfnSKtUmK00yjDJ5EX1o4mfIrLvR0Y5U4DD0deG1pNCoUaLXG_0yn1d3240gboyFR6ZBxGXm3cldBKvOcY/s1600/IMG_4146.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxoR8khLO0nvKt-_4UhBB0W_QbcZ__6hyrEDEp6FBR5WYsHiQy4xcFtJy9EPfnSKtUmK00yjDJ5EX1o4mfIrLvR0Y5U4DD0deG1pNCoUaLXG_0yn1d3240gboyFR6ZBxGXm3cldBKvOcY/s400/IMG_4146.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBG_z-hiCC6zv852WvFfRJCTQD-ELL7n2eCtBYNX_bwSmmmrqMfV02oHBWduL18MhmpOVFDnw7re2qcbhLYhQcBCvGdkdyk8PHD4KVxAPexJX2TVnZAaCqQcCfRMokKGd7ajku2giHdZ8/s1600/IMG_4147.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBG_z-hiCC6zv852WvFfRJCTQD-ELL7n2eCtBYNX_bwSmmmrqMfV02oHBWduL18MhmpOVFDnw7re2qcbhLYhQcBCvGdkdyk8PHD4KVxAPexJX2TVnZAaCqQcCfRMokKGd7ajku2giHdZ8/s400/IMG_4147.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ook leerling Gerben wilde even op de foto...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNgXKCtWSezugjTKtW-eODOU_rw2SGDvma_dR7E7UkObpdOJYv4qn52usWlz8eyrIJxLRALLeKTlRWI7OgXKdgpqkCLTLQT7gvDQWLJQsw1X2I8iyiWbdK3l0caE5VqiJFJMGcx2ChjLM/s1600/IMG_4148.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNgXKCtWSezugjTKtW-eODOU_rw2SGDvma_dR7E7UkObpdOJYv4qn52usWlz8eyrIJxLRALLeKTlRWI7OgXKdgpqkCLTLQT7gvDQWLJQsw1X2I8iyiWbdK3l0caE5VqiJFJMGcx2ChjLM/s400/IMG_4148.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Op de steenzolder mocht Opa Hein z'n woordje doen...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiN83jvIR09riEgZ3nhvIVhuCrU4UOK7dT0JFmTqg3BAJNymM1XH6XFdE0O9fPsPHoCyvWFQRdGovC5EHS_X-imF1Fi2TbstguOz0Sa-rraLa9kMAs70VxelMOgDi4Tq6dVpElmXRQNTHA/s1600/IMG_4154.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiN83jvIR09riEgZ3nhvIVhuCrU4UOK7dT0JFmTqg3BAJNymM1XH6XFdE0O9fPsPHoCyvWFQRdGovC5EHS_X-imF1Fi2TbstguOz0Sa-rraLa9kMAs70VxelMOgDi4Tq6dVpElmXRQNTHA/s400/IMG_4154.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJIir1ry8PWyigvf9Jd8Q8ltZuIsTPJWAr3PsLJTccq3Sj3vzP4q0Q9nT_lJsO5bOyH3aLhPytvXNVJlDsE8TDysdY-9zsOyfC60MD4PKQqZOI1jJBq-rh4hk7DuAC2ZhyphenhyphenQaMn5Dl5sMY/s1600/IMG_4155.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJIir1ry8PWyigvf9Jd8Q8ltZuIsTPJWAr3PsLJTccq3Sj3vzP4q0Q9nT_lJsO5bOyH3aLhPytvXNVJlDsE8TDysdY-9zsOyfC60MD4PKQqZOI1jJBq-rh4hk7DuAC2ZhyphenhyphenQaMn5Dl5sMY/s400/IMG_4155.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZguzmhMcPqA5OghgxWmtoxYojTaw4C5f1RG6218_l6F6BTB5sADvD2IZbjfgsuq_feBFQNoFW_es92vdQ1c02XxW02g41ls54UAR8x05UUuNqOIR4O3bTpDMM9NHEFi30pd9JDTL3t3M/s1600/IMG_4158.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZguzmhMcPqA5OghgxWmtoxYojTaw4C5f1RG6218_l6F6BTB5sADvD2IZbjfgsuq_feBFQNoFW_es92vdQ1c02XxW02g41ls54UAR8x05UUuNqOIR4O3bTpDMM9NHEFi30pd9JDTL3t3M/s400/IMG_4158.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
In het winkeltje werd inmiddels een heus kookeiland ingericht:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUJJFNzDj9fzgkTsca3ptIeoqa3VQvGpYukhpksf_OaVDSVDn6f6nTa6e0pGe2pYyEN8Z1NhqyTLpolsTM_hG-nUaUGvdeKH5zPi5FeWcUbtIrTUUEAQFd6qmWsU-7M5Ph8BgQQF6XoZs/s1600/IMG_4160.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUJJFNzDj9fzgkTsca3ptIeoqa3VQvGpYukhpksf_OaVDSVDn6f6nTa6e0pGe2pYyEN8Z1NhqyTLpolsTM_hG-nUaUGvdeKH5zPi5FeWcUbtIrTUUEAQFd6qmWsU-7M5Ph8BgQQF6XoZs/s400/IMG_4160.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
En buiten werden we getrakteerd op nog meer hemelwater.... (zucht)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZymSFLJ3xlHkgF5ASF0jyun3mMItUN7TF1S6EAhOldJMn287iQxPfnBkrZKvwcsF7m-ceRSVEAHlITqeOAX-WN-uhVTKu_6jDaiSxdH9WQ1sl2_qNcH0icb667S5wNYb6Vbv9K0A6i0M/s1600/IMG_4163.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZymSFLJ3xlHkgF5ASF0jyun3mMItUN7TF1S6EAhOldJMn287iQxPfnBkrZKvwcsF7m-ceRSVEAHlITqeOAX-WN-uhVTKu_6jDaiSxdH9WQ1sl2_qNcH0icb667S5wNYb6Vbv9K0A6i0M/s400/IMG_4163.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
En beneden begonnen dan de opnamen voor het koken. Met eigen gemalen pannekoekenmeel zou Rudolph zoete en hartige pannekoeken bakken:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-l7K8m9x0A_GubhSM5m66gR3AXejy3aNx9a4HGLIgMzF7yj8IcyHL0n6UDUy4W6Ip5xk6svKwKrEeTvbU8SGuGAPs-ALIzbyf3CsfA4Rp4XEuNKqOHfzd4KiEhcYbHKqW5_GDlbPPwG8/s1600/IMG_4164.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-l7K8m9x0A_GubhSM5m66gR3AXejy3aNx9a4HGLIgMzF7yj8IcyHL0n6UDUy4W6Ip5xk6svKwKrEeTvbU8SGuGAPs-ALIzbyf3CsfA4Rp4XEuNKqOHfzd4KiEhcYbHKqW5_GDlbPPwG8/s400/IMG_4164.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2rcPK9uzKnvlcthuOaa0mB3G3PKstF_kLsTRF4xDpQ7bC7Jot1Bc87FX2pR6A0oBsJtH4gx7LeGyUIhnUPqStM-9atNFv7g6Mf1b4mCtcgpkOgGWEONFHbxI34N_MubT7_PtuhlYo-C4/s1600/IMG_4165.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2rcPK9uzKnvlcthuOaa0mB3G3PKstF_kLsTRF4xDpQ7bC7Jot1Bc87FX2pR6A0oBsJtH4gx7LeGyUIhnUPqStM-9atNFv7g6Mf1b4mCtcgpkOgGWEONFHbxI34N_MubT7_PtuhlYo-C4/s400/IMG_4165.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Voor de sfeer mochten er een aantal molenaars in beeld blijven, de rest werd naar boven, naar de steenzolder verbannen. Zo ook ik want ik ben natuurlijk geen vaste vrijwilliger bij de Valk en ik hoeft niet zo nodig met m'n bolle kop op TV.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
En op de steenzolder gebeurden hele andere dingen...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvYDnEnBi_J38vaU1uR4H5uVzOdbR6HeQG_ReXB1NsgxFI_IigdnMSO0R8WZGzEwfqgxQl55axOu66VZpQg7BkEzS1F00AOZNUdrybSlfEByIhXDZti1ElFkRS0N___pyCOmhyphenhyphenL1yxb4k/s1600/IMG_4166.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhvYDnEnBi_J38vaU1uR4H5uVzOdbR6HeQG_ReXB1NsgxFI_IigdnMSO0R8WZGzEwfqgxQl55axOu66VZpQg7BkEzS1F00AOZNUdrybSlfEByIhXDZti1ElFkRS0N___pyCOmhyphenhyphenL1yxb4k/s400/IMG_4166.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
In afwachting van de dingen die komen gingen heb ik maar een knoop zitten leren. Was het nou een paalsteek of een mastworp????</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIS_TKCRK3tKFasQ9VioClBAkgHNXb9DYQtDyp6V017TWNn_jMveNhJ_wxBRGRRf6JIWVk09KmRNnp16HZIlnkF_cdRlyrwmkHvlfRJ_y9XOlZpVTCf1UbFU5cQWMTWOZ_Q1IRnZRwG9k/s1600/IMG_4168.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIS_TKCRK3tKFasQ9VioClBAkgHNXb9DYQtDyp6V017TWNn_jMveNhJ_wxBRGRRf6JIWVk09KmRNnp16HZIlnkF_cdRlyrwmkHvlfRJ_y9XOlZpVTCf1UbFU5cQWMTWOZ_Q1IRnZRwG9k/s400/IMG_4168.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjy39ohxffAZUjlWGLfGB8eMW9VpFkgPFpJoqxzHcdfoPySiwYHXboDdc2GUZbCgrqFmkd6uQIF3HlWnie8COoNEyL1CH7q1Gh9FDGSCL6P_ioc2Plj2_lwNHApiBoYItOgaIzrIKCsEdk/s1600/IMG_4170.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjy39ohxffAZUjlWGLfGB8eMW9VpFkgPFpJoqxzHcdfoPySiwYHXboDdc2GUZbCgrqFmkd6uQIF3HlWnie8COoNEyL1CH7q1Gh9FDGSCL6P_ioc2Plj2_lwNHApiBoYItOgaIzrIKCsEdk/s400/IMG_4170.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Gelukt! (Maar ik ben inmiddels weer vergeten hoe het moet. Ik en knopen...)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
En beneden waren de opnamen in volle gang. Stiekem even door het trapgat zitten gluren:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQ_lPEg-dlrpB77_00jxown2ifknJv7a2DjbdrB3KA6sQs32bYarWT3vj5szMSsU_70d44sXfFvzmdX4FYKZ9vyggn0-c1lcg7yIl2vUDNWD8SujdDFdXST2dGbHFr9Qes-Wzn-FBxO9A/s1600/IMG_4171.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQ_lPEg-dlrpB77_00jxown2ifknJv7a2DjbdrB3KA6sQs32bYarWT3vj5szMSsU_70d44sXfFvzmdX4FYKZ9vyggn0-c1lcg7yIl2vUDNWD8SujdDFdXST2dGbHFr9Qes-Wzn-FBxO9A/s400/IMG_4171.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUNd3rdxDyZrmq6-4Xb20MvPCq4GoeFeAkg9lI6sibZZCb5G_RJ35LbVA0_qOHEoBiq2LrpKGE1t_AVPQu3oqxJw7rXU6Ax5cB28tSzY3Pqd_WODvFGUvHGttujtoZyyWA7dPDjI06PjU/s1600/IMG_4174.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUNd3rdxDyZrmq6-4Xb20MvPCq4GoeFeAkg9lI6sibZZCb5G_RJ35LbVA0_qOHEoBiq2LrpKGE1t_AVPQu3oqxJw7rXU6Ax5cB28tSzY3Pqd_WODvFGUvHGttujtoZyyWA7dPDjI06PjU/s400/IMG_4174.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ook Opa Hein mocht even meebakken...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxOJVozf8izI6FCWRjtnyWTtf7jgB9G0Fztio5s7RcPEGz3hrJvcovXQftrlaARUboCuomCVpixphN5FmeV35DXLhHC7qehvo7fXZkQ5dYZUDAb2nJRMMj0d2mH_3CPrMu4rYlyaCFLtc/s1600/IMG_4176.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxOJVozf8izI6FCWRjtnyWTtf7jgB9G0Fztio5s7RcPEGz3hrJvcovXQftrlaARUboCuomCVpixphN5FmeV35DXLhHC7qehvo7fXZkQ5dYZUDAb2nJRMMj0d2mH_3CPrMu4rYlyaCFLtc/s400/IMG_4176.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiY6RWjZcIidZht2_dvFbFLDGIWW6-goFZHUAUcBD84k_FzCa3t4m7wbv177rUBIQD1gRC4g0Q1dU-eIlVcJTYoVvG8mrWCriilzGYV8-IFNJFNpubSMLPTXCpIQbcab9GRPHjMU9-BITE/s1600/IMG_4177.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiY6RWjZcIidZht2_dvFbFLDGIWW6-goFZHUAUcBD84k_FzCa3t4m7wbv177rUBIQD1gRC4g0Q1dU-eIlVcJTYoVvG8mrWCriilzGYV8-IFNJFNpubSMLPTXCpIQbcab9GRPHjMU9-BITE/s400/IMG_4177.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
En na de opnames mocht de rest van de molenaars even proeven van Rudolphs creaties. En ik moet zeggen, het was goed binnen te houden!</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4O_64YZerkYtkt_83FsRcZsdK8vplCdlvxYTBUAY11K5Ga9oMJLELXoreMHgNdyy_CACkhcpJVmvUImDc-unHjwP-UXQQFavMu6Z6Nro-jJkRxrm74QfdDad8idpzDeL_VTE27nkCa3o/s1600/IMG_4181.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4O_64YZerkYtkt_83FsRcZsdK8vplCdlvxYTBUAY11K5Ga9oMJLELXoreMHgNdyy_CACkhcpJVmvUImDc-unHjwP-UXQQFavMu6Z6Nro-jJkRxrm74QfdDad8idpzDeL_VTE27nkCa3o/s400/IMG_4181.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br />Zoals gezegd heeft rudolph een zoete en een hartige pannekoek gebakken. De zoete pannekoek werd gebakken met o.a. appel en mango. De hartige pannekoek was gebakken met o.a. spinazie en werd bedolven onder een flinke klodder tzatziki. En daar was m'n vrouw weer erg blij mee!</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De recepten kun je <a href="http://www.24kitchen.nl/recepten/hartige-en-zoete-pannenkoeken">hier</a> terugvinden. Als je de bijbehorende video wilt zien die in de molen is opgenomen dan moet je even een account aanmaken en inloggen...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Het was een erg gezellige middag. Rudolph en z'n crew bleken erg sympathieke mensen te zijn.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Nadat het hele spul was opgereuimd en vetrokken moesten we nog even een klusje doen. Er was graan ingekocht en dat was nogal vochtig. Om het een beetje te laten drogen zijn er zeilen op de vloer neergelegd en zijn de zakken daarover leeggegooid. Het graan is over de zeilen verspreid zodat het kon drogen:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUmPQEAVX4-GJgl5BCtKLQxf_ku5VxNjRA2nrDDoRLuf9AwhALUXdJraWChMCkO3iG5iUXOlxevtj3q-QgMJw85aSqqF8CQNrFZRj_XvLerTgQCLa5FdZJMONwGPc_i19ye6336LWpVXg/s1600/IMG_4183.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUmPQEAVX4-GJgl5BCtKLQxf_ku5VxNjRA2nrDDoRLuf9AwhALUXdJraWChMCkO3iG5iUXOlxevtj3q-QgMJw85aSqqF8CQNrFZRj_XvLerTgQCLa5FdZJMONwGPc_i19ye6336LWpVXg/s400/IMG_4183.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
En daarna was het tijd om weer eens naar huis te gaan. Het weer was goed opgeknapt en onderweg naar huis zag ik achter Utrecht nog een mooie bui ontstaan:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNAWdWipwD-die9ubam2vJ0pNKxEXU-XVzUt-y2wj3Hq25GATqQj3CBD6cdL63AQHGSExDcLfhZKtqVyzF5jM-x1j3hfvtoDxftZY3gMSJj3MjobYQPEooMoWXhZ9DPZYLWQM9WyA6t0I/s1600/IMG_4184.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgNAWdWipwD-die9ubam2vJ0pNKxEXU-XVzUt-y2wj3Hq25GATqQj3CBD6cdL63AQHGSExDcLfhZKtqVyzF5jM-x1j3hfvtoDxftZY3gMSJj3MjobYQPEooMoWXhZ9DPZYLWQM9WyA6t0I/s400/IMG_4184.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Volgende keer wat avonturen bij torenmolen de Zwaan in Lienden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Tot dan!</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<br />Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-63990577864793451312011-10-16T04:42:00.000-07:002011-10-19T11:25:24.236-07:00De Middelste molenLieve mensen,<br />
<br />
De site waar ik deze weblog bijhoud, "Blogger" houdt wat statistieken en zo ook het aantal keren dat de weblog bekeken wordt. 23 september jl. stond de teller op 10009 en daar ben ik best een beetje trots op. Daarom aan jullie, de lezers/kijkers: BEDANKT!<br />
<br />
De "R" is weer in de maand en het is inmiddels herfst geworden, ik ben inmiddels aan het meedraaien op m'n examenmolen. Ik ben nu ruim twee jaar met de opleiding bezig en heb voldoende uren gemaakt: Ingrid denkt dat ik klaar ben voor het examen en dat denk ik ook. Eind september heb ik m'n maalboek bij het Gilde ingeleverd inclusief een aanbeveling van m'n mentor, Ingrid. Op die manier heb ik me opgegeven voor het komende toelatingsexamen. Het moet er toch maar eens van komen. Ik ben benieuwd!<br />
Inmiddels is bekend geworden dat het toelatingsexamen op 19 november gehouden wordt bij de molen <a href="http://www.molenbaambrugge.nl/">Hoog en Groenland</a> in Baambrugge.<br />
<br />
In deze aflevering een bezoek aan een Franse watermolen en m'n avonturen bij de <a href="http://www.cabauwsemolen.nl/">Middelste molen</a> in Cabauw.<br />
<br />
Na m'n avonturen heb ik een tijdje "vrij" genomen. Ik was het afgelopen jaar nogal wat zaterdagen op molens geweest en besloot het even wat rustiger aan te doen.<br />
In juli volgde de vakantie. We gaan vrijwel altijd naar Frankrijk en gaan dan naar 2 plaatsen waar we dan een dag of 10 blijven. Dit jaar zouden we beginnen in de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Franse_Alpen#Frankrijk">Franse Alpen</a> en daarna zouden we naar de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Auvergne">Auvergne</a> gaan.<br />
Een dag of 3 voordat we vertrokken keek ik even wat voor weer het zou worden in de Alpen en dat bleek niet best te zijn. Regen en onweer en dat zou de komende dage aanhouden.<br />
Daarom op het laatste moment besloten om toch maar wat verder naar het zuiden te rijden, naar Privas in het noorden van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Ard%C3%A8che_(departement)">Ardeche</a>.<br />
In de Michelingids stond dat er in de buurt een industriële watermolen was gerestaureerd en het leek me wel eens leuk om daar te gaan kijken.<br />
Op een bewolkte middag besloten we er eens heen te rijden. na wat kruip-door-sluip-door weggetjes kwamen we dan bij de molen. Aan de buitenkant van het gebouw was weinig te zien, het schoepenrad zat inpandig.<br />
We kregen een rondleiding van een Franse madam die helaas alleen maar Frans kon spreken. Gelukkig hadden ze nog wel een Nederlandse vertaling van een beschrijving van de molen. En ik kan gelukkig een aardig bekkie meepraten over molens dus ik wist zo ongeveer hoe e.e.a. werkte.<br />
Hieronder wat foto's die ik die middag gemaakt heb. Wil je wat beter kijken? Klik dan op de foto voor een vergroting:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJPqqqHBNtEukHI00lpX14zd6eCKVXeBByCIlxajJV5muY9m_pYcovJqOUAC83gGhhJI9pSzgrJdiltatJ0gTz4tgwQUS3S3JVDMfhtT_drJqHXPUwOoyF8Tu_hE_FO_1bUZqUvsf0LJs/s1600/001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="183" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJPqqqHBNtEukHI00lpX14zd6eCKVXeBByCIlxajJV5muY9m_pYcovJqOUAC83gGhhJI9pSzgrJdiltatJ0gTz4tgwQUS3S3JVDMfhtT_drJqHXPUwOoyF8Tu_hE_FO_1bUZqUvsf0LJs/s400/001.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0vBM672PvB8I7q4hBywUkybQmZebghfFrOynDZVcZXrH-5LHENugg_MQo1kUXIJCN3PKy6K9M6ti1qzEZD0Y-TQrIHjBN6S9cTqOn3JgGm9wqLvK0tlGg8QHzM2FI3otAbKBXk7F-wK0/s1600/002.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0vBM672PvB8I7q4hBywUkybQmZebghfFrOynDZVcZXrH-5LHENugg_MQo1kUXIJCN3PKy6K9M6ti1qzEZD0Y-TQrIHjBN6S9cTqOn3JgGm9wqLvK0tlGg8QHzM2FI3otAbKBXk7F-wK0/s400/002.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCv5JAwiygx7IFH58T1eZvOKUUVaK2xrwmIiOU8YWrM6U1-Mxt04IQztEeWoiVde9I4XnLR0LyFGeFvW9LU0qOHPB6zUvAcdazlgJaBiAjj4YJijImff6PYY9ifJBHv7KFGf_5dzihp0g/s1600/003.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiCv5JAwiygx7IFH58T1eZvOKUUVaK2xrwmIiOU8YWrM6U1-Mxt04IQztEeWoiVde9I4XnLR0LyFGeFvW9LU0qOHPB6zUvAcdazlgJaBiAjj4YJijImff6PYY9ifJBHv7KFGf_5dzihp0g/s400/003.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De molen heeft 3 steenkoppels...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjqIWYgmwbbKjk0WwfURr_E_6VPSTfIktstD58JQsX_gNO_vfZhcFV2qWXRF9YM0SWrXljc1L6YY2hlFsP77_mS_bA-6u9l6Tk3FZaWBLr1_o2oIkxbWdnvPIgWavgWRiUqZJFA8Tn6O4/s1600/004.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjqIWYgmwbbKjk0WwfURr_E_6VPSTfIktstD58JQsX_gNO_vfZhcFV2qWXRF9YM0SWrXljc1L6YY2hlFsP77_mS_bA-6u9l6Tk3FZaWBLr1_o2oIkxbWdnvPIgWavgWRiUqZJFA8Tn6O4/s400/004.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het 3e opengewerkte koppel stenen...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWz-83Cw7j_iIXriLGjPQF4dttvaLGdgUeuwOkxM6xEDlO5GwZPdXPZ6RDww7mFW_MNmXgE43ZzhBiHaDwjcVNFeWpUMGwhx7saL85ILfX1mhR6NstCeZdwc7kJJjyEacj3kxTSLJt2Kc/s1600/004a.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWz-83Cw7j_iIXriLGjPQF4dttvaLGdgUeuwOkxM6xEDlO5GwZPdXPZ6RDww7mFW_MNmXgE43ZzhBiHaDwjcVNFeWpUMGwhx7saL85ILfX1mhR6NstCeZdwc7kJJjyEacj3kxTSLJt2Kc/s400/004a.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een joekel van een buil (en er stonden er twee...)</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFod9tSSOL2mrb6pT0Jhyphenhyphentu-ydVhEFoxZulVDCCiH8sHZTWEyST82jTVEFAHDQEU-R7ulhN00be82MKP_Fk_Iph41sE4nS6IaAW-R0qujo2BQPEGGXBuJasvu6_zW6CtcCOLiuDHTLuT0/s1600/005.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhFod9tSSOL2mrb6pT0Jhyphenhyphentu-ydVhEFoxZulVDCCiH8sHZTWEyST82jTVEFAHDQEU-R7ulhN00be82MKP_Fk_Iph41sE4nS6IaAW-R0qujo2BQPEGGXBuJasvu6_zW6CtcCOLiuDHTLuT0/s400/005.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het inpandige schoepenrad (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Watermolen_(door_water_aangedreven_molen)#Bovenslagmolen">bovenslag</a> molen)...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIilpOqJyNBesLj5fHqMmBfTfQM8j8gR1hWo47Ram26vp_iST7OmluAtu16UsCAjvFN68_l6VruLFYoJk8ZVlKmbQGgXuHoO5hvoZczYHfnClypJx5IJQevIRPkFWkdN12rwRKT3Utt5w/s1600/006.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIilpOqJyNBesLj5fHqMmBfTfQM8j8gR1hWo47Ram26vp_iST7OmluAtu16UsCAjvFN68_l6VruLFYoJk8ZVlKmbQGgXuHoO5hvoZczYHfnClypJx5IJQevIRPkFWkdN12rwRKT3Utt5w/s400/006.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">In het midden het spoorwiel met de koningsspil.</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMX7tvb8bQo5O3l8ZUfOVrtFjFMjOyEJI9x8Uj9I2CB4qbbX7xI6CDP8-P8InfMxoPKqp41I0zVc-7G7ZyiZmivDN1TbtFjLSgD2CweXYhzi1VBocG6m4f7-cZzxA3YXH3deL5_zKvBsM/s1600/007.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMX7tvb8bQo5O3l8ZUfOVrtFjFMjOyEJI9x8Uj9I2CB4qbbX7xI6CDP8-P8InfMxoPKqp41I0zVc-7G7ZyiZmivDN1TbtFjLSgD2CweXYhzi1VBocG6m4f7-cZzxA3YXH3deL5_zKvBsM/s400/007.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Onderin het spoorwiel. Daarboven, links en rechts, de liggers...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi198zp9J6CrZ_L8VDlnFyubLN2rSJYh2cbH_sxkCTrDyWDRdh5J7zYL_Un0QJaHwa5KC1AVoanWX578rGJsNM_O67jrYgiduaRO1yOGFQ3IYNveXxOdPjaeIr_el5KWvvhiDnJ3omYalY/s1600/008.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi198zp9J6CrZ_L8VDlnFyubLN2rSJYh2cbH_sxkCTrDyWDRdh5J7zYL_Un0QJaHwa5KC1AVoanWX578rGJsNM_O67jrYgiduaRO1yOGFQ3IYNveXxOdPjaeIr_el5KWvvhiDnJ3omYalY/s400/008.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Door onderin aan het kleine handwieltje te draaien (steenrondsel zakt)</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">kan de steen in het werk gezet worden...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimcwlAKZJpOJG0efs2Xw-QMuYH0X5SMhRSesTHxxXixC0oczQA3mNCaZwjPwkMPKDv_KkQRQ8EmsZ2jBpmgSIs4q29EdTocSMve3ENlUTPuLacxUs2-9drlmblC996DhsndwX_ZZzYn_8/s1600/009.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimcwlAKZJpOJG0efs2Xw-QMuYH0X5SMhRSesTHxxXixC0oczQA3mNCaZwjPwkMPKDv_KkQRQ8EmsZ2jBpmgSIs4q29EdTocSMve3ENlUTPuLacxUs2-9drlmblC996DhsndwX_ZZzYn_8/s400/009.jpg" width="400" /></a></div>
<div style="text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het lichtwerk...</span></em></div>
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWUe470tBAd32N6Coau8GlLE4RW8aMNuL-6iaH-nZZARFaHm0KRyx0yNOiTxfgDoS7Hp6Konh36v1rH4TUGoGAX59IKsra0of1YdURicm7-2T-dv3RHl0bGPbSWm9eK1GDjFjXxWznTlM/s1600/010.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWUe470tBAd32N6Coau8GlLE4RW8aMNuL-6iaH-nZZARFaHm0KRyx0yNOiTxfgDoS7Hp6Konh36v1rH4TUGoGAX59IKsra0of1YdURicm7-2T-dv3RHl0bGPbSWm9eK1GDjFjXxWznTlM/s400/010.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Via wat riemen kon ook een klein kollergangetje</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">aangedreven worden om notenmeel te maken...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhPFz6WIVX7qlx6l0jhcnhrrfJE8FcC7_2XrZVD9FR3H48EUfUCfLXMW-roRloJQMHJ8B89DTrJKPOAUJUvyLmQtGBmsb57bk0GoxuAYvPefRZAC8rSfcrAj_ecHKT-bIN1HpjtAbFa8w/s1600/011.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhPFz6WIVX7qlx6l0jhcnhrrfJE8FcC7_2XrZVD9FR3H48EUfUCfLXMW-roRloJQMHJ8B89DTrJKPOAUJUvyLmQtGBmsb57bk0GoxuAYvPefRZAC8rSfcrAj_ecHKT-bIN1HpjtAbFa8w/s400/011.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het vuister om de notenmeel te verwarmen...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLriFwZKMjm0bOzHBDdAKIDm9g-e8DqfZYvGB6QUZUwtMjh525-n4jrdCp2L7jGYFkEErZCYi02KwhyphenhyphensgZtdRnqRuDbGiAPQkgxdDIaAgkYQUOoRM5Hixaxe9PRIRmgj4sh1jyRDcz7dc/s1600/012.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLriFwZKMjm0bOzHBDdAKIDm9g-e8DqfZYvGB6QUZUwtMjh525-n4jrdCp2L7jGYFkEErZCYi02KwhyphenhyphensgZtdRnqRuDbGiAPQkgxdDIaAgkYQUOoRM5Hixaxe9PRIRmgj4sh1jyRDcz7dc/s320/012.jpg" width="240" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">En tenslotte de pers om de olie uit het warme</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">notenmeel te persen. Over de boom hangen</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">een soort bulen...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiYTCRDf2P6NJyz1mPE7RGeQm-TXD1QU_Z6DasxLMwFnD20DAnC5A6bGSDbthfCmKHqbRv89PGDbRc0-nWca_yFMqth5QSHYYT2b31846x2ednDuvKvwHzt_LDar3Vxbuq6AQfIFtzPIg/s1600/013.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhiYTCRDf2P6NJyz1mPE7RGeQm-TXD1QU_Z6DasxLMwFnD20DAnC5A6bGSDbthfCmKHqbRv89PGDbRc0-nWca_yFMqth5QSHYYT2b31846x2ednDuvKvwHzt_LDar3Vxbuq6AQfIFtzPIg/s400/013.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">En aan het eind van de rondleiding een lekker zelfgebakken broodje</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">met overheerlijke "fromage du chevre artisanal"...</span></em> </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
In augustus heb ik weer wat kunnen klussen bij de Valk in Montfoort. Op de luizolder is inmiddels een werkbankje gemaakt waar men veel plezier van heeft.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De waaierij is nu ook zo goed als af en men is druk doende allerlei meelpijpen te maken. De Valk is niet echt een grote molen en is inmiddels redelijk volgebouwd (waaierij, buil, mengketel, 3 steenkoppels, een pelsteen en er staat nog een loeder van een gietijzeren wals, sorry Paul) dus al die meelpijpen moeten overal omheen kronkelen. Vaak moeten er dan de meest vreemde bochten in de meelpijpen gemaakt worden. Dat geeft nogal eens hoofdbrekers want er komt nogal wat hoekmeetkunde bij kijken. Daarom heb ik het "<a href="http://molen.startpagina.nl/prikbord/">molenprikbord</a>" maar eens geraadpleegd. Het molenprikbord is een openbaar platform op het internet waar iedere geinteresseerde in molens gebruik van kan maken. Heb je wat te melden of heb je een vraag op molengebied? Kijk eens op het prikbord.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Zo heb ik de vraag gepost of iemand ons kon helpen met een manier om e.e.a. op een goeie manier in te meten.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Al vrij vlot kreeg ik een reactie, nota bene uit België. Molenaar Mike van de <a href="http://www.toatsemeuln.be/">Toatse Meuln</a>, een "<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Standerdmolen">staakmolen</a>" uit Knesselare had nog wel een artikeltje waar dit duidelijk wordt uitgelegd. Er gingen wat leuke berichten over en weer en ik vertelde dat ik een aantal jaren in Sas van Gent gewoond heb, dat ligt niet al te ver van Knesselare. Mike vertelde dat hij oorspronkelijk uit Harmelen kwam en dat ligt ruim 5 km bij de Meern vandaan! Wat is de wereld toch klein...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
</div>
<br />
Op 20 augustus heb ik dan weer de opleiding opgepakt, ik zou die dag meedraaien op de <a href="http://www.cabauwsemolen.nl/">Middelste molen</a> in Cabauw.<br />
Molenaar Erik en ik hadden elkaar al een paar keer gesproken bij cursusavonden van het gilde. Hij heeft me ooit eens uitgenodigd om bij hem te komen draaien en dat ging ik vandaag dus doen.<br />
Het was een prachtige dag en ik besloot eens lekker naar Cabauw te fietsen.<br />
Maar uiteraard eerst het weer:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR4xJuK6ozS4xb-NXxE0qDTq53fnlyVYsFtCPdh4-dmU9CsbE25QIXv5OPbavOZRFYuXWgw0JxPZ3TCGZj4Z1Enbe_4iuSwebp0Iy7u05E0pPOQMI2nGjZhzO4rDRHYV_bML_LSvd8t2Q/s1600/knmi_20110820_00.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR4xJuK6ozS4xb-NXxE0qDTq53fnlyVYsFtCPdh4-dmU9CsbE25QIXv5OPbavOZRFYuXWgw0JxPZ3TCGZj4Z1Enbe_4iuSwebp0Iy7u05E0pPOQMI2nGjZhzO4rDRHYV_bML_LSvd8t2Q/s400/knmi_20110820_00.gif" width="400" /></a></div>
<br />
Tijdstip: 8:30<br />
<div style="text-align: justify;">
Windrichting: zuid-zuidwest</div>
<div style="text-align: justify;">
Windkracht: 2</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Temperatuur: 14°C</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Luchtdruk: 1021 HPa</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Vochtigheid: Onbekend</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Altocumulus">(Alto) Cumulus</a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hoogte bewolking: Hoog/Midden</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Trekrichting bewolking: noord-oost</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Neerslag: geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Weerkaart: Hogedrukgebied boven Luxemburg wat in de loop van de dag naar het oosten trekt. De wind (voor zover aanwezig) zou in de loop van de dag wat kunnen krimpen. Geen fronten in de buurt dus het lijkt rustig weer te worden. In de loop van de dag kan de wind wat aantrekken.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
(De wind bleek die dag alleen maar af te nemen...)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Overige waarnemingen: Geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ik had eerder al met Erik gemaild en hij vertelde dat hij om ± half elf bij de molen zou zijn. Ik stapte daarom om 9:00 op m'n fietsie want bij ons vandaan was het toch een goed anderhalf uur fietsen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Via Montfoort, IJsselstein en Lopik kwam ik zo tegen half elf aan bij de molen. Ik was redelijk vroeg en Erik was er nog niet. Even m'n camera voor de dag gehaald om wat plaatjes te schieten. De molen stond er prachtig bij, zo in de zon:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGR9eH_GawuWpMb__DxI66PPUhbLzY10I4z3886BggU3iTHNgNdFfXIIUMJSkLvfV5SAu50M6f4QeBTQRJMp9a34icdjmysbWGyWfaW0vPR-VN252U7b8m9mn_ujmYNTT9vcglY8lWMGc/s1600/_MG_8239.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGR9eH_GawuWpMb__DxI66PPUhbLzY10I4z3886BggU3iTHNgNdFfXIIUMJSkLvfV5SAu50M6f4QeBTQRJMp9a34icdjmysbWGyWfaW0vPR-VN252U7b8m9mn_ujmYNTT9vcglY8lWMGc/s400/_MG_8239.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgelZco2scyMgHHTed0vefwOiUFSo8mTga9Ry6okQHhHs_BTr8WTPn1FKwDpaNB80-Fm4yYKlPT-3QElK2byz_suV8D2TQjQ21TIO3rDNcl1E80qDa6DsuQciqOHkQfVlcWjhWbwcWXb_U/s1600/_MG_8241.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgelZco2scyMgHHTed0vefwOiUFSo8mTga9Ry6okQHhHs_BTr8WTPn1FKwDpaNB80-Fm4yYKlPT-3QElK2byz_suV8D2TQjQ21TIO3rDNcl1E80qDa6DsuQciqOHkQfVlcWjhWbwcWXb_U/s400/_MG_8241.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF0_nwisBW55Ae6Y8nfstnTE29ND1DXbqoRVD4544M1NeE9oeWbV_f5NgphJouTKs6yaU3iKPotVk_dogPnIvH3ZIcFnmXZ7AnCbb3qIjNhi4MuQfdfNru2XLwSsugktdJ9CpP_c_f6Rc/s1600/_MG_8243.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF0_nwisBW55Ae6Y8nfstnTE29ND1DXbqoRVD4544M1NeE9oeWbV_f5NgphJouTKs6yaU3iKPotVk_dogPnIvH3ZIcFnmXZ7AnCbb3qIjNhi4MuQfdfNru2XLwSsugktdJ9CpP_c_f6Rc/s400/_MG_8243.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWaii2SrI8x-aXeP3RxOfWgW2fMA91mak5eH-BfiR_Q2f5I58LXKa_mrCm1nyS6JF3HBi5Y8C78tbws9hshnHY8KPd0Qruj2fAdh4XtSICMcpP7l_usDKnSPZWK6ozl3Ovs_LUtffKqgE/s1600/_MG_8246.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWaii2SrI8x-aXeP3RxOfWgW2fMA91mak5eH-BfiR_Q2f5I58LXKa_mrCm1nyS6JF3HBi5Y8C78tbws9hshnHY8KPd0Qruj2fAdh4XtSICMcpP7l_usDKnSPZWK6ozl3Ovs_LUtffKqgE/s400/_MG_8246.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0yMJc0aermaFbDPu-5JbFfCIkuZBDKzaaRVsAARUp6ZQF4DuBw_Dv3RGqnsMr34J03VMpO5y8YrpuLDJMHSDPgvKpyVQotvZjBcpIukOXXqdbgfkkBM3N9MANshGYtBThr9jDaZCm1TQ/s1600/_MG_8247.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh0yMJc0aermaFbDPu-5JbFfCIkuZBDKzaaRVsAARUp6ZQF4DuBw_Dv3RGqnsMr34J03VMpO5y8YrpuLDJMHSDPgvKpyVQotvZjBcpIukOXXqdbgfkkBM3N9MANshGYtBThr9jDaZCm1TQ/s400/_MG_8247.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4eGSY1LSPMXgf26phNiLB3s56Wp8lJb9NUjhe6Gz1K9eJk7VwLyypw1wA7Fzv8EYwv03ue1Tz3l51exdp_FTpaRMyTQE5FQRPGiKAi5MqkixWKni4ExMehB0Cr-ZejD7k0YTtWkaHz3w/s1600/_MG_8251.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4eGSY1LSPMXgf26phNiLB3s56Wp8lJb9NUjhe6Gz1K9eJk7VwLyypw1wA7Fzv8EYwv03ue1Tz3l51exdp_FTpaRMyTQE5FQRPGiKAi5MqkixWKni4ExMehB0Cr-ZejD7k0YTtWkaHz3w/s400/_MG_8251.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Nadat ik me even had uitgeleefd met m'n spiegelreflex kwam er een auto het pad op rijden: daar was Erik met z'n vrouw Doré.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hij stelde me voor aan Doré en we liepen naar een gebouwtje. Kort bij de molen staat een gebouwtje waar nog een oud gemaal in staat, Erik gebruikt het als z'n schuur. Er stond een joekel van een electromotor en hij vertelde dat dat ding vroeger het gemaal aandreef. Voor de oorlog stond er een dieselmotor maar vanwege de brandstofschaarste in de oorlog is deze vervangen door de electromotor.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Met een kruiwagentje brachten we wat spullen van de auto naar de molen. De molen blijkt een erg leuk interieur te hebben. Erik wist te vertellen dat de meeste zaken nog echt origineel zijn, zelfs sommige verflagen zij nog uit 1773!</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Van Erik mocht ik zelf de molen aan de gang brengen. Zeker als je voor eerste keer op een molen meedraait is dat even wennen. Elke molen heeft unieke eigenaardigheden en elke molenaar heeft eigen gewoontes. Maar Erik zou bij me blijven en zou me helpen. Ik mocht alles van 'm doen maar ik moest wel motiveren waarom ik iets op mijn manier deed. En volgens Erik is het enige foute antwoord: "Omdat ik het zo geleerd heb". Ik hou wel van zo'n "les"methode want je doet bepaalde handelingen met een reden. En op die manier leer je ook <em>waarom</em> je iets doet</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Als eerste moet alles losgemaakt worden: roeketting, bliksemafleider(s), kneppel, pal. Daarna wordt de molen op de wind gezet. Vandaag had ik geluk want de molen stond precies op de wind. Tot groot ongenoegen van Erik want vorige week had hij de molen 180° moeten kruien en toen was er geen leerling.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Daarna zijn we het bovenhuis in geklommen. Daar werd als eerste de lekenpen verwijderd en lieten we het vangtouw door een gat in de vloer zakken. De Middelste molen heeft geen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)#De_vangstok">wipstok</a> maar een "evenaar". De wipstok of vangstok is het bekendste systeem om de vang (rem) te bedienen. Het is de lange stok die bij de meeste molens aan de achterkant uit de kap steekt.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUDJvLJ1mXtjys_bwLEQ6EaCxREjzNHd5yejT1iMZ8qR4P_hf-CxTEAhXPavpW04oiqe6RAvTLb64DJtjqB5o50uOaYQsdbTs0CGR5nsC9MWsdn5pN6Eav5GeSYDYVNl7Mx2FCS942itQ/s1600/IMG_1773.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUDJvLJ1mXtjys_bwLEQ6EaCxREjzNHd5yejT1iMZ8qR4P_hf-CxTEAhXPavpW04oiqe6RAvTLb64DJtjqB5o50uOaYQsdbTs0CGR5nsC9MWsdn5pN6Eav5GeSYDYVNl7Mx2FCS942itQ/s400/IMG_1773.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De wipstok (linksboven) van de Valk in Montfoort...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Deze wipstok is zo lang omdat hij als hefboom dient om de via het vangtouw de zware vangbalk (incl. ballastkist) op te tillen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Voor de niet molenaars: de vang is de rem van de molen. Wil je er meer over weten? Klik <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">hier</a>. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Een evenaar is, vergeleken met de wipstok, een aanzienlijk kortere balk die binnen het bovenhuis is bevestigd, boven de vangbalk. De evenaar kan een stuk korter zijn omdat deze het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hefboom">hefboomprincipe</a> combineert met het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Katrol">katrol</a>-principe. Op deze manier wordt de kracht op twee manieren vergroot en kan de evenaar dus een stuk korter gemaakt worden en geheel binnen het bovenhuis blijven.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAlGjtOvOu_koiLFDMpu0Fm1IP_Us9AN7lN0odsU7Zu_PwJZkDaf7TylxiG0TB5yuBAfiswXaQbR5QgbLg56nZH2x_KFQEwnkymQNaJbX-b5OoWpcBuaoHnv2HOTZxddc1RBgXs8d9Y5o/s1600/_MG_8255.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAlGjtOvOu_koiLFDMpu0Fm1IP_Us9AN7lN0odsU7Zu_PwJZkDaf7TylxiG0TB5yuBAfiswXaQbR5QgbLg56nZH2x_KFQEwnkymQNaJbX-b5OoWpcBuaoHnv2HOTZxddc1RBgXs8d9Y5o/s400/_MG_8255.jpg" width="266" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Niet echt duidelijk te zien: de evenaar van de Middelste molen...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De evenaar van de middelste molen zit halverwege een vloer en is daardoor niet goed te fotograferen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Bovenstaande foto is langs de vangbalk naar de achterkant van het bovenhuis gemaakt. Onderin zie je de vangbalk met achter het touw de ballastkist. Het vangtouw zit om de vangbalk geslagen en gaat dan bovenin via de katrol van de evenaar naar beneden door de vloer naar buiten.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hieronder een foto uit een presentatie van <a href="http://www.slideshare.net/keesvanger">Kees Vanger</a> waarin e.e.a wat duidelijker te zien is:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEod71E7LJOwo-Vof5qDYuRggyh-1y5Vd_UDdANP3oESkFuvpnQJGjNNv0rENIovxQQtAosL5oIaSmWVnahjCuPg-HCQbea3LkIOrGSUdmqBQQ_HucsfGKbnlPGlHMKvaP0wWwcXC7zGQ/s1600/evenaar.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="303" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEod71E7LJOwo-Vof5qDYuRggyh-1y5Vd_UDdANP3oESkFuvpnQJGjNNv0rENIovxQQtAosL5oIaSmWVnahjCuPg-HCQbea3LkIOrGSUdmqBQQ_HucsfGKbnlPGlHMKvaP0wWwcXC7zGQ/s400/evenaar.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Nog een evenaar van een andere molen...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hierboven kijken we boven op de evenaar. Ook hier: het vangtouw is om de vangbalk heen geslagen en loopt via de katrol van de evenaar weer naar beneden. Op de foto "ligt de vang er op", de molen is geremd. Door buiten aan het touw te trekken wordt de katrol naar beneden getrokken en wordt via de rode ketting de vangbalk (en de vang) gelicht.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Het voordeel van een evenaar is dat hij binnen hangt en weinig onderhoud nodig heeft. Een wipstok hangt buiten in weer en wind en moet regelmatig geschilderd worden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Omdat het touw aan de zijkant van het bovenhuis langs de ondertoren hangt kun je naast de molen vangen waardoor je goed kunt zien wat het gevlucht doet.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Het nadeel van dit systeem is dat het touw langs de ondertoren van de molen hangt. En wat zit er aan één zijkant van een wipmolen? Juist, een groot draaiend <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Scheprad">scheprad</a>. Als de molen net verkeerd staat dan kan het dus dat het vangtouw in het draaiende scheprad terecht komt en er in verstrengeld raakt, dat is vorig jaar gebeurd bij een andere Utrechtse wipmolen. Daar heb je met een wipstok veel minder last van omdat daarbij het touw een heel eind bij de ondertoren van de molen vandaan hangt.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Maar om te voorkomen dat het vangtouw in het scheprad komt is er aan de trap van de ondertoren een speciale klamp aangebracht waar je te touw overheen kunt leggen zodat het touw alsnog ver uit de buurt van het scheprad blijft.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Maar goed, we waren nog in het bovenhuis bezig met de voorbereidingen. Smeren doet Erik als de molen even warmgelopen heeft, de reuzel smeert dan prettiger uit.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Erik wees me nog wel even op de gietijzeren boven-as. Op de plaats waar het bovenwiel is gemonteerd zitten er 4 dikke stukken hout, de vulstukken, waar het bovenwiel omheen geklemt wordt met een flink aantal wiggen. Bij veel molens zijn deze vulstukken niet al te lang want het bovenwiel is immers niet zo breed.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibdOljoipC3vNhWTBSMnB61X45w8gO7RZyubx2wxVqLxIHk3LQhNy8yq12PnJ7wOeGvLEoYFZe_E5OFmkSNvOABVOwtOhlZZPcsfZDVLaoYJgTFlvGEGi66y2XRZffKiOBLEYZRfE_T3A/s1600/_MG_2925.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibdOljoipC3vNhWTBSMnB61X45w8gO7RZyubx2wxVqLxIHk3LQhNy8yq12PnJ7wOeGvLEoYFZe_E5OFmkSNvOABVOwtOhlZZPcsfZDVLaoYJgTFlvGEGi66y2XRZffKiOBLEYZRfE_T3A/s400/_MG_2925.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De vulstukken van de Windhond in Soest. Korte vulstukken...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De vulstukken van de Middelste molen lopen zowat vanaf de hals naar de pen, dus bijna over de volle lengte van de boven-as. Toen de eerste gietijzeren assen gegoten werden (halverwege de 19e eeuw) waren de meeste molenbouwers nogal huiverig voor "dat moderne spul", zo ook de molenbouwer die deze gietijzeren as geinstalleerd heeft. Omdat hij "dat gietijzer" niet vertrouwde heeft hij voor de zekerheid de vulstukken over de hele lengte van de as aangebracht met flink wat stroppen voor de stevigheid.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Het blijkt dat de vulstukken zijn gemaakt van een voormalig houten boven-as, de as is over de volle lengte in vieren gezaagd.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Toen we de trap weer afdaalden zei Erik trots dat hij een echte "Pot"staart heeft.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De firma Pot was één van de bedrijven (misschien wel de bekendste) die eind 19e eeuw stalen roeden maakten van geklonken plaatstaal. In de molenwereld wordt verder nogal veel gerecycled en het bleek dat de staartbalk van de Middelste molen een oude "Pot"roede is, te herkennen aan de dichtgelaste rechthoekige gaten voor de hekstokken:</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwjPsdYelqgyZIQmGA8R7Dnv8DwBloi2MdxiFTu-FVW_1Qj5n227kW9-jNWvEVzyMgSxxbd1sMXxOZyUVgomQRYIcI2YUOhLEr8aaBTK5SYe9GclUhC-r39IhBs5pfIbcR_aURck84mw0/s1600/_MG_8257.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjwjPsdYelqgyZIQmGA8R7Dnv8DwBloi2MdxiFTu-FVW_1Qj5n227kW9-jNWvEVzyMgSxxbd1sMXxOZyUVgomQRYIcI2YUOhLEr8aaBTK5SYe9GclUhC-r39IhBs5pfIbcR_aURck84mw0/s400/_MG_8257.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De staartbalk van de Middelste...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Beneden aangekomen heb ik voor de zekerheid nog even gevoeld war de wind vandaan kwam om er zeker van te zijn of de molen goed stond. Er stond niet zoveel wind en dan wil je er natuurlijk wel maximaal gebruik van maken.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Bij een ronde of achtkante molen ga je dan gebruikelijk rond de molen lopen om te voelen waar de wind wegvalt, daar moet de staart van de molen dan naar toe zodat het gevlucht dan goed op de wind staat. Bij een vierkante molen werkt dat niet echt omdat je door de vierkante vorm nogal veel last van wervelingen hebt. Van Erik mocht ik ook de windvaan njiet teveel vertrouwen want die zat vast. Daar is Erik achter gekomen toen hij ooit eens moest kruien. Hij vond het al zo vreemd dat de wind maar bleef draaien toen hij aan het kruien was.... Tja, als je windvaan vast zit....</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Bij een vierkante molen steek je een eindje bij de molen vandaan je neus in de wind en op die manier bepaal je waar de wind vandaan komt. Letterlijk het betere "natte vinger"werk.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Dat heb ik dan ook gedaan en volgens mij stond-ie wel goed.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Erik verwachte die dag bezoek en die was inmiddels aangekomen. Terwijl hij z'n bezoek rondleidde begon ik met opzeilen. Op een, voor mij, nieuwe molen vindt ik het altijd prettig dat ik even gecontroleerd wordt en vroeg daarom aan Erik of hij dat wilde doen. Het was allemaal goed maar hij heeft me ook nog wat andere knopen geleerd. Verder gaf hij me het advies om per kikkerlus maar één kikker te gebruiken, dan heeft het zeil wat meer ruimte om te "werken" als gevolg van temperatuurs- en vochtigheidswisselingen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Om het volgende eind voor te laten komen moest ik uiteraard de vang lichten. Erik drukte me op het hart dat ik te allen tijde het vangtouw over de speciale klamp moet leggen. Op zich stond de zijkant van de molen een eind bij het scheprad vandaan en kon het touw er niet bij komen. Maar het vangtouw over die klamp, dat moet routine worden, dan is de kans dat het mis gaat het kleinst.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Er staat te weinig wind dus we moesten het gevlucht zelf rondduwen om de andere enden op te zeilen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Nadat ik alle enden heb opgezeld licht ik de vang. De molen gaat rond maar niet echt van harte.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
We zetten de boel af met kettingen zodat niemand bij het draaiende gevlucht kan komen en daarna was het tijd voor een bakkie. Doré had koffie gezet en ik had onderweg wat lekkers gehaald voor bij de koffie.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Er zijn nog twee bezoekers, een echtpaar, aangekomen die een afspraak met Erik hadden. De man is bezig met het schrijven van een artikel over waterschappen en wilde Erik interviewen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Ik heb een erg slecht geheugen maar wat nog wel is blijven hangen is dat de molen destijds is gebouwd voor f 7500,- en dat-ie nu voor €1.000.000,- verzekerd is. Maar de historische waarde blijft natuurlijk onbetaalbaar...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Nadat het bezoek vetrokken was heeft Erik me verder de hele ondertoren laten zien. De onderschijfloop, het waterwiel, de water-as. Het bleek dat wat kammen van het waterwiel een wig misten. Erik wilde even uitvogelen waar de wiggen misten. Ik ben daarom naar buiten gegaan en heb de vang bediend. Ik liet de vang wat slepen zodat de molen langzaam draaide. Erik kon dan binnen het waterwiel inspecteren. Via een openstaand raam konden we elkaar in de gaten houden en communiceren. Nadat Erik de kammen met de missende wiggen gevonden had hebben we de boel even stil gezet en ben ik even de bak in geklommen om op te zoek naar wiggen, ik heb er twee kunnen vinden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Omdat het nog steeds niet echt hard waaide hebben we het scheprad uit het werk gezet. Bij deze molen gebeurt dat door de poortdeur van de busbalk te openen en via een schroefvijzel de koningsspil zodanig naar achter te kantelen dat de kammen van het bovenwiel niet meer in de staven van de bovenschijfloop grijpen. Ik heb er helaas geen foto van gemaakt om het te verduidelijken.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
De wind was iets gekrompen en de molen moest dus iets omgezet worden.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Wipmolens hebben een zetelkruiwerk waarbij hout over hout glijdt en dat kruit over het algemeen zwaar. Veel wipmolens hebben daarom een kruibank, een bordesje waar je op kunt staan.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWmplT1E5flLm4SGiR3flJ6Y4-kH2ESCyL-sF_j7dpsCaTeCaxlciamb96VSIwkziZd6ZILg1bgo66w8jRhk69csRfOY7HrB02_bVFmlI4Qq6MNFY0aZj6TfSUpwtM25OwtQNGWLi7hQo/s1600/_MG_8243.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhWmplT1E5flLm4SGiR3flJ6Y4-kH2ESCyL-sF_j7dpsCaTeCaxlciamb96VSIwkziZd6ZILg1bgo66w8jRhk69csRfOY7HrB02_bVFmlI4Qq6MNFY0aZj6TfSUpwtM25OwtQNGWLi7hQo/s400/_MG_8243.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De "kruibank" van de Middelste molen...</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Je kunt dan je voeten op de spaken van het kruiwiel zetten om zo met je volle gewicht de molen om te zetten. Op deze manier had ik het nog nooit gedaan. Je moet even je slag vinden maar dan gaat het best goed. Met je linkerbeen sta je op de bank en met je linkerarm hou je jezelf vast aan een beugel die aan de hangboom is bevestigd. Met je rechterarm trek je het kruiwiel om en met je rechterbeen duw je de spaak van het kruiwiel verder door.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Het was nog steeds prachtig weer en de molen draaide lekker z'n rondjes voor de prins. Doré was bezig een gerecht te maken met appeltjes, in de hele molen rook het lekker naar warme appelmoes.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
We hebben buiten nog wat gedronken en gegeten en wat zitten discussieren over het restaureren van molens. Als je een molen gaat restaureren of opnieuw gaat opbouwen, hoever ga je dan terug in de tijd? Wil je terug naar de originele staat of naar de staat zoals de molen voor het laatst gebruikt is? Leuke gespreksonderwerpen, zeker op zo'n prachtige plek, midden in de polder bij prachtig weer en en in goed gezelschap. Het leven van een vrijwillig molenaar is tijdens dit soort momenten toch wel erg aangenaam...</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Voordat ik het in de gaten had was het al over vijven. Ik moest nog anderhalf uur fietsen en wilde niet al te laat naar huis omdat m'n vrouw en ik zouden gaan barbieknoeien, we besloten toen om de boel maar op te ruimen. Onder begeleiding van Erik de boel afgezeild, opgereuimd en netjes weggezet.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Rond een uur of zes stapte ik weer op m'n fietsie en trapte met een voldaan gevoel huiswaarts.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Wederom bedankt voor het lezen en tot en volgende keer!</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Groet,</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Marcel</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com4Lopikerweg West 95B, 3411 Lopik, Nederland51.964894415545814 4.877586364746093851.955110415545811 4.857845364746094 51.974678415545817 4.8973273647460935tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-765482991660199792011-09-08T12:52:00.000-07:002011-09-08T12:59:09.938-07:00Meedraaien op de Eenhoorn, deel 2Lieve mensen,<br />
<br />
Alweer de zoveelste aflevering van m'n weblog. Ik had beloofd om de afleveringe wat korter te maken.<br />
Nou, het is me niet gelukt, ik ben blijkbaar nogal lang van stof.<br />
In deze aflevering behandel ik, buiten wat andere zaken, m'n laatste draaidagen op de Eenhoorn.<br />
Veel leesplezier toegewenst!<br />
<br />
<br />
Dinsdag 3 mei 2011<br />
<div style="text-align: justify;">
Het was weer tijd voor m'n periodieke overhoring. Ik had Ingrid beloofd om wat dingen over bepaalde typen molens te leren, in dit geval de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Paltrokmolen">paltrok</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spinnenkopmolen">spinnekop</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Weidemolen">weidemolen</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tjasker">tjasker</a>. Ingrid vroeg me weer m'n hempie van m'n lijf. Daarna heeft Ingrid nog wat algemene vragen gesteld om te kijken of andere zaken ook nog zijn blijven hangen. We hebben het gehad over de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">vang</a> en over <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kruiwerk">kruiwerken</a>. Er was nog redelijk wat blijven hangen. Voldoende voor het examen, dacht Ingrid.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Vrijdagavond 6 mei</div>
<div style="text-align: justify;">
Deze avond was een afsluitende avond van de meteorolgiecursus die de afgelopen 2 a 3 maanden gehouden is. In 5 avonden heeft meteoroloog David de (aankomende) molenaars uitgelegd hoe het weer in elkaar steekt en hoe je bepaalde situaties kunt herkennen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Vanavond, de 6e avond, kregen we een informele test.</div>
<div style="text-align: justify;">
Uiteraard werd de avond weer gehouden in een ruimte bij bouwbedrijf v.d. Grift in Soest.</div>
<div style="text-align: justify;">
Het was een prachtige avond en de temperatuur was erg lekker. Ik besloot om op m'n gemakkie binnendoor naar Soest te rijden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Klokslag 8 uur kwam ik aan bij v.d. Grift. Toen ik de zaal binnenliep viel me op dat er erg weinig mensen waren. De avonden werden altijd goed bezocht, er was altijd wel een mens of 20-25 aanwezig. Deze avond waren er maar 10-12 mensen waarvan een aantal al gediplomeerd molenaar zijn. Zou het er iets mee te maken hebben dat er vanavond een test was???</div>
<div style="text-align: justify;">
David had voor de test een Powerpointpresentatie gemaakt met daarin een 10-tal vragen. De meeste vragen bestonden uit meer delen. Er werden vragen gesteld wat bijv. de wind in Nederland doet als er een depressie boven ons langs trekt richting het noord-oosten, we moesten een weerkaart lezen, wat is er aan de hand als vlak voor een bui de wind ineens draait, er waren nog wat "waar - niet-waar"vragen, wat doet het weer als er een koufront over trekt, waaraan kun je een (zware) bui herkennen (a.d.h. van foto's), enz.</div>
<div style="text-align: justify;">
David gaf aan dat het belangrijk was dat we onze antwoorden motiveerden om aan te geven dat we de stof ook daadwerkelijk begrijpen en dat we niet alleen maar ingestampte rijtjes opdreunen.</div>
<div style="text-align: justify;">
We kregen 45 minuten om de vragen te beantwoorden en daarna zouden we ze gezamenlijk behandelen. Op die manier kun je dus ook nog leren van elkaars antwoorden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik heb bewust voor deze avond niets geleerd om te kijken of ik genoeg parate kennis had. Het bleek dat ik een ruime voldoende had. En meerderen met mij. Het bleek dat de meeste aanwezigen goed wisten hoe het weer in elkaar zat.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik ben de afgelopen maanden vaak met het weer bezig geweest. Ik kijk elke dag even naar de weerkaarten en naar de satelietbeelden. En uiteraard kijk ik een paar keer per dag naar buiten om te zien wat het weer doet. Ook heb ik nu de stof uit de lesboeken doorgenomen. Ook heb ik regelmatig wikipedia geraadpleegd want ook daar worden erg veel begrippen van het weer duidelijk uitgelegd. Van molenaars Piet (de Ster, Utrecht) en Ingrid (de Hoop, Loenen aan de Vecht) heb ik ook nog boeken te leen gekregen welke ik al even vluchtig heb doorgekeken. Ik moet zeggen dat ik meteorologie een verrekt interesant onderwerp vindt. Ik vroeg David daarom ook of Weathernews (het bedrijf waar hij werkt) ook cursussen geeft voor amateurs. Hij vertelde dat ze normaal gesproken geen cursussen geven maar als er meerdere gegadigden waren dan kan er altijd wel wat geregeld worden. Verder vertelde hij me dat er op het internet veel gratis boeken te downloaden zijn, hij zou me via de mail wel eens een linkje sturen. Verder nodigde hij me uit om eens bij Weathernews te komen kijken om te zien hoe ze daar het weer voorspellen. En dat was uiteraard niet tegen dovemansoren gezegd! Daar ga ik zeker gebruik van maken!</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik heb m'n e-mailadres bij hem achtergelaten dus dat wordt wellicht vervolgd!</div>
<div style="text-align: justify;">
Er werd nog even nageklept door de diverse molenaars en zo tegen 10-en trokken we allemaal weer huiswaarts.<br />
In een <a href="http://heesface-mio.blogspot.com/2011/06/een-dagje-smeden-en-een-avondje-weer.html">eerdere aflevering</a> van m'n weblog heb ik inmiddels geschreven over m'n bezoek aan Weathernews.</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
7 mei 2011</div>
<div style="text-align: justify;">
Er werd die dag flink wat wind voorspeld maar wel uit de verkeerde hoek. De wind zou uit het zuidoosten komen en voor de Eenhoorn is dat een lastige hoek. In het zuiden staat op 300 meter afstand een bos met nogal hoge bomen en in het oosten van de molen staan flats. Wind zat maar of het wat wordt?</div>
<div style="text-align: justify;">
's Morgens weer gekeken wat het weer voor die dag zou doen:</div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgU1zJAY8r0ku2tigJD5PmfT7zGjEOIhYUDM6D_kjEiQIQIzJyqTGbBxr9YN3vwb9N9gwNCjtFKDjvsVGQJBKoq946ZOmLiQAGRWdK4r44D_jD05XOgWrARUZLBtS_SShsriKufSvG3G2s/s1600/knmi_20110507_0600.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgU1zJAY8r0ku2tigJD5PmfT7zGjEOIhYUDM6D_kjEiQIQIzJyqTGbBxr9YN3vwb9N9gwNCjtFKDjvsVGQJBKoq946ZOmLiQAGRWdK4r44D_jD05XOgWrARUZLBtS_SShsriKufSvG3G2s/s400/knmi_20110507_0600.gif" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Tijdstip: 7:30</div>
<div style="text-align: justify;">
Windrichting: Zuid-oost</div>
<div style="text-align: justify;">
Windkracht: 3 (18 km/u)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Temperatuur: 18°C</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Luchtdruk: 1017 HPa</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Vochtigheid: 54%</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Bewolking: Cirrus</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hoogte bewolking: Hoog</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, gaat te traag.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Neerslag: geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Weerkaart: Grote depressie ten westen van Ierland boven de oceaan. De weerkaarten van 6:00, 12:00 en 18:00 laten zien dat deze depressie nagenoeg op dezelfde plaats blijft liggen, de windrichting zal dus nagenoeg niet veranderen. Aan de isobaren te zien lijkt de wind in de loop van de dag wat af te nemen.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Overige waarnemingen: Geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Omdat ik vrijwel elke zaterdag bij een molen bezig ben was het alweer een tijd geleden dat m'n vrouw en ik samen boodschappen hadden gedaan op zaterdagochten dus dat hebben we weer eens ouderwets gedaan.</div>
<div style="text-align: justify;">
Nadat de boel was ingeruimd klom ik op m'n bromtol en reed via de grotere provinciale wegen naar Haarlem. Ik vertrok even na half 10 en dacht dat ik wel op tijd in Haarlem zou zijn. Dat viel tegen want het was erg druk en het tempo zat er niet echt in. Maar hopen dat ik op tijd ben om de molen op te zeilen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Om 10:50 was ik in Haarlem en reed ik richting de molen en zag dat deze nog netjes stil stond.</div>
<div style="text-align: justify;">
Op de zaaggrond zaten Joyce en Jos lekker aan een bakkie leut. Ook maakte ik kennis met Abel. Abel is een jongen van een jaar of 10 die bij Joyce in de buurt woont. Hij is gek op molens en gaat dus vaak met Joyce mee, zo ook vandaag.</div>
<div style="text-align: justify;">
Voor bij de koffie had ik lekkere koekjes meegenomen maar dat bleek voorbarig. Jos had een complete appeltaart gekocht. Tja, je hebt altijd baas boven baas.</div>
<div style="text-align: justify;">
Nadat de koffie en de appeltaart weggewerkt waren moest Joyce een vertegenwoordiger van de provincie ophalen. Met haar moest ze naar haar eigen molen en daarna zouden ze ook nog naar de Eenhoorn komen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Onder leiding van Jos zouden Abel en ik de molen opzeilen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Jos en ik zijn eerst de kapzolder op gekropen om de pen en de hals te smeren. Ik had nog wat vragen over de constructie van de paltrok en die heeft Jos allemaal beantwoord. Bij de overbrenging bovenwiel/krukwiel keek Jos even of de kammen van het bovenwiel niet te diep in de kammen van het krukwiel steken. Doordat hout altijd blijft werken kan de kap wat uitzakken waardoor de gehele boven-as wat lager komt te liggen .<br />
Het blijkt dat de Eenhoorn een paltrok is met een unieke constructie.</div>
<div style="text-align: justify;">
Voor de techneuten: Ik heb het eerder gehad over de ringmuur waarover de paltrok kan kruien. In het midden van die ringmuur is een penant of stiep gemetseld. Op die stiep is de koning geplaatst, de koning is het gedeelte waar de molen omheen kan kruien en die de molen ook gecentreerd op de ringmuur houdt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4-rtn-R8CNPo4e8nUsdsjYWwcRYANwbum2rIW9OPvMfi1q6cZw5IKxxM09Zl_24xLCXpPTtKSkeCWG6lvjZzRduw9bjdRdq0PWkYXWlXwgKf_5O1bF0aAy5CNh2tHV6c-DOJ_KZQMWeU/s1600/paltrok_koning.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="192" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4-rtn-R8CNPo4e8nUsdsjYWwcRYANwbum2rIW9OPvMfi1q6cZw5IKxxM09Zl_24xLCXpPTtKSkeCWG6lvjZzRduw9bjdRdq0PWkYXWlXwgKf_5O1bF0aAy5CNh2tHV6c-DOJ_KZQMWeU/s400/paltrok_koning.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een model. Midden onderin de stiep met daarop van onder naar boven: een houten plaat, de kruisbalken en de koning... (Bron: <a href="http://www.penterbak.nl/">www.penterbak.nl</a>)</span></em></div>
Op de koning ligt de sleutel- of staartbalk, dit is de balk die aan de achterkant uitsteekt en waar het kruirad op is bevestigd. Precies boven de koning, op de staartbalk staat een zware balk, de koningsstijl. Op deze stijl ligt een verticale balk, de koningsbalk, die haaks op de staartbalk ligt. Aan de uiteinden van de koningsbalk liggen de zg. zware binten. Aan de uiteinden van deze binten hangen de kotstijlen die de 4 hoeken van de molen vormen. Dit geheel vormt (simpel gezegd) het dragende gedeelte van de paltrok. ± 80% van het gewicht van een paltrok rust op de koningsstijl en 20% rust op de houten rollen.</div>
<div style="text-align: justify;">
In de 4 kotstijlen zijn op verschillende hoogtes dikke balken verwerkt die de kap dragen en ook de krukzolder. In de loop van de tijd zal het hout wat werken en inzakken. De koningsbalk zal wat doorbuigen en het hele kot (huis van de molen) incl. kap zakt dan wat in, er komt dus meer gewicht op de rollen te liggen. Dit is te herstellen door de zware wiggen, die tussen de staartbalk en de koningsstijl liggen, aan te slaan. Op die manier komt het geheel weer wat hoger te liggen en worden de kruirollen minder belast.</div>
<div style="text-align: justify;">
Bij de Eenhoorn is het echter zo dat ook de krukvloer via twee schoren (een "standvink") ook wordt ondersteund door de koningsstijl.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1s9je4DZfUwVRH3_oAXxZBa1Dv3LhBvUEdHMArKNhvQpotNlZ_3ioC2MrlSlUDiTzsYVALHFzvj_T6WKJLUxvRUMCgSE0ji6ZbSKR6ED2H9MY1vLigN5Mt94lC8B94gfHYtxPh4SqyUA/s1600/IMG_3429.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1s9je4DZfUwVRH3_oAXxZBa1Dv3LhBvUEdHMArKNhvQpotNlZ_3ioC2MrlSlUDiTzsYVALHFzvj_T6WKJLUxvRUMCgSE0ji6ZbSKR6ED2H9MY1vLigN5Mt94lC8B94gfHYtxPh4SqyUA/s400/IMG_3429.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De "standvink" (V-vorm) staand op de koningsbalk, recht boven de koningsstijl. Boven op de standvink ligt een balk die direkt de krukvloer ondersteund...</span></em></div>
Als de koningsbalk hier iets doorbuigt dan zal ook hier het hele kot incl. kap inzakken. Echter, de krukvloer incl. kruk-as en krukwiel, die direct wordt ondersteunt door de koningsstijl, blijft op niveau. Het kan dus zijn dat de kammen van het bovenwiel door het inzakken te diep in de kammen van het krukwiel komen waarbij ze gaan aanlopen tegen het krukwiel zelf.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ingewikkeld verhaal maar ik hoop dat ik het een beetje begrijpelijk heb kunnen uitleggen. Wil je de hele opbouw van de Eenhoorn beter bekijken, klik dan <a href="http://penterbak.nl/Eenhoornmodel.html">hier</a>. Zoals ik eerder vertelde is molenaar Jos ook modelbouwer. Hij heeft ook een detailmodel van de Eenhoorn gebouwd en op deze pagina beschrijft hij hoe de molen is opgebouwd.<br />
Na deze "constructieles" hebben we de molen op de wind gezet en opgezeild. Daarna zijn we bijna de hele dag bezig geweest met opruimwerkzaamheden in de molen en op het erf. Komen weekend was het "<a href="http://molendagen.nl/index.php">Nationale Molen en Gemalen weekend</a>" en daarvoor moest de molen wel toonbaar zijn. Ook Ger en Wiebe hebben daarbij geholpen.<br />
Verder moet ik bekennen dat ik die dag niet zoveel geschreven heb en het is alweer zo'n tijd geleden dat ik niet veel meer weet van die dag.<br />
Ach ja, dat scheelt weer een hoop tikwerk (en een hoop lezen!)<br />
Hieronder nog wat foto's die ik die dag gemaakt heb bij de molen:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYFCoLSFJcUkJvydrgs9IncBBkVU9O73f1NixWLMF2uEzSBLc_MEOllzy7AisWb82SebsDrpB04kZMUSIKKwjIIRWgZmzkVAoQ3A9X3RahmaIgLmsLPFPx7NvQNbBsrd9r3OeUQxBHr-o/s1600/IMG_3430.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhYFCoLSFJcUkJvydrgs9IncBBkVU9O73f1NixWLMF2uEzSBLc_MEOllzy7AisWb82SebsDrpB04kZMUSIKKwjIIRWgZmzkVAoQ3A9X3RahmaIgLmsLPFPx7NvQNbBsrd9r3OeUQxBHr-o/s400/IMG_3430.jpg" width="300" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiziUlMmVV7U6c9Tl6Qtjv5DuK9II4TwARDSS9lQTt_iRPwZAc5T2U0JSGmjv4QkEqJAQ8dRWecdhGhR0VlYkB9v1-FaEF3G-KuqIn1J7mGSpAfYKfWkAQIx6t6q2ELBNRf6RTcFVY0Qls/s1600/IMG_3431.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiziUlMmVV7U6c9Tl6Qtjv5DuK9II4TwARDSS9lQTt_iRPwZAc5T2U0JSGmjv4QkEqJAQ8dRWecdhGhR0VlYkB9v1-FaEF3G-KuqIn1J7mGSpAfYKfWkAQIx6t6q2ELBNRf6RTcFVY0Qls/s400/IMG_3431.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Hierboven de zg. "penterbak". Tijdens het uitwateren trok er zoveel water in een boomstam dat deze zonk. Met dit bootje werden destijds gezonken stammen weer boven gehaald om te zagen.</span></em></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcxkKiLoO156WXVjMdyBMw2i7ISPuCf5JS1SDOhrxA6w0YJKbbHQQEY0xlhIJSbGghAwQwwwDQ7-YsLD5jvQZxG3qlaYVFJYhoNjIMM8MquRczbijw2PAdVMm59DQQwne7YzJNM9UBwfU/s1600/IMG_3397.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgcxkKiLoO156WXVjMdyBMw2i7ISPuCf5JS1SDOhrxA6w0YJKbbHQQEY0xlhIJSbGghAwQwwwDQ7-YsLD5jvQZxG3qlaYVFJYhoNjIMM8MquRczbijw2PAdVMm59DQQwne7YzJNM9UBwfU/s400/IMG_3397.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het bovenwiel met daaronder het kleinere krukwiel wat direkt op de krukas gemonteerd zit...</span></em></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
<span style="font-size: large;">14 mei 2011, Nationaal Molen- en Gemalenweekend.</span></div>
<div style="text-align: justify;">
Jos had me gevraagd of ik zo rond 9:30 aanwezig kon zijn zodat we voorbereidingen konden treffen. JOyce zou op haar eigen molen draaien en dus kon hij m'n hulp wel gebruiken. Tuurlijk, ik ben altijd vroeg wakker dus: geen probleem.<br />
Wat ik vergeten was, ik moest de avond daarvoor (vrijdag de 13e) muziek draaien op het maandelijkse<a href="http://www.azotod.nl/info/volkavee"> rock-avondje</a> bij ons cultureel centrum, ik zou dus pas om en uur of 4 's morgens in m'n mandje liggen! En als je dan om 9:30 in Haarlem moet zijn dan moet je toch zeker om een uur of 8 je mandje uit. Dat zou dus een kort nachtje worden.</div>
<div style="text-align: justify;">
Maar ik had het beloofd dus ik zorg dat ik er ben.</div>
<div style="text-align: justify;">
De rockavond verliep erg gezellig. Het echtpaar wat het elke maand organiseert had het nu voor 10 jaar gedaan en zou er na deze avond een punt achter zetten. Daarom was er het e.e.a. georganiseerd en was het erg druk, was weer ouwerwets gezellig.</div>
<div style="text-align: justify;">
Na een kort nachtje weer even het internet op gedoken om te kijken wat het weer vandaag zou doen:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-U6rJgPqJ2iNn6i7uqRmPSctplb_GRUHteWWCq4dxjV46DIPJ157X5Cif-ZLO3paR3gIPWdeNun7a-W-IOA4GCf0mmUlQ8Q6Keb1Yxx06l6e_zfkeJuEBTBANZ5z5YEmDn5zOEZVNtUo/s1600/knmi_20110514_0000.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-U6rJgPqJ2iNn6i7uqRmPSctplb_GRUHteWWCq4dxjV46DIPJ157X5Cif-ZLO3paR3gIPWdeNun7a-W-IOA4GCf0mmUlQ8Q6Keb1Yxx06l6e_zfkeJuEBTBANZ5z5YEmDn5zOEZVNtUo/s400/knmi_20110514_0000.gif" width="400" /></a></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br />
Tijdstip: 7:30<br />
Windrichting: West<br />
<div style="text-align: justify;">
Windkracht: 2 (10 km/u)</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Temperatuur: 12°C</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Luchtdruk: 1015 HPa</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Vochtigheid: 80%</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cirrus_(wolken)">Cirrus</a> / <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cirrostratus">cirrostratus</a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Hoogte bewolking: Hoog</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, gaat te traag.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Neerslag: geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Weerkaart: Om 6:00 trekt er een (zwakke?)<a href="http://sites.google.com/site/johannsmeteouitleg/trog"> trog</a> over west Nederland en België, daar zou wat neerslag uit kunnen vallen. Om 12:00 is de trog verzwakt en ligt boven west Duitsland. Als we geluk hebben dan is de trog voorbij als we gaan draaien. Verder ligt er een kleine depressie boven zuid Noorwegen en een groot hogedruk gebied boven de Atlantische oceaan. Aan de isobaren te zien lijkt de wind de hele dag uit west en noord-west te komen. Het lijkt alsof het vandaag redelijk rustig weer wordt.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
Overige waarnemingen: Geen</div>
<br />
Toen ik vertrok was het ineens behoorlijk bewolkt (zwakke trog die overtrok?) maar af en toe piepte er een straaltje zon tusendoor. Ik reed weer via de grote provinciale wegen naar Haarlem, lekker genieten van de omgeving. Ondanks dat het weerstation in de Bilt windkracht 2 aangaf stond er toch een stevige bries vanuit het westen dus wat dat betreft zat het wel goed. Ook de bewolking zag er prachtig uit, allerlei kleurschakeringen grijs waren er te zien, van bijna wit tot donkergrijs, blauwgrijs. Een oude Hollandse meester had er een prachtig schilderij van kunnen maken.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJFTtaQvaD7aXisFMgjNYzgUZo4C00ghv8zpyd0urDuLGYJAkdA1usERoRqb94bZVbeg6e3WWox6oxhJZH2oFxKPfuK4535H2mRX-iiC8tnfxhHkclBQpq4hCsgdhi_JAvu0ck-ejrLE0/s1600/IMG_3499.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJFTtaQvaD7aXisFMgjNYzgUZo4C00ghv8zpyd0urDuLGYJAkdA1usERoRqb94bZVbeg6e3WWox6oxhJZH2oFxKPfuK4535H2mRX-iiC8tnfxhHkclBQpq4hCsgdhi_JAvu0ck-ejrLE0/s400/IMG_3499.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Mooie cumuluswolken...</span></em></div>
Omdat ik redelijk vroeg vertrok was het niet zo druk op de wegen dus de rit verliep voorspoedig, ik lag iets voor op schema. Ik besloot tussen Aalsmeer en Hoofddorp even af te buigen naar Rozenburg. Dit kleine dorpje ligt pal naast een startbaan van Schiphol. Er zijn daar spottersplaatsen en vroeger ging ik daar vaak kijken naar opstijgende vliegtuigen.</div>
<div style="text-align: justify;">
Helaas, het was daar erg veranderd. De weg langs de startbaan was afgesloten en de spottersplaatsen waren er ook niet meer. Dan maar door naar Haarlem.</div>
<div style="text-align: justify;">
Hoe dichter ik bij Haarlem in de buurt kwam, hoe meer het opklaarde. Blauwe lucht met hier en daar wat <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cumulus_humilis">cumulus humulis</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cumulus_mediocris">cumulus mediocris</a> wolken, dat zag er goed uit!</div>
<div style="text-align: justify;">
Even voor half tien liep ik over het pad naar de molen. Jos was al bezig met het versieren van z'n erf. Ik heb mezelf even omgekleed en hielp hem met het ophangen van vlaggetjes. Vanuit de verte kwam het geluid van brullende motoren. Kon kloppen want Jos vertelde dat er vandaag op Zandvoort een race werd verreden. Ook aan de overkant bij de roeivereniging was het druk, er stonden heel wat aanhangers met <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Skiff">skiffs</a>, ik denk dat er morgen een wedstrijd op het Spaarne gehouden wordt.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvCVGsY9svRTAu1ONCgAVNpA9WIh6W4sCCbg62NPktNlU1CsrYRH6DDOjWA_-0XJewdxR5UDAiuxfJt19BaOUX5jjJWmbjUM3HQRm4kvvJnybE3w1EVLLv6S_MzNKrwjdzw6Y-wQp-Hog/s1600/IMG_3501.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="223" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjvCVGsY9svRTAu1ONCgAVNpA9WIh6W4sCCbg62NPktNlU1CsrYRH6DDOjWA_-0XJewdxR5UDAiuxfJt19BaOUX5jjJWmbjUM3HQRm4kvvJnybE3w1EVLLv6S_MzNKrwjdzw6Y-wQp-Hog/s400/IMG_3501.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Drukte bij de roeivereniging...</span></em></div>
In de kap heb ik de pen en de hals gesmeerd. Ik wilde net de molen op de wind zetten toen ook Wiebe kwam aangefietst. Hij is al een paar maanden vrijwilliger en weet hoe de paltrok werkt maar hij heeft 'm nog nooit opgestart. Ik nam 'm mee om te laten zien hoe je dat doet. Bliksemkabels van de ringmuur gehaald en daarna de molen op de wind gezet. Er waren al gasten op de molen en Jos was aan het uitleggen hoe de molen werkt. Even de gasten gewaarschuwd want ze stonden op de zaagvloer en de hele molen, incl. de mensen op de zaaggrond draaien mee bij het kruien. En aangezien de de Eenhoorn met een schok in beweging komt en de hele molen kraakt en piept wil dat bij bezoekers nog wel eens een schrikreactie geven.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik heb Wiebe de lier laten bedienen en zelf liep ik steeds met de kabel van kruipaal naar kruipaal. We waren wel even bezig met het kruien want hij moest bijna 180° om.</div>
<div style="text-align: justify;">
Toen de molen op de wind stond zijn Wiebe en ik het kot in gekropen om daar de voorbereidingen te treffen. In het kot liet ik hem de lekensteen op de werkbank leggen en liet ik hem de pal er uit trekken. Uiteraard uitgelegd waar beide voor dienen en hoe ze werken.</div>
<div style="text-align: justify;">
Vervolgens hebben we het gevlucht opgezeild. Ook dat had wiebe nog nooit gedaan dus ik heb 'm geleerd hoe hij zeilen voor moet leggen. Ik ben zelf de het hekwerk in gekropen want omdat Wiebe niet ingeschreven staat bij het GVM en dus geen officiële leerling is mag hij zelf niet in het hekwerk klimmen, hij is daarvoor niet verzekerd.</div>
<div style="text-align: justify;">
Ik heb 'm geleerd hoe hij het zeil uit de klampen haalt en uitrolt, hoe hij het rechteronderhoektouw moet vastmaken, het zeil uitrollen, de zwichtlijnen om de achterzomer slaan, en de gildeknoop om de zwichtlijnen en het linkeronderhoektouw vast te zetten. Het bedienen van de vang deed ik zelf want ook die mag je niet bedienen als je geen MIO bent.</div>
<div style="text-align: justify;">
Samen hebben we het gevlucht opgezeild met vier volle zeilen en toen ik de vang lichtte draaide de Eenhoorn lekker z'n rondjes.<br />
Inmiddels was er al wat bezoek op de molen en ook hulpmolenaars Ger, Wiebe en kersverse vrijwilliger Piet waren aangekomen. Onder de deskundige leiding van Jos Met z'n allen hebben we met z'n allen een stam opgespannen en is er begonne met zagen. Het was een bijzonder gezellige dag met behoorlijk wat bezoekers. </div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
17 mei overhoring bij Ingrid. Er viel weinig te overhoren want ik had niets geleerd. Geen probleem, eerst een half uurtje slap OH-en en daarna heeft Ingrid me uitgelegd hoe stellingen opgebouwd zijn. Ze meldde nog dat ze een mailtje had gekregen van oliemolen 't Pink in koog aan de zaan. Daar doen ze nog elk jaar aan luilakken. De vrijdag voor het pinksterweekend beginnen ze 's avonds met het slaan van olie en daar gaan ze de hele nacht mee door. Vorig jaar wilde ik daar al eens bij gaan kijken maar ik was toen verhinderd. Ik ben van plan om dit jaar wel te gaan kijken. De zaterdag daarna gaan we een lang weekend weg als het weer goed is. Dus het hangt af van het weer of ik alleen 's avonds ga of dat ik de hele nacht blijf.<br />
Ik ben uiteindelijk niet gegan want het was die avond verschrikkelijk slecht weer. En om dan voor je plezier even richting de Zaan te rijden op de motor....<br />
<br />
28 mei weer meegedraaid op de Eenhoorn.<br />
Vandaag zou ik voor het laatst meedraaien op de Eenhoorn.<br />
Wat zou het weer vandaag doen?<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisSwJri4XJUxxl3yQPAEwTyxrQZmL6boNpKQr6QEZHX4gm4Ytkiu7-U4eOL6pSXt8sB-ztN28JbwWh2jXP-PXTb2e8cYx-ENwPWoxHvBDLIpe2yw_DHIG988lHN7m1l0eyXMq7T2QXyMw/s1600/knmi_20110528_0600.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisSwJri4XJUxxl3yQPAEwTyxrQZmL6boNpKQr6QEZHX4gm4Ytkiu7-U4eOL6pSXt8sB-ztN28JbwWh2jXP-PXTb2e8cYx-ENwPWoxHvBDLIpe2yw_DHIG988lHN7m1l0eyXMq7T2QXyMw/s400/knmi_20110528_0600.gif" width="400" /></a></div>
<br />
Tijdstip: 7:00<br />
<div style="text-align: justify;">
Windrichting: zuid-zuidwest</div>
<div style="text-align: justify;">
Windkracht: 3</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Temperatuur: 11°C</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Luchtdruk: 1016 HPa</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Vochtigheid: 89%</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Altostratus">Altostratus</a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Hoogte bewolking: Midden</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, gaat te traag.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Neerslag: geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Weerkaart: Twee <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lagedrukgebied">lagedrukgebieden</a> bij IJsland. vanuit deze depressies komen vlak achter elkaar een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Warmtefront">warmte-</a> en een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koufront">koufront </a>op ons af. Het warmtefront zal boven Nederland langstrekken en het koufront bereikt Nederland pas in de avond. De <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Isobaar">isobaren</a> laten zien dat de wind de hele dag zo'n beetje uit het zuidwesten blijft komen. Het blijft redelijk rustig weer. </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Overige waarnemingen: Geen</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">
Buienradar: Vanuit het westen komt een smalle band neerslag op ons af (koufront?)</div>
<br />
Nadat ik met de hulpmolenaars samen de molen heb opgezeild hebben we ook weer wat stammen opgespannen. Jos vond het nodig om wat zaagbladen te vervangen en daar hebben we bij geholpen.<br />
<div style="text-align: justify;">
De zaagbladen hangen opgespannen in het zaagraam. Er zijn wat zaagbladen uit het raam genomen en dat ziet er dan als volgt uit:</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitOd8O8HIpZlOtPYGPS3Z84J3FP-dSmuZyBcntqJ1hagaEVFuCb5yjnQH_4iGLkbFkox1wDKTE3p0DeselZkwjadKfdD6Qw_XwFfxZcg3yz38uN6RQsmxsswfvXyPkUu702PqksVbOv-g/s1600/IMG_3568kopie.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitOd8O8HIpZlOtPYGPS3Z84J3FP-dSmuZyBcntqJ1hagaEVFuCb5yjnQH_4iGLkbFkox1wDKTE3p0DeselZkwjadKfdD6Qw_XwFfxZcg3yz38uN6RQsmxsswfvXyPkUu702PqksVbOv-g/s400/IMG_3568kopie.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een compleet zaagblad...</span></em></div>
1. Snelspanner<br />
2. Hengsel<br />
3. Zaagblad<br />
4. Kluft<br />
5. Haak<br />
<br />
Aan beide uiteinden van de zaag zit een verdikte rand waar aan boven- en onderkant een arm geschoven wordt. Aan de bovenkant is dit een hengsel en aan de onderkant noemt men dat een kluft. Aan de onderkant van de kluft zit een klein dwarsstripje, de haak. Daarmee wordt het zaagblad aan de onderkant in het onderspanhoofd van het zaagraam gehaakt. Aan de bovenkant van het hengsel zit een excentrische snelspaninrichting:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyr8kdchlhp86uAWYUiNBRO9H6Hl_1amDDOLB9jPPCq5v9Bkxuux8-sICPSzjG6-N7bQZf_PTsNvrkormlR4kD-Do6YeBh90GMoZwwkjYutNWXFofcYjHFqjdJY-d4q0yWPS9p6eylFDs/s1600/IMG_3567kopie.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyr8kdchlhp86uAWYUiNBRO9H6Hl_1amDDOLB9jPPCq5v9Bkxuux8-sICPSzjG6-N7bQZf_PTsNvrkormlR4kD-Do6YeBh90GMoZwwkjYutNWXFofcYjHFqjdJY-d4q0yWPS9p6eylFDs/s320/IMG_3567kopie.jpg" width="240" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Excentrische snelspanner...</span></em></div>
1. Hengsel<br />
2. Spanstijl<br />
3. Lip<br />
<br />
Deze spanner wordt aan de bovenkant in het bovenspanhoofd van het zaagraam gehaakt. Door de spanstijl aan te slaan kan er spanning op het zaagblad gezet worden. Daarna kan men nog een hefboom op de lip zetten en deze flink aantrekken. Door het excentriek komt er dan enorm veel spanning op het blad te staan. Hoe meer spanning hoe beter, de kans dat het blad gaat wijken tijdens het zagen is dan veel kleiner.<br />
<br />
Hengsel en kluft kunnen van het blad afgeschoven worden zodat alleen het blad overblijft. Dit blad kan dan ingespannen worden in een speciale bok om het opnieuw te scherpen, daarover later meer.<br />
Jos pakte één van de reservebladen en liet ons zien hoe die ingespannen wordt. Het hengsel en de kluft worden aan de uiteinden over het zaagblad geschoven. Daarbij moet er op gelet worden dat de richting van de tanden goed is. Er wordt daadwerkelijk verspaand bij de neergaande slag dus de tanden moeten naar beneden gericht staan. Verder moeten hengsel en kluft nagenoeg in één lijn staan met de lijn die gevormd wordt tussen alle zaagtanden, dat is op de bovenstaande foto ook goed te zien. Het is ook mogelijk om de kluft wat verder naar achter te schuiven zodat het zaagblad een klein beetje voorover helt, sommige molenaars geven daar de voorkeur aan.<br />
Nadat hengsel en kluft op het blad geschoven waren werd het complete stel in het zaagraam gehangen. Dan moeten alle bladen op een bepaalde afstand van elkaar gehangen worden zodat er mooie rechte planken of balken van een bepaalde dikte gezaagd kunnen worden.<br />
Vroeger werd er nogal eens door een molenaar gesmokkeld. Stel dat hij 20 duimse planken (1 duim is 25 mm dik) moest zagen dan verloor hij nogal wat hout. Reken maar uit: een zaagblad is, incl. zetting, ±3 mm dik. Als er 20 in een zaagraam hingen dan ging er dus 60 mm aan hout verloren in de vorm van zaagsnedes. Die 60 mm zijn toch weer 2 planken! Daarom werd destijds de zaagsnede van de dikte van de plank afgetrokken. Men kreeg dus "duimse" planken van 22 mm dik. Meer winst voor de molenaar dus! Tja, sommige molenaars waren vroeger niet echt populair...<br />
Als het zaagblad in het zaagraam hangt dan moet het dus op en bepaalde afstand gehangen worden. Dat gebeurdt door opvulplankjes tussen de bladen te zetten.<br />
Aan de binnenzijde van één raamstijl (verticale balk van het zaagraam) zitten boven en onderin aanslagpunten:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKj3KKaRZCoCPpSGodi4voes0O4RXWYRg7079vRjwIGEDis9pDpGx7CJBoyi4BNUB3mgOeEcgDRZYGxJNpZR9HOdVxL9mUVJycM-va4hJv_-CdwV_leN30ol-3rN1W4qLnBNUj3VdJNVg/s1600/IMG_3564.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKj3KKaRZCoCPpSGodi4voes0O4RXWYRg7079vRjwIGEDis9pDpGx7CJBoyi4BNUB3mgOeEcgDRZYGxJNpZR9HOdVxL9mUVJycM-va4hJv_-CdwV_leN30ol-3rN1W4qLnBNUj3VdJNVg/s400/IMG_3564.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Onderspanhoofd met zaagbladen...</span></em></div>
Op de foto hierboven zien we aan de rechterkant nog net de aanslag in de raamstijl. Daar tegenaan (links) zit een opvulplankje en daarnaast hangt het eerste zaagblad.<br />
Bij het aanbrengen van een zaagblad wordt deze eerst in de spanhoofden gehaakt. Daarna wordt het blad met de spanstijl een klein beetje op spanning gebracht. Vervolgens worden de opvulplankjes aangebracht en wordt het zaagblad met een hamer zijwaarts tegen de opvulplankjes getikt.<br />
Omdat de kluft met de haak nogal diep in het onderspanhoofd zit is er een speciale hamer om het blad tegen het onderste opvulplankje te tikken, de "spanmoker". Ik dacht, "nou daar komt me toch een hamer!" Maar dat viel tegen. Zie hieronder de "spanmoker"...<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZtMQad5qGXs1dWMp4D2c6cJFmzrWT3BwfdOKV1SMQJdxl51RxjB2WMeWOfOaSvFfb2YaZ4Tl0O99ccOW1KSs5J6j8BMloUexT_555SEwQUQ55wjIwsK5HiVCKnPASSNQW7BSDlymNMF8/s1600/IMG_3576.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZtMQad5qGXs1dWMp4D2c6cJFmzrWT3BwfdOKV1SMQJdxl51RxjB2WMeWOfOaSvFfb2YaZ4Tl0O99ccOW1KSs5J6j8BMloUexT_555SEwQUQ55wjIwsK5HiVCKnPASSNQW7BSDlymNMF8/s400/IMG_3576.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<br /></div>
Wel goed kijken want hij is bijna niet te zien!<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAut-es2OGGVD6zvERQIlEZABDkfFfjmk6M81TyxxM8Q9Vhs51cHFflO41VWMBqtqKlSMdin5VhnZEpunE_YoPd6IVXiq5pXmoFxmW4nT6yF8YElOwFOO-RcfCu9DGlKBK7LZVG09boYE/s1600/IMG_3577.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjAut-es2OGGVD6zvERQIlEZABDkfFfjmk6M81TyxxM8Q9Vhs51cHFflO41VWMBqtqKlSMdin5VhnZEpunE_YoPd6IVXiq5pXmoFxmW4nT6yF8YElOwFOO-RcfCu9DGlKBK7LZVG09boYE/s400/IMG_3577.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De spanmoker...</span></em></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
Met deze hamer kan men tussen de liggers van het onderspanhoofd een paar tikken tegen de kluft of de haak geven zodat het zagblad tegen het opvulplankje kont te hangen. Als het zaagblad goed recht hangt dan wordt de spanstijl goed aangeslagen en tenslotte wordt er een hefboom op de lip van de snelspanner gezet en wordt deze nog eens flink nagetrokken.<br />
Nadat alle zaagbladen ingespannen waren kon er gezaagd worden.<br />
Er was weer flink wat bezoek en de hulpmolenaars waren druk bezig om e.e.a. uit te leggen.<br />
Molenaar Joyce stond het uitgenomen aagblad te scherpen met een vijl. Ik vroeg haar of ze het me wilde leren.<br />
Als eerste wordt de zaag ingespannen in een speciale bok zodat deze goed vast staat:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsMVD3oHmzpCDs6r-wbJ4D9EQEo9BeARkUDaNjnkT09tQlkv2V7wZcrPD7zwvCOl6SRkkYgYSedolearyScuv9Drz3-aiDA64MxBsh4fu-z9wleVdd00f9Uamg4r-kfbUhmVOSobXzZ3g/s1600/IMG_3559.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsMVD3oHmzpCDs6r-wbJ4D9EQEo9BeARkUDaNjnkT09tQlkv2V7wZcrPD7zwvCOl6SRkkYgYSedolearyScuv9Drz3-aiDA64MxBsh4fu-z9wleVdd00f9Uamg4r-kfbUhmVOSobXzZ3g/s400/IMG_3559.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Het zaagblad in de bok...</span></em></div>
Er wordt dan gekeken of de punten van alle zaagtanden in één lijn liggen. Een punt die teveel uitststeekt zal teveel hout voor z'n kiezen krijgen en een punt die te ver terug ligt doet helemaal niets.<br />
De vijl is mooi recht en die wordt over de punten gelegd om na te gaan of alles in één lijn ligt:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhL36dX6s4dyTJ6S8BVeun_6tH28D8aQ0sK3m1NwaBlTeDsGWWhk5bL_O0ImD7wlISJM5LvU3Bzd_8QvOAya-W5J6toYGlmU37VowBtHXRXveo-zSEesYRgl-SJ4BI2d4Wvl3n1KyBlGec/s1600/IMG_3571.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhL36dX6s4dyTJ6S8BVeun_6tH28D8aQ0sK3m1NwaBlTeDsGWWhk5bL_O0ImD7wlISJM5LvU3Bzd_8QvOAya-W5J6toYGlmU37VowBtHXRXveo-zSEesYRgl-SJ4BI2d4Wvl3n1KyBlGec/s400/IMG_3571.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Controleren of alles in één lijn ligt...</span></em></div>
Punten die teveel uitsteken worden dan plat afgevijld net zolang totdat ze in lijn liggen. Op de foto hieronder zie je een tweetal afgevijlde punten:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8UoGIOif7B9nZ-AocESVMqjesYimrfwfX-22SFuuy_42uwqvn1CORlmmiKrQDGN2S2TfdSC9p5Uynm4zag1bYt0S5Faywt-rj-GI3LdbMWCJ04PMEwkgVT2ztz32DF4tN5q1RV1_N8Ts/s1600/IMG_3557.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8UoGIOif7B9nZ-AocESVMqjesYimrfwfX-22SFuuy_42uwqvn1CORlmmiKrQDGN2S2TfdSC9p5Uynm4zag1bYt0S5Faywt-rj-GI3LdbMWCJ04PMEwkgVT2ztz32DF4tN5q1RV1_N8Ts/s400/IMG_3557.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Afgevijlde tandpunten...</span></em></div>
Dan wordt de voorzijde (verticale kant) onder een hoek afgeveijld net zolang totdat alle roest er af is en deze mooi blank is. Tenslotte wordt dan de schuine zijde ook weer onder een hoek afgevijld totdat deze schoon is en er weer een scherpe punt ontstaat:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjG9tMi2WOEv7hXsYVpxNbd7Th7_jLB3N7vXBxFzuyExI2-z7C62Z-mMC9NuCkxoleNxgA9BUvZkSSXqRO372_Dovy44Tr4pbBNqIJQAtj-WvTFIJAkc9lWnmZb46YOo8HMa7iLSclJugE/s1600/IMG_3558.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjG9tMi2WOEv7hXsYVpxNbd7Th7_jLB3N7vXBxFzuyExI2-z7C62Z-mMC9NuCkxoleNxgA9BUvZkSSXqRO372_Dovy44Tr4pbBNqIJQAtj-WvTFIJAkc9lWnmZb46YOo8HMa7iLSclJugE/s400/IMG_3558.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">Een tand weer als nieuw!</span></em></div>
Erg leuk om ens te doen maar als je je bedenkt dat een zaagblad zo'n 45 tanden heeft dan ben je nog wel even bezig!<br />
Nadat alle tanden gescherpt zijn wordt ook de zetting nog gecontroleerd. Ik heb het begrip "zetting" als eens behandeld in een eerdeel van m'n weblog over de Ster. Hierbij nog een korte samenvatting:<br />
Het zaagblad is ± 3 mm dik. Als je daarmee gaat zagen dan denk je een zaagsnede van 3 mm dik te krijgen. Echter, hout is een flexibel samendrukbaar materiaal. Als je daar met een plat zaagblad doorheen zaagt dan al de zaagsnede ± 2,5 mm dik worden. Kortom, het zaagblad gaat klemmen. Daarom worden de tanden om en om iets naar links en rechts gebogen, dit noemt men de zetting.. Op de foto hierboven zie je ook dat de tanden om en om naar links en rechts scherp gevijld zijn. Doordat de tanden wat uit elkaar staan krijg je een zaagsnede van ± 4 a 5 mm terwijl het blad maar 3 mm dik is. Op die manier heeft het blad een bepaalde vrijloop en klemt dus niet in het hout.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRQzXblpLlbpgg6YJT1Fu-VhyOkeWz6nhkxZbQxKpFBeyn8W7Y8avT_VDf92CsEtqb3EL0HzmlDF_INIJobomn484bQQyqwwieWsI1qCVffj8aanAVG3IhmvUYskUeKAtt7l_Ezt2GSyc/s1600/zetting2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="65" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRQzXblpLlbpgg6YJT1Fu-VhyOkeWz6nhkxZbQxKpFBeyn8W7Y8avT_VDf92CsEtqb3EL0HzmlDF_INIJobomn484bQQyqwwieWsI1qCVffj8aanAVG3IhmvUYskUeKAtt7l_Ezt2GSyc/s400/zetting2.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<em><span style="font-size: x-small;">De "zetting"...</span></em></div>
Hierboven zie je een afbeelding van een zaagblad waarbij je recht op de zaagtanden kijkt. Je ziet dat de tanden om en om iets naar buiten staan.<br />
De zetting van de tanden worden gecontroleerd en met een speciale tang wordt de zetting nog wat gecorrigeerd.<br />
<br />
Na het zagen van weer wat balken en het rondleiden van een hoop bezoekers was de dag alweer voorbij. Het was voor mij de laatste dag op de Eenhoorn. Weer een leerzame periode op een zeer interessante molen.<br />
Ik bedankte Jos, Joyce en de hulpmolenaars voor hun gastvrijheid en bromtolde weer met een voldaan gevoel huiswaarts.<br />
<br />
Van de keren dat ik op de Eenhoorn heb meegedraaid heb ik een filmpje gemaakt. Het duurt eem minuut of 12 maar het geeft goed weer hoe er op een paltrok gewerkt wordt. Veel kijkplezier!<br />
<br />
<iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="345" src="http://www.youtube.com/embed/63v5giSlDdw" width="420"></iframe>
<br />
<br />
Dat was-ie weer voor deze keer. De volgende keer een aflevering over een watermolen in de Ardeche en over m'n avonturen bij de middelste molen in Cabauw.<br />
Wederom bedankt voor het lezen en tot dan.<br />
Groet,<br />
<br />
Marcel</div>
Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-31959006072067298852011-08-28T23:17:00.000-07:002011-08-29T04:07:13.488-07:00Meedraaien op de EenhoornLieve mensen,<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">Zoals eerder gelezen zat mijn stageperiode bij de Kilsdonkse er eind april op. De volgende molen op m'n "verlanglijstje" was paltrokmolen de Eenhoorn in Haarlem. Over die molen gaat een groot gedeelte van deze aflevering.</div><div style="text-align: justify;">Veel leesplezier!</div><br />
28 april Contactavond <a href="http://www.vrijwilligemolenaars.nl/home/">GVM</a><br />
De <a href="http://www.vrijwilligemolenaars.nl/gilde/afdelingen/">afdelingen</a> van het GVM organiseren periodieke contactavonden. Veel molenaars hebben een "eigen" molen en hebben dardoor niet veel contact met andere molenaars. Daarom worden er contactavonden georganiseerd zodat men weer eens kan bijpraten. Tijdens deze avonden worden ook nieuwtjes gebracht en worden er (foto)presentaties gegeven.<br />
Op 28 april was er dus weer een contactavond.<br />
<div style="text-align: justify;">Lekker binnendoor ten zuiden van Utrecht naar Oostbroek gereden, ik was net op tijd binnen. Paul (onze contactpersoon binnen het <a href="http://www.utrechtslandschap.nl/">HUL</a>) deelde mee dat nu ook de Gezina opgeknapt gaat worden. De Gezina is een molenstomp even ten westen van Groenekan).</div><div style="text-align: justify;">Daarna hield molenbouwer Bart van een molenbouwbedrijf een praatje. Het komt nogal eens voor dat molenaars zelf aan de molen klussen. En dan gebeurt het ook nogal eens dat er grote(re) klussen aangepakt worden. We zijn natuulrlijk trotse molenaars en we kunnen alles zelf! Hij noemde als voorbeeld dat een molenaar zelf het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenwiel">bovenwiel</a> in het goede spoor wilde krijgen door het aanslaan van de wiggen. Het werd alleen van kwaad tot erger. Het bovenwiel draaide ging steeds verder uit het spoor draaien. De molenaar dacht geld te besparen maar uiteindelijk moest er toch een molenbouwer aan te pas komen om de boel te corrigeren. De molenbouwers waren nu 2 x zo lang bezig om het wiel weer in het goede spoor te krijgen en de "besparing" liep daardoor aardig in de papieren.</div><div style="text-align: justify;">Moraal van het verhaal: denk niet te snel "kan ik zelf wel" maar roep hulp in als je ook maar enigszins twijfelt aan je eigen capaciteiten.</div><div style="text-align: justify;">Daarna was het woord aan Jan van Es. Hij heeft een boek geschreven over de geschiedenis van het Grootwaterschap van Woerden, het boek heet "<a href="http://www.matrijs.com/titelpag.asp?isbn=978-90-5345-162-5">Genswater</a>".</div><div style="text-align: justify;">Korte samenvatting: in de 9e en 10e eeuw begon men stukken veenland te ontginnen. Reden was dat de bevolking groeide, er was woonruimte nodig en ruimte om meer landbouw te bedrijven. Veen is drassige grond dus het water moest afgevoerd worden. Dat deed men toen simpelweg door sloten en vaarten te graven naar lagergelegen rivieren, bijv. de Hollandse IJssel, die uiteindelijk in zee uitkwamen.</div><div style="text-align: justify;">Binnen het gebied wat nu Nederland heet waren er meerdere machthebbers bijv. de graaf van Holland en de bisschop van Utrecht. De graaf wilde z'n macht uitbreiden. Hij won de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Slag_bij_Vlaardingen_(1018)">slag bij Vlaardingen</a> en annexeerde een deel van Utrecht, de grens werd verplaats van Vlaardingen tot aan Woerden. Gevolg was natuurlijk dat Holland en Utrecht niet de beste vrienden waren. Het "afwateren" van de Utrechtse polders via rivieren door Holland werd stopgezet door een grote dam aan te leggen in de Hollandse IJssel. Utrecht moest z'n water dus maar via andere waterwegen af gaan voeren. De Bisschop stapte naar de hoogste instantie en legde dit probleem voor bij de keizer. Die besloot dat de dam doorgestoken moest worden en gaf opdracht om vanuit Utrecht kanalen te graven richting het noorden zodat er afgewaterd kon worden in de Haarlemmermeer en het IJ.</div><div style="text-align: justify;">Ik ben zelf niet zo'n geschiedenisfanaat maar ik vind het wel erg interessante materie. Molenaar Piet van de Oukoper molen bij Breukelen is ook eens in de geschiedenis van z'n molen gedoken en ook hij heeft daar een leuk boek over geschreven wat ik een paar jaar geleden gelezen heb.</div><div style="text-align: justify;">Moet ik toch m'n geschiedenis maar eens wat bijschaven. Eerst m'n examen maar eens halen, daarvoor moet ik ook al genoeg lezen.</div><br />
<div style="text-align: justify;">30 April</div><div style="text-align: justify;">Ik ben niet zo'n koninginnedagvierder dus besloot gewoon mee te gaan draaien op een molen. Een week of twee voordat ik zou stoppen bij de Kilsdonkse heb ik via de mail contact opgenomen met Jos, de molenaar van paltrokmolen de Eenhoorn in Haarlem. Ik hoorde van meerdere molenaars dat het leuk is om daar eens mee te gaan draaien.</div><div style="text-align: justify;">Ik kreeg een leuk mailtje terug. Jos was ook bij de ledenvergadering van het GVM in Huizen geweest en had mijn presentatie gezien. Aangezien hij <a href="http://penterbak.nl/modelbouw.html">modelbouwer</a> is en ik in de gieterij met modellen (mallen) werk hebben we nogal wat raakvlakken. Om kort te zijn: ik was welkom om eens een tijdje mee te draaien.</div><div style="text-align: justify;">Bij de Kilsdonkse molen begon men 's morgens al om 9:00. Bij de Eenhoorn wordt om 10:30 begonnen, ik had 's morgens dus tijd over.</div><div style="text-align: justify;">Eerst weer even naar het weer gekeken:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7KkLDtnLK4WdEe55lzhJOFENM_WGRHUze60AENruNUS25CrS0UuiP6-ikqfghUkRyIuTDkAHGwxlA9c4bR01BtDETg_UifqN0ki87hMIwQ73kOGVeyqrwUUJGYspVIVQCj4sMl3t_000/s1600/knmi_20110430_0000.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7KkLDtnLK4WdEe55lzhJOFENM_WGRHUze60AENruNUS25CrS0UuiP6-ikqfghUkRyIuTDkAHGwxlA9c4bR01BtDETg_UifqN0ki87hMIwQ73kOGVeyqrwUUJGYspVIVQCj4sMl3t_000/s400/knmi_20110430_0000.gif" width="400" /></a></div><br />
Tijdstip: 7:30<br />
Windrichting: Oost Noord-Oost</div><div style="text-align: justify;">Windkracht: 3</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 10°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1012 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 92%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: Helder</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: NVT</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: NVT.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: Uitloper van een koufront boven het noord-oosten van ons land, zal waarschijnlijk geen effect hebben.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: geen echo's</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div>Het zou die zaterdag prachtig weer worden dus de avond daarvoor heb ik een leuke binnendoorroute uitgezet naar Haarlem.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJsYkb4v1GknZOTK4LUV8VXJ8ujZeCKT1TyW4VzgUtM3tcozFABIi0Qw_aADop_ojN1a-16fcmTaB35qIR_gA7CD19Ks8nqdnXwzN-7pqOnwutwRI9IgrWuF1YVtfdO8_ZmKtsb3tirYY/s1600/de+meern-haarlem.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="218" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJsYkb4v1GknZOTK4LUV8VXJ8ujZeCKT1TyW4VzgUtM3tcozFABIi0Qw_aADop_ojN1a-16fcmTaB35qIR_gA7CD19Ks8nqdnXwzN-7pqOnwutwRI9IgrWuF1YVtfdO8_ZmKtsb3tirYY/s400/de+meern-haarlem.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Lekker stukkie binnendoor (rode lijn)...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Altijd weer leuk, dat binnendoor rijden, je rijdt door de leukste dorpjes zoals bijv. Bilderdam en Vrouwentroost. En vrijwel altijd denk ik dan bij mezelf: "Wat is Nederland toch een prachtig land!"</div><div style="text-align: justify;">Onderweg kwam ik heel wat mensen tegen die helemaal in het oranje waren uitgedost. Bij een bushalte zag ik een jonge vent, ook helemaal in het oranje met een krat bier tussen z'n benen, die was dus heel wat van plan.<br />
Toen ik over de Aalsmeerderdijk reed zag ik al heel wat "oranje" bootjes richting Amsterdam varen. Veel hossende jongeren op een bootje, harde muziek en een hoop bier. En dat om 9:45...</div><div style="text-align: justify;">Om 10:15 parkeerde ik m'n bromtol bij het voetpad wat naar de Eenhoorn loopt. Ik liep naar de molen maar de hekken waren nog dicht. Uiteraard, want we hadden om 10:30 afgesproken. Gaf mij de kans om eens even langs de molen te lopen en alles goed te bekijken. Wel heel apart om zo'n werkplaats "in de open lucht" te zien. Alles op de <a href="http://www.zaagmolen.nl/molen/zaaggrond.htm">zaaggrond</a> (werkvloer van een paltrok) staat, ligt of hangt in min of meer de open lucht.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiiKQr3_P4voHC4BQ4RZaeyXSnVEqKbXPi28_NaQ9j6mx61WB1ZdIdC5ce3rGu2m-Hka-NW9e2aCsg27-hZeh77YGIH1sOP8sVXVb6y5PZhzKROgziwevFp0_g251Qqm0kM9R73zByyII/s1600/IMG_3386.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgiiKQr3_P4voHC4BQ4RZaeyXSnVEqKbXPi28_NaQ9j6mx61WB1ZdIdC5ce3rGu2m-Hka-NW9e2aCsg27-hZeh77YGIH1sOP8sVXVb6y5PZhzKROgziwevFp0_g251Qqm0kM9R73zByyII/s400/IMG_3386.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De "zaaggrond" van een paltrok...</span></em></div>Nadat ik de molen even bekeken had ging op een bankje zitten en genoot van het uitzicht over het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spaarne">Spaarne</a>.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKnvUsb6nCVgiTHYErJkhopmD7Y7xzi5VAAX2D7zAmQU2m3VsTYJdOZLIzV0PuSdPZrvPu8LK7imxmmu2HpWsFqJ3qiMc4N6kWeVJ8di2H4wnMfiGjX1HgnlfELEMlMa8A9EaG7PvtS-8/s1600/IMG_3420.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhKnvUsb6nCVgiTHYErJkhopmD7Y7xzi5VAAX2D7zAmQU2m3VsTYJdOZLIzV0PuSdPZrvPu8LK7imxmmu2HpWsFqJ3qiMc4N6kWeVJ8di2H4wnMfiGjX1HgnlfELEMlMa8A9EaG7PvtS-8/s400/IMG_3420.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het Spaarne...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Kort daarna arriveerde molenaar Joyce op haar fiets. We hadden elkaar al wel een keer gezien tijdens de ledenvergadering van het GVM maar we hadden elkaar nog niet gesproken. Even kennis gemaakt en ze nodigde me uit om verder te komen. M'n spullen kon ik kwijt op de raamzolder.</div><div style="text-align: justify;">Joyce was bezig met de koffie terwijl ik even een kijkje nam op de raamzolder. Het is erg krap en "kruip-door, sluip-door" in een paltrok.</div><div style="text-align: justify;">Even later kwam ook molenaar Jos aan. Nadat we kennis hadden gemaakt begon hij meteen te vertellen over een probleem wat de Eenhoorn heeft. Maar goed dat ik al iets had gelezen over de opbouw van een paltrok want ik kreeg meteen heel wat namen van onderdelen om m'n oren.</div><div style="text-align: justify;">Een paltrok is een onderkruier. Een bovenkruier is en molen waarvan alleen de kap op de wind gedraaid kan worden. Bij een onderkruier wordt de gehele molen op de wind gezet.</div><div style="text-align: justify;">Klik <a href="http://penterbak.nl/Eenhoornmodel.html">hier</a> om te zien hoe de (onderkant van een) paltrok is opgebouwd, dat scheelt mij een hoop schrijfwerk en wie kan dat beter uitleggen dan de molenaar zelf.</div><div style="text-align: justify;">Het blijkt dat de molen iets scheef op de ringmuur staat.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh99OWbJ94WWmxQsKciJ3-kVsnIJDzHMOaD5gBtcULtsgRfGxhbTrGr2QOEwb9uvJ62YuvQ58mnEUMWBy_26X_BRyaNAEBd_dcBbAAp4YKBsLvJeu6os_uu2tczlWYPW-paoIBBCF2dlW8/s1600/IMG_3416.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh99OWbJ94WWmxQsKciJ3-kVsnIJDzHMOaD5gBtcULtsgRfGxhbTrGr2QOEwb9uvJ62YuvQ58mnEUMWBy_26X_BRyaNAEBd_dcBbAAp4YKBsLvJeu6os_uu2tczlWYPW-paoIBBCF2dlW8/s400/IMG_3416.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De kruivloer en overring moeten in één lijn staan...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op de bovenstaande foto zie onderaan de ringmuur, met daarop de kruivloer. Daarboven de rollenwagens en de overring. De kruivloer en de overring moeten in één lijn staan.<br />
Ook is er een spoorstok over een kruirol heen geschoten, er zitten nu dus 2 spoorstokken tussen 2 rollen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVpm2nVejHV46lC66i_Mi2kwU_8pXLVYQVtQD_cSpNQJvp9Y6HVRDSZjh2S6MkXVh4zERjtXAbb8dU7NONkrCPtmROaxrLlYzWVcHBuhYCGzV7BBBM3IPq4rnC4HLW22ZgWOWYICqHZnI/s1600/IMG_3411.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="187" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVpm2nVejHV46lC66i_Mi2kwU_8pXLVYQVtQD_cSpNQJvp9Y6HVRDSZjh2S6MkXVh4zERjtXAbb8dU7NONkrCPtmROaxrLlYzWVcHBuhYCGzV7BBBM3IPq4rnC4HLW22ZgWOWYICqHZnI/s400/IMG_3411.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een "overgestoken" spoorstok...</span></em></div><div style="text-align: justify;">In het midden van de foto hierboven zien we een kruirol. Direct links van de rol zien we het uiteinde van een spoorstok liggen die daar niet hoort, deze hoort 30 a 40 cm rechts van de kruirol te liggen. Linksbovenin zie je nog net een kaal plekje hout, daar had de spoorstok moeten liggen.</div><div style="text-align: justify;">De spoorstokken zitten met een kraag om de koning, Het is de bedoeling dat ze de rollenwagens op de kruivloer houden maar dat is nu dus niet het geval. Ook is de overring op t.p.v. een verbinding een stuk naar binnengedrukt.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZ5lwGfhN6kygvouEQenrN6mYwKpB4GDh6tifmJCwY_J4HhGm6DJ9wXASKPPEVOVMVDD0xGtzLsCw6mA8ILsi5rSFkxCxhcxqFYvUz117KCRdmjYrF0tSdd3RNnqsrkhTIMNK_pWUf0oY/s1600/IMG_3412.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhZ5lwGfhN6kygvouEQenrN6mYwKpB4GDh6tifmJCwY_J4HhGm6DJ9wXASKPPEVOVMVDD0xGtzLsCw6mA8ILsi5rSFkxCxhcxqFYvUz117KCRdmjYrF0tSdd3RNnqsrkhTIMNK_pWUf0oY/s400/IMG_3412.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">In elkaar gedrukte verbinding van de overring...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Hierboven zien we linksonderin, boven de rol, een verbinding van de overring die niet meer netjes aansluit. Dat gedeelte van de overring wordt door de druk van de steunbeer (schuine balk) iets naar binnen gedrukt.</div><div style="text-align: justify;">De zaaggrond van een paltrok bestaat uit 4 lange vloerliggers die een behoorlijk stuk buiten de ringmuur steken. De uitstekende delen van deze vloerliggers worden ondersteund door steunberen die schuin rusten op de overring.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisBKHauq25-QgZ285I-g8OhZrcNWWSGWBUpKQ9dEGnlz9kQWmOEQxieHZL2p-2LLgMUPcmgxEaH9XgeJIchDj-Q__F2wIAa0sCirwa757c_D-GlgxYIZqqqQq1z8nTa2M1eldskjkKxUs/s1600/IMG_3413.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisBKHauq25-QgZ285I-g8OhZrcNWWSGWBUpKQ9dEGnlz9kQWmOEQxieHZL2p-2LLgMUPcmgxEaH9XgeJIchDj-Q__F2wIAa0sCirwa757c_D-GlgxYIZqqqQq1z8nTa2M1eldskjkKxUs/s400/IMG_3413.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De zaaggrond die door steunberen ondersteund wordt</span></em></div><div style="text-align: justify;">Waarschijnlijk is de druk op die steunberen te groot (geweest) waardoor de verbinding van de overring in elkaar gedrukt is. Verder was te zien dat de molen niet overal op de rollen staat. Op een bepaalde plaats zat er wel 3 a 4 cm ruimte tussen de rollen en de overring. Dat is waarschijnlijk ook de plaats waar de spoorstok over een rol is geschoten.</div><div style="text-align: justify;">Tenslotte ligt ook de kruivloer niet mooi concentrisch op de ringmuur.</div><div style="text-align: justify;">Jos had een mooi stukje gereedschap meegenomen om e.e.a. op te meten. Een erg handig apparaatje waarmee je een straal laserlicht op een opperblak projecteert. Het apparaat meet de tijd hoe lang het duurt voordat de reflectie van het licht terug is bij het apparaatje en rekent dit dan om in een maat. Dus: richten, even wachten en dan heb je de maat. Scheelt een hoop geëmmer met een rolmaat.</div><div style="text-align: justify;">Met dit apparaatje wilde Jos de afstanden meten van de kruivloer, rollenwagens en overring totaan de koning. Even kijken of de boel nog wel mooi rond is.<br />
We liepen nog even om de molen heen en Jos liet me een stuk hout zien waar een datum was ingekrast:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJAqLfLY8Hiuy0c06Lv1hBSt555d8qXV0ZRWoE_J0Po19wGqEV5zTS755bLyFMRbLW7qlXFEXHNHQa0v1MV6ZxonYPUSPtNs6ZELAZMVCFv54ID60rOQpVJMTSDLNeviOIgQRko9oPv5I/s1600/IMG_3509.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJAqLfLY8Hiuy0c06Lv1hBSt555d8qXV0ZRWoE_J0Po19wGqEV5zTS755bLyFMRbLW7qlXFEXHNHQa0v1MV6ZxonYPUSPtNs6ZELAZMVCFv54ID60rOQpVJMTSDLNeviOIgQRko9oPv5I/s400/IMG_3509.jpg" width="400" /></a></div>De datum is voor de helft weggevallen maar hoogstwaarschijnlijk staat er "17 8/23 76" ofwel 23 augustus 1776. Zo oud is deze molen dus al.</div><div style="text-align: justify;">Na dit hele verhaal waren ook hulpmolenaars Ger en Wiebe naar de molen gekomen. Ger was lekker met z'n bootje gekomen welke hij aan het steigertje had gelegd. Hij schijnt al een lange tijd mee te draaien bij de Eenhoorn. Wiebe is een paar maanden geleden vrijwilliger geworden.</div><div style="text-align: justify;">We hebben even kennis gemaakt waarna Joyce naar beneden kwam met de koffie.</div><div style="text-align: justify;">Na de koffie met de gebruikelijke koek ging Joyce voorbereidingen treffen om de molen op te starten. Jos Ger en Wiebe zijn aan de gang gegaan met de nogal omvangrijke meetklus. Het leek me erg interessant om te kijken wat nu de problemen zijn maar ik moet ooit nog een examen doen dus ik ben Joyce gaan helpen.</div><div style="text-align: justify;">Joyce is een dame die het molenaarsgebeuren al met de paplepel ingegoten heeft gekregen. Ze doet het al 20 jaar en is inmiddels instructeur, daar kan ik dus nog wat van leren.</div><div style="text-align: justify;">Als eerste werd de molen op de wind gezet. Omdat e.e.a. nogal zwaar loopt heeft men destijds een electrische lier aangebracht.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisxsQplByJTUrnlGHG-snBywUoDxloTco_YiscAIT1ef3i7bd84lUw2ZtTEZ8UmJdbqHWfarcvVj541vRqexremwoEA3OzBlrjEagk6fN8BgPDsJGw_jxysQOrgzarg5iHA7aNbf8R_fM/s1600/IMG_3502.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisxsQplByJTUrnlGHG-snBywUoDxloTco_YiscAIT1ef3i7bd84lUw2ZtTEZ8UmJdbqHWfarcvVj541vRqexremwoEA3OzBlrjEagk6fN8BgPDsJGw_jxysQOrgzarg5iHA7aNbf8R_fM/s400/IMG_3502.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De electrische lier...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Vanaf de molen wordt een kruikabel met lus om een kruipaal gelegd. De kruikabel loopt via een katrol die bij het kruiwiel aan de staartbalk bevestigd is. Met een druk op de knop begint de lier de kabel in te halen en met veel gekraak draaide de molen naar de wind.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnGgdw-USAN9p_fSDdepcfDYIez9Ewnu6J9YYrhFRjIo2TbKH14DnkxUDDGuB5Hw_hWZUKKmBOQADSwlF4-BYbSscBbOHm51oYRxnN_jgAZmp5HAJ9ROnJQrk6RvgrqcIH69mfmW4qA94/s1600/IMG_3504.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnGgdw-USAN9p_fSDdepcfDYIez9Ewnu6J9YYrhFRjIo2TbKH14DnkxUDDGuB5Hw_hWZUKKmBOQADSwlF4-BYbSscBbOHm51oYRxnN_jgAZmp5HAJ9ROnJQrk6RvgrqcIH69mfmW4qA94/s320/IMG_3504.jpg" width="320" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: xx-small;">De kruiketting die overgaat in een staalkabel die via een katrol op de staartbalk naar de lier loopt...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Het kruien gebeurt hier dus met een druk op een knop en vandaar dat de Eenhoorn wel eens gekscherend een "duimkruier" genoemd wordt.</div><div style="text-align: justify;">Joyce liet me verder m'n gang gaan en zou wel ingrijpen als het fout ging.</div><div style="text-align: justify;">Ik ben begonnen met het smeren van de pen en de hals. Joyce legde uit dat er twee bliksemafleiders zijn: één op de roe en één via een sleepcontact op de pen. De Eenhoorn heeft een zg. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)#Vlaamse_vang">Vlaamse vang</a>.</div><div style="text-align: justify;">Ik keek verder even rond in de kap en ik mistte de vangbalk. Die hing een zolder lager en wordt bedient met een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)#De_binnenvangstok">binnenvangstok</a>. De verbinding tussen de vangbalk en de vang wordt gemaakt door een "sabelhout" i.p.v. een sabelijzer.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiMVA1r5fp-V5yMO4DYIt2M6j0DF7Qle95wAeIk7zDHqry6TzBCWdIVecohIOJz4qAYfrtvBUbWDDj7yTAVUFxeXlkc73SHmkf0_hOVFkaPnvJDLnNaN8JJdfhRBpu5Yge8_mgHuvSVJs/s1600/IMG_3417.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiMVA1r5fp-V5yMO4DYIt2M6j0DF7Qle95wAeIk7zDHqry6TzBCWdIVecohIOJz4qAYfrtvBUbWDDj7yTAVUFxeXlkc73SHmkf0_hOVFkaPnvJDLnNaN8JJdfhRBpu5Yge8_mgHuvSVJs/s400/IMG_3417.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De vangbalk met de binnenvangstok...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op de vraag of er misschien nog ergens een leken-pen zat kreeg ik als antwoord dat er geen lekenpen was maar wel een "lekensteen". Een brok steen van ± 25 kg welke met een touw aan de vangbalk hangt.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi05lWwWGMk2qsqKnzgo3ob-cHxDdwr3X1_Buu9oSIZflTwEQiN6YovBr6hYs2-cfTVV5-gNUji-WICIZW47g1ArWONfkaHoh1rYpHIytbeAUnREVx_r3o7sU2K03BQC-hSdRyLGEeLEsg/s1600/IMG_3507.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi05lWwWGMk2qsqKnzgo3ob-cHxDdwr3X1_Buu9oSIZflTwEQiN6YovBr6hYs2-cfTVV5-gNUji-WICIZW47g1ArWONfkaHoh1rYpHIytbeAUnREVx_r3o7sU2K03BQC-hSdRyLGEeLEsg/s320/IMG_3507.jpg" width="240" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De "lekensteen"...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Dit extra gewicht zorgt ervoor dat de vang moeilijker te lichten is door "leken", een soort beveiliging, dus.</div><div style="text-align: justify;">De lekensteen hangt op de raamzolder en moet daar op de werkbank gelegd worden. Op dezelfde plaats moet ook de pal uit het bovenwiel getrokken worden.</div><div style="text-align: justify;">De Eenhoorn heeft twee vangtouwen.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghAWrV3Igo6YN_rvAtcCHMX_7XBLy8iAAXlZxCiRN5nDfjssSdHODR0MgGNx5aTPR_-MgutQBQiV9aPKCdhH4EZ-zwmoLKrvW9wvwHT1hwooIW2aGmL_jZSG3qMVVjEHxpioL9n4lwRlU/s1600/IMG_3418.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghAWrV3Igo6YN_rvAtcCHMX_7XBLy8iAAXlZxCiRN5nDfjssSdHODR0MgGNx5aTPR_-MgutQBQiV9aPKCdhH4EZ-zwmoLKrvW9wvwHT1hwooIW2aGmL_jZSG3qMVVjEHxpioL9n4lwRlU/s400/IMG_3418.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Twee vangtouwen...</span></em></div>Hierboven zien we twee vangtouwen aan de vangstok gebonden. Het rechtse touw gaat door een gat in de vloer van de raamzolder en is te bedienen vanaf de zaaggrond, het linkse touw gaat via een klein gat in de borst naar buiten zodat je de vang ook kunt bedienen bij het gevlucht. Vanaf het vangtouw op de zaaggrond is het gevlucht niet te zien, vandaar dat er een tweede touw bij het gevlucht te bedienen is.</div><div style="text-align: justify;">Beide touwen liggen opgerold op de raamzolder en moesten even door de betreffende gaten neer gelaten worden.</div><div style="text-align: justify;">Daarna liepen we naar beneden en klommen we op het schavot om het gevlucht op te zeilen. Het schavot is een soort balkon aan de voorkant van de molen waar het gevlucht bedient kan worden.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgv58bvvkb_3EcgAUp4los0XSLSgGeFj-WOPEgmmfwTj4z1_roSaAMJ5a2dC83wns2gxNMFY5RjCY9X4G53im9_122I8EHf54ZncQp5Xlj3hINgRUocgf7igBMNb9lotpI2J1erCSHRM30/s1600/IMG_3383.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgv58bvvkb_3EcgAUp4los0XSLSgGeFj-WOPEgmmfwTj4z1_roSaAMJ5a2dC83wns2gxNMFY5RjCY9X4G53im9_122I8EHf54ZncQp5Xlj3hINgRUocgf7igBMNb9lotpI2J1erCSHRM30/s320/IMG_3383.jpg" width="240" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het tweede vangtouw voor de borst van de molen...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Er stond een behoorlijke wind en de meeste molens zouden ook zonder zeilen al behoorlijk snel voor de prins kunnen draaien.. Een paltrok heeft geen koningsspil zoals bij zaagmolen de Ster. Het krukwiel (wat op kruk-as zit) wordt direct door het bovenwiel aangedreven. De zaagramen draaien dus altijd mee. Daarom stelde ik voor om te beginnen met 4 halve zeilen.</div><div style="text-align: justify;">Ik maakte de roeketting en bliksemkabel los waarna ik het eerste zeil uitrolde en vastmaakte. Daarna was het de beurt aan de zwichtlijnen. De onderste twee zijn niet zo moelijk om het hekwerk te slaan. De bovenste lijn was toch wel even wat anders aangezien het gevlucht van een paltrok erg kort voor de borst langs draait. Bij een ronde molen heb je ruimte om de zwichtlijn zo hoog mogelijk en in een ruime bocht om een heklat te slaan. Dat was nu wel even anders. Eigenwijs als ik ben probeerde ik het eerst zelf. Met veel geklooi lukte het dan toch maar voor het mooie zat de lijn toch nog één heklat te laag.</div><div style="text-align: justify;">Ik zette alle touwen vast en liet met het vangtouw het volgende end voorkomen. Terwijl het tweede end naar beneden kwam vroeg Joyce plagend: "Ik dacht dat je 4 halfjes zou voorleggen?" Deksels, dat was zo! Ik had een mooie volle voorgelegd! De laatste maanden was er op zaterdag zo weinig wind dat we bij de Kilsdonkse altijd 4 volle zeilen voorgelegd hadden. Dat zat nog zo "in m'n systeem" dat ik dat nu weer deed! Stom!</div><div style="text-align: justify;">Joyce vond het geen probleem, dan deden we toch twee volle en twee halve?</div><div style="text-align: justify;">Bij het tweede zeil lukte het me helemaal niet om die bovenste zwichtlijn over de juiste heklat te slingeren, ik was blij dat Joyce zoveel geduld had. Uiteindelijk toch maar eens gevraagd of ze het voor wilde doen. En het is inderdaad een bepaalde slag. Na nogmaals een beetje klooien lukte het me dan uiteindelijk.</div><div style="text-align: justify;">Nadat het gevlucht was opgezeild en ik de rest had gewaarschuwd lichtte ik de vang. De molen kwam langzaam op gang en ook de zaagramen begonnen te bewegen.</div><div style="text-align: justify;">Op één van de zaagsledes lag een oude biels die een klein beetje was ingezaagd. Hij was ooit eens opgespannen voor een demonstratie.</div><div style="text-align: justify;">De biels was op een gegeven moment ver genoeg voorbij het zaagblad gekomen om een verankering aan te leggen. Joyce was al aan het zoeken naar een geschikte schotel. Een "schotel" is een korte balk die dwars op de zaagslede gelegd wordt. Meerdere van deze schotels worden over de zaagslede gelegd en daarop wordt een boomstam gelegd om deze in te spannen.<br />
Ik hielp Joyce door te zoeken naar opvulplaatjes en wiggen. Toen alles onder de biels lag en het balkijzer in het pollenstuk gestoken was probeerde ik weer eens een wurgknoop te leggen en dat lukte, ik had dat ooit nog eens bij zaagmolen de Ster geleerd. 't Was geen mooie wurgknoop maar de boel lag wel vast.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdRvznFVGusMHGoI5exdWg4rex7bcq3P2h_UP-2cOoThSLIGUpq3Y2cdObwIGPs-S8Co1ig9N3TcKNJRY4JD2BtculSTVfyC6I1nnyhAjXj-6k6QH3uVQxdx6udUBLaybp4fcwoc3aLUY/s1600/IMG_3508.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjdRvznFVGusMHGoI5exdWg4rex7bcq3P2h_UP-2cOoThSLIGUpq3Y2cdObwIGPs-S8Co1ig9N3TcKNJRY4JD2BtculSTVfyC6I1nnyhAjXj-6k6QH3uVQxdx6udUBLaybp4fcwoc3aLUY/s320/IMG_3508.jpg" width="320" /></a></div><em><span style="font-size: x-small;">Opgespannen boomstam. Linksbovenin zie je de pollenstukken (groen) met daarin de gaten voor de balkijzers. De balkijzers liggen over de stam heen en zijn d.m.v. een wurgtouw met wurgknoop verankerd aan de zaagslee. Onder de stam zie je de "schotels"...</span></em><br />
Het bleek dat de wind erg wispelturig was en ook nog net te zwak. Joyce besloot om van de twee halve zeilen maar twee volle te maken. We liepen samen naar het schavot waar ik de vang bediende om de boel stil te zetten. Het eerste end had ik zonder al teveel problemen beneden, het is toch altijd weer even wennen, zo'n vang van een (voor mij) nieuwe molen.</div><div style="text-align: justify;">Het tweede end gaf meer problemen. Ik was steeds net iets te laat en dan laat ik 'm liever doorgaan dan dat ik de "noodrem" gebruik. Ik moest het end twee keer laten doorgaan voordat ik 'm beneden had. Uiteindelijk lagen er dan 4 volle zeilen op.</div><div style="text-align: justify;">Buiten de opgespannen biels lag er geen hout op de zaaggrond. Ger was bezig om een grote houten stam te slepen.</div><div style="text-align: justify;">Vroeger lag er om elke paltrok een ringsloot. Uit deze sloot konden dan houten stammen gehesen worden met de kraan die aan één van de uiteindes van de zaaggrond staat. Vanwege ruimtegebrek is de ringsloot er niet meer en dat geeft een klein probleempje: je moet dan altijd de hele molen draaien om de kraan boven een stuk hout te krijgen.</div><div style="text-align: justify;">Wat men bij de Eenhoorn gewoonlijk doet is meerdere stammen en stukken hout rond de molen leggen. Op die manier maakt het dan niet zoveel uit hoe de molen staat, er ligt dan altijd wel een stam onder de kraan.</div><div style="text-align: justify;">Ger had de molen vastgezet met een andere kruikabel zodat de electrische lier vrij was. Met deze lier en wat katrollen werd er een stuk hout tot onder de kraan gesleept. Toen het stuk bijna onder de zaaggrond lag werd de kraan in stelling gebracht om het brok hout op de zaagvloer te hijsen.</div><div style="text-align: justify;">Op de raamzolder van de paltrok staat de <a href="http://www.zaagmolen.nl/zagen/winderij.htm">winderij</a>. De winderij is een door wind aangedreven lier welke ook een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_Het_Jonge_Schaap_winderij_krabbelrad_(1).jpg">krabbelwerk</a> heeft. Voor meer info klik <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Krabbelwerk">hier</a> of lees nogmaals <a href="http://heesface-mio.blogspot.com/2011/01/meedraaien-op-de-ster-deel-3.html">deel 3 van m'n avonturen op de Ster</a>.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxJ3y_Ejop6iPLnbJoVuGZpMN70h6BjU0lRnJTq8kVMeO0BaUE_PX8CmE9SMxT9JR3LJToUcpPa9JArp2VhPk8OZoMGwAZ0gIG-wz2UZ9iFpxNTs2b7GKmOXTUONFlFQZVEEWcriOrnpo/s1600/IMG_3392.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxJ3y_Ejop6iPLnbJoVuGZpMN70h6BjU0lRnJTq8kVMeO0BaUE_PX8CmE9SMxT9JR3LJToUcpPa9JArp2VhPk8OZoMGwAZ0gIG-wz2UZ9iFpxNTs2b7GKmOXTUONFlFQZVEEWcriOrnpo/s320/IMG_3392.jpg" width="240" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De winderij voor de kraan...</span></em></div>Het krabbelwerk werd in z'n "vrij"gezet zodat we de haak konden laten zakken. Nadat Ger het stuk hout aangepikt had werd het krabbelwerk ingeschakeld en kwam het stuk hout stukje bij beetje omhoog. Aangezien dat erg langzaam gaat hadden we even tijd voor een bammetje en wat drinken.</div><div style="text-align: justify;"><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNxgPJXcD1ZjBn7Dozb-X94HXJr0-h9_oGs3o_4QkfrtYVqQEC-wiHo8PZmgAgcFvoYZ59NZnWKVoBI1Mj83m9mkOziw5jtPksB0WRBsoafs16P51AZVa0rOzhzLJ02_jyR8JLwopH36w/s1600/IMG_3398.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNxgPJXcD1ZjBn7Dozb-X94HXJr0-h9_oGs3o_4QkfrtYVqQEC-wiHo8PZmgAgcFvoYZ59NZnWKVoBI1Mj83m9mkOziw5jtPksB0WRBsoafs16P51AZVa0rOzhzLJ02_jyR8JLwopH36w/s320/IMG_3398.jpg" width="240" /></a></div><br />
Jos had inmiddels een hele lijst met maten. Er zaten inderdaad behoorlijk wat verschillen in. Hij zou ze thuis uitzetten in een tekenprogramma om te kijken hoe de rondheid was van de kruivloer, de wagens en de overring.</div><div style="text-align: justify;">Op het moment dat het stuk hout bijna op de zaaggrond lag moest ik er helaas vandoor, ik had beloofd om die dag ook nog even bij m'n eerste instructiemolen langs te gaan en eens te kijken hoe het daar ging.</div><div style="text-align: justify;">Ik bedankte iedereen voor de wijze lessen en bromtolde daarna via de N201 op m'n gemakkie naar Loenen aan de vecht.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Daar aangekomen zag ik dat de Hoop met twee volle zeilen behoorlijk snel liep. Ik parkeerde m'n eigen molen (motor) en bij binnenkomst hoorde ik dat er gemalen werd. Ik viel dus met m'n neus in de boter (of moet ik zeggen "meel"?) want er wordt niet zo heel vaak gemalen op de Hoop.</div><div style="text-align: justify;">Ik klom de 4 trappen omhoog en zag wel erg veel beestjes vliegen. Op de maalzolder aangekomen trof ik Ingrid en Dick die, zoals gezegd, driftig aan het malen waren.</div><div style="text-align: justify;">Het bleek dat er een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Grauwe_meelmot">meelmottenplaag</a> was. De beestjes hadden al een aantal (jute)zakken graan zodanig aangevreten dat ze niet meer gebruikt konden worden. De rest van de zakken wilde Ingrid zo snel mogelijk wegmalen zodat die niet aangetast konden worden.</div><div style="text-align: justify;">Dick en ik zorgden voor het volhouden van het kaar en Ingrid stond aan de meelbak. Ook hier was de wind erg wispelturig, de ene keer stond de molen echt stil, de andere keer draaide hij 60-65 enden, echte werkwind, dus.</div><div style="text-align: justify;">Er is nog aardig wat bezoek geweest die Dick en ik rondgeleid hebben. En Ingrid deed haar verhaal bij de meelpijp.</div><div style="text-align: justify;">Totaal moest er 360 kg gerst gemalen worden maar Ingrid twijfelde of het voor vijven zou lukken. De wind nam wat af en werd steeds wispelturiger. Ze besloot om er nog twee halve zeilen bij te leggen.</div><div style="text-align: justify;">Zo gezegd en gedaan en Ingrid zette haar kerels aan het werk. Dick bediende de vang en ik deed de zeilen.</div><div style="text-align: justify;">We hebben even met twee volle en twee halve gedraaid maar dat was nog niet voldoende, Ingrid maakte er uiteindelijk 4 volle van.</div><div style="text-align: justify;">De wind bleef wispelturig maar als het dan waaide dan ging het ook echt hard. Ik heb zelden een loper zo hard zien draaien. Het had wel het gewenste resultaat want even na vieren verdween de laatste gerst vanuit de schuddebak het kropgat in.</div><div style="text-align: justify;">Dick en ik zouden de molen opbergen en Ingrid zou de maalkuip schoonmaken, daarna hebben we de zakken meel (18 stuks) afgeschoten. Nog even de administratie bijwerken (1832 omwentelingen) en daarna was het tijd om naar huis te gaan.</div><div style="text-align: justify;">Wederom een enerverend dagje in molenland!<br />
<br />
Bedankt voor het lezen! De volgende keer meer over de Eenhoorn.<br />
Groet,<br />
<br />
Marcel</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_sl3cRbQGWAgcOrQxMK96vxxBKRbl_4cNSVaj1QdT_KoUpPvREaofvu5nQehcsxDrHpVvaYLwB_iGtGKknzozFvTXpe30hWM86ZNStUgL2B1GveBu6YQSx3vWTqge6Q-FfwnlCzGJA7c/s1600/antiek.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_sl3cRbQGWAgcOrQxMK96vxxBKRbl_4cNSVaj1QdT_KoUpPvREaofvu5nQehcsxDrHpVvaYLwB_iGtGKknzozFvTXpe30hWM86ZNStUgL2B1GveBu6YQSx3vWTqge6Q-FfwnlCzGJA7c/s640/antiek.jpg" width="480" /></a></div><br />
Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-73985519661134166322011-08-23T03:39:00.000-07:002011-08-23T03:39:06.786-07:00Nog wat "losse onderdelen"...Lieve mensen,<br />
<div style="text-align: justify;"><br />
De vakantie ligt voor de meeste alweer achter ons. Ik ben inmiddels aan het meedraaien op de <a href="http://www.cabauwsemolen.nl/">Middelste Molen</a> in Cabauw bij Schoonhoven.<br />
Ik loop nog steeds maanden achter met m'n weblog maar hoop dat de komende tijd wat in te halen. Bij deze nog wat "losse onderdelen"...<br />
Veel leesplezier toegewenst!<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
24 Maart hebben we weer geklust bij de Valk in Montfoort. We waren met 5 mensen bezig op de luizolder. Die zolder is al niet zo groot en dan staan er ook nog eens een overmaatse buil en een waaierij in aanbouw in. Je kunt je voorstellen dat dat erg lekker werken is.</div><div style="text-align: justify;">Hulpmolenaar Hein is ooit eens bij molen de Hoop in Loenen aan de Vecht geweest. Hij verbaasde zich over de vele zolders en de ruimte die ze daar hebben. Als molenaars van de Valk hebben we daarom besloten om de molens om te wisselen: We verplaatsen de Valk naar Loenen en dan halen we de Hoop naar Montfoort, dan hebben we tenminste ruimte om te werken! Maar misschien is dat toch niet zo'n goed plan omdat molenaar Paul een nogal verwoed verzamelaar is, alle zolders zouden in een mum van tijd vol staan met ouwe troep (Paul zegt liever : onderdelen) afkomstig van andere molens.</div><div style="text-align: justify;">En zo lopen we wat te grappen als molenaars onderling.</div><div style="text-align: justify;">Deze avond heb ik met Aart gewerkt an de uitloop van de buil. Deze uitloop moest aansluiten op een klep op de vloer waaronder een meelpijp zit. Een listige overgang: van groot naar klein en dan ook nog eens in 2 vlakken scheef. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Scheluw">Scheluw</a> noemen ze dat (geloof ik).</div><div style="text-align: justify;">Daar zijn we wel even mee bezig geweest en het heeft ook wel wat hoofdbrekens gekost. Veel meet- en zaagwerk maar uiteindelijk is het toch gelukt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div></div><div style="text-align: justify;">25 maart weer een les van de weercursus gehad. David heeft ons geleerd hoe windstoten ontstaan, welke soorten neerslag er voorkomen (meer dan je denkt!), hoe wolken ontstaan en wat wolken ons vertellen. Hij laat daarbij meestal erg mooie foto's zien die hij vaak zelf gemaakt heeft. Omdat David het zo'n vakidioot is (en dat bedoel ik positief!) woont hij op één van de hoogste verdiepingen van een flat aan de rand van Soest. Op die manier kan hij het weer goed in de gaten houden en dat resulteert in prachtige foto's van bijv. buien in ontwikkeling.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">26 maart weer meegedraaid op de Kilsdonkse.</div><div style="text-align: justify;">Het is alweer zo'n tijd geleden, ik kan me er niet zoveel van herinneren. Ik weet wel dat Mariepauline die dag molenaar van dienst was.</div><div style="text-align: justify;">Het weer van die dag heb ik nog wel genoteerd:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRpOlFj9GftUyqQqoLrKAKwqAmHNSM12fZBH81__0YMci5xIrHC3vvZw1PjPmJ5tt-xSe93nsuDcGrh3zMAWZip1v17ocM_OAN1-NBoq5E6jgebC6da-znBN09Y0ZrhIncbr6swgG84x4/s1600/knmi_20110326_0000.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRpOlFj9GftUyqQqoLrKAKwqAmHNSM12fZBH81__0YMci5xIrHC3vvZw1PjPmJ5tt-xSe93nsuDcGrh3zMAWZip1v17ocM_OAN1-NBoq5E6jgebC6da-znBN09Y0ZrhIncbr6swgG84x4/s400/knmi_20110326_0000.gif" width="400" /></a></div><br />
Windrichting: Noord-noord-oost<br />
Windkracht: 2<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 4°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1017 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 96%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, egale grijze deken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: Koufront lig boven waddenzee en trekt naar zuiden. om 12:00 ligt deze boven midden NL</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: 2 Buiengebieden boven noord Nederland en ten westen van Nederland, deze trekken Nederland binnen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div>Zoals ik al zei weet ik nog maar weinig van die dag, we waren te druk en had weinig tijd om wat op te schrijven zoals ik dat gebruikelijk doe.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Er waren nog wat (hulp/leerling)molenaars maar die waren 's middags druk met rondleidingen. De instructeur van leerling molenaar Jan was even langs gekomen om eens op de Kilsdonkse te kijken dus Jan was ook druk om hem rond te leiden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Mariepauline en ik hebben die (mid)dag met z'n tweetjes notenolie staan slaan. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De windmolen draaide rustig z'n rondjes, we hadden de koningsspil boven losgekoppeld omdat er een minimale wind stond.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Halverwege de middag kwam ook molenaar Robert even kijken. Toen hij in de windmolen rondliep bleek er een paar paarden nogal zenuwachtig te worden van de ronddraaiende wieken. Robert heeft toen voor de zekerheid de windmolen maar stil gezet.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Mariepauline en ik hadden de gang er behoorlijk in en het bleek dat we die dag toch een slordige 7,6 liter olie hadden geslagen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>27 Maart hebben m'n vrouw en ik gewandeld in het <a href="http://www.utrechtslandschap.nl/p3.php?RubriekID=2129">Amerongse Bos</a>. Ik heb nu op een drietal molens van <a href="http://www.utrechtslandschap.nl/">Het Utrechts Landschap</a> (HUL) gedraaid en ben als zodanig dan ook vrijwilliger bij het HUL. We krijgen periodiek een blaadje met allerlei leuke activiteiten en wetenswaardigheden. Daar staat elke keer ook een wandeling in en deze keer was dat een wandeling door het Amerongse Bos.<br />
Was een leuke wandeling waarbij we ook nog een ontmoeting hadden met een heuse <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Ringslang">ringslang</a>.<br />
<div style="text-align: justify;">Na de wandeling zijn we via de Lekdijk naar Wijk bij Duurstede gereden en hebben daar molen <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=855">Rijn en Lek</a> bezocht.</div><div style="text-align: justify;">De molen was vanaf de Lekdijk al vanuit de verte te zien. De molen voerde 4 volle zeilen maar draaide niet. Geen wonder want het was nagenoeg windstil.</div><div style="text-align: justify;">Bij de molen kennis gemaakt met Molenaar Han en leerling Wim. Wim had ik al eens meegemaakt bij de Ster en ook bij andere activiteiten van het HUL/GVM hadden we elkaar gesproken.</div><div style="text-align: justify;">Ik mocht zelfstandig naar boven en heb daar wat foto's gemaakt:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiatlj-cBOvIwU-1Ma6lujXvAkdcn5SXD6o68paJVcEi0jxsIulTSnQNWGnDyAQnTOG9B1YL2ftG6zT4HbiHEKZMZBsrsbjFC1yONsyqSj1E5H5KB011aEL8rYEgZpvJCv8OLv3rTE0HWU/s1600/IMG_3189.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiatlj-cBOvIwU-1Ma6lujXvAkdcn5SXD6o68paJVcEi0jxsIulTSnQNWGnDyAQnTOG9B1YL2ftG6zT4HbiHEKZMZBsrsbjFC1yONsyqSj1E5H5KB011aEL8rYEgZpvJCv8OLv3rTE0HWU/s400/IMG_3189.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De molen op de stadspoort...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_oUGgI1D4jB3mcMChRItxALmJBIqVDCm9NBxt-7n230bBz4JpXw9tC3RKjKc0UzJB1gnk8wdDMp51IzR5GZRHLkFv-nYHNHZSLBRGgciQGVBhY_YXS7Pp_F1mqIFDOH_nBmXam65EBtg/s1600/IMG_3192.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_oUGgI1D4jB3mcMChRItxALmJBIqVDCm9NBxt-7n230bBz4JpXw9tC3RKjKc0UzJB1gnk8wdDMp51IzR5GZRHLkFv-nYHNHZSLBRGgciQGVBhY_YXS7Pp_F1mqIFDOH_nBmXam65EBtg/s400/IMG_3192.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Maalkoppels...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPEBc_e05hvUXyQt834dh4mQuOGvdVTR0BV3BQ0B3RJjtogHqeuogSMM5rzKtE3p76BNgUsmBWFgM-3BUj1FEpRtyUeW95HfyhXSGrEXXCJcC73iVEIh_th3vPATOTINS8SzhYxvMffv4/s1600/IMG_3194.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPEBc_e05hvUXyQt834dh4mQuOGvdVTR0BV3BQ0B3RJjtogHqeuogSMM5rzKtE3p76BNgUsmBWFgM-3BUj1FEpRtyUeW95HfyhXSGrEXXCJcC73iVEIh_th3vPATOTINS8SzhYxvMffv4/s400/IMG_3194.jpg" width="400" /></a></div><div align="center"><em><span style="font-size: x-small;">De luizolder met dubbel luiwerk...</span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-MLNUjFvGryhxNfb2wOqfxKwMZ82rQBD-TjmLSmZu4f7GdX6q-CocggNXmIZJlj53nGcVRQPgS3xZHKK3yLArOuR6HmpSEMexxK5edCCf8q460P5naPqybUVbGYUjqNy33XU49qTUAHU/s1600/IMG_3199.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-MLNUjFvGryhxNfb2wOqfxKwMZ82rQBD-TjmLSmZu4f7GdX6q-CocggNXmIZJlj53nGcVRQPgS3xZHKK3yLArOuR6HmpSEMexxK5edCCf8q460P5naPqybUVbGYUjqNy33XU49qTUAHU/s400/IMG_3199.jpg" width="400" /></a></div><div align="center"><em><span style="font-size: x-small;">Boven-as met bovenwiel...</span></em></div><div align="center"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyCuGST_9mWX3LqJWyX-oaVa-DPtDy666-NH_YQBq1qmZ2E51Nz6duaCSD06JGAiOPsYdRDUHe5t3kAYWxO6_W4n3cTZk-wkTqYWKtTJUUWhztMpbiD3Hw5KJZ34ShQO7TTjs2GFVETo8/s1600/IMG_3202.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyCuGST_9mWX3LqJWyX-oaVa-DPtDy666-NH_YQBq1qmZ2E51Nz6duaCSD06JGAiOPsYdRDUHe5t3kAYWxO6_W4n3cTZk-wkTqYWKtTJUUWhztMpbiD3Hw5KJZ34ShQO7TTjs2GFVETo8/s400/IMG_3202.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Overbrenging Bovenwiel - Bovenschijfloop...</span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnfT59xLKwQiAo58cOKrUu6gjuoyazP6S4uXRd6EraCj5v4D2wgwqiDYpITrHawGhAZn1VbTgEcPhjmagJs0mx3so0coUgqBWhzyhR4aWPDzsU0mSxzCMw4CqdoMTZ97kHBer7dxWlyEA/s1600/IMG_3203.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhnfT59xLKwQiAo58cOKrUu6gjuoyazP6S4uXRd6EraCj5v4D2wgwqiDYpITrHawGhAZn1VbTgEcPhjmagJs0mx3so0coUgqBWhzyhR4aWPDzsU0mSxzCMw4CqdoMTZ97kHBer7dxWlyEA/s400/IMG_3203.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Askop met roeden...</span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAR1bppwRwu5QnnrtwrnjKAPU_Orp2EavQYv3Tf71FfHrtviC2PZfGnr7QHu-0rHS_QcUMXW6kBjbqxDZYcFu14e-n8dqAilYnmHiXmD-MaKTsHe-SwZN75FJoQYf3NuUbjz2YwpP9kDE/s1600/IMG_3205.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAR1bppwRwu5QnnrtwrnjKAPU_Orp2EavQYv3Tf71FfHrtviC2PZfGnr7QHu-0rHS_QcUMXW6kBjbqxDZYcFu14e-n8dqAilYnmHiXmD-MaKTsHe-SwZN75FJoQYf3NuUbjz2YwpP9kDE/s400/IMG_3205.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De staart...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
<div style="text-align: justify;">28 maart heb ik de laatste hoofdstukken van het weer zitten leren want morgenavond heb weer een overhoring bij Ingrid. Ik ben zo'n typ die alles op het laatste moment gaat zitten leren... </div><div style="text-align: justify;">29 maart dan een overhoring over het weer gehad. Windregels zaten er nog niet helemaal in maar Ingrid heeft alle vertrouwen dat het goed komt. De windregels zijn een verhal waarbij wind uit de 8 hoofdrichtingen behandeld worden (N, NO O, ZO enz.) Wind uit een bepaalde richting heeft een eigen "karakter" en dit kan zomer en winter ook nog verschillen. Om het nog makkelijker te maken zijn er ook nog wat uitzonderingen. Een hele lijst met regels die je in je hoofd moet stampen en daar ben ik niet zo heel sterk in...</div><div style="text-align: justify;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
</div><div style="text-align: justify;">30 maart aan m'n gietijzer presentatie gewerkt.<br />
Ik ben een tijdje geleden door de voorzitter van het GVM gevraagd om tijdens de Algemene Ledenvergadering van het Gilde een voordracht te geven over gietijzer. Dit was naar aanleiding van de aflevering van m'n <a href="http://heesface-mio.blogspot.com/2010/12/gietijzer-in-windmolens.html">weblog over gietijzer</a>.</div><div style="text-align: justify;">Ik had de presentatie zo op de plank liggen omdat ik 'm al eens eerder gegeven had voor het platform molenbouwers. Ik heb de presentatie hier en daar nog wat aangevuld om e.e.a. duidelijker te maken voor de gildeleden.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div></div>Kort daarop heb ik het uitgewerkte gietijzerdocument van Gerrit Pouw ontvangen zoals het opgeslagen gaat worden bij het <a href="http://www.molens.nl/content/molendocumentatie/molendocumentatie_content_frameset.html">SMD</a>. Ik heb het even gecontroleerd en het zag er netjes uit. Voor geinteresseerden is het nu op te vragen bij het SMD.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
<div style="text-align: justify;">2 April was dan de ledenvergadering bij de Botterwerf in Huizen. De vergadering zelf nam nogal wat tijd in beslag. Kon ook niet anders want er werden veel belangrijke zaken besproken. Er bleef echter niet al teveel tijd over voor de presentatie, ik moest er dus even snel doorheen. Ik kan natuurlijk ook zeggen dat ik m'n presentatie gewoon te lang gemaakt had, zoals jullie weten (zie weblog) ben ik nogal lang van stof.</div><div style="text-align: justify;">Ik ben al niet zo'n goeie spreker, zeker niet in het openbaar maar volgens mij ging het redelijk goed. Ik heb achteraf erg leuke reacties gekregen.</div><div style="text-align: justify;">Als dank voor de presentatie kreeg ik een boek over de redding van de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=111">Rietvink,</a> een poldermolen in Nijetrijne (Fr.) die stond te verpauperen in een bos. Een mooi verhaal wat beschrijft hoe een particulier intiatief weer een prachtige molen nieuw leven ingeblazen heeft.</div><div style="text-align: justify;">Zeker een mooi boek voor mij want er staan heel veel foto's in. :-)<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div></div>In het wekend van 8, 9 en 10 april ben ik naar het Sauerland gereden.<br />
<div style="text-align: justify;">Even van de hak op de tak: ik heb voor m'n werk van 1995 tot 2000 in Zeeuws Vlaanderen gewoond. Om wat meer mensen te leren kennen ben ik daar lid geworden van een motorclub. In 2000 ben ik weer terug gekomen naar Utrecht maar ben nog steeds lid van die club. Een paar keer per jaar organiseren ze een meerdaagse motorrit. Als seizoensopener zouden we deze keer naar het Sauerland gaan.</div><div style="text-align: justify;">De club rijdt vanuit Biervliet (waar ook een <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=862">mooie molen</a> staat) naar het hotel. Ik rij zelf dan helemaal binnendoor en tref de andere leden 's avonds in dat hotel.</div><div style="text-align: justify;">Ik had me voorgenomen om elke molen die ik tegenkwam te fotograferen. Dat bleek een onhaalbare zaak want elke 10 minuten kom je wel ergens een molen tegen. En dan wordt het wel een erg lange rit. Ik heb mezelf dus maar beperkt tot het fotograferen van een paar molens.</div><div style="text-align: justify;">Deze molens kwam ik tegen op de heenweg:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidYFRzJVtvklUiAu_Y_W7fdR69eD9SvE2yPsMDHtSfmVXDVfFrouMm2Fq8nlCjzaowTDY_T9qpKyZUNCcgJtDwtQkL3WxkpZkmGTcuaHf4N37Ut-bRBE3E0ybQZKYngO9G7PwvduXDYUA/s1600/IMG_3273.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidYFRzJVtvklUiAu_Y_W7fdR69eD9SvE2yPsMDHtSfmVXDVfFrouMm2Fq8nlCjzaowTDY_T9qpKyZUNCcgJtDwtQkL3WxkpZkmGTcuaHf4N37Ut-bRBE3E0ybQZKYngO9G7PwvduXDYUA/s400/IMG_3273.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Deze molen stond achter een mengvoederfabriek ergens in Noord-Brabant...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBTiEhdKDzCcZIwxORIvBIjzr_JST5lCE07Hdz_8sAjb-dZC_8seIDgk223m6TPvIzG3Ajysnd1VaXVZgtGnK6hbCFLrYukvm7Xh0qhrGbKX_FLZF6_WtXUd6Ls_KTJo_J3Rl8O2URw0M/s1600/IMG_3275.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBTiEhdKDzCcZIwxORIvBIjzr_JST5lCE07Hdz_8sAjb-dZC_8seIDgk223m6TPvIzG3Ajysnd1VaXVZgtGnK6hbCFLrYukvm7Xh0qhrGbKX_FLZF6_WtXUd6Ls_KTJo_J3Rl8O2URw0M/s400/IMG_3275.jpg" width="300" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=546">"Volksvriend"</a> in Liessel (Noord-Brabant)</span></em></div><div style="text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPBT1VA30vPlNluKRIwLuiqM837WtNumDfaImXH-z6PWcSDjdU7Lw0_lRSw6U7LpOqorm-RwV3unCsFos6hxAPgdJoX7CPmYB8WyHIFzKYLcs5EUr3r68WX-ndacZIL8VuwebkXhyphenhyphent4Ac/s1600/IMG_3276.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPBT1VA30vPlNluKRIwLuiqM837WtNumDfaImXH-z6PWcSDjdU7Lw0_lRSw6U7LpOqorm-RwV3unCsFos6hxAPgdJoX7CPmYB8WyHIFzKYLcs5EUr3r68WX-ndacZIL8VuwebkXhyphenhyphent4Ac/s400/IMG_3276.jpg" width="300" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=432">"Sint Hubertusmolen"</a> in Klein Genhout (Limburg)</span></em></div><br />
Onderstaande molens kwam ik tegen op de terugweg:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6fjGs2d6jkactUuaTXA5fJtzl5xL3enJOgVYZ6ZDR3WUtbnqNfP-iCJblwhHs8HQIAaBtDpV24mSu647hiV5VYX8PRx0cE4PACyFUh4fyqROTjYQOOD2yrpyNarNoCVpyfov6cRm1L0M/s1600/IMG_3329.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh6fjGs2d6jkactUuaTXA5fJtzl5xL3enJOgVYZ6ZDR3WUtbnqNfP-iCJblwhHs8HQIAaBtDpV24mSu647hiV5VYX8PRx0cE4PACyFUh4fyqROTjYQOOD2yrpyNarNoCVpyfov6cRm1L0M/s400/IMG_3329.jpg" width="300" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De "<a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1319">Bataaf"</a> in Winterswijk...</span></em></div><div style="text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLP6REVRe22rlylx7TsOCdowTjXidErZZumQNkZrCh6IdThXKelBuISi-Jz26K3myNBhzxPwYnhSgSpeeQtnonb2REOwMl9_CyHGaGIDNXdtpso9lEazIUbQtmDWiz2Dz5LBoLi9RO_5g/s1600/IMG_3330.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjLP6REVRe22rlylx7TsOCdowTjXidErZZumQNkZrCh6IdThXKelBuISi-Jz26K3myNBhzxPwYnhSgSpeeQtnonb2REOwMl9_CyHGaGIDNXdtpso9lEazIUbQtmDWiz2Dz5LBoLi9RO_5g/s400/IMG_3330.jpg" width="300" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De "<a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=301">Venemansmolen</a>", ook in Winterswijk...</span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
<div style="text-align: justify;">15 april was er weer een cursusavond bij vd Grift in Soest. Deze avond ging over de korenmolen. Meestermolenaar Wouter zou e.e.a. vertellen over dit type molen.</div><div style="text-align: justify;">We kregen eerst wat geschiedenis. Wouter wist te vertellen dat de mensen in de steentijd naast vlees ook rauwe granen aten. Maar die graankorrels zijn nogal hard en dus kwam er iemand op het idee om de korrels kapot te wrijven met stenen, de zg. "wrijfstenen":</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyIsCmWAYZ715D4U17Ji-lcRFffYjv7TkKuqeoU5jRIE6QZAOQmzGQEj7UFYYLTDmuEmdU75Lny4x9kKfy_-UOZqH8F_Ko1imb9A7U5dmQZrmjqzIsOgpqbGbFslV4F_oMbpz2dh7d-sY/s1600/wrijfsteen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="199" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyIsCmWAYZ715D4U17Ji-lcRFffYjv7TkKuqeoU5jRIE6QZAOQmzGQEj7UFYYLTDmuEmdU75Lny4x9kKfy_-UOZqH8F_Ko1imb9A7U5dmQZrmjqzIsOgpqbGbFslV4F_oMbpz2dh7d-sY/s320/wrijfsteen.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Nederlandse "Wrijfsteen"... (<a href="http://www.collectiegelderland.nl/">www.collectiegelderland.nl</a>)</span></em></div>De oudste wrijfstenen die gevonden zijn zijn 23.000 jaar oud.<br />
Na de wrijfstenen werd de handmolen uitgevonden. Hieronder een handmolentje welke ik zelf heb gefotografeerd tijdens mijn bezoek aan noord India in 2010:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdD_gZZ4Yh_JTl6P4S0bNkXc4ayfQcRWEbYqGD4dGZUE93l-5Nugf-V_N6svRbCl60Q8M5XzRzlJK1K_DU-pXgq06HGb9WDyIYPm1B8yjLUogqCSJXqRDxWQK97rFHppHmHeA9ydejGeo/s1600/_MG_5846.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdD_gZZ4Yh_JTl6P4S0bNkXc4ayfQcRWEbYqGD4dGZUE93l-5Nugf-V_N6svRbCl60Q8M5XzRzlJK1K_DU-pXgq06HGb9WDyIYPm1B8yjLUogqCSJXqRDxWQK97rFHppHmHeA9ydejGeo/s400/_MG_5846.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Handmolentje...</span></em></div>Dit handmolentje werkt exact hetzelfde als de huidige molenstenen: Je gooit het graan in het middelste gat en door te draaien wordt het graan vermalen en naar de buitenkant gedrukt waar het meel tussen de stenen uit valt.<br />
In de Romeinse tijd waren de maalstenen geëvolueerd tot een soort diabolo's:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1j8hT98i6n0ZKTPXeaHS8XUA2prBmorvhBH2YzlOCRNkq9ZnlchiuMz4VMh2B-mCX0ZwZ-ozpj79B7S5fLsbEsculmVcyeGkpHIcZzUhQDPmnwxKZXARpfHw2uS79BpI2hZnwBVzcysk/s1600/romeinse_maalsteen_doorsnede.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1j8hT98i6n0ZKTPXeaHS8XUA2prBmorvhBH2YzlOCRNkq9ZnlchiuMz4VMh2B-mCX0ZwZ-ozpj79B7S5fLsbEsculmVcyeGkpHIcZzUhQDPmnwxKZXARpfHw2uS79BpI2hZnwBVzcysk/s1600/romeinse_maalsteen_doorsnede.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Romeinse maalstenen... (</span></em><a href="http://www.mmdtkw.org/"><em><span style="font-size: x-small;">www.mmdtkw.org</span></em></a><em><span style="font-size: x-small;">)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Het principe van bovenstaande maalstenen mag duidelijk zijn.</div><div style="text-align: justify;">Toen de Romeinse steden begonnen te groeien had men natuurlijk een grote behoefte aan brood en dus meel. Men begon toen op een industriële manier graan te malen en brood te bakken. Er werden hele bakkerijcomplexen gebouwd met graanmolens ovens enz.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxQBKFF9F5jrZlfnvgQN3Co3YQeHrWcCd6Ml_OoIMgj3Qecfczr40tCyvj-uUuF8-x-3eB-dfy024boP8GtzJFKJBXWK0DWxSDKVM4Ti-aJiyU_sKLVxN7hzkyDgRc7BGDlBSPA2GlGZk/s1600/romeinse_maalstenen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhxQBKFF9F5jrZlfnvgQN3Co3YQeHrWcCd6Ml_OoIMgj3Qecfczr40tCyvj-uUuF8-x-3eB-dfy024boP8GtzJFKJBXWK0DWxSDKVM4Ti-aJiyU_sKLVxN7hzkyDgRc7BGDlBSPA2GlGZk/s400/romeinse_maalstenen.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Romeinse bakkerij in Pompei. Op de voorgrond de korenmolens... (Foto: Martha de Jong-Lantink)</span></em></div>In de taille van de diabolo's zie je gaten zitten. Door deze gaten werden bomen gestoken waardoor de steen aangedreven kon worden door lastdieren of slaven.<br />
Men maakte destijds ook gebruik van waterkracht. Bij hellingen waar een riviertje vanaf liep werden hele watermolencomplexen gebouwd.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMZUskbc_zbKu5aOr-U5gdApxeXnDObHznfWUC2sHG6oWOBPsGaBggv8hdNSyOr2zHE0lyCp6hsMTRrO44z9ilLvAqyJQEa0A_fW0TGF-Ka6KDviJBobwVNdQN74dVPCKMtjT-5Lq5UEg/s1600/romeinse_watermolens.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgMZUskbc_zbKu5aOr-U5gdApxeXnDObHznfWUC2sHG6oWOBPsGaBggv8hdNSyOr2zHE0lyCp6hsMTRrO44z9ilLvAqyJQEa0A_fW0TGF-Ka6KDviJBobwVNdQN74dVPCKMtjT-5Lq5UEg/s400/romeinse_watermolens.jpg" width="283" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Romeins watermolencomplex... (<a href="http://www.waterhistory.org/">www.waterhistory.org</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op bovenstaande afbeelding zie je zo'n complex. Over de hele helling werden een aantal watermolens achter elkaar gebouwd zodat men maximaal kon profiteren van het naar beneden stromende water. Een ruine van bovenstaand complex is nog steeds te bewonderen in de buurt van het Franse dorp Barbégal, even ten oosten van Arles.</div><div style="text-align: justify;">In de 9e eeuw n.C. werden in de regio van het toenmalige Perzië al windmolens gebruikt, men denkt ook dat het gebruik van windmolens daar ontstaan is. Het waren molens met een verticale spil waar een soort schoepenrad op gemonteerd was. De maalstenen werden direct door deze spil aangedreven:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgC0ouZRrOckCI09PMY75VySkrKgAypbgoCzX9JExEmwezBMnCwJzYaQZrWQFMY6WzXxHj3U9hmQtZWq2sK9ZkGEX2bKG-pLoVNxjfbgq4dAG25PKz74RlTM-TPxW1kAN_3BCqp9cTQino/s1600/perzische_windmolen.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="206" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgC0ouZRrOckCI09PMY75VySkrKgAypbgoCzX9JExEmwezBMnCwJzYaQZrWQFMY6WzXxHj3U9hmQtZWq2sK9ZkGEX2bKG-pLoVNxjfbgq4dAG25PKz74RlTM-TPxW1kAN_3BCqp9cTQino/s400/perzische_windmolen.png" width="400" /></a></div><em><span style="font-size: x-small;">Doorsnede en bovenaanzicht van een "Perzische" windmolen... (Wikipedia)</span></em><br />
O.a. in Iran is nog zo'n windmolen bewaard gebleven:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyWHsudfd-pry61IEb47bSqDCfeC1ZZSR_efrpc3B2d-d0fHP2H-IBTVjSSt9pum_RzqkD8oahpRpYrT_0mg99U3RXM7gH1iCH7f51H99ICnDlgQkiKmrPE3kkMTX7pQ37CnqqQemKLrM/s1600/perzische_windmolen_ruine.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="263" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyWHsudfd-pry61IEb47bSqDCfeC1ZZSR_efrpc3B2d-d0fHP2H-IBTVjSSt9pum_RzqkD8oahpRpYrT_0mg99U3RXM7gH1iCH7f51H99ICnDlgQkiKmrPE3kkMTX7pQ37CnqqQemKLrM/s400/perzische_windmolen_ruine.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;">(<a href="http://www.ullesthorpewindmill.org.uk/"><em><span style="font-size: x-small;">www.ullesthorpewindmill.org.uk</span></em></a>)</div><div style="text-align: justify;">In onze lage landen werd al gebruik gemaakt van rosmolens om koren te malen. Vanaf ± de 8e eeuw gaat men in Nederland gebruik maken van waterkracht.</div><div style="text-align: justify;">In de 11e eeuw ontstaan de eerste windmolens in de regio Noord-West Frankrijk en Vlaanderen. Vanaf de 12e eeuw worden er dan ook in Nederland windmolens toegepast. In de eerste instantie zijn dat houten <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Standerdmolen">standerdmolens</a> en vanaf de 15e eeuw worden er ook stenen molens <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Torenmolen">(torenmolens</a>) gebouwd.</div><div style="text-align: justify;">Na deze korte geschiedenisles vertelt Wouter iets over de landbouwgewassen die over de hele wereld verbouwd worden. Er wordt een kaartje getoond waarop we kunnen zien waar de diverse gewassen vnl. vandaan komen. Er wordt gesproken over o.a. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gerst">gerst</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gierst">gierst</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/tarwe">tarwe</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Haver">haver</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Sorghum">sorghum</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rogge_(graan)">rogge</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Mais">mais</a>, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Sojaboon">soja</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rijst">rijst</a>.</div><div style="text-align: justify;">Daarna laat Wouter ons een doorsnede van een graankorrel zien:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOneOompHR5fhRjJmqHqIdwQVDO_fothQVx90TONvPE5_P3MwLea0cNHDuvLnyqnsl-HTySrBPHG3o4HDBhfDaatBc8dpJY1KUmWQlIdAEoGRGpb9NPmbjCJHQ8W_wwxeDcpw6BTzJ3iY/s1600/tarwekorrel.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOneOompHR5fhRjJmqHqIdwQVDO_fothQVx90TONvPE5_P3MwLea0cNHDuvLnyqnsl-HTySrBPHG3o4HDBhfDaatBc8dpJY1KUmWQlIdAEoGRGpb9NPmbjCJHQ8W_wwxeDcpw6BTzJ3iY/s400/tarwekorrel.jpg" width="227" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Doorsnede tarwekorrel... (</span></em><a href="http://industriemolens.nl/"><em><span style="font-size: x-small;">http://industriemolens.nl</span></em></a><em><span style="font-size: x-small;">)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Zoals we zien bestaat de korrel voor het grootste gedeelte uit de meelkern. Verder zien we de kiem. Bovenop de korrel zien we wat haartjes, dat wordt (hoe kan het ook anders) de "baard" genoemd. Het schilletje van de korrel is de zemel.</div><div style="text-align: justify;">Als een molenaar z'n graan goed uitmaalt dan bestaat het meel uit 10% <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zemelen">zemel</a>, 20% <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Griesmeel">gries</a> en 70% bloem.</div><div style="text-align: justify;">Wouter vervolgt z'n verhaal met de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Maalstenen">maalstenen</a>. Vroeger werden vnl. "blauwe" stenen gebruikt welke gemaakt waren van basaltlavasteen afkomstig uit de Eifel in Duitsland. Vanaf de jaren 20 van de vorige eeuw worden er ook kunststenen gebruikt. Harde steensoorten worden vergruist en de kleine harde stukjes worden vermengd met een bindmiddel en een vloeistof. Deze massa wordt in een vorm gegoten en dat laat men uitharden.</div><div style="text-align: justify;">De groeven in de maalstenen worden het "<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Scherpsel">scherpsel</a>" genoemd. Er zijn verschillende patronen die gebruikt worden. Zo zijn er o.a. het zwaaischerpsel en het scherpsel in pandsels.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbndT9PQPFJdcJKJZyZ2R21jNqbZCng_n9X_Q1xxBJtEU_hKL3bYjvO3hD3acxL9bzW1IIAwZrE6QAS6Fjpue_4XMnMYNzlpacJvaN79Mq8lvm1jFCYW0IJopfZOzKLqnT8njS6W-KQNQ/s1600/pandsels.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="348" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbndT9PQPFJdcJKJZyZ2R21jNqbZCng_n9X_Q1xxBJtEU_hKL3bYjvO3hD3acxL9bzW1IIAwZrE6QAS6Fjpue_4XMnMYNzlpacJvaN79Mq8lvm1jFCYW0IJopfZOzKLqnT8njS6W-KQNQ/s400/pandsels.png" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><em>Scherpsels in pandsels... (<a href="http://www.jdcrestauratie.be/">www.</a></em><a href="http://www.jdcrestauratie.be/">jdcrestauratie.be</a>)</span></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAJsFskjv9XNw_W2-H_UchSNbZJmcfunYTdVQ32Pzm2bEIBIAqJEu5gRgiaZKEtEQag8hQ2jpP0-yJn18UiG6h9Nfpr9FUc__F841EqsXWIInNXPaciJb63XzpA_aYce7ndvrZbu0z-CQ/s1600/zwaaischerpsel.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAJsFskjv9XNw_W2-H_UchSNbZJmcfunYTdVQ32Pzm2bEIBIAqJEu5gRgiaZKEtEQag8hQ2jpP0-yJn18UiG6h9Nfpr9FUc__F841EqsXWIInNXPaciJb63XzpA_aYce7ndvrZbu0z-CQ/s400/zwaaischerpsel.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Zwaaischerpsel... (<a href="http://www.wikipedia.nl/">www.wikipedia.nl</a>)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4jNDgDhcGhNSjfmIEQ4DgEjWSwQvN6-X4621OPcP7AFS6bKw4LVGgqkDw7wkhOg316zZwr7tyXg3BGGVqG6S0uB3FfgW6SDPNRta4qYtzEwEOkhn5uMbSHOY21u5_qCj5Jf44fUgnLUA/s1600/franse_steen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj4jNDgDhcGhNSjfmIEQ4DgEjWSwQvN6-X4621OPcP7AFS6bKw4LVGgqkDw7wkhOg316zZwr7tyXg3BGGVqG6S0uB3FfgW6SDPNRta4qYtzEwEOkhn5uMbSHOY21u5_qCj5Jf44fUgnLUA/s400/franse_steen.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Molensteen#Franse_steen">"Franse" steen...</a> (<a href="http://www.wikipedia.nl/">www.wikipedia.nl</a>)</span></em><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoI9TnDBo-fIkTLDVLj8N38b4gi80IJUc6OlcAEL2NiisljqtCu5_tgs8YvDAKpf1eqREGaEoLOFbYiju-1-VYJycMxQfb1nETKo2xYMQ45DFPJUKTw8ie_Mupuw3_LSgpIMWaKBLePVs/s1600/gatenscherpsel.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhoI9TnDBo-fIkTLDVLj8N38b4gi80IJUc6OlcAEL2NiisljqtCu5_tgs8YvDAKpf1eqREGaEoLOFbYiju-1-VYJycMxQfb1nETKo2xYMQ45DFPJUKTw8ie_Mupuw3_LSgpIMWaKBLePVs/s400/gatenscherpsel.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Gatenscherpsel... (Bron: presentatie "de Korenmolen", Kees Vanger)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als men een dwarsdoorsnede van het scherpsel bekijkt dan hebben de snijkanten ook verschillende namen zoals velkant, vijlkant, uitslag enz.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Na de molenstenen werd het maalkoppel behandeld. Het gaat te ver om dat hier helemaal te behandelen maar geinteresseerden kunnen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Maalkoppel">hier</a> klikken voor meer uitleg.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nadat Wouter ook nog een deel veiligheid en hygiëne had behandeld vertelde hij ook nog wat over het behouden van erfgoed. Want dat is toch waar we als vrijwillig molenaar mee bezig zijn: het behouden van cultureel en industriëel erfgoed.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een erg interesante avond waar ik weer veel geleerd heb.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixOy5h0rf9qHlKq6_Y72tcZmydoF_gW9qadWWSVmdHQu4Td0LyEU4Io_xTeh_WufufbITU1msmXy__vQXH74X62lm1ekf-6YG9NAi3mFbcudEu9z96Fkud7inDSY8HZZgpTs9VJFsDV_g/s1600/korenmolen_doorsnede.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixOy5h0rf9qHlKq6_Y72tcZmydoF_gW9qadWWSVmdHQu4Td0LyEU4Io_xTeh_WufufbITU1msmXy__vQXH74X62lm1ekf-6YG9NAi3mFbcudEu9z96Fkud7inDSY8HZZgpTs9VJFsDV_g/s400/korenmolen_doorsnede.jpg" width="293" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Dwarsdoorsnede van een korenmolen... (bron: </span></em><a href="http://members.home.nl/coenen.b/"><em><span style="font-size: x-small;">http://members.home.nl/coenen.b/</span></em></a><em><span style="font-size: x-small;">)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: center;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">16 april weer meegedraaid op kilsdonkse met Andre, René, Alfons en Ad.</div><div style="text-align: justify;">Het weer van die dag:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCMDEdiE4hqqDoY1cERCGCNAFuU2y9BfmVVKxWZV4IlE_ywZA3FfJLAMuIiU8fSnxoP9y3cQI7jglDOAGJkcTdSAyBB_fxwz0IIsFrZzMxm8R75X1HHex54z_iJBwmhu8kPVYDbTfR1oU/s1600/knmi_20110416_1200.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCMDEdiE4hqqDoY1cERCGCNAFuU2y9BfmVVKxWZV4IlE_ywZA3FfJLAMuIiU8fSnxoP9y3cQI7jglDOAGJkcTdSAyBB_fxwz0IIsFrZzMxm8R75X1HHex54z_iJBwmhu8kPVYDbTfR1oU/s400/knmi_20110416_1200.gif" width="400" /></a></div><br />
<div style="text-align: justify;">Windrichting: Zuid-Oost</div><div style="text-align: justify;">Windkracht: 1</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Temperatuur: 4°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Luchtdruk: 1022 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Vochtigheid: 97%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Altocumulus">Altocumulus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hoogte bewolking: Midden</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Trekrichting bewolking: West-Noordwest</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Neerslag: geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Weerkaart: Nederland ligt binnen en langerekt hogedrukgebied wat zich vanaf de oceaan uitbreidt tot aan Polen. Ten Noord-Westen van ons ligt een occlusiefront wat tegen de avond de westkust zal bereiken. Het blijft de komende uren rustig weer.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">We hebben die dag koolzaadolie geslagen. Er was vrijwel geen wind. Koningsspil ontkoppeld en windmolen opgezeild maar de molen deed niets. We zijn er wel achter gekomen dat het gevlucht wanwichtig is. Wanwichtigheid wil zeggen dat het gevlucht niet geheel in evenwicht is, het heeft ergens een zwaartepunt. Als er geen wind is en je geeft het gevlucht een zwier dan zal het gevlucht door- of terugdraaien zodanig dat het zwaartepunt onderin komt te hangen.<br />
We hebben de molen zo goed en zo kwaad mogelijk op de wind gezet. Daarna hebben we het gevlucht een flinke duw gegeven maar het bleek dat de boel weer terug kwam draaien. Draaide achteruit, stopte en draaide weer vooruit enz. Het gevlucht bleek dus een zwaartepunt te hebben.</div><div style="text-align: justify;">Zoals gezegd hebben we koolzaad geslagen. Koolzaad blijk je 2 x te kunnen slaan in de voorslag.</div><div style="text-align: justify;">s' Morgens heb ik weer aan de kollergang gestaan en wat koolzaad vermalen. s' Middags vertrokken er een aantal (hulp)molenaars. Andre en Ad waren druk met rondleiden en ik heb nagenoeg alleen staan olieslaan. We waren gestopt met de kollergang omdat we voldoende koolzaadmeel hadden, zeker als je dat 2 x slaat. Zonder kollergang is het goed mogelijk om in je uppie olie te slaan. Wat later in de middag kwam Ad me helpen. Ik heb de kollergang toen goed schoongemaakt en Ad heeft van het laatste meel nog olie geslagen. 3 Rondleidingen gehad met veel mensen (± 15 per groep). alles bij elkaar 8 liter olie geslagen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div></div>20april had ik voor m'n werk een studiedag bij TNO in eindhoven bij de afdeling voor<br />
<div style="text-align: justify;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rapid_prototyping">Rapid Prototyping</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rapid_manufacturing">Rapid Manufacturing</a>. Ze experimenteren daar met speciale printers die in 3 dimensies kunnen printen. Ook stond er een speciale printer die een speciaal poeder op glasplaten aanbrengt. Daarna wordt zo'n glasplaat "gebakken"zodat het poeder aan het glas hecht. Op die manier zijn alle glaspanelen voor het gebouw "Beeld en Geluid" in Hilversum "geprint".<br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP0nG9rgN5JQBKtYQinYdUVemMpz3-FzsWv-ImqxYheV5Foz_nARwYyxUok_IBIGFZBXmcBjiHq6HPc19V51hj6Fj_E9_IV0Mba7nnOyHQp0-8bvnphv9aBU4eL11Oq9lEr0W9HmIWaGM/s1600/Beeld_en_Geluid02_normal.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP0nG9rgN5JQBKtYQinYdUVemMpz3-FzsWv-ImqxYheV5Foz_nARwYyxUok_IBIGFZBXmcBjiHq6HPc19V51hj6Fj_E9_IV0Mba7nnOyHQp0-8bvnphv9aBU4eL11Oq9lEr0W9HmIWaGM/s400/Beeld_en_Geluid02_normal.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De gevels van "Beeld en Geluid" in Hilversum... (Bron: <a href="http://sciencecentra.nl/leden/nationaal-instituut-voor-beeld-en-geluid">http://sciencecentra.nl/leden/nationaal-instituut-voor-beeld-en-geluid</a>)</span></em></div>Bij die speciale printer lag een glasplaat die ze net op een speciale manier hadden geprint. Daarop was een gedeelte van een windmolen te zien:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_eONmu-ZYesLS9UNlzddPJZNuvFeTjFFBDYMnb6mMiSVToYX7o09i71kokE1G48kCTzIevo6LNUkzr_RtAUsdltVW7ENjT-nDgudvIdQLAivr8N_AfwngcmjV_lLYFWPwiz4FcBtn3AA/s1600/Foto0009.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_eONmu-ZYesLS9UNlzddPJZNuvFeTjFFBDYMnb6mMiSVToYX7o09i71kokE1G48kCTzIevo6LNUkzr_RtAUsdltVW7ENjT-nDgudvIdQLAivr8N_AfwngcmjV_lLYFWPwiz4FcBtn3AA/s400/Foto0009.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
Later die week stuurde (water)molenaar André van de Kilsdonkse me een mailtje. Hij en Mariepauline waren geslaagd voor hun examen Windmolenaar. Ik heb beiden uiteraard gefeliciteerd met het behalen van hun "papiertje".</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
<br />
25 april:<br />
<div style="text-align: justify;">Met m,n vrouw Miranda ben ik naar de Kilsdonkse gereden om haar te laten zien wat ik de afgelopen 2 maanden had uitgespookt. Mooie rit binnendoor uitgezet want het was schitterend weer. Over de snelweg naar Hedel gereden en vanaf daar een stuk langs de Maas en verder binnendoor naar Beugt. Het was gezellig druk bij de molen. Molenaars André, Robert, Mariepauline, Aart en Ad waren lekker aan de gang. Ik heb Miran eerst de oliemolen laten zien en e.e.a. uitgelegd. Daarna heb ik de privé-rondleiding voortgezet in de windmolen waar ik André trof en hem nogmaals feliciteerde met het behalen van z'n diploma.</div><div style="text-align: justify;">Beneden aangekomen zijn we lekker op het terras gaan zitten en genoten we van o.a. een lekker stuk molenkoek. Kort daarna werden we vergezeld door de molenaars die ook toe waren aan de lunch. We hebben even lekker een half uurtje zitten keuvelen en maakten toen aanstalten om te vertrekken. Het afscheid was goed. Die week daarop zou ik gaan meedraaien op paltrokmolen de Eenhoorn in Haarlem dus ik zou de vrijwliigers van de Kilsdonkse een tijd niet meer zien. Wel aangegeven dat ik zeker nog eens kom kijken.</div><div style="text-align: justify;">Via leuke binnendoorweggetjes reden we terug naar huis.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div></div><div style="text-align: justify;">Ik heb twee maanden mee mogen draaien bij de Kilsdonkse molen en dat was een erg leuke periode. Mooie unieke molen waar enthousiaste (leerling- en hulp)molenaars werken.</div><div style="text-align: justify;">Wat later heb ik van 1e molenaar Paul nog een mailtje gekregen waarin hij me bedankte voor m'n inzet en m'n enthousiasme. Dat was natuurlijk erg aardig, het was een erg leuke periode.</div><div style="text-align: justify;"><br />
Over de restauratie van de Kilsdonkse molen is inmiddels een mooi boek verschenen. Ik heb het gekocht en in de vakantie uit zitten lezen. Het boek verteld over de geschiedenis van de molen en over wat er allemaal bij komt kijken om zo'n molen te restaureren. Een erg mooi boek wat ik van harte aan kan bevelen. Je kunt het o.a. <a href="http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/kilsdonkse-molen/1001004010992211/index.html?Referrer=ADVNLGOT0020081001004010992211">hier</a> bestellen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div></div><div style="text-align: justify;">Het is al met al weer een behoorlijke lap tekst geworden. Ik zal proberen om de komende afleveringen wat korter te houden.</div><div style="text-align: justify;">In ieder geval bedankt voor het lezen en wellicht tot een volgende keer. De volgende keer schrijf ik over m'n avonturen bij <a href="http://www.penterbak.nl/historyeenhoorn.html">paltrokmolen de Eenhoorn</a> in Haarlem.</div><div style="text-align: justify;">Groet,</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Marcel</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><br />
Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-38736407272914089132011-07-02T08:37:00.000-07:002011-08-28T22:34:52.918-07:00Meedraaien op de Kilsdonkse, deel 3Lieve mensen,<br />
<div style="text-align: justify;"><br />
Ik loop verschrikkelijk achter met m'n weblog. Bij deze nog wat zaken die in maart zijn gebeurd. Veel leesplezier!</div><div style="text-align: justify;"><br />
10 maart: reactie van molenaar Piet (de Ster) op m'n weblog (<a href="http://heesface-mio.blogspot.com/2011/03/meedraaien-op-de-ster-deel-5.html">Meedraaien op de Ster, deel 4</a>):</div><div style="text-align: justify;"><em>Met zo'n blog is een maalboek volstrekt overbodig.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Een enkele opmerking.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Je schrijft over het voorleggen van zeilen. Dat is - gewone- mensentaal. De examencommissie wilt graag horen: voordragen van zeilen. En daar begrijpen -gewone- mensen dan weer niets van.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>In het plaatje van een stuk stam met de diverse benamingen is het cambrium het levende deel van de stam. De rest is 'dood' hout met het kernhout als soort van skelet.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>En dan 'opa'. Het is een stootijzer en wordt vooral door stratenmakers gebruikt. Wij vinden het een geweldig stuk gereedschap. Wat je er ook mee doet het is onverwoestbaar en niet kapot te krijgen.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Om reden die ik zelf alweer ben vergeten kreeg het stootijzer ooit de bijnaam opa's wandelstok. In de loop der tijd is dat 'opa' geworden.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Groet ende groet,</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
<em>Piet</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">10 maart weer geklust bij de Valk.</div><div style="text-align: justify;">Het woei behoorlijk toen ik er met de motor naar toe reed. Bij aankomst bleek de molen niet te draaien. Paul kennende had ik dat wel verwacht.</div><div style="text-align: justify;">Aanwezig waren Paul, Aart, Piet, Gerben en ik. Gerben is een vrijwilliger die normaal gesproken in het winkeltje staat. Sinds enige weken klust hij ook mee.</div><div style="text-align: justify;">Tijdens de koffie vooraf kregen we een update over de gezondheid van Hein. Hij was een tijdje geleden geopereerd maar het ging nog niet zo goed met 'm. Er waren tijdens en na de operatie veel complicaties en hij zal waarschijnlijk nog lang in het ziekenhuis moeten blijven.</div><div style="text-align: justify;">(het is nu Juni en het gaat nu redelijk met Hein, hij is voorzichtig weer wat aan het klussen in de molen.)</div><div style="text-align: justify;">Paul verteld dat ik meegedraaid had op de Kilsdonkse. Hij heeft de restauratieplannen voor deze molen geschreven en directie gevoerd. Hij vertelde dat hij bezig was met een artikeltje over deze molen. Of ik het even door wilde kijken. Tuurlijk, altijd interessant. Dat artikeltje bleken twee volledige hoofdstukken te zijn voor een boek wat over die molen gaat. </div><div style="text-align: justify;">Daarna klusssen maar eerst molen opgestart samen met Paul. Molen stond 180° verkeerd. Paul liet zien wat er gebeurd als de pal en de kneppel niet aangebracht zijn. Roeketting los, bliksemkabel los, pal er uit en kneppel gelost. Molen begon achteruit te draaien terwijl de vang er nog op lag. De molen was te stoppen door het kneppeltouw hard aan te trekken. Paul vertelde wat te doen als dat niet lukt. Niet in paniek raken en molen gewoon uit de wind kruien. Nooit de pal er in trekken want dan breken alle kammen af.</div><div style="text-align: justify;">Ik heb het kneppeltouw aangetrokken en molen stopte. We hebben daarna de boel vastgezet en de kap 180° gedraaid en 'm met z'n kop in de wind gezet. Weer een wijze les.</div><div style="text-align: justify;">Op de luizolder gekeken hoe het was met de buil en de waaierij.</div><div style="text-align: justify;">Samen met Aart wat luiken in een meelpijp gemaakt. Deze luiken zijn nodig zodat de meelpijpen goed schoongemaakt kunnen worden. De Valk maalt consumptiemeel en dan moet je voldoen aan de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/HACCP">HACCP</a> regels.</div><div style="text-align: justify;">Paul heft latten geschaafd en Piet heeft aan de waaierij gewerkt. Gerben was bezig met het schilderen van de ijzeren delen van de buil.</div><div style="text-align: justify;">Hieronder wat foto's:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw1baEWlzY8MIpiQEEJ9MWjSUZDF-e1DsPTKFCdNpPJ77rsfx1Bve0pFY990kUg97WnOQ1ZKdCryS11FxLQhOOw3m8QtsQkEQYG5c71cuydUrBMmSYOw7t_U-oXIQQGdpz8VglZJo1JKc/s1600/IMG_3053.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw1baEWlzY8MIpiQEEJ9MWjSUZDF-e1DsPTKFCdNpPJ77rsfx1Bve0pFY990kUg97WnOQ1ZKdCryS11FxLQhOOw3m8QtsQkEQYG5c71cuydUrBMmSYOw7t_U-oXIQQGdpz8VglZJo1JKc/s400/IMG_3053.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een meelpijp met deksel wat Aart en ik gefabriekt hebben...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaT7NJV1zHWNaZgniyzHEdwZGPygZDTSPmpH15EGzsOvAW63DEm7v4bbTNhJ-fHk5hzUyjpoFJvr5q3XFL8SLm_6aveOMMuA8VDrchALeBqlgvv_IAEtKoe9NJXfXnf9A4nWaNGOBgSZM/s1600/IMG_3054.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgaT7NJV1zHWNaZgniyzHEdwZGPygZDTSPmpH15EGzsOvAW63DEm7v4bbTNhJ-fHk5hzUyjpoFJvr5q3XFL8SLm_6aveOMMuA8VDrchALeBqlgvv_IAEtKoe9NJXfXnf9A4nWaNGOBgSZM/s400/IMG_3054.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Piet heeft de waaierij bijna in elkaar...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitzitGU7cqF84RLocljJIpE4ZqihEvg41hoEmHC_js86drYb6vVxRCaGqe87bzJqNxhIhDw9sAu526irWgGUGJZohzHri3H7QCEX5717s0VTLp7crcMGEGXju_gzAbEsZJTav3g-cA7o4/s1600/IMG_3056.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitzitGU7cqF84RLocljJIpE4ZqihEvg41hoEmHC_js86drYb6vVxRCaGqe87bzJqNxhIhDw9sAu526irWgGUGJZohzHri3H7QCEX5717s0VTLp7crcMGEGXju_gzAbEsZJTav3g-cA7o4/s400/IMG_3056.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Gerben verft het "gaande werk" van de buil mooi "molenblauw"..</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zie je een electromotor bij de buil staan, deze motor drijft de buil aan. Nu is een electromotor een doodzonde in de ogen van de meeste molenaars. Dit is ook een tijdelijke oplossing. De windaandrijving is inmiddels getekend en moet alleen nog gemaakt en aangebracht worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In het verleden is er met de hand gebuild: een schep vers gemalen meel op een zeef en dat er met een borstel doorheen vegen. Menig uurtje hebben we dat op de zaterdagen gedaan totdat de blaren ons op de handen stonden. En dan was je een uurtje bezig en dan had je nog maar 1,5 kg. Erg frustrerend.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Je zult begrijpen dat we erg blij waren met het gereed komen van de buil.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHXafN8m0V7UwCPeie5Cd_TdLLdxEjMII9kJ24QPVUpVBmSx6X5tLIWSlhYmibMrkxCRDdpCOEoOplr0vxT6Sw_146FOK5yG-PgtCf0shjn-HxP1b4X14Pp-AMXRE2ch8L8_oW-SaR8D4/s1600/IMG_3058.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHXafN8m0V7UwCPeie5Cd_TdLLdxEjMII9kJ24QPVUpVBmSx6X5tLIWSlhYmibMrkxCRDdpCOEoOplr0vxT6Sw_146FOK5yG-PgtCf0shjn-HxP1b4X14Pp-AMXRE2ch8L8_oW-SaR8D4/s400/IMG_3058.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Paul was sluitlatten aan het schaven...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjT3PQj_Rl6Dlwz7tQpplLESqcST1Lg9gR6xkmM91gX8hCtKb5CpaArC1S3Nu7MPcJ3gg_nN_MyVvUkDYbEcHuI5zR2UQMITwp1o28kzuO0JyeCbX2UZfqJNnIQEUDHQIMkqJzA1r6Uq7Q/s1600/IMG_3059.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjT3PQj_Rl6Dlwz7tQpplLESqcST1Lg9gR6xkmM91gX8hCtKb5CpaArC1S3Nu7MPcJ3gg_nN_MyVvUkDYbEcHuI5zR2UQMITwp1o28kzuO0JyeCbX2UZfqJNnIQEUDHQIMkqJzA1r6Uq7Q/s400/IMG_3059.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Ook is er nog gewerkt aan de zakkenbank...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zien we een zakkenbank. Tussen de poten van de bank zien we een soort korte ronde pijpen zitten. Hier kunnen zakken op aangesloten worden. Aan de bovenkant worden diverse meelpijpen aangesloten. Vanaf diverse plaatsen kunnen zo zakken gevuld worden met, meel, bloem, griezen enz.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">12 maart voor de 2e keer meegedraaid op de Kilsdonkse. 's Morgens behoorlijk fris op de motor. Thuis was het grijs maar hoe verder naar het zuiden hoe beter het werd, langzaam kwam het zonnetje er door.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het weer van die dag:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP9Np8TkU2zfodJ4y1i4H6wVUJDuP-hmsSTXbGXs8GGl5_tCGoDy9YsXie-8etHxFEJIhdST0gc_5sZdlo1Hvj-GD43SPmaz61yyBNMnjTLlUsvfqs3NC48DepNwplWL5TqARtGv3YEe8/s1600/knmi_20110312_0000.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiP9Np8TkU2zfodJ4y1i4H6wVUJDuP-hmsSTXbGXs8GGl5_tCGoDy9YsXie-8etHxFEJIhdST0gc_5sZdlo1Hvj-GD43SPmaz61yyBNMnjTLlUsvfqs3NC48DepNwplWL5TqARtGv3YEe8/s400/knmi_20110312_0000.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div>Windrichting: Zuid-West<br />
Windkracht: 2 (8 km/u, 4 knopen)<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 5°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1010 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 89%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, egale grijze deken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: De rode bolletjes die dwars over Nederland lopen is een zwak warmtefront die op de grond geen effect meer heeft. Dit front trekt verder naar het noorden. Verder geen fronten in de buurt dus het blijft voorlopig rustig weer.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>Bij molen kennis gemaakt met molenaars Robert en Mariepauline. Later kwamen ook Adri Marcel V., Jan, Ad en John nog langs. Omdat het al zo'n tijd geleden is laat m'n geheugen me in de steek. Vandaar dat jullie hieronder het verslag van die dag kunnen lezen geschreven door (toen nog) leerling molenaar Mariepauline:<br />
<br />
<em>Beste allemaal</em><br />
<div style="text-align: justify;"><em>Gisteren kwam ik om 9 uur op de molen. Robert was er al, met een nieuw stuk riem voor aan de loshei van de voorslag in de oliemolen. Even later kwam leerling Marcel van Hees, die een tijdje met ons meedraait. Weer even later kwam Adri, de leerling van Robert (en tevens de eigenaar van zijn nieuwe molen in Maasbommel). Weer wat later kwam onze eigen Marcel, Jan en Ad. We hebben de windmolen opgezeild (4 volle), en de wind doogekoppeld naar de oliemolen. John kwam toen ook. Toen hadden we zo'n grote maalploeg, en aangezien we afgelopen dinsdag al genoeg graan hadden gemalen (de spelt is opgehaald en er zijn 8 nieuwe zakken geleverd), zijn we zowel op de voor- als op de naslag olie gaan slaan.</em><br />
<em>Eerst puur op windkracht (wat is dat toch geweldig!), later mocht het water weer een beetje helpen: we hadden een lekker tempo, en dat wilden we wel zo houden!</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Het lijkt wel werk!</em><br />
<em>We hadden een gesmeerde ploeg: de kollergang was bemand, de stamperpotten, voor- en naslag natuurlijk, en er werd ook steeds voor een nieuwe lading schone noten gezorgd. We hebben gewerkt alsof we dat iedere dag samen doen!</em><br />
<em>Het was prachtig om te zien dat er zoveel heien en stampers tegelijk heiden en stampten. Een oorverdovend lawaai, maar zo moet dat vroeger dus geweest zijn!</em><br />
<em>Natuurlijk hadden we aan het einde van de dag een olierecord: 1,5 liter naslagolie (in de jerrycan gedaan waar de oliedrab zat) en 8,2 liter voorslag-goud!</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Er waren ook bezoekers</em><br />
<em>In Empiro</em> (winkeltje bij de molen red.)<em> was de walnotenolie uitverkocht, en Robert heeft nieuwe samples meegenomen om te laten testen.</em><br />
<em>Er waren de hele dag door bezoekers, kleine groepjes mensen, heel gezellig.</em><br />
<em>Marcel van Hees heeft foto's en filmpjes gemaakt, en hij heeft plechtig beloofd die op zijn 'blog' te plaatsen.</em><br />
<em>Net als afgelopen dinsdag was Co Potters ook nog langsgekomen. Hij had voor Robert kopieen gemaakt uit het boek over het molenaarsgeslacht Coppens, molenaars die ook in Maasbommel hebben gemalen. En voor mij kopieen uit het Limburgs Molenboek, van de molens die in het bezit zijn geweest van mijn voorvaderen, de Limburgse papiermolenaars. Co: heel erg bedankt!</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Nog meer voordelen van een grote ploeg!</em><br />
<em>Ook het schoonmaken, afzeilen en opruimen is met zo'n grote ploeg (alhoewel Adri en Marcel Voorneman niet zijn gebleven om dat mee te maken) trouwens ook een makkie.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Technische dingen</em><br />
<em>De leren riem van de loshei van de voorslag is weer gerepareerd. Bij de stamperpotten van de naslag zijn er een paar die aanlopen, of zelfs helemaal niet meer in beweging komen. Gijs is langsgeweest, en Robert heeft hem al hierop gewezen.</em><br />
<em>Verder schijnt er iets te zijn met de koppeling in de hel tussen wind en water. Wat dat precies is weet ik niet, misschien dat iemand dat aan kan vullen...</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Het was echt een geweldige dag.</em><br />
<em>Zeg, ik ga dit wel HEEL erg missen hoor...</em></div><br />
<em>Mariepauline</em><br />
<br />
Mariepauline is inmiddels geslaagd en draait op (toren)molen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Zwaan_(Lienden)">de Zwaan</a> in Lienden.<br />
<div style="text-align: justify;"><br />
13 maart in de boeken gedoken om het weer te leren. Ik wil vaak wat meer achtergrondinfo hebben dus ook het internet geraadpleegd. Daar komen vaak leuke sites voor de dag (zweefvliegen, satelietbeelden) als je een trefwoord ingeeft. Zo ben ik een <a href="http://www.zweefvliegopleiding.nl/LAPL(S)/meteo/">meteorologie-opleiding voor zweefvliegers</a> tegen gekomen. Ook hadden we de eerste weerles weer gehad. Daarbij werden ook satellietbeelden getoond. David de weerman kon aan die beelden al heel wat voorspellen. Ik was erg benieuwd of er op het internet ook een site was die uitlegt wat er allemaal op zo'n foto te zien is. Dus weer even gezocht en wat blijkt? Er is inderdaad een site die e.e.a goed uitlegt, klik <a href="http://www.keesfloor.nl/elmar2/1_versch.htm">hier</a>.</div><div style="text-align: justify;">Leuk en interessant om allemaal te lezen maar het leren zelf schiet natuurlijk niet op.</div><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">15 maart overhoring weer. Het was me niet gelukt om alles van het weer te leren (zie hierboven). Ingrid en ik hebben summier een depressie doorgenomen. Ze liet me nog een <a href="http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/wolken/1001004005944553/index.html">boekje zien over wolken</a>. Het beschrijft de soorten wolken en hoe ze ontstaan. Leek me leuk en heb ik meteen besteld.</div><div style="text-align: justify;">Van Ingrid begreep ik dat er weer een weercursus begonnen was. Helaas is het mailtje met de aankondiging niet bij mij aangekomen dus had ik de eerste les gemist. Geen probleem, ik had de cursus afgelopen jaar al eens gedaan, aankomende vrijdag (18 maart) pak ik de draad wel weer op.</div><br />
<div style="text-align: justify;">16 Maart naar Hein (de Valk) geweest in het ziekenhuis. Ik heb begrepen dat het erg slecht is geweest maar gelukkig was Hein nu goed aanspreekbaar. Ik had bij de Kilsdonkse een kruikje bier voor 'm gekocht. Ook Piet kwam even langs en als Hein en Piet bij elkaar zijn dan wordt het altijd gezellig. Uiteraard is er weer veel over molens gekletst. Van Piet kreeg Hein een mooi boekje over pelmolens.</div><br />
<div style="text-align: justify;">17 Maart weer geklust op de valk. Aart en ik hebben weer wat luikjes in meelpijpen gemaakt. Omdat het de bedoeling is dat de molen omgetoverd wordt tot meelfabriek komt deze vol te hangen met meelpijpen. De hele molen staat vol met apparatuur en daar moeten al die meelpijpen omheen "gefabriekt"worden. Daarom zitten er soms in meelpijpen de meest vreemde bochten. Om dat in hout te maken vergt dat flink wat meet en paswerk. En aangezien we allemaal maar hobby-isten zijn gat het soms wat langzaam. Ach, zolang het gezellig is...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQbwbT7izhi7qswGOFANOaS0H2DEdzi5chz1D8ZdzioYcXSHLQ6OjA-2sUwbw6P_sn3aFF9OYalJ69zKdgwt-Hr-oxOGDUGjaRMgP4IKm2Y-REtHoX0fna8LsJiTCfiap3FKAN4gMRds0/s1600/IMG_3116.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQbwbT7izhi7qswGOFANOaS0H2DEdzi5chz1D8ZdzioYcXSHLQ6OjA-2sUwbw6P_sn3aFF9OYalJ69zKdgwt-Hr-oxOGDUGjaRMgP4IKm2Y-REtHoX0fna8LsJiTCfiap3FKAN4gMRds0/s400/IMG_3116.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een "bocht" in een meelpijp...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Bovenstaande meelpijp komt vanaf de buil die op de luizolder staat. Vanaf daar gaat deze door de vloer naar de staanzolder en gaat dan langs één van de 8-kantstijlen naar de maalzolder waar hij uit komt in de zakkenbank (zie ook eerder in dit bericht).</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpa4p589SHfeI1mn_7Q_zXm2hlIrNNauQvAm5BJESU1VfgSRF09sF4Z_-LRDDDyFVCFuxN-NVr7k5xsut6bUnnTXDmYKAhUsJOBtDg7KgioN5vUZ5_biemNEBfppm2I6kvvdBgLl0J6_U/s1600/IMG_3114.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpa4p589SHfeI1mn_7Q_zXm2hlIrNNauQvAm5BJESU1VfgSRF09sF4Z_-LRDDDyFVCFuxN-NVr7k5xsut6bUnnTXDmYKAhUsJOBtDg7KgioN5vUZ5_biemNEBfppm2I6kvvdBgLl0J6_U/s400/IMG_3114.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De meelpijp aangesloten op de zakkenbank...</span></em></div><div style="text-align: justify;">De pijpen zijn demontabel opgehangen, ze zijn dus te demonteren zodat e.e.a. goed schoon gemaakt kan worden.</div><div style="text-align: justify;">Na het klussen was er dan de gebruikelijke borrel. Piet had een oud boekje bij 'm. Het was een molengids uit de jaren 50 die alle Utrechtse molens beschreef.</div><div style="text-align: justify;">In dit boekje zat ook een kaart waar alle (verdwenen) Utrechtse molens op ingetekend waren:</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDjsrzLApC16Yygv8VfEZ6VMGJpCMgTcGjnPnwEQ3X6TAj_97FntJrD6Y-WQdT1O9-LvI1t0GhxxT5bU5Nc-m-u9XVRvH58TdXVUIc4YY9HGw88KYbWhZrihTJ4avjE1QM_72FsP0UH_4/s1600/IMG_3113.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDjsrzLApC16Yygv8VfEZ6VMGJpCMgTcGjnPnwEQ3X6TAj_97FntJrD6Y-WQdT1O9-LvI1t0GhxxT5bU5Nc-m-u9XVRvH58TdXVUIc4YY9HGw88KYbWhZrihTJ4avjE1QM_72FsP0UH_4/s400/IMG_3113.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijbJHYmr4L4wptTduHK5jbhUnOVM8HyPwrbF_msMVX3rVQtLnduQ4cLxjrL7bmh9LJ3zl8pmPfQq6R1gjx_XhtKYqX7BCZQOOYHv0wEW067c1ebSEDI4uiaaKrzrzlPjvdQgSVtiEl-X0/s1600/IMG_3112.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEijbJHYmr4L4wptTduHK5jbhUnOVM8HyPwrbF_msMVX3rVQtLnduQ4cLxjrL7bmh9LJ3zl8pmPfQq6R1gjx_XhtKYqX7BCZQOOYHv0wEW067c1ebSEDI4uiaaKrzrzlPjvdQgSVtiEl-X0/s400/IMG_3112.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Utrechtse molens in de jaren 50...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Erg leuk en interessant om eens door te kijken.</div><br />
18 maart was de 2e cursusavond over het weer. Nog een korte herhaling gehad van de vorige les over weerkaarten en fronten. Geleerd hoe wind ontstaat. Hoge- en lagedrukgebieden, zeewind, dagelijkse gang enz.<br />
Via afbeeldingen van weerkaarten in een Powerpointpresentatie leert meteoroloog David ons e.e.a. over de wind.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo9RiwPF5YcqibonCWpNZb_9JqvHZgTRRf8srIBlZdkg4ZIr7vLcHWzjjl5qhtTXIzITdGwpF6zsUVxnfCfB0r_oQX_f-CtvMMH5S30OHSJIYiXiAxyiQqIU_GSqvj6r4yhsRRt1fkXQ0/s1600/weercursus.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjo9RiwPF5YcqibonCWpNZb_9JqvHZgTRRf8srIBlZdkg4ZIr7vLcHWzjjl5qhtTXIzITdGwpF6zsUVxnfCfB0r_oQX_f-CtvMMH5S30OHSJIYiXiAxyiQqIU_GSqvj6r4yhsRRt1fkXQ0/s400/weercursus.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Weercursus... (David Henneveld)</span></em></div>Wil je er meer over weten? Zie dan de volgende linkjes:<br />
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Wind_(meteorologie)">Wind</a><br />
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hoge_drukgebied">Hoge Drukgebied</a><br />
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lage_drukgebied">Lage Drukgebied</a><br />
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dagelijkse_gang">Dagelijkse Gang</a><br />
<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeewind">Zeewind</a><br />
Scheelt mij weer een hoop tikwerk!<br />
<br />
19 maart weer meegedraaid op de kilsdonkse. Het zou een mooie dag worden omdat er iets ten zuiden van Nederland van west naar oost een hogedrukgebied zou doortrekken. Het was mistig maar het zag er wel vriendelijk uit.<br />
Het weer van die dag:<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoD1PAg0OdfgZzan_sIAhxDzKng1S8H7taafkFK4GWRFcYoPH0lSv2dkD10cv8hmNbWlrmvGm_a35F7OsTxYn1oK0U7kqzY4jxyhab5wIoyRl1ln6c-XhmwYV8qvtPhwnXvlW1ZL4Ii54/s1600/knmi_20110319_0000.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoD1PAg0OdfgZzan_sIAhxDzKng1S8H7taafkFK4GWRFcYoPH0lSv2dkD10cv8hmNbWlrmvGm_a35F7OsTxYn1oK0U7kqzY4jxyhab5wIoyRl1ln6c-XhmwYV8qvtPhwnXvlW1ZL4Ii54/s400/knmi_20110319_0000.gif" width="400" /></a></div><br />
Windrichting: Noord-Noord-Oost<br />
Windkracht: 2 (10 km/u, 5 knopen)<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 2°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1032 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 89%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a> Nebulosus (mist)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, mistig.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart:De wind is nog onder invloed van een lagedrukgebied in Noord-Frankrijk. Dit lagedrukgebied trekt verder naar het oosten. Het hogedrukgebied wat Zuid-West van Engeland ligt zal via België naar het oosten trekken. De wind (voor zover die er is) zal wat krimpen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: Geen echo's</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><br />
Ik was wat te vroeg maar heb nog wat leuke foto's kunnen maken van de molen in de ochtendzon.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiT5aM3T5VxjcY52xYN8iRWnQpUaoKs5qZs3nSaPafAVlYEfPboaRWq_Nf1Tl1i_umM0DIyNCzmblN0YYu7nfi4M__Zb_6pY9GZsLF0zmCtKynKWQW5a9Z36QwYTG4kcsjJQNtTTS1f9RY/s1600/IMG_3118.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiT5aM3T5VxjcY52xYN8iRWnQpUaoKs5qZs3nSaPafAVlYEfPboaRWq_Nf1Tl1i_umM0DIyNCzmblN0YYu7nfi4M__Zb_6pY9GZsLF0zmCtKynKWQW5a9Z36QwYTG4kcsjJQNtTTS1f9RY/s400/IMG_3118.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0aFi8e_kgsMikVuN0dIQHV7idIGGebEWXEGcu-5z2wop4cESfmx95vskg7kpa1HI0dmQqY_-zUAIkian3q_mDuQLOG17R6hzpH0-PMeJYYz9cw9Ccjzr8igtB7AAtVZBaAdr5M1Y8c-k/s1600/IMG_3123.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi0aFi8e_kgsMikVuN0dIQHV7idIGGebEWXEGcu-5z2wop4cESfmx95vskg7kpa1HI0dmQqY_-zUAIkian3q_mDuQLOG17R6hzpH0-PMeJYYz9cw9Ccjzr8igtB7AAtVZBaAdr5M1Y8c-k/s400/IMG_3123.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjD1qKJhFfMtGt3v19wJnHY5C8x7c-mXlkKc7RsEhyphenhyphenoZ6Dylz5lkOmBe2NgYz8EPZkyVg0VBFf5Zm9t-hTWFD6y0Yhm3txOHL2cW70-_R4376HxM_sLV8yHu53EhCJqR1QSTD_oY2QJjn4/s1600/IMG_3130.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjD1qKJhFfMtGt3v19wJnHY5C8x7c-mXlkKc7RsEhyphenhyphenoZ6Dylz5lkOmBe2NgYz8EPZkyVg0VBFf5Zm9t-hTWFD6y0Yhm3txOHL2cW70-_R4376HxM_sLV8yHu53EhCJqR1QSTD_oY2QJjn4/s400/IMG_3130.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>Het was goed fris en aan de grond vroor het nog.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbkXMR4jgx_2j5F7SJH0tBF1ou2hTAUZyNFCwOU1bXydZy5FNs5feX19uaO6yjNoIF5vdoqzboRWtzNTNn-yCgnNUba8SOtGzJ3nij7noKgaZbDJOXH_uEJ0zA66qHwsvsC_9U66KJ9qg/s1600/IMG_3127.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhbkXMR4jgx_2j5F7SJH0tBF1ou2hTAUZyNFCwOU1bXydZy5FNs5feX19uaO6yjNoIF5vdoqzboRWtzNTNn-yCgnNUba8SOtGzJ3nij7noKgaZbDJOXH_uEJ0zA66qHwsvsC_9U66KJ9qg/s400/IMG_3127.jpg" width="400" /></a></div><br />
Marcel V. was er om 9:00. Eerst even een bakkie gedaan en hij vertelde me wat over zijn eigen molen <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=606">Windlust</a> te Vorstenbosch. Hij heeft ooit eens een rondleiding gegeven aan een passant die vroeg waarom de molen niet maalde. Marcel antwoordde dat de stenen te slecht waren. De passant vroeg wat een koppeltje stenen kostte. Dat zou 1000 tot 2500 euro zijn voor gebruikte stenen en wel 6000-10000 voor nieuwe stenen. Tot marcel z'n grote verbazing stond het geld aan paar dagen later op de rekening van de stichting van z'n molen!<br />
Kortgeleden zij stenen geplaatst en afgelopen week had de molen weer gemalen voor het eerst in 61 jaar.<br />
We zijn samen even de kap in geweest en ik heb wat uitleg gekregen over het (ont)koppelen van de koningsspil.<br />
Bij de kilsdonkse is het mogelijk om ook met waterkracht koren te malen. Daarvoor zit er onderin de windmolen een haakse tandwieloverbrenging waardoor de horizontale water-as de verticale koningsspil aan kan drijven.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgR-6NQkVAmT5FFh03F-_ij5vXqmcxmke7hfA7vcrsh1-4bOL4RUvd9VMBMBbtEHS1u8oKexQ0cFWDKYCQkG4JhOkv6irdfdoz25W18cdC7kn8o6jQiP6QxY0TVZhILG9cRQSzQ9ajrBeg/s1600/_MG_1268.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgR-6NQkVAmT5FFh03F-_ij5vXqmcxmke7hfA7vcrsh1-4bOL4RUvd9VMBMBbtEHS1u8oKexQ0cFWDKYCQkG4JhOkv6irdfdoz25W18cdC7kn8o6jQiP6QxY0TVZhILG9cRQSzQ9ajrBeg/s400/_MG_1268.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De "hel" (kelder)van de windmolen...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zie je het grote kegelwiel aan de water-as wat de koningsspil kan aandrijven. Linksbovenin zie je een gat waardoor de wateras de hel binnenkomt. Iets links van het wiel zie je aan de as een mechanisme zitten. Met dit mechanisme kan het kegelwiel naar voor en naar achter bewogen worden, zie verder. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgweZ-FABshQc4FD724VAAtljviXFsDsIX5wc2LVfJufs1VGPtMo0mdm67L42qYN806wv_zxpcx-vIQD_pse0civ8yKoxzt6fyz24KrRCy03k05igd87_mF14IblIiXNby54b3BEEwdDk/s1600/_MG_1241.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgweZ-FABshQc4FD724VAAtljviXFsDsIX5wc2LVfJufs1VGPtMo0mdm67L42qYN806wv_zxpcx-vIQD_pse0civ8yKoxzt6fyz24KrRCy03k05igd87_mF14IblIiXNby54b3BEEwdDk/s400/_MG_1241.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De haakse overbrenging op de begane grond...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Door het kijkgat van de tandwielkast zie je weer het grote kegelwiel. En als je goed kijkt zie je ook het kleine kegelwieltje wat aan de koningsspil bevestigd zit.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het grote wiel zit schuivend op de water-as bevestigd. Door het wiel met een speciale hendel naar voor en naar achter te bewegen kan de konigsspil ook op deze plaats resp. gekoppeld/ontkoppeld worden.</div>Het malen van graan gebeurt natuurlijk alleen als het windstil is. Dat is de reden waarom de koningsspil in de kap gekoppeld kan worden. Zou dat niet het geval zijn dan zou de watermolen ook het gevlucht aandrijven. Het gevlucht (roeden, boven-as en bovenwiel) wegen samen ergens tussen de 8 en 10 ton. Als dat gewicht ook aangedreven zou moeten worden, dat kost enorm veel vermogen die dan verloren gaat en ten koste gaat van het koren malen.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZWOFN6e4RG3mcBFYO52EE4aSkun_EeS2ia1iKHrm53Lsz_XfdaHVnMOsTY3IhkKa3zsKnpnJw6zkHo1rUGUV6RooNhKhEU5xGY8_BzaOAQthngaURWN-uIHaKX2MQuC4N5q3dJ22ha0Q/s1600/IMG_3142.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZWOFN6e4RG3mcBFYO52EE4aSkun_EeS2ia1iKHrm53Lsz_XfdaHVnMOsTY3IhkKa3zsKnpnJw6zkHo1rUGUV6RooNhKhEU5xGY8_BzaOAQthngaURWN-uIHaKX2MQuC4N5q3dJ22ha0Q/s400/IMG_3142.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De ontkoppelde koningsspil...</span></em></div>Vlak onder de bovenschijfloop is de konigsspil "doorgezaagd" en voorzien van wat "hang en sluitwerk" om de boel al dan niet te koppelen. Op bovenstaande foto is de koningsspil ontkoppeld wat te zien is aan de verdraaide stand van boven en onderkant.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5Bm-dGr_skpbJNcrsdu2KkgV1p-AGuD_rft_lGphTTgzUNSWGYPd0AhHJlk76VPTPreSePvDjX03OJ4CTipJ0pwLuIrRGnlylPmnNZVyenpNN6f-8vOVp71KKCUB67SxKmMlcoHDCJx8/s1600/IMG_3141.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5Bm-dGr_skpbJNcrsdu2KkgV1p-AGuD_rft_lGphTTgzUNSWGYPd0AhHJlk76VPTPreSePvDjX03OJ4CTipJ0pwLuIrRGnlylPmnNZVyenpNN6f-8vOVp71KKCUB67SxKmMlcoHDCJx8/s400/IMG_3141.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Eén van de vier koppelpennen...</span></em></div>Op bovenstaande foto kijken we boven op het "bovendeel" van de koningsspil. Bovenin zie je nog een stukje van de bus- of ijzerbalk. Links zie je het tapijzer. Iets rechtsboven van het midden zie je een koppelpen. In elke van de vier hoeken van het "bovendeel" van de koningsspil zit zo'n pen. Je kunt ze omhoog halen of laten zakken. In de "lage"stand vallen ze in 4 verticale gaten van het "onder-deel" van de koningsspil en zo is de boel gekoppeld. Door de pennen omhoog te halen komt de onderkant van de pennen boven de vier gaten uit en is de boel ontkoppeld:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaK7q1P-CwggEzHHPUUWtVuhOPQ8KD3qLnPq-EC7xCOX3jb-DeSS2twG-kqBe_pMhu3adU5MLX7xSt6Iug-42ACrpaNqF2ct7euT_6lDJzoFEneZqwBtchXFEKJYzplz7vDb2hvak7iag/s1600/IMG_3143.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaK7q1P-CwggEzHHPUUWtVuhOPQ8KD3qLnPq-EC7xCOX3jb-DeSS2twG-kqBe_pMhu3adU5MLX7xSt6Iug-42ACrpaNqF2ct7euT_6lDJzoFEneZqwBtchXFEKJYzplz7vDb2hvak7iag/s400/IMG_3143.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De ontkoppelde koningsspil...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Hierboven zie je de onderkant van het bovendeel. Ongeveer in het midden en linksonder zie je de geheven koppelpennen. De spil is ontkoppeld en dat is te zien aan de verschillende standen van onder- en bovendeel.</div><div style="text-align: justify;">Omdat er een hogedruk gebied zou passeren zou er nagenoeg geen wind zijn. Vandaar dat we de koningsspil ontkoppeld hebben zodat de windmolen niet de hele koningsspil zou moeten "meezeulen". Met vier volle zeilen en een beetje geluk hoopten we dat de windmolen toch wat zou gaan draaien.<br />
Marcel heeft ook nog de wiggen nagekeken en hier en daar bleek er toch nog wat los te zitten, die hebben we dus netjes aangeslagen. Marcel adviseerde me om dat regelmatig na te kijken, zeker bij grote temperatuurschommelingen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
Inmiddels was ook Thijs aangekomen. Thijs is een jonge vent van 15 jaar die af en toe eens komt helpen. Samen hebben we de kap gekruid en 4 volle zeilen voorgelegd. Ondanks de lage windsnelheid begon de molen toch zachtjes z'n rondjes te draaien. Toch wel handig zo'n ontkoppelde koningsspil.</div><div style="text-align: justify;">Tussen de as van het schoepenrad en de oliemolen zit ook nog en koppeling welke altijd ontkoppeld wordt na een dag draaien. Deze stond dus ook nu nog ontkoppeld en daarom hebben we de watermolen al vast opgestart. Ik draaide beide sluizen open en het rad kwam langzaam op gang.</div><div style="text-align: justify;">Voordat ik in de oliemolen alle draaipunten ging smeren liet Marcel zien dat een grote <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rondsel">schijfloop</a> (die de kollergang aandrijft) in de oliemolen voorzien was van gietijzeren staven. Deze staven zijn normaal gesproken van en speciale houtsoort. Echter, uit historisch onderzoek is gebleken dat sommige schijflopen van de oude Kilsdonkse molen ook van gietijzer waren. Om de molen historisch verantwoord te restaureren heeft men er ook nu voor gekozen om gietijzeren staven toe te passen bij deze schijfloop. Voor de werking van de molen maakt het op zich niet zo veel uit, dat men gietijzer toepaste was meer een teken van rijkdom.</div><div style="text-align: justify;">Wat ook opviel was dat de gietijzeren staven ovaal zijn, normaal gesproken zijn ze rond.</div><div style="text-align: justify;">Terwijl ik de draaipunten aan het smeren was met reuzel kwamen Ad en Ad ook binnen. De ene Ad kennen jullie misschien nog wel van de vorige afleveringen. De andere Ad was de overbuurman die ook af en toe eens komt helpen. Ad is de vader van hoofdmolenaar Paul en hij woont zoals gezegd recht tegenover de molen.</div><div style="text-align: justify;">Qua namen wordt het vandaag een makkelijk dagje: Marcel, Marcel, Ad en Ad.</div><div style="text-align: justify;"><br />
De wind was inmiddels flink geruimd, we kwamen onder invloed van het hogedrukgebied wat onder Nederland zou doortrekken. En dan is zo'n kettingkruier toch wel erg handig: twee snelsluitingen losmaken en je trekt 'm zo naar de wind. Geen "gedoe" met kruikettingen, bezetkettingen enz.</div><br />
Voor de koffie hebben we de watermolen in z'n werk gezet en hebben we een paar kilo notenmeel onder de kantstenen geplet.<br />
Tijdens de koffiepauze heb ik Josien leren kennen, zij exploiteert het winkeltje, de Empiro. Ze trakteerde ons op een lekker stuk notencake. Ze had m'n filmpje over de molen gezien en vroeg of ze een kopietje kon krijgen zodat deze efgespeeld kon worden in het winkeltje. Geen probleem, wordt geregeld.<br />
Aan de hemel stonden wat kleine stapelwolkjes die waarschijnlijk zijn ontstaan door de dagelijkse gang. Zon warmt aarde op, lucht wordt warm en stijgt op. op bepaalde hoogte condenseert het vocht en er ontstaan wolken. Zie ook het linkje, eerder in dit bericht.<br />
<br />
Tijdens de middagapauze heeft overbuurman Ad ons meegenomen naar het begin van de aftakking van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Aa_(Noord-Brabant)">Aa</a>, een leuk wandelingetje, het was er ook schitterend weer voor. En de notenvoorraad begon langzaam uit te putten dus we moesten het wat rustiger aan doen.<br />
De expeditie naar de aftakking had ook een reden: het bleek dat er toch vaak veel troep voor het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Krooshek">krooshek</a> blijft hangen en men wilde wel eens weten waar dat vandaan komt.<br />
<br />
Een week voordat ik voor de eerste keer naar de Kilsdonkse ging heb ik op Google Earth gekeken waar de molen precies stond. Ik kreeg onderstaand beeld te zien:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiv7v8bsNeSDHhTP28J-6JbdUib4Jm1iI8VfUKFV-c8gzHtovCt8ZEhApxBy58ZiSa8xQrY-eFRy6XuHGvh6HiSoQ3l8YfZZVH1hbs6EIIfpwK6ABqAJsEq8O_gwU9GN9MAIfHj46ZHKnY/s1600/ge_kilsdonkse.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="311" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiv7v8bsNeSDHhTP28J-6JbdUib4Jm1iI8VfUKFV-c8gzHtovCt8ZEhApxBy58ZiSa8xQrY-eFRy6XuHGvh6HiSoQ3l8YfZZVH1hbs6EIIfpwK6ABqAJsEq8O_gwU9GN9MAIfHj46ZHKnY/s400/ge_kilsdonkse.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Kilsdonkse molen op <a href="http://www.google.com/intl/nl/earth/index.html">Google Earth</a>...</span></em></div>Onderin zie je de rivier de Aa lopen die z'n oorsprong heeft in <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Peel_(Nederland)">de Peel</a>. Midden bovenin zie je een plas, het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kolk_(water)">Wiel</a>. Ten zuid-oosten van die plas zie je de oude molenstomp staan, de schaduw ervan zie je nog over de weg vallen. Het gebouw met het rode dak is de oliemolen.<br />
Toen ik dit zag krabde ik me wel even over m'n bol want ik zag totaal geen waterloop naar de molen gaan? Buurman Ad vertelde dat die ooit is gedempt toen de Aa gedeeltelijk gekanaliseerd werd. De molen is destijds aan de oorspronkelijke Aa gebouwd. Voor de restauratie is er een geheel nieuwe waterloop gegraven.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5iiZpl5_qHgGpzs7K91YS_o7CEzxn5y22KnaW0Vn7d8cmDsYDamcpyAt9XRkZb88syEqwFhB4RgpAdd7j-aO6m5f5nXfgIpW6JAiXcJxpbDzt72BopxZw2TxRB6ekEG_5Al0uhYw2xE0/s1600/IMG_3153.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5iiZpl5_qHgGpzs7K91YS_o7CEzxn5y22KnaW0Vn7d8cmDsYDamcpyAt9XRkZb88syEqwFhB4RgpAdd7j-aO6m5f5nXfgIpW6JAiXcJxpbDzt72BopxZw2TxRB6ekEG_5Al0uhYw2xE0/s400/IMG_3153.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De nieuwe waterloop...</span></em></div>De huidige waterloop is rechtsonderin, buiten beeld, afgetakt. Deze loopt parallel aan de Aa en gaat dan boven het bruggetje (onder in beeld) onder de weg door. Hij buigt dan naar rechts af en loopt dan parallel aan de weg naar de molen toe en komt uit in het Wiel. Buurman Ad wist te vertellen dat die Wiel ontstaan is door het uitspoelen van de grond door het water wat uit de schoepenraderen komt.<br />
Vanaf het Wiel gaat de waterloop terug naar de Aa waarbij deze de bomenrij (links) volgt.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJCX3OcyR30mgppMGjDJRlPj5Id6tT0VmoqowBDvdtYmUhFKG0WwcChHfCOdO2QvFPM6nH26Gt7_L5jhsKtf2DJl5q0XRw5m43OGMlFY9PSaxTifiOJk9O6a86de_86vhtNO2rgcIYv6I/s1600/IMG_3157.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJCX3OcyR30mgppMGjDJRlPj5Id6tT0VmoqowBDvdtYmUhFKG0WwcChHfCOdO2QvFPM6nH26Gt7_L5jhsKtf2DJl5q0XRw5m43OGMlFY9PSaxTifiOJk9O6a86de_86vhtNO2rgcIYv6I/s400/IMG_3157.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Molenaars op strooptocht...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ad heeft woont hier al z'n hele leven en hij heeft veel over de omgeving verteld. Het gehucht waar de molen staat heet officiëel Beugt en dat is een oud Brabants woord voor "bocht", uiteraard genoemd naar een bocht in de toenmalige Aa. Er staat ook een mooie kasteelboerderij langs dit gedeelte van de Aa.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqg_S6sevIHbCAynXXMAcZrYANKPi23LfPgJVRCE-ElTQsiNmok9Y8nDwbjthNq5L2lYpkADHpsB3yBBQth6CLcIR7v1aOgwVu96D4n5h_Be0RyumM73vqsct8hRlTOTXKruBnm9iWMGs/s1600/IMG_3161.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqg_S6sevIHbCAynXXMAcZrYANKPi23LfPgJVRCE-ElTQsiNmok9Y8nDwbjthNq5L2lYpkADHpsB3yBBQth6CLcIR7v1aOgwVu96D4n5h_Be0RyumM73vqsct8hRlTOTXKruBnm9iWMGs/s400/IMG_3161.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>Ad heeft veel verteld, het was alsof we met een plaatselijke gids op pad waren.<br />
Vanaf de plaats waar we stonden hadden we een mooi uitzicht op de molen die nog steeds rustig z'n rondjes stond te draaien.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgia2FPwf0l7PLfCVmzau8cX6Y93Ut_3PVvVXbWuo8N01r7MaQz6mx-eLOI-NYxh8gvJeR9mh6QtNrMJ0FZjLNZr15iYVlOBAzBKFdW67hho0LpOY_1wL7xSddCVIpnXwk-7rkpwr3Xbt0/s1600/IMG_3156.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgia2FPwf0l7PLfCVmzau8cX6Y93Ut_3PVvVXbWuo8N01r7MaQz6mx-eLOI-NYxh8gvJeR9mh6QtNrMJ0FZjLNZr15iYVlOBAzBKFdW67hho0LpOY_1wL7xSddCVIpnXwk-7rkpwr3Xbt0/s400/IMG_3156.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Nogmaals nieuwe waterloop, iets meer stroomopwaarts. Links is nog net de Aa te zien...</span></em></div>We waren inmiddels bij de aftakking aangekomen, daarvoor moesten we ons nog wel even een weg banen door een bosje, helaas hadden we geen kapmessen mee...<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhg_rKBVM_RFJuyGVyA5kicZYxpFEwyi25yRnOHkBRbylwebzX9wErfSrOgPhEka5EK8wx-mTrCU1tWSg7hIoAAi6g2Zp0qfLBN8DD7sjIBQmxcigmFo1eOGZaX0AIt5KLB-jqL4BVFpBw/s1600/IMG_3160.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhg_rKBVM_RFJuyGVyA5kicZYxpFEwyi25yRnOHkBRbylwebzX9wErfSrOgPhEka5EK8wx-mTrCU1tWSg7hIoAAi6g2Zp0qfLBN8DD7sjIBQmxcigmFo1eOGZaX0AIt5KLB-jqL4BVFpBw/s400/IMG_3160.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De aftakking: rechts de Aa, links de waterloop...</span></em></div>Voor de mond van de aftakking is een soort houten dam gemaakt. De planken zitten tot een bepaalde diepte in het water. Deze dam miet al het drijvende spul tegenhouden. Hulpmolenaar Ad waagde het om eens flink voorover te buigen om te kijken tot hoe diep de planke zaten.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIGTdwS4AjQpCiIRhTgIWtpYWUpHTjRkHNOKqXrKTAwy6THPYzQyNx-0ehbpuFIZl5ow96kxAQNgs7K9F2ZKyH4mflJE9bF99X3v2kwK9-9ZjC2JyQtCDLymLo_cJTSaRqFhnQbUewkN0/s1600/DSC02697.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgIGTdwS4AjQpCiIRhTgIWtpYWUpHTjRkHNOKqXrKTAwy6THPYzQyNx-0ehbpuFIZl5ow96kxAQNgs7K9F2ZKyH4mflJE9bF99X3v2kwK9-9ZjC2JyQtCDLymLo_cJTSaRqFhnQbUewkN0/s400/DSC02697.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Oppassen! Als molenaars hebben we geen reddingsboeien bij ons! (Foto: Marcel Voorneman)</span></em></div>Volgens Ad zat het allemaal wel goed met de planken.<br />
Tijdens de terugtocht zijn we nog even bij de stuw wezen kijken. Buurman Ad vertelde dat deze stuw het waterpeil van de Aa regelt. Bij droogte wordt de stuw hoog opgetrokken zodat de akkers langs de Aa voldoende vocht houden. En bij veel regen laat men de stuw zakken zodat de akkers hun water goed kwijt kunnen.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgQZ5nHGWD_yc3IvYSwnMSWXc0Iz4SYegAzhZ6CmzLrG_k15fumXbG3mnLlmxr572u-KnXc1K71NWbm5QThN_exmFQj86GFgW5f-UbXJyelBrEBwsbaMqTBMleYsNBxtG-muY9U48BOc0/s1600/IMG_3164.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgQZ5nHGWD_yc3IvYSwnMSWXc0Iz4SYegAzhZ6CmzLrG_k15fumXbG3mnLlmxr572u-KnXc1K71NWbm5QThN_exmFQj86GFgW5f-UbXJyelBrEBwsbaMqTBMleYsNBxtG-muY9U48BOc0/s400/IMG_3164.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihjIq74NugP0dVrm4Ow3qfn9w6KAH7LbBazFerybRRVTnl3SQqDfEP5jk-o5sJIWw9CSF3n-YwNJfB6JaB_hZup6or-v7MPKnkTKhiQwyoP-nN9uwtReLULQqiMxVR3HUtddeD-hHftwQ/s1600/IMG_3162.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihjIq74NugP0dVrm4Ow3qfn9w6KAH7LbBazFerybRRVTnl3SQqDfEP5jk-o5sJIWw9CSF3n-YwNJfB6JaB_hZup6or-v7MPKnkTKhiQwyoP-nN9uwtReLULQqiMxVR3HUtddeD-hHftwQ/s400/IMG_3162.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>Ad liet ons ook de vistrap zien die naast de stuw aangelegd was, zo konden de vissen toch langs de stuw zwemmen.<br />
<div style="text-align: justify;">Bij de stuw zijn we de Aa overgestoken en zijn we aan de zuidkant terug gelopen naar de Molen. Aan de overkant kwam hulpmolenaar René ons tegemoet lopen, hij zou vandag alleen de middag helpen en wilde ook wel eens weten hoe het zat met die aftakking. Helaas waren we al op de terugweg...</div><div style="text-align: justify;">Bij de Empiro aangekomen hebben we nog wat gedronken en wat zitten kletsen. Het was half 3 toen we weer aan de gang gingen. Tja, moet kunnen, het blijft een hobby.</div><div style="text-align: justify;">Het was inmiddels geheel helder geworden, Marcel dacht dat dat de invloed was van het hogedrukgebied wat nu ten zuiden van ons over trok. Die hoge druk voorkomt dat er lucht opstijgt. Dus geen condensatie en geen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Wolk">wolken</a>.</div><div style="text-align: justify;">We hebben nog wat olie geslagen en zijn op tijd begonnen met opruimen. Tijdens het opruimen kwam er nog wel bezoek en die hebben we natuurlijk even netjes rondgeleid. na de schoonmaak uiteraard even gekeken wat de "oogst" was: 2,7 liter vloeibaar goud.</div><div style="text-align: justify;">Nog even na zitten kleppen in de Empiro onder het genot van en drankje en daarna ben ik lekker op m'n gemakkie binnendoor naar huis gereden, weer een erg leuke dag.</div><br />
Hieronder het verslag wat molenaar marcel over deze dag rondgestuurd heeft:<br />
<br />
<em>Molen vrienden,</em><br />
<br />
<div style="text-align: justify;"><em>Wat een heerlijk weer. Zoals afgesproken heb ik de beurt van André overgenomen. Iets na negenen kwam ik op de molen. Marcel van Hees liep daar al rond.<br />
Toen ik van huis vertrok dacht ik al van; "Dat wordt niks met de wind".<br />
We waren nog met z' n tweeën. Eerst een lekkere bak koffie en chocolade.<br />
Als koppeltje Marcel & Marcel besloten we om de windmolen op te zeilen en hem te laten draaien voor de prins. Voor Marcel van H. natuurlijk interessant want we gingen de koningsspil ontkoppelen van het rondsel.<br />
Ook keken we de wiggen na. Een wig van het bovenwiel was nog goed aan te slaan. Ook zag ik dat de wouterlatjes een centimeter van de wiggen waren verwijderd. Dus ook de wouterlatjes goed geplaatst.<br />
Natuurlijk even in de kap blijven hangen en praten over ditjes en datjes. Marcel is eenmaal een MIO (Molenaar In Opleiding). Ook heeft Marcel zijn fototoestel bij zich en knipte erop los.<br />
Ook ging een luik van de voorkeuvelens open om mooie plaatjes te kunnen schieten. Aan de achterkant de bovenkant van de kruiwerk laten zien hoe de overbrenging is van kruiwiel naar de tandkrans.<br />
Beneden op de stelling gekomen ging Marcel de nodige handelingen verrichten om de molen klaar te zetten zodat hij kan gaan draaien. Op dat moment kwam Thijs op de stelling dus hij mocht meteen helpen opzeilen.<br />
En ja hoor, we werden beloond met rustige draaiende wieken. Absoluut geen "maalkracht" helaas.<br />
Dan maar op water, het niveau was 6,60 m.. Daar konden we wel wat mee. eerst lieten we de raderen loos draaien om eerst in de oliemolen voor te bereiden. Ondertussen waren de twee Ad's of is het Adden gearriveerd.<br />
Qua namen een simpel dagje (Marcel, Ad) x2 en Thijs. Eerst hebben we de vuisters schoongemaakt en het as "uitgegraven". Deze as werd door Ad P. uitgestrooid in zijn tuin. Dus de volgende keer: As naar Ad P.(zonder afval).<br />
Nadat de vuister (voorslag) was opgestookt en de smeerpunten gesmeerd waren was het weer tijd voor koffie. Na aanleiding van de afgelopen vergadering vonden we dat we iets rustiger aan zouden doen zodat er nog wat noten overblijft voor de komende weken.<br />
Anders is er niks meer te slaan v.w.b. Noten. En het was ook heerlijk weer.<br />
Na een lekkere bak koffie en een heerlijke stuk molenkoek die we aangeboden kregen van Josien zijn we gaan slaan. Het gaande werk ging rustig aan de gang toen er water werd opgezet. Een mooi tempo.<br />
Ook hier weer ieder zijn taak. Knarsende de noten onder de kollergang, roerijzer draaiend in de smurrie, stampende hei op de slagbank en in de appelpot. Wederom gesmeerd.<br />
De tijd vloog voorbij ondanks de traagheid van de molen. Thijs was weer vertrokken. Inplaats te lunchen in de Empiro vroeg ik de mannen of zij zin hadden om langs het onderwater naar de sluizen te wandelen na aanleiding van het project van René; "waar komt de rotzooi vandaan".<br />
Een mooie wandeling langs het kasteeltje, voorbij de sluizen naar de aftakking van de Aa en het water naar de molen.<br />
Daar zijn planken geplaatst om drijfhout tegen te houden. De middelste planken gaan niet direct op de bodem. De meeste rotzooi komt juist van het schiereiland af waar de bomen staan.<br />
Het was een mooie wandeling. Bij de sluizen zijn we over de sluizen gegaan om de vistrap te bekijken. Aan de overkant zagen we een iemand lopen in een een beige overal en ja hoor als de duvel er mee speelt. Het was René. Dat is toevallig. Wij konden verslag uitbrengen.<br />
René wilde het toch met eigen ogen aanschouwen en wij gingen weer richting molen. Toch maar eerst koffie gedronken en daarna weer olie slaan. Tegen vieren heb ik de molen gestopt en afgezeild en veilig gesteld.<br />
Daarna stopten we al om onder de kollergang iets te gooien en sloegen wel even door. Daarna was het het opruimen en schoonmaken. Opbrengst van de middag was 2,7 liter. Het waterpeil was gezakt naar 6,50 m.<br />
's morgens waren weinig bezoekers. Iedereen is natuurlijk in zijn eigen tuin bezig. 's Middags was wel wat meer aanloop.<br />
Na het opruimen en poetsen nog even wat gedronken en daarna gingen we uiteen naar ieders zijn huis.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Hartelijke molengroet,</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><em>Marcel V.</em></div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-58863349068406042762011-06-20T11:55:00.000-07:002011-06-20T12:03:48.253-07:00Een dagje smeden en een avondje weer...Lieve mensen,<br />
<div style="text-align: justify;">Afgelopen 5 juni heb ik een workshop staalsmeden gedaan in Huizen. Omdat er in molens ook veel smeedwerk zit heb ik besloten om daar ook een stukje aan te wijden in m'n weblog.</div><div style="text-align: justify;"><br />
In april was de Algemene Ledenvergadering van het <a href="http://www.vrijwilligemolenaars.nl/">GVM</a>, werd gehouden in de <a href="http://www.botterwerfhuizen.nl/index.html">Botterwerf</a> te huizen. De Botterwerf is houten loods waar vroeger botters werden gebouwd en onderhouden, tegenwoordig kun je de loods huren voor evenementen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj70PW9Xl6krSCdtTmbBpVXXzLYEu7mYVNPLNsxzXie2eSwyJCuiQsUlCACqqPX3mvOW2wuUmJmVBVUT1S5iyD4oQ_-VMHTExJ_DZCsLCHrVFsZHWlmE2egqWk4srNrN21WYPXtkfxnfHA/s1600/botterwerf_smidse.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="255" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj70PW9Xl6krSCdtTmbBpVXXzLYEu7mYVNPLNsxzXie2eSwyJCuiQsUlCACqqPX3mvOW2wuUmJmVBVUT1S5iyD4oQ_-VMHTExJ_DZCsLCHrVFsZHWlmE2egqWk4srNrN21WYPXtkfxnfHA/s400/botterwerf_smidse.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Botterwerf te Huizen. Geheel rechts de smidse... (<a href="http://www.vuurspetters.nl/">www.vuurspetters.nl</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Naast de botterwerf staat een smidse waar we na de vergadering ook even binnen hebben mogen kijken. Zoals jullie weten werk ik bij en ijzergieterij en al dat gloeiende metaal blijft boeien. Thuis ben ik even gaan googelen en het bleek dat er ook workshops werden gegeven. <a href="http://www.vuurspetters.nl/">Vuurspetters</a>, <a href="http://www.dochtervandesmid.nl/">Dochter van de Smid</a> organiseert deze in samenwerking met het het NGK, het <a href="http://www.smeden.nl/Page.aspx?pageType=page&pageID=9">Nederlands Gilde van Kunstsmeden</a>. Ik heb me voor een workshop opgegeven en 5 juni was het dan zover.</div><div style="text-align: justify;">Op m'n bromtolletje reed ik binnendoor naar Huizen. Het was zwaar bewolkt maar de temperatuur was goed. Ongeveer een kwartier voordat ik aan zou komen begon het behoorlijk hard te regenen en als een verzopen hond kwam ik aan bij de smidse. Ik werd daar hartelijk ontvangen door Dirk en Annelied van Dijk, vader en dochter. Annelied beheert de smidse, ze heeft het vak van haar vader geleerd en ze is op dit moment de 5e generatie die het vak uitoefent in de familie. Beide waren al bezig met het voorbereiden van de dag. Hier en daar brandden al wat kolenvuurtjes. Er waren ook al andere deelnemers aanwezig dus even handjes schudden tijdens een voorstelronde.</div><div style="text-align: justify;">Na de koffie en de koek, toen de laatste deelnemers binnen waren, werden we als groep bij elkaar geroepen en werd er uitgelegd wat we die dag gingen doen. Een aantal van de deelnemers zouden een mes gaan smeden en de rest van de groep zou een kandelaar gaan maken. Dirk en Annelied legden uit hoe de smidsvuren werken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOJaCy5HsV5Am1Y6F1wJ490rA6iAv7oqzyDo4jOuKOfO7pVVIj7l71-QMj7Yo-dUnbl_Be0asDolTYjTJ6fZ72QirpIzzU4Px0KfnMEt_-dNfb8NH7No8mhDTCNaAD5qCtfQc_0caEMuo/s1600/annelied_legt_uit.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiOJaCy5HsV5Am1Y6F1wJ490rA6iAv7oqzyDo4jOuKOfO7pVVIj7l71-QMj7Yo-dUnbl_Be0asDolTYjTJ6fZ72QirpIzzU4Px0KfnMEt_-dNfb8NH7No8mhDTCNaAD5qCtfQc_0caEMuo/s400/annelied_legt_uit.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Annelied legt e.e.a uit... (<a href="http://www.vuurspetters.nl/">www.vuurspetters.nl</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Het is een roostertje waaronder een luchtpomp hangt te draaien. Op het rooster liggen dan de kolen te gloeien. Met een schuif kun je de luchttoevoer wat knijpen zodat je de temperatuur van het vuur kunt regelen. Die temperatuur moet je niet te hoog laten worden want dan kan het staal verbranden. Het wordt dan zo heet dat het ijzer reageert met de lucht waardoor je ijzeroxide krijgt. IJzeroxide is een bros goedje waar niets meer aan te smeden valt, je slaat het dan als stukken uit elkaar. Ook werd er uitgelegd hoe je je vuur aan de gang moet houden. Onder de vuren staan bakken met kolen. Als de kolen bij je vuur op dreigen te raken dan gooi je met een schepje weer wat kolen achter het vuur.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfuPdsPq4iWTDlmjVkf3NvWFXynztm_NAML5nsZ5Sj4OjNIMpHPy3hpunEbzcSlCMlXPfNxIRWO7in2_XAyq3aXEuW5F8yL9r3SOglOa09xGxAD4pfYMA5LK0iP2dTTWDZGqh632khv7Q/s1600/smidsvuren_loeien.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhfuPdsPq4iWTDlmjVkf3NvWFXynztm_NAML5nsZ5Sj4OjNIMpHPy3hpunEbzcSlCMlXPfNxIRWO7in2_XAyq3aXEuW5F8yL9r3SOglOa09xGxAD4pfYMA5LK0iP2dTTWDZGqh632khv7Q/s400/smidsvuren_loeien.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De smidsvuren loeien! (<a href="http://www.vuurspetters.nl/">www.vuurspetters.nl</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Zijn je kolen bij het vuur dan bijna op dan trek je de kolen die achter het vuur liggen met een pook over het vuur heen, het moet een "molshoopje" worden waar je dan je ijzer in kunt steken.<br />
Elk vuur heeft een eigen aambeeld en per vuur werkten twee personen, ik mocht die dag werken met Edo. Edo werkte toevallig bij een klant van de gieterij dus er was gespreksstof genoeg.</div><div style="text-align: justify;">Nadat er over veligheid gesproken was werden de schorten, brillen en het gereedschap uitgedeeld en werden we in twee groepen verdeeld. Annelied zou het maken van de kandelaars begeleiden en Dirk de messenmakers. We begonnen met een simpele oefening die Dirk ons uitlegde. Hij legde ons uit hoe we een mooie punt konden smeden aan een stukje vierkant stafmateriaal. Je brengt het in het vuur op de juiste temperatuur, pakt het met een tang uit het vuur en met de hamer begin je dan het uiteinde van de staf te bewerken. Na elke klap moet je de staf een kwart slag draaien zodat bovenkant en zijkant van de staf afgeschuind worden tot een punt.</div><div style="text-align: justify;">Dirk deed het voor en met een paar flinke klappen had hij een mooie punt aan de staf gesmeed. nadat je een mooie punt had moest je het metaal nog eens verwarmen en daarna met een speciale beitel op het ambeeld de punt er af kappen. Je hield dan weer een mooi stukje vierkant over waar je weer een mooi puntje aan kon smeden.</div><div style="text-align: justify;">Dat zag er erg eenvoudig uit dus dat kan ik ook! Dacht ik.... Dat viel toch zwaar tegen! Ten eerste moet je leren om je vuur onder controle te hebben, niet te heet wand dan verbrandt het staal. Uiteraard ook niet te koud want dan duurt het te lang voordat het staal op temperatuur is.<br />
Voordat we dat onder de knie hadden kostte dat al aardig wat puntjes die we hadden laten verbranden. Ook het smeden van zo'n simpel puntje vergde toch enige oefening. Dirk kwam even langslopen en hij vond dat we mooie puntjes gesmeed hadden. Nu gaf hij ons de opdracht om van die vierkante punten een mooie ronde punt te smeden. Ik moet zeggen, dat lukte aardig.</div><div style="text-align: justify;">Na ruim een uurtje prutsen en een puntje of 5 verder was het tijd voor koffie. En daar waren de meesten wel aan toe want bij vrijwel iedereen droop het zweet van de gezichten.</div><div style="text-align: justify;">Na de koffie legde Dirk ons uit hoe je van een stukje platte strip een mooi lemmet kon smeden. En ook nu zag het er weer bijzonder eenvoudig uit. Echter, ik kad m'n lesje wel geleerd dus ik onderschatte het niet.</div><div style="text-align: justify;">Het stripje wat we kregen was een mm of 3 dik dus je moest goed oppassen dat het niet te snel te heet werd, omdat het materiaal zo dun is wordt het erg snel warm en het risico op verbranden is nu natuurlijk wel erg groot.</div><div style="text-align: justify;">Na wat prutsen had ik toch een mooi lemmet gesmeed. Ik legde het weer in het vuur om het af te werken en pakte even een fles water uit m'n tas. Dat had ik beter niet kunnen doen want daardoor had m'n lemmet te lang in het vuur gelegen, hij was helemaal verbrand... Geen probleem, dit was maar een oefening, na de lunch zouden we voor het echie gaan smeden.</div><div style="text-align: justify;">De strip had nog een uiteinde dus ben ik opnieuw begonnen met het smeden van een lemmet en dat ging weer niet onaardig.</div><div style="text-align: justify;">Om me heen zag ik verschillende lemmeten ontstaan, de ene had een recht lemmet met een scherpe punt en twee snijkanten, de ander had een gebogen lemmet met stompe punt en één snijkant. En zo gaf iedereen op z'n eigen manier vorm aan zijn of haar mes.</div><div style="text-align: justify;">Na deze oefening was het tijd voor de lunch welke bestond uit soep, broodjes en de nodige zuivelproducten. Buiten was het inmiddels droog. Het was nog steeds erg grijs maar de temperatuur was goed. We hebben daarom wat banken en tafels buiten gezet. Deze stonden wel pal onder de schoorsteen en de wind kwam wat naar beneden zodat het er "heerlijk" naar kolen rook. Maar dat mocht de pret niet drukken.</div><div style="text-align: justify;">Na de lunch zouden we dan echt aan ons mes beginnen. We kregen nu een dikkere strip welke we moesten aftekenen, Dirk liet ons zien hoe dat moest en welke maten we moesten aanhouden.</div><div style="text-align: justify;">Het was de bedoeling dat de ene helft van de strip tot lemmet gesmeed zou worden, de andere helft zou dan het heft worden.</div><div style="text-align: justify;">Het heft moest over de hele lengte (totaan het lemmet) gekloofd worden, Dirk liet ons zien hoe je dat doet. Kloven doe je door het ijzer goed warm te maken. Daarna word er door één smid een speciale <a href="http://www.joostdevree.nl/shtmls/hamer_voorbeelden.shtml#kloofhamer">kloofhamer</a> op de afgetekende lijn gezet. De andere smid geeft daarna met en zware smidshamer een flinke klap op de kloofhamer waardoor het scherpe deel van de kloofhamer in het zachte ijzer dringt. Dirk vertelde ons dat je de snijkant iets schuin op het ijzer moet zetten zodat deze a.h.w. als een schaar gaat snijden. na elke klap verplaats je de kloofhamer een klein stukje en zo werk je het hele heft af. Het lukt niet om in één keer het ijzer te kloven. Dus, het ijzer opnieuw verwarmen en dan de andere kant ook kloven. Als de kloofhamer bijna door het materiaal is dan moet er een zacht plaatje staal onder het werkstuk gelegd worden zodat de snijkant van de kloofhamer niet direct het aambeeld raakt, de kloofhamer kan dan bot worden en je slaat dan putten in het aambeeld. Ook drukte Dirk ons op het hart dat we de kloofhamer regelmatig moesten koelen. Door het vele gebruik kan deze erg warm worden waardoor de snijkant zacht wordt en kan vervormen.</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCw9F1-ymwcegW7hpUjTU9u9zxiRul9Cuj27mDWdydIhfZMkZzUPniowjKmQPStcsn4WH0-edHjiaNf8EgzAFb0TWzV16WxEhzSoT1W7S2RXkCNT2Tfggar73cLKwRmbmpMC9ClBM7S9Y/s1600/dirk_doet_het_voor.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="328" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjCw9F1-ymwcegW7hpUjTU9u9zxiRul9Cuj27mDWdydIhfZMkZzUPniowjKmQPStcsn4WH0-edHjiaNf8EgzAFb0TWzV16WxEhzSoT1W7S2RXkCNT2Tfggar73cLKwRmbmpMC9ClBM7S9Y/s400/dirk_doet_het_voor.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Dirk doet het "even" voor... (<a href="http://www.vuurspetters.nl/">www.vuurspetters.nl</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Door het kloven had het heft nu twee pootjes die erg vervormd waren. Deze moesten dan weer zodanig gesmeed worden dat de pootjes weer een mooie vierkante doorsnede kregen. Daarna moesten de pootjes rond gesmeed worden en moest er aan beide uiteinden een mooi puntje aan gesmeed worden. Vervolgens werden beide pootjes tegen elkaar aan gesmeed en werden deze aan het uiteinde aan elkaar gelast zodat de pootjes niet meer konden wijken. Als laatste werd dan het tweedelige heft goed heet gemaakt en werd het (gelaste) uiteinde in een bankschroef gezet. Daarna werd het lemmet met een tang vastgepakt en rond gedraaid zodat beide pootjes om elkaar heen draaiden en een mooie spiraalvorm ontstond.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtpnQCEpTlHWYbYYreJ2sCqdcWso67xF5yW1R5DySHYTDggR4ZZjc9_V8tfBKFBiVWDaAxK31iA1jRuP29TytK25JE9-B43-7YUAEe0UvrfpJGG8p5CSx_xK2a7fau_NR4cRBtRbRTIjU/s1600/gesmeed_mes.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="275" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtpnQCEpTlHWYbYYreJ2sCqdcWso67xF5yW1R5DySHYTDggR4ZZjc9_V8tfBKFBiVWDaAxK31iA1jRuP29TytK25JE9-B43-7YUAEe0UvrfpJGG8p5CSx_xK2a7fau_NR4cRBtRbRTIjU/s400/gesmeed_mes.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Dit zou de bedoeling moeten zijn... (<a href="http://www.vuurspetters.nl/">www.vuurspetters.nl</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Dat klinkt allemaal mooi maar we moeten het toch maar even doen.</div><div style="text-align: justify;">De messenmakers kregen allemaal een dikke strip staal en daar gingen we.</div><div style="text-align: justify;">Nadat de strip had afgetekend legde ik de strip in het vuur om de boel op te warmen. Ik smeedde een mooi lemmet aan m'n stukkie ijzer, ik koos voor een gebogen lemmet.</div><div style="text-align: justify;">Het lemmet had ik redelijk snel voor elkaar en het zag er nog leuk uit ook. Ook Dirk kon het wel waarderen. Nu moest het heft gekloofd worden en daar had ik m'n "smeedmaat" Edo voor nodig. Ik had het heft goed warm gemaakt en trok het uit het vuur. Edo zette de kloofhamer op de juiste plek en ik gaf er een flinke ram op. Edo verplaatste de kloofhamer steeds een beetje en ik bleef rammen. Toen het ijzer kersrood was geworden stak ik het weer in het vuur. Daarna even de andere kant kloven, dat ging redelijk vlot! Nu de pootjes spreiden en ze eerst mooi vierkant smeden en daarna rond met een puntje. Het eerste pootje ging goed, nu het tweede pootje.</div><div style="text-align: justify;">Terwijl m'n "mes" lag op te warmen vroeg één van de andere deelnemers of ik haar wilde helpen. 'Tuurlijk, ik ben de beroerdste niet. Dat helpen duurde echter iets te lang. Ik haalde m'n mes uit het vuur en er bleek één pootje voor de helft verbrand te zijn! Tja, dat krijg je als je je medemens een handje helpt. Het mes zoals het hierboven is afgebeeld kon ik wel vergeten, geen wokkel als mesheft!</div><div style="text-align: justify;">Ik besloot daarom om maar wat anders creatiefs te doen met het heft. Het korte pootje maakte ik warm en smeedde ik om het lange pootje heen. In het uitstekende deel van het lange pootje heb ik een mooie haak gesmeed. Kon ik m'n mes mooi ophangen! En niemand anders had zo'n mes als ik! Of het een praktisch mes is laat ik in het midden...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUFo7NV7ZO1t-9ia1lXZgXK1AWbkZ0LIQeQ0mgZL5bSqpjRwqJqiMj4_Qk6W5uscBvijGHR9_9XYxi0E8-lVOtzHdiIVGfZ-n8YtgHusu2JHGUJ1DvGZeg2Z4h48xuju4E5YHxQas_mY4/s1600/IMG_3587.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUFo7NV7ZO1t-9ia1lXZgXK1AWbkZ0LIQeQ0mgZL5bSqpjRwqJqiMj4_Qk6W5uscBvijGHR9_9XYxi0E8-lVOtzHdiIVGfZ-n8YtgHusu2JHGUJ1DvGZeg2Z4h48xuju4E5YHxQas_mY4/s400/IMG_3587.jpg" width="266" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">M'n "kunstwerk"...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Zo rond half 4 waren Edo en ik klaar met onze messen en mochten we even "vrij smeden". Edo heeft van een stuk plat materiaal noch een mooei kachelpook gemaakt. Ik heb vroeger op school ook ens een mooie kandelaar gemaakt met een mooi getordeerd tussenstuk. Ik probeerde dat tussenstuk nog eens te maken maar dat was toch net even teveel werk.</div><div style="text-align: justify;">Nadat iedereen klaar was hebben we de smidse met z'n allen even opgeruimd. Na nog even wat nakleppen besteeg ik m'n stalen ros weer en reed moe, maar zeer voldaan huiswaarts. En met m'n mooie mes natuurlijk! </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"></div><div style="text-align: justify;"><span style="font-size: large;">7 juni bezoek Weathernews</span><br />
<br />
Onderstaand bericht is nogal technisch van aard. Dus, heb je niet al teveel verstand van het weer dan is het mogelijk dat het niet geheel duidelijk is.</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhh0PIv_ljhPFQfh_WtoqLbTEugoGa0HuW6uJ_JJ7Sy0tjWvaaJYTo9GPWNULvGblvGn1XrjmX2OV7Wpb2y0LzM0K7zS64YA-IDhXDOyOcBNN7KwPilhsElhxx6l8JPJgYaJHZodxfx_oM/s1600/IMG_3586.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhh0PIv_ljhPFQfh_WtoqLbTEugoGa0HuW6uJ_JJ7Sy0tjWvaaJYTo9GPWNULvGblvGn1XrjmX2OV7Wpb2y0LzM0K7zS64YA-IDhXDOyOcBNN7KwPilhsElhxx6l8JPJgYaJHZodxfx_oM/s400/IMG_3586.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: justify;">Afgelopen 6 mei was de afsluitende avond van de weercursus. Zoals jullie eerder hebben kunnen lezen ben ik die avond uitgenodigd door meteoroloog David om eens bij Weathernews te komen kijken. Ik had m'n mailadres gegeven en wat later heeft hij contact met me opgenomen.</div><div style="text-align: justify;">Afgelopen 7 juni had hij avonddienst en mocht ik eens komen kijken.</div><div style="text-align: justify;">Ik reed (zoals gebruikelijk) binnendoor naar Soest waar het bedrijf gevestigd is. Het was en heerlijke avond, het was half bewolkt en er scheen een waterig zonnetje. In het oosten was onweer voorspeld en zo zag de lucht er ook wel uit, een beetje dreigend.</div><div style="text-align: justify;">Ik belde aan en David deed open, vanavond had hij dienst samen met zijn collega Ewoud.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6nIjmsziWsfO76R-TzEi4SHjTKX-N0zwSq2Fne3BBSZEiMqHEiS-PNjGKvcDvaxJ836AhdHVTTIaTg8XPImjp2W1CldsXvaAdDu5AYQZ_8vZEtKNfJ3j4w285zMAfKB2H3LAgEg_XNbk/s1600/IMG_3585.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="182" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6nIjmsziWsfO76R-TzEi4SHjTKX-N0zwSq2Fne3BBSZEiMqHEiS-PNjGKvcDvaxJ836AhdHVTTIaTg8XPImjp2W1CldsXvaAdDu5AYQZ_8vZEtKNfJ3j4w285zMAfKB2H3LAgEg_XNbk/s400/IMG_3585.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Weathernews in Soest...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Ik kreeg een stoel en we namen plaats bij zijn werkstation. 3 kleine computerschermen en daarboven een scherm waar de gemiddelde huisvader jaloers op zou zijn.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgthMt_NP1kmN4EPekMiKx8F0fXtHOtcytsRm8JImkw2rSt2TJidkz4bSDxC96MNLq1nRq_IsMwtxw1asqJ_sfShzjkHjtG1fxiEmqFBp64vRdWWxMNOR1TspoLgFv4ZQvE7iGybluZ76s/s1600/IMG_3584.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgthMt_NP1kmN4EPekMiKx8F0fXtHOtcytsRm8JImkw2rSt2TJidkz4bSDxC96MNLq1nRq_IsMwtxw1asqJ_sfShzjkHjtG1fxiEmqFBp64vRdWWxMNOR1TspoLgFv4ZQvE7iGybluZ76s/s400/IMG_3584.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een werkstation...</span></em></div>Hij begon met het vertellen over het onweer wat komen gaat. Via de neerslagradar van <a href="http://www.weerplaza.nl/buienradar/">weerplaza</a> was hij de buien aan het volgen. Ik had helemaal niets voorbereid en wist ook nog niet wat ik moest gaan vragen, ik liet alles over me heen komen, de vragen komen da vanzelf wel.</div><div style="text-align: justify;">Weathernews is een commercieel bedrijf met 3 kantoren, in Soest, Oklahoma en in Tokio. Ze verzorgen weersinformatie voor betalende klanten. Hun klanten komen vnl. uit de offshore en de maritieme wereld. Ze hebben klanten over de hele wereld en dat zijn dan vaak rederijen, havens, loodsdiensten enz., deze bedrijven zijn uiteraard erg afhankelijk van het weer. David gaf een voorbeeld. Voor havens is de wind erg belangrijk. Als een grote <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bulkcarrier">bulkcarrier,</a> containerschip of olietanker aan het lossen is in de haven dan komt zo'n schip flink wat meters omhoog waardoor ze erg gevoelig worden voor de wind. Als er dan een onweersbui aankomt met flinke windstoten dan kon dat wel eens erg gevaarlijk worden want zo'n leeg schip kan dan loslaan en op drift raken. Als men op tijd weet wat er gaat gebeuren dan kunnen er maatregelen genomen worden.<br />
Ook kunnen rederijen een route van een schip opgeven. Weathernews kan dan een meerdaagse voorspelling doen voor de opgegeven route en het schip van de meest actuele info voorzien.</div><div style="text-align: justify;">De weersinformatie die Weathernews krijgt komt van verschillende bronnen. Zo zijn er over de hele wereld weerstations die één keer per paar uur hun metingen publiceren. Op de monitor kun je de gegevens van alle weerstations van de wereld (of delen daarvan) laten zien.</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSaNurOFzYZUAhPOxih5inEePcykPe0fiotUn47Erk_N4qtOjuSd0ZXeDeI6aJxQ0emvfCYSG92x68xzvHqMe17SspRWO2esv02y_k3rNHgZe9uu5h-TCNNnEHADuoRNRhYZiP6BeASxE/s1600/kourusland.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSaNurOFzYZUAhPOxih5inEePcykPe0fiotUn47Erk_N4qtOjuSd0ZXeDeI6aJxQ0emvfCYSG92x68xzvHqMe17SspRWO2esv02y_k3rNHgZe9uu5h-TCNNnEHADuoRNRhYZiP6BeASxE/s400/kourusland.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een gedeelte van Oost Rusland. Uiterst rechts is nog een stukje Alaska te zien... (weathernews)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Alle groepjes met getallen zijn weerstations (in dit geval) in het oosten van Rusland. Per weestation worden op beovenstaande kaart 4 zaken weergegeven: temperatuur, dauwpunttemperatuur, zicht en windkracht/richting, elk in een eigen kleur. Op de kaart kun je ook duidelijk het dichtstbevolkte gebied zien, daar zijn meer weestations. David liet ook een gedeelte van Afrika zien. Daar zag je dat in centraal Afrika vrijwel geen weerstations zijn omdat dat erg arme landen zijn. </div><div style="text-align: justify;">Op dit soort kaarten kun je goed zien waar de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Front_(meteorologie)">fronten</a> lopen, je ziet dan over een korte afstand nogal grote temperatuursverschillen.</div><div style="text-align: justify;">Uiteraard wordt er ook naar satelietbeelden gekeken. Op deze beelden kunnen geoefende ogen al heel wat informatie halen, de ligging van fronten, soorten neerslag, buien enz.</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8HGaQVv66wO3PPCImq_sv5VsmmhaRXJ2M_9Dfta2Kbi8rYh8r9ia86fSMhR9V0yP-9vZ6Elx5nY6VSdJtmodCBO5g-TBKnSPn23LAQIX6VH2A_WPXqf-HezMaH_dxEBm5rcUUHeBFYNM/s1600/wereld.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8HGaQVv66wO3PPCImq_sv5VsmmhaRXJ2M_9Dfta2Kbi8rYh8r9ia86fSMhR9V0yP-9vZ6Elx5nY6VSdJtmodCBO5g-TBKnSPn23LAQIX6VH2A_WPXqf-HezMaH_dxEBm5rcUUHeBFYNM/s400/wereld.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een gecombineerd satellietbeeld van het weer over de hele wereld... (weathernews)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op deze satelietbeelden kunnen beeldanalyses toegepast worden zodat men bijv. de hoogte van wolken kan zien, zie foto hierboven. Hoe roder het beeld hoe hoger (en hoe kouder) de wolk.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGxwGaLAqBtuCd3lRAsWbKzPSoxHi96voIaZtN7O6DeXf5N7iGax-8puPuxbJMXLFiZrjqVmcH00XXqumP_hmfxApF7c6SA1UMs3Ai1nIYdoS5GbYkWHyt0XJ2n0HhQq164iUn4zrVE-M/s1600/celiairk.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="267" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiGxwGaLAqBtuCd3lRAsWbKzPSoxHi96voIaZtN7O6DeXf5N7iGax-8puPuxbJMXLFiZrjqVmcH00XXqumP_hmfxApF7c6SA1UMs3Ai1nIYdoS5GbYkWHyt0XJ2n0HhQq164iUn4zrVE-M/s400/celiairk.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een warmtebeeld van een depressie... (weathernews)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op de afbeelding hierboven zien we een infraroodbeeld van een depressie. Door de beeldanalyse kunnen we zien dat deze depressie naar binnen toe steeds kouder word. Dat wil zeggen dat de wolken steeds hoger in de atmosfeer komen waardoor verdampte waterdruppels bevriezen en het onderin de depressie regent.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Alle gegevens van satelieten, weerstations enz. komen samen in een computer. Die computer voert dan miljoenen berekeningen uit om het weer voor de komende periode te voorspellen. David liet me wat kaartjes zien van de voorspellingen en hield daar kaartjes bij van het huidige weer. daar zat toch wel erg weinig verschil in...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">David had wat printjes op z'n buro liggen van weerkaartjes van Europa. Op één kaartje stonden op verschillende plaatsen een soort spiraaltjes getekend. Ook waren er een soort isobarenlijnen te zien.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-VMRxuV9uhTzD54zHntWvLHPFsPO7UhAnZ92TVWz2bGOMAXZjVwWyyuPk-qzBoPTyzUIuTuLO0DFKiu1cUYfAyRPr6iwWmPosg52Czq_FAWmoX481BtnDqvOn_5w2jISyuEgoLLguZ3g/s1600/IMG_3670.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-VMRxuV9uhTzD54zHntWvLHPFsPO7UhAnZ92TVWz2bGOMAXZjVwWyyuPk-qzBoPTyzUIuTuLO0DFKiu1cUYfAyRPr6iwWmPosg52Czq_FAWmoX481BtnDqvOn_5w2jISyuEgoLLguZ3g/s400/IMG_3670.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">500 HPa-kaartje... (Weathernews)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op bovenstaand kaartje van Europa van 7 juni 2011 zie je onderin o.a. staan 500 <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pascal_(eenheid)">HPa</a> hoogte. Verder zie je een aantal lijnen die lijken op <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Isobaar">isobaren</a> maar het zijn hoogtelijnen uitgedrukt in meters. Op bovenstaand kaartje kun je dus zien op welke hoogte de druk 500 HPa (0.5 bar) is. Die dag hing er een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lagedrukgebied">depressie</a> tussen ierland en schotland in. Dat kun je ook goed zien op bovenstaand kaartje want de 500HPa hoogte is daar 5360 meter. Als je verder kijkt dan zie je dat dat het laagste punt is in de omgeving. Ofwel: een lagedrukgebied. Hieronder het weerkaartje van die dag waar dat ook te zien is:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWw5Tn7gkmP39lTq8ai758EJUbUT8ItN0apYwL-J8oIBNBB7B4hjgL4hkuhNlAk2QxowfsPfMcE3y3fK2rkdF-pa_yptRePzRr1dPKoF4lHbp9OqJ5TcyCoU0bWS1YW8DmYuwwhaEuYa0/s1600/knmi_20110607_1800.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjWw5Tn7gkmP39lTq8ai758EJUbUT8ItN0apYwL-J8oIBNBB7B4hjgL4hkuhNlAk2QxowfsPfMcE3y3fK2rkdF-pa_yptRePzRr1dPKoF4lHbp9OqJ5TcyCoU0bWS1YW8DmYuwwhaEuYa0/s400/knmi_20110607_1800.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Weerkaart van 7 juni 18:00 (KNMI)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Wat we verder kunnen zien op het "500 HPa" kaartje zijn stijgbewegingen van de lucht, "optillingen" zoals David dat noemt. Dit zijn plaatsen waar de lucht een omhooggaande beweging maakt:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNt69bCbAXKW-m3vZKWUQVzET1eiI7G0y_kdDdzEf3RmMNyC0c-DEdec3ZYBwH8-nVLy_IdxkrQpLUTcz_QdQLO0wYYe45Ov9RfUiLl1uWAIbyy9U-YDWBuFRH8dWCUGQIsYAFzSBJnRY/s1600/IMG_3670-2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNt69bCbAXKW-m3vZKWUQVzET1eiI7G0y_kdDdzEf3RmMNyC0c-DEdec3ZYBwH8-nVLy_IdxkrQpLUTcz_QdQLO0wYYe45Ov9RfUiLl1uWAIbyy9U-YDWBuFRH8dWCUGQIsYAFzSBJnRY/s400/IMG_3670-2.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">"Optillingen"...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zie je een vergroting van het 500 HPa-kaartje. Boven Schotland en Noordwest Italië zijn de optillingen duidelijk te zien aan de dunne lijntjes die kort op elkaar liggen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Stijgende lucht kan meerder oorzaken hebben o.a.:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em>-Fronten. Kou-, warmte-, en occlusiefronten drukken lucht omhoog.</em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em>-Wind. Het kan voorkomen dat de wind op een bepaalde plaats veel lucht aanvoert maar dat er te weinig lucht wordt afgevoerd. Grote lucht massa's zet je niet 1-2-3 stil dus die lucht wil ergens naar toe. naar beneden gaat niet want daar hebben we het aardoppervlak. Er zal een beetje naar links en rechts gaan maar er gaat ook een groot deel omhoog.</em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em>-Als depressies (in wording) direct onder de </em><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Straalstroom"><em>straalstroom</em></a><em> liggen dan wordt de lucht uit die depressie omhoogetrokken, de straalstroom zuigt de depressie a.h.w. leeg. De druk in de depressie kan daardoor enorm dalen waardoor er een zeer zware depressie kan ontstaan.</em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het is belangrijk te weten waar de lucht stijgt omdat op plaatsen (zware) buien en windstoten kunnen optreden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als een de straalstroom een depressie "leeg"zuigt dan stijgt er een grote luchtmassa op. Zoals eerder gezegd staat die luchtmassa niet ineens stil dus die blijft even doorgaan. Het kan dan voorkomen dat die stijgende lucht uit de depressie de straalstroom, die er direct boven ligt, gaat hinderen. De straalstroom zal dan om de depressie heen gaan waaien. Een mooi voorbeeldje zagen we op 20 juni jl.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op onderstaand weerkaartje zien we ten westen van Ierland een depressie liggen:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiD8NvW38XzopnKdg4d9gUf7BEfiGVj6fHHgsqtrAx3F1bJYLzCONeyaYwittbu-Xxu4A9yBibdie6ClbYghlZUrtqNs9ZUjmppOzAPTFr46R_GWx94wrEceGYqu1FmMJMZct4IQ86yFfw/s1600/knmi_20110620_1200.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiD8NvW38XzopnKdg4d9gUf7BEfiGVj6fHHgsqtrAx3F1bJYLzCONeyaYwittbu-Xxu4A9yBibdie6ClbYghlZUrtqNs9ZUjmppOzAPTFr46R_GWx94wrEceGYqu1FmMJMZct4IQ86yFfw/s400/knmi_20110620_1200.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Weerkaart van 20 juni 12:00... (KNMI)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hieronder zien we een kaartje van de straalstroom op hetzelfde tijdstip:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh89CGvl7jmC7fT9CWMDewh0DQhzzFCcH26EUFQIms-oeFO59FwlPBIai5hzH_248iSIzTNj0ycEJTS01h47ghKl7eUwaCa6Wr87JTU7_1o19sndEZlg93qxsQmfQui2xiqvu2JoZUZOiM/s1600/straalstroom.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="173" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh89CGvl7jmC7fT9CWMDewh0DQhzzFCcH26EUFQIms-oeFO59FwlPBIai5hzH_248iSIzTNj0ycEJTS01h47ghKl7eUwaCa6Wr87JTU7_1o19sndEZlg93qxsQmfQui2xiqvu2JoZUZOiM/s400/straalstroom.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Straalstroom op 20 juni... (Meteo Bleiswijk)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven is duidelijk te zien hoe de straalstroom om de depressie heen waait.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Alle molenaars weten natuurlijk dat een depressie ontstaat doordat warme lucht uit het zuiden en koude lucht uit het noorden elkaar willen verdringen. Daardoor ontstaan warmte- en koufronten. Warme lucht is minder dicht en daardoor lichter. Een warmtefront zal zich daarom langzaam voortbewegen omdat het nogal wat moeite kost om koude en zwaardere lucht te verdrijven. Een koufront beweegt zich sneller voort omdat de lucht zoals gezegd zwaarder is en het minder moeite kost om de lichtere warme lucht te verdrijven. Gevolg is dus dat een koufront een warmtefront zal inhalen: er ontstaat een occlusiefront.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Bij een occlusiepunt (punt waar een koufront en warmtefront inhaalt) wordt de "warme sector" door beide fronten opgetild:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz3YN9EAnEgyJwYyk075fZqd1vzYEarHKqSuzxTLV5NvENEt88kDVxe4y_Z_aH5ZTgs4M70GbE78mMDuTlc_ViVD70jBnCQt8iefxSP2gBhNS-WoLNEEsmuRIte4WEQLP2kxwLAH_L3sc/s1600/occlusie.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz3YN9EAnEgyJwYyk075fZqd1vzYEarHKqSuzxTLV5NvENEt88kDVxe4y_Z_aH5ZTgs4M70GbE78mMDuTlc_ViVD70jBnCQt8iefxSP2gBhNS-WoLNEEsmuRIte4WEQLP2kxwLAH_L3sc/s400/occlusie.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een depressie met een occlusiefront... (wikipedia)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;"></span></em> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6WM0xM9Dd3BKk1lRLi108KmZ3-t3mnwKFGAyIdcnkOUzIxF3AtecS2FjBiFOjsJFUDzuUX8_0ZZxhtZf1MG22-zZDELf0CWd1RfMyjxgSu8O0NqKEl0e2ZZRaJmYmjywURqxdyghAm5Q/s1600/Occlusiefront.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="231" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6WM0xM9Dd3BKk1lRLi108KmZ3-t3mnwKFGAyIdcnkOUzIxF3AtecS2FjBiFOjsJFUDzuUX8_0ZZxhtZf1MG22-zZDELf0CWd1RfMyjxgSu8O0NqKEl0e2ZZRaJmYmjywURqxdyghAm5Q/s400/Occlusiefront.png" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een dwarsdoorsnede van een occlusiefront... (wikipedia)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hier direkt boven zien we een doorsnede van een occlusie. We zien hoe de warme sector wordt opgetild door koude en koele lucht. Op die plaats, het occlusiepunt, is dus sprake van een stijgende luchtstroom. Ligt dit punt direkt onder de straalstroom dan is de kans groot dat hier een nieuwe depressie gevormd wordt. De straalstroom kan de lucht op dit punt wegzuigen waardoor de druk behoorlijk daalt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Waar Weathernews zich ook mee bezig houdt is het voorspellen van golfslag en deining, ook niet geheel onbelangrijk voor de scheepvaart.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Door sterke winden (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Orkaan">orkanen</a>, cyclonen, tyfonen) worden grote watermassa's in beweging gebracht. De golven die direct door een orkaan worden veroorzaakt noemt men golfslag.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ook die grote watermassa's staan niet ineens stil, die golven kunnen duizenden kilometers over de wereld trekken, neem als voorbeeld de tsunami in Japan. De golven die vanaf bijv. een orkaan de wereld over trekken, die noemt men "deining", dit zijn a.h.w. uitdovende golven.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">A.d.h. van de windsnelheden binnen een orkaan kan men berekenen hoe hoog de golven worden. En a.d.h. daarvan kan men dan weer op bepaalde posities op de wereld (bijv. waar schepen van klanten varen) opgeven wat de deining wordt (hoogte en frequentie).</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het was inmiddels 21:30 en David moest weer nodig aan het werk. Ik bedankte hem voor het vrijmaken van z'n tijd en alle uitleg. Het was een ontzettend leuke avond, altijd weer leuk om een vakidioot te horen praten over z'n werk....</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Wederom bedankt voor het lezen en tot een volgende keer!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Groet,</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Marcel</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"> </div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-4483874555057595222011-05-24T12:07:00.000-07:002011-05-24T12:07:01.683-07:00Meedraaien op de Kilsdonkse, deel 2<div style="text-align: justify;">Lieve mensen,</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">De vorige keer heb ik het gehad over het korenmolengedeelte van de Kilsdonkse, vandaag ga ik het hebben over het oliemolengedeelte.</div><div style="text-align: justify;">Zoals jullie de vorige keer hebben kunnen lezen heeft Ad me de korenmolen laten zien., we schrijven nog steeds 5 maart.<br />
<br />
Vanaf de kap klommen we nu de smalle trapjes naar beneden en liepen we langs de schoepenraderen naar de oliemolen.</div><div style="text-align: justify;">We klimmen eerst via een steil trapje naar de zolder van de oliemolen. Op deze zolder liggen de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Walnoot_(vrucht)">walnoten</a> te drogen. Van deze walnoten wordt notenolie gemaakt die je kunt gebruiken om bijv. salades te verrijken. Ik kan uit eigen ervaring zeggen dat die olie erg lekker smaakt!</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglNjsqeVQMqAAWtyuKc_DhwLGy6HnWz15W04DqYjvMsZx3x0CgfufC8KzmNbatxZsj25-_Ifhz80komuOyfNkwExML2UXHmL-lxumQcB0QqL4qBl5FuBQC_j-mDkIc5IPOhL_IvsTC25Y/s1600/_MG_1288.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEglNjsqeVQMqAAWtyuKc_DhwLGy6HnWz15W04DqYjvMsZx3x0CgfufC8KzmNbatxZsj25-_Ifhz80komuOyfNkwExML2UXHmL-lxumQcB0QqL4qBl5FuBQC_j-mDkIc5IPOhL_IvsTC25Y/s400/_MG_1288.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Drogende walnoten...</span></em></div><div style="text-align: justify;">In de buurt van de molen wonen veel mensen met een walnotenboom in hun tuin. Ze weten in het najaar vaak niet wat ze met al die noten moeten doen. Via diverse media roepen de vrijwilligers van de molen deze mensen op om (een gedeelte van) hun oogst te doneren aan de molen. Als tegenprestatie krijgen zij dan een flesje geslagen walnotenolie.</div><div style="text-align: justify;">De walnoten zijn normaal gesproken omhuld door een vochtige groene schil. Als de walnoten worden aangeleverd dan zijn ze nog redelijk vochtig door die groene schil. Als ze niet goed gedroogd worden dan kunnen de noten gaan schimmelen wat natuurlijk nadelig is voor de kwaliteit van de olie. Daarom hebben de vrijwilligers van de molen speciale houten stapelbakken gemaakt met een bodem van kippengaas. Daar liggen de noten dan, 2 a 3 lagen dik, te drogen.</div><div style="text-align: justify;">Op de zolder draait ook een grote <a href="http://www.windstill.nl/wentelas.html">wentel-as</a> welke via een aantal molenwielen (houten tandwielen) wordt aangedreven door de water en/of windmolen. Deze wentelas drijft de kollergang aan, de roerwerken en de oliewerken, daarover later meer.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmCeTdp75G8j3diSSHVDmbJnA3QPwODPnQSNil5pRnHeznxc_2BNX4EbzFdjDXdlDCCjWWLdLaRVx_rlI6DqK1BfiuBWm9H2tHxO3BYkpWFc5nofvCo5xWqqs-LfbGg6f-KDgHCGxmtWk/s1600/_MG_1272.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmCeTdp75G8j3diSSHVDmbJnA3QPwODPnQSNil5pRnHeznxc_2BNX4EbzFdjDXdlDCCjWWLdLaRVx_rlI6DqK1BfiuBWm9H2tHxO3BYkpWFc5nofvCo5xWqqs-LfbGg6f-KDgHCGxmtWk/s400/_MG_1272.jpg" t8="true" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De zolder van de oliemolen. In het midden is de wentelas te zien. Links de stapelbakken met drogende walnoten...</span></em></div>De wentelas is gemaakt van een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Eiken_(hout)">eikenhouten</a> stam van 16,5 meter lang en is aan het worteleind wel 80 cm dik. De molen is een aantal jaren geleden herbouwd en daarvoor moest er een nieuwe wentelas gemaakt worden. Er is mij verteld dat er in heel Europa maar 2 of 3 stammen in aanmerking kwamen om deze as te maken.</div><div style="text-align: justify;">Nadat we de zolder bekeken hadden klommen we weer naar beneden.<br />
Hieronder volgt een beschrijving van het olieslaan. Veel tekst maar daarna volgt een videootje waardoor e.e.a. een stuk duidelijker wordt.<br />
</div><div style="text-align: justify;">Beneden is het eerste wat je opvalt de grote <a href="http://www.windstill.nl/kollergang.html">kollergang</a> met de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kantstenen">kantstenen</a>. De kantstenen wegen per stuk een slordige 2500 kg.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEho-aarT_scmZ5M6KL2V2FuwhztHiDyylUkozNZ6non-9mB_MUhAmaHOo3bS25plRY4d7HRVk97HH6oczXQcOb-fcR_gH7z1uebd5_Ae5FcdePecCMWVYgh5-9OM1_DZ3c6fvjw78EW51s/s1600/_MG_1248.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEho-aarT_scmZ5M6KL2V2FuwhztHiDyylUkozNZ6non-9mB_MUhAmaHOo3bS25plRY4d7HRVk97HH6oczXQcOb-fcR_gH7z1uebd5_Ae5FcdePecCMWVYgh5-9OM1_DZ3c6fvjw78EW51s/s400/_MG_1248.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Kollergang...</span></em></div><div style="text-align: justify;">De kollergang bestaat uit een verticale spil, de steenspil, die onder- en bovenin gelagerd is. Aan deze steenspil zitten twee horizontale assen bevestigd waar de kantstenen omheen draaien. Daar omheen zit een houten raamwerk wat de boel bij elkaar houdt, het steenraam. Bovenin de foto is nog goed het grote steenwiel te zien wat aangedreven wordt door het kleine steenwiel (niet zichtbaar). Het kleine steenwiel is een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rondsel">schijfloop</a> die om de wentelas is bevestigd. Normaal gesproken heeft een rondsel ronde staven van een harde, splijtvaste houtsoort. De Kilsdonkse was vroeger echter een rijke molen want de schijflopen hadden daar (en nu ook) ovale gietijzeren staven.</div><div style="text-align: justify;">De kantstenen rollen over een ligger of doodbed. Deze ligger kan van metaal zijn gemaakt maar bij de Kilsdonkse is deze van steen. Rondom de ligger (gedeelte waar de kantstenen niet overheen rollen) is een houten "vloer" aangebracht. Om deze vloer zit een metalen rand en dit geheel noemt men een "kuip".</div><div style="text-align: justify;">De functie van de kollergang is het vermalen van walnoten, lijnzaad of koolzaad tot pulp wat ook "meel"genoemd wordt. Vandaag werd er walnotenolie geslagen.</div><div style="text-align: justify;">Terwijl de kollergang draait wordt er een bepaalde hoeveelheid walnoten op de ligger gegooid. Aan het steenraam zijn de zg. aanstrijkers bevestigd die de noten steeds in het spoor van de kanstenen schuiven. Door het gewicht van de kantstenen worden de noten vermorzeld tot pulp, een proces wat ongeveer 15 tot 20 minuten duurt. Als de noten genoeg vermalen zijn dan trekt men de aanstrijker omhoog en laat men de afloper neer. Deze afloper duwt het "notenmeel" naar de buitenkant van de kuip waar het "geoogst" kan worden. In de houten vloer zit een afloopschuif die men open kan trekken. Onder deze schuif staat een meelkist waar het notenmeel opgevangen wordt. Het notenmeel wordt vervolgens in een houten voorraadbak gegooid waar het wacht om verwarmd te worden door het "vuister".</div><div style="text-align: justify;">Het vuister is een soort houtgestookt fornuis, een met bakstenen opgemetselde bak van ± een meter hoog met daarop een dikke gietijzeren of stalen plaat. In het vuister brandt een houtvuurtje waardoor de stalen plaat verwarmd wordt.</div><div style="text-align: justify;">Op deze stalen plaat staat een bodemloze pan, de "vuisterpan", waar een bepaalde hoeveelheid notenmeel in gegooid wordt.</div><div style="text-align: justify;">Boven het vuister hangt het roerwerk, een roerstok met daaraan een spaan die het notenmeel omroert. Het roerwerk kan men laten zakken of lichten. Als men het laat zakken in de pan dan grijpt er een tandwieltje aan waardoor het roerwerk begint te draaien. Het roerwerk zorgt er voor dat het notenmeel omgeroerd wordt zodat het egaal verwarmd wordt. Dit verwarmen is nodig omdat de olie, die nog in het notenmeel zit, dunner vloeibaar wordt zodat deze makkelijker uit te slaan is.</div><div style="text-align: justify;">Als het meel op temperatuur is dan wordt het roerwerk gelicht en wordt de meel verdeeld over twee "bulen".</div><div style="text-align: justify;">Een buul (verbastering van "buidel") is een platte, langwerpige, taps toelopende zak van stevig linnen. De gevulde buul wordt daarna in een "schrooi" gelegd en dichtgevouwen. Een schrooi is een lederen omslag waarin twee houten platen bevestigd zijn welke ongeveer de vorm van de buul hebben. De schrooi wordt dichtgevouwen en tussen de jaagijzers van de perslade gezet.</div><div style="text-align: justify;">Eerst even iets over het oliewerk: Het gehele oliewerk bestaat uit 3 delen, het voorslagblok, het stamperblok en het naslagblok.</div><div style="text-align: justify;">Het voorslagblok bestaat uit de volgende onderdelen:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgm9LlfPRAjYBYflIHmev-P-l9SdsgoXOX2CFEBbimdB2_PZar0tWwL2T-latFrkzIeT3JOXpweWfjZwJtZhh2zMQDOLbd5moQ-zz6ig1WUMhDY6LFObk81s69AuZfP3TYMldBnjwsJuGM/s1600/IMG_3334kopie.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgm9LlfPRAjYBYflIHmev-P-l9SdsgoXOX2CFEBbimdB2_PZar0tWwL2T-latFrkzIeT3JOXpweWfjZwJtZhh2zMQDOLbd5moQ-zz6ig1WUMhDY6LFObk81s69AuZfP3TYMldBnjwsJuGM/s400/IMG_3334kopie.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het oliewerk met onderin de perslade en bovenin de heien...</span></em></div>1. Slagbeitel<br />
2. Losbeitel<br />
3. Slaghei<br />
4. Loshei<br />
<br />
De jaagijzers: (tusen de jaagijzers zijn nog net de hengsels van de schrooien te zien)<br />
5. staander<br />
6. jager<br />
<br />
7. diverse kussens (opvulstukken)<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">Zoals we eerder konden lezen wordt de schrooi (met daartussen de met warme notenmeel gevulde buul) tussen de jaagijzers gezet. Daarna drukt men de slagbeitel naar beneden. De slagbeitel heeft een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Wig_(gereedschap)">wigvorm</a> en wordt naar beneden in de perslade (gleuf waar ook de jaagijzers en de kussen in staan) gedrukt. Daardoor worden, via de kussens, de jagers tegen de staanders gedrukt. Als e.e.a. wat vast staat wordt de slaghei gelost. De slaghei is een zware, vierkante houten balk die verticaal recht boven de slagbeitel hangt. Als deze gelost wordt valt hij met z'n volle gewicht op de slagbeitel waardoor deze nog dieper in de perslade gedrukt wordt. Gevolg, nog meer druk op de jaagijzers.</div><div style="text-align: justify;">De werkening van het vooslagblok mag nu duidelijk zijn: doordat de slaghei de beitel diep in de lade heit wordt de druk op de jaagijzers (en dus ook in de schrooi) zo groot dat het olie uit het warme notenmeel geperst wordt.</div><div style="text-align: justify;">Echter, één klap van de slaghei is niet voldoende, er zijn heel wat klappen nodig om het notenmeel volledig "uit te slaan". Daarom moet men de slaghei herhaaldelijk optillen en laten vallen. Dat gebeurt ook met de wentelas.<br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh_jgQreHoMO7tZVU81b6xgGRaKMw7RmX35MUa29Cm0fi6H2q7pK6kucrzLBzfY-MzOX2rA3xii-XBPTPd8kQxoxjS_os-Mq7rvY7U0bU_IBpaI8bO09L3KTSE1eTYOuGteREy28sDO0g/s1600/IMG_3336kopie.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgh_jgQreHoMO7tZVU81b6xgGRaKMw7RmX35MUa29Cm0fi6H2q7pK6kucrzLBzfY-MzOX2rA3xii-XBPTPd8kQxoxjS_os-Mq7rvY7U0bU_IBpaI8bO09L3KTSE1eTYOuGteREy28sDO0g/s400/IMG_3336kopie.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De wentelas met daarachter het heiwerk...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">1. Hei</div>2. Vuist<br />
3. Spaak<br />
4. Wentelas<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">De foto hierboven is gemaakt op de zolder van de oliemolen. Op deze foto draait de wentelas rechtsom. Op deze wentelas zitten, per hei, 2 of drie spaken, een soort nokken. Normaal gesproken zijn deze van hout maar om te laten zien dat men vroeger goed bij kas zat werden deze bij de Kilsdonkse van gietijzer gemaakt, net zoals de staven bij sommige schijflopen..</div><div style="text-align: justify;">Ook zien we de bovenkant van een hei op de foto. Haaks op de hei zit een korte balk, de "vuist". De werking is al min of meer op de foto te zien. Doordat de wentelas rechtsom draait tilt de spaak de vuist (en dus de gehele hei) op. Draait de as verder dan ondersteunt de spaak de vuist niet meer en deze valt dan omlaag op de (slag)beitel.</div><div style="text-align: justify;">Door dit herhaaldelijk te doen wordt de slagbeitel steeds dieper in de perslade gedrukt en wordt via de kussens en de jaagijzers de olie uit het notenmeel geperst. Ik heb begrepen dat de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Druk_(spanning)">druk</a> op de jaagijzers zo'n 300 <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hectopascal">HPa</a> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bar_(druk)">bar</a>) bereikt, daar moet je dus geen vinger tussen steken</div><div style="text-align: justify;">Onder de perslade staan twee bakjes waar de olie wordt opgevangen.</div><div style="text-align: justify;">Het heien is klaar als de slaghei op de slagbeitel begint te "dansen". Bij de eerste klappen zal de hei "dood" vallen op de slagbeitel. Na verloop van een aantal slagen zal de hei steeds meer gaan dansen (stuiteren) ten teken dat de meel niet verder uitgeperst kan worden. De hei wordt dan "opgeschort" ofwel met een touw zo ver opgehesen en vastgezet dat de vuist buiten het bereik van de spaak komt. Met een stalen pen wordt de hei dan gezekerd zodat deze niet onverwacht omlaag kan vallen.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUGeSVMV0E7ldlB4SV7LbJd4HzQnuuUH6ujRIBqFAvoe8EXIL3wD9DlR-5kvROt0c1i5Ryq3jx0oluVU6PZMlDPJ0NIlMjEX6lwjtHTTIO0jZegw1gPfPDsZlEzhieHyzpk9YMUvybUB8/s1600/_MG_1276.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhUGeSVMV0E7ldlB4SV7LbJd4HzQnuuUH6ujRIBqFAvoe8EXIL3wD9DlR-5kvROt0c1i5Ryq3jx0oluVU6PZMlDPJ0NIlMjEX6lwjtHTTIO0jZegw1gPfPDsZlEzhieHyzpk9YMUvybUB8/s400/_MG_1276.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Opschorttouwen van het oliewerk. Rechtsbovenin een pen om een hei of stamper te zekeren...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Bij het lossen van een beitel moet je altijd even naar boven kijken om te zien of de spaak van de wentelas al voorbij de vuist is gedraaid, op dat moment kun je hei vrij laten vallen. Let je daar niet op en laat je de hei op het verkeerde moment vallen dan kan de vuist op een spaak vallen waardoor de vuist kan afbreken.</div><div style="text-align: justify;">Als de slaghei is opgeschort dan laat men de druk nog een paar pinuten op de schrooien staan zodat ze nog even kunnen uitlekken. Daarna lost men de loshei welke vlak naast de slaghei zit. De loshei werkt met hetzelfde principe als de slaghei. Echter, de loshei slaat op de losbeitel (zie foto van het oliewerk). De losbeitel heeft ook een wigvorm maar deze staat, vergeleken met de slagbeitel, ondersteboven in de perslade Als er op de loswig geheit wordt dan maken we weer ruimte in de perslade en haalt men de druk van de kussens en de jaagijzers. Men haalt de schrooien tussen de jaagijzers uit en zet ze schuin boven de perslade zodat ze nogmaals kunnen uitlekken.</div><div style="text-align: justify;">Nadat de schrooien een paar minuten hebben uitgelekt vouwt men de schrooien open en haalt men de bulen er uit. Het notenmeel is zo hard in elkaar gedrukt dat het een koek is geworden, de "oliekoek".</div><div style="text-align: justify;">Deze koek wordt uit de buul gehaald. Vroeger deed men dat met een "kaak", een speciale plank die schuin op een tafel was bevestigd. Men zette daar de buul op en stroopte 'm in één keer af. De Kilsdonkse heeft ook een kaak maar de bulen zijn zo stug dat dat niet echt lekker werkt.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKxhqhLZHitOAAC5ckinJ5VIOzFAhD3dN_jOrpk7raMt0FDfE8XZHe1TRylt-c7ErodC4OhOVpqz-JZy8bNwIAucWyouIXVENFEl4rjbSWaslKZNLYNX047Y3jWnJef23o0qBnPOzaMo4/s1600/IMG_3106.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgKxhqhLZHitOAAC5ckinJ5VIOzFAhD3dN_jOrpk7raMt0FDfE8XZHe1TRylt-c7ErodC4OhOVpqz-JZy8bNwIAucWyouIXVENFEl4rjbSWaslKZNLYNX047Y3jWnJef23o0qBnPOzaMo4/s400/IMG_3106.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een "oliekoek" van walnotenmeel...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Men was vroeger nogal zuinig. Het bleek dat in de boven- en onderkant van de koek nog veel olie zat. Daarom werden die van de koek afgesneden en nogmaals geslagen. Rechtsonder op de foto zien we nog een gedeelte van het koekenmes wat werd gebruikt om de uiteinden van de koek af te snijden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Beide koeken worden daarna in een appelpot gegooid. De appelpotten zitten in het pottenblok welke in het verlengde staat van de perslade. De Kilsdonkse heeft 5 appelpotten. Boven deze appelpotten hangt ook een hei die men nu een "stamper" noemt. Deze stampers werken ook weer volgens hetzelfde principe als de slag- en loshei. Door de stamper te lossen worden de koeken in de appelpot weer tot losse meel geslagen. Deze meel kan men dan gebruiken als veevoer maar er kan ook weer olie uit geslagen worden. Daarvoor heeft de Kilsdonkse ook een "naslagblok".</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het naslagblok werkt precies als het voorslagblok. Het heeft ook een eigen vuister. Het verschil met het voorslagblok is dat de meel warmer wordt gemaakt, ± 70°C en de druk in bij het heien bereikt een slordige 500 <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hectopascal">HPa</a> (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bar_(druk)">bar</a>) doordat de slagbeitel een kleinere wighoek heeft.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De opbrengst bij de naslag is beduidend minder en ook de olie die op deze manier verkregen wordt is van mindere kwaliteit, het wordt voornamelijk gebruikt als smeerolie.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik heb helaas niet van alle stappen foto's gemaakt maar ik heb wel e.e.a. op video gezet die je hieronder ziet. Ik hoop dat deze beelden e.e.a. wat verduidelijken:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><iframe allowfullscreen="" frameborder="0" height="349" src="http://www.youtube.com/embed/NjoNKSR5VL8" width="425"></iframe><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nadat Ad me alles had uitgelegd was het tijd om zelf de handen uit de mouwen te steken. Ik heb het gehele oliewerk mogen bedienen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het begon allemaal bij de Kollergang. Ad zeefde de walnoten op zolder om alle aarde en verontreinigingen te verwijderen en deed ze daarna per 5 kg in mandjes. Per gang word er ± 5 kg geplet onder de kantstenen. Ik moest eerst controleren of de afloper gelicht was en de aanstrijker neergelaten was. Daarna gooide ik één mand met walnoten op de ligger. Uiteraard niet in één keer maar verdeeld over één omwenteling van de steenspil zodat de noten mooi verdeeld over de ligger verspreid werden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De aanstrijkers drukten de noten in het spoor van de kanstenen en met een hoop gekraak werden ze geplet onder hun enorme gewicht.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tijdens het pletten moet de meel af en toe even omgeschept worden zodat het mooi homogeen geplet wordt. Ook moet je er voor zorgen dat het notenmeel niet te lang geplet wordt, het blijft dan aan de kanstenen plakken. Na het pletten wordt de notenmeel geoogst.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op het vuister wordt de notenmeel verwarmd. Er wordt een bepaald hoeveelheid in de pan gedaan. Als je teveel in de pan doet dan worden de bulen te dik en passen ze niet meer tussen de jaagijzers. Doe je te weinig meel in de bulen dan worden ze te dun en krijgt de slagbeitel te veel ruimte. De kans is dan dat deze te diep in de perslade geheit wordt waardoor de beitel de bodem kan raken en kapot geheid wordt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het notenmeel wordt vanuit de voorraadbak in een zinken emmer geschept, André gaf aan tot welke streep de emmer gevuld moet worden zodat de juiste hoeveelheid meel op het vuister terecht kwam.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">André had net de koeken uit de bulen gehaald en ik hing de bulen onder de twee kaartjes (trechters) bij het vuister.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Na een minuut of 10 was het notenmeel voldoende warm. Ik lichtte het roerwerk, trok de pan naar me toe zodat beide bulen zich vulden met warme notenmeel. Ik haalde beide bulen onder de kaartjes vandaan en legde ze in de schrooien. André leerde me om het notenmeel netjes en gelijkmatig te verdelen in de bulen zodat ook de druk goed verdeeld kan worden. Als je een dike prop in de buul hebt zitten dan wordt alleen die prop uitgeperst en de rest van de meel niet. Ook leerde hij me dat ik snel moest werken omdat anders het meel teveel afkoelt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik zette de gevulde schrooien tussen de jaagijzers in de perslade waarbij ik er op moest letten dat ze niet op de bodem stonden. Ik drukte de slagbeitel omlaag om de boel wat op te sluiten. Daarbij moest ik er op letten dat de losbeitel niet te laag in de perslade stond. Staat deze te laag dan kan deze niet of onvoldoende naar beneden geheid worden en dan komt de boel niet los.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Daarna mocht ik de slaghei lossen. Eerst wat spanning op het opschorttouw zodat ik de pen er uit kon trekken. Daarna naar boven kijken om te zien waar de spaak is. Toen de spaak voorbij de vuist was liet ik het touw los en de hei kwam met een behoorlijke klap neer op de slagbeitel. Het geluid tijdens het heien heeft een zodanig niveau dat je wel gehoorbeschermers moet dragen. De Kilsdonkse stelt deze dan ook ter beschikking aan de molenaars. De uitdrukking "oliedom" komt hier ook vandaan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Vroeger werd je als jong kind al aan het werk gezet in een oliemolen, ouders hadden geen geld voor educatie dus je leerde niet veel, je bleef dus dom. Ook werkte je dag in dag uit in die herrie waardoor je op vroege leeftijd al doof werd. Je kon op een gegeven moment niet meer horen wat mensen vertelden en begreep dus niet waar ze het over hadden: Oliedom!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Toen de slaghei al behoorlijk aan het dansen was gaf André me het teken dat ik de hei moest opschorten. Je laat de spaak de hei nog een keer optillen en vlak voordat hij valt trek je de hei verder omhoog en zeker je hem met het touw en een pen. Even de schrooien uit laten lekken en tijd om het notenmeel in de kollergang om te scheppen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Olieslaan is een continu proces. Zodra het notenmeel geoogst is wordt er meteen weer een nieuwe mand met noten op de ligger gegooid. Daarna weer een emmer meel op het vuister gegooid en het roerwerk laten zakken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nadat de bulen uitgelekt waren loste ik de loshei. Met 5 ferme slagen was de boel los gekomen. Ik trok de schrooien uit de perslade en zette ze schuin neer om ze nogmaals uit te laten lekken. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Daarna brak ik de koeken uit de bulen en vulde een appelpot met de brokken oliekoek. Met de stamper werden de brokken weer tot losse meel gestampt. De lege bulen hing ik weer onder de kaartjes bij het vuister en tijdens het stampen vulde ik ze weer met warme notenmeel. De bulen weer tussen de schrooien en de schrooien weer in de perslade om te slaan enz. enz.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als er weer olie geslagen wordt dan kijk je even hoe ver het stampen is. Het stampen is klaar als de stamper het losse meel boven de appelpotten uit gooit. De stamper wordt opgeschort en het meel wordt uit de appelpot gehaald en in zakken gedaan. Aangezien we maar met z'n drieën waren konden we de naslag niet gebruiken, dan heb je echt meer mensen nodig.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Inmiddels begon de slaghei weer te dansen ten teken dat de bulen voldoende uitgeslagen waren. En dan begint het hele proces weer opnieuw</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">En zo ben je lekker de hele dag bezig.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Zo rond het middaguur gaan de molenaars even eten. De watermolen wordt dan stil gezet door de sluizen te sluiten. Omdat de windmolen ontkoppeld is kan deze door blijven draaien.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tijdens de lunch in het restaurantje naast de molen krijgen we een stuk molenkoek aangeboden. Ik moet zeggen, die smaakte best!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ad vertelde wat over de loop van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Aa_(Noord-Brabant)">Aa</a>, het riviertje waar de molen aan staat. Het water van de Aa komt uit een moerasgebied wat in de Peel ligt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik zei net dat de molen aan de Aa staat maar dat klopt (nu) niet meer. Vroeger stond de molen wel aan de Aa maar tijdens het kanaliseren is de waterloop veranderd waardoor deze niet meer langs de molen loopt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tijdens de restauratie is er speciaal een waterloop gegraven zodat ook de watermolen weer kon werken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een paar honderd meter stroomopwaarts staat een stuw in de Aa. Deze stuw regelt stroomopwaarts de waterstand van de rivier. Tijdens droogte staat de stuw hoog zodat de landerijen naast de Aa voldoende vochtig zijn. Tijdens natte perioden staat de stuw laag zodat er goed afgewaterd kan worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De aftakking naar de molen is stroomopwaarts van de stuw gegraven, d.w.z. dat de stuw ook de waterstand in de aftakking bepaald. Als de waterstand hoog is dan staat er veel druk op de sluizen, ze hoeven dan maar een klein stukje open gezet te worden om voldoende kracht op het schoepenrad te genereren, het water spuit dan letterlijk door de sluisdeuren. Is de waterstand laag dan is ook de druk laag en moeten de sluisdeuren verder open gezet worden voor voldoende kracht.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Na de lunch draai ik onder toeziend oog van André beide sluisdeuren open. Hij leert me dat het water niet over de schoepen mag stromen want dan gaat het water tegenwerken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsaZQ1HsJ3ZcFta4fZtZtJvsbWJbcj8pWl_iL5rmjhigLZfw55N7bMbe-OF09icMEKztjfl1c9JB0-ZkWI5fjiH4eaRYHL1qp-1K_dv4FdCCUoRvafo_MIo_w32FaqxRxc3nZjRTa6q3A/s1600/IMG_3166.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsaZQ1HsJ3ZcFta4fZtZtJvsbWJbcj8pWl_iL5rmjhigLZfw55N7bMbe-OF09icMEKztjfl1c9JB0-ZkWI5fjiH4eaRYHL1qp-1K_dv4FdCCUoRvafo_MIo_w32FaqxRxc3nZjRTa6q3A/s400/IMG_3166.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De voorwaterloop van de watermolen...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik draai de eerste sluisdeur open en het water begint tegen de schoepen aan te stromen, het schoepenrad komt langzaam op gang. Binnen begint, met wat gekraak van het steenraam, ook de kollergang weer te draaien. Met z'n drieën slaan we de rest van de middag nog wat liters olie.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">André moest nog even naar huis om even met z'n kinderen naar de optocht te kijken, het was die dag carnaval. Ad en ik hielden de boel wel even aan de gang.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Wat later was André weer terug. Zo tegen een uur of 4 werd de laatste olie geslagen waarna we met z'n allen de boel schoonmaakten. Omdat de geslagen olie voor consumptie gebruikt wordt moet alles goed schoon gehouden worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De bakjes met olie worden onder de perslade vandaan gehaald en door een zeef in een maatkan geschonken. Een goeie 4,5 liter olie, een mooie oogst volgens de molenaars.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een dag intensief gewerkt en dan toch maar 4,5 liter olie? Dat moet vroeger een duur goedje zijn geweest! Onder het gebouw van de oliemolen zijn nog steeds de kelders te zien waar de olie opgeslagen werd. In de vloer van de oliemolen zijn glazen panelen gelegd zodat je kelders goed kunt zien. De vloer en wanden van de kelders zijn betegeld, het lijkt wel een soort zwembad. Het beslaat een behoorlijk oppervlak en ik schat dat er duizenden liters olie in opgeslagen konden worden. Daar moet je dan wel behoorlijk wat uren voor werken! Men vertelde me dat olieslaan vroeger een vrijwel continu proces was, het ging dag en nacht door.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De olie die we vandaag geslagen hebben gaat in een schone jerrycan en er wordt een monster opgestuurd naar een laboratorium waar ze de kwaliteit controleren. Als er geen bijzonderheden zijn dan wordt de olie vrijgegeven en wordt deze gebotteld voor de verkoop.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOzZSSK3YuhS0el7uXxxxweFv2_wWZvGnudMnIA-uYwwQ8_T0FfYNsqXeUg9wX8yDFE6kO660rR0RfFBB1fqKOgMpJLWkFBqYC2Uqmgnk2VP-rR-VckKQeyCGD-D-QfS7puBk5S8rLZBI/s1600/IMG_3525.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOzZSSK3YuhS0el7uXxxxweFv2_wWZvGnudMnIA-uYwwQ8_T0FfYNsqXeUg9wX8yDFE6kO660rR0RfFBB1fqKOgMpJLWkFBqYC2Uqmgnk2VP-rR-VckKQeyCGD-D-QfS7puBk5S8rLZBI/s400/IMG_3525.JPG" t8="true" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Walnotenolie van de Kilsdonkse... (Zelf geslagen!!!)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nadat alles in de molen aan kant was zijn André en ik de windmolen gaan afzeilen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik zeil het eerste eind af en André laat het volgende end voorkomen. Daarbij laat hij zien hoe de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)#De_vangtrommel">trommelvang</a> werkt. daarna zeilt hij het volgende end af en mag ik het volgende eind laten voorkomen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nu is het vangen bij iedere molen weer anders dus is het altijd even voelen hoe de vang aangrijpt. Grijpt hij vroeg of laat aan, doet hij dat abrupt of langzaam? Bromt de vang? Tot nu toe had ik alleen maar met <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)#De_vangstok">wipstokken</a> gewerkt. Gelukkig lag de vang er al op en hoefde ik 'm alleen maar wat te lichten om het volgende end voor te laten komen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik stond gewoontegetrouw aan de achterkant van de molen (waar bij een wipstok normaal gesproken het vangtouw hangt) en lichtte de vang iets. Het gevlucht begon te draaien en het volgende end kwam voor. Ik kon 'm nog op tijd stoppen maar had geen idee hoe het gevlucht precies stond. De Kilsdonkse is een kettingkruier en heeft daarom geen houtwerk aan de buitenkant, geen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenkruier">spruiten, geen schoren</a> en ook geen staartbalk. Ik gebruikte altijd de lange spruit om het gevlucht loodrecht uit te lijnen. Dat kon nu niet en ook omdat ik aan de achterkant van de molen stond kon ik niet goed zien hoe het gevlucht stond.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">André leerde me dat ik (natuurlijk) ook aan de zijkant van de molen kan gaan staan zodat ik het gevlucht wel goed kon zien. Immers, de vangketting komt ook aan de zijkant uit de kap.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ondanks dat dit m'n eerste ervaring was met een trommelvang ging het best goed.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">We brengen we de roekettingen en bliksemkabel aan en aan de achterkant van de molen laten we de pal in het bovenwiel zakken. We zetten de kruikettingen en ook de vangketting vast .</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op zolder wordt de kruipal neergelaten, een stalen staaf die tussen twee tanden van de tandheugel valt zodat de kap niet meer kan draaien. Als de koningsspil ontkoppeld is dan wordt deze weer gekoppeld, de steenspillen worden in het werk gezet en de stenen worden via het lichtwerk op elkaar gezet. Alle deuren gesloten en op naar de Empiro voor een afzakkertje.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ad, André en ik kleppen nog even gezellig na. Daarna kruip ik weer in m'n motorpak en rij moe maar voldaan terug naar de Meern. Een intensieve dag waarin ik erg veel indrukken heb opgedaan en veel heb geleerd. Maar het was weer ontzettend leuk!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een paar dagen later krijg ik een mailtje van André met een verslag van de afgelopen draaidag.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Zoals ik al eerder schreef zijn er heel wat vrijwillige (hulp)molenaars die meedraaien op de Kilsdonkse. De molenaars staan ingeroosterd maar de hulpmolenaars komen als ze zin en tijd hebben. De ene komt elke week, de ander komt één keer in de maand. Om elkaar toch een beetje op de hoogte te houden schrijft de dienstdoende molenaar een verslag van zijn of haar draaidag. In het verslag staat dan wat er zoals is gebeurd, wat er is gedaan en evt. bijzonderheden van de molen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hieronder het verslag wat molenaar André schreef over zaterdag 5 maart:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em>Hoi,<br />
<br />
Afgelopen zaterdag waren Ad L. en André om 09.00 uur op de molen, wind was er niet, toch maar 4 volle voorgelegd maar de molen draaide niet.<br />
Toen hebben we de vuister opgestookt en zijn we olie gaan slaan, het waterpeil was 6.50 maar de kollergang ging ondanks deze waterstand toch lekker rond. ( dik water?! of misschien is het wegblijven van het kroos een betere verklaring).<br />
Om 11.00 arriveerde de gastmolenaar: Marcel van Hees uit De Meern, hij heeft de hele dag mee olie geslagen. Marcel is van plan om de maanden maart en april elke zaterdag te komen.<br />
André moest tussen de middag even weg om naar de kinderoptocht van zijn zoon te kijken, bij terugkomst op de molen was de wind aangewakkert tot (jawel) kracht 1 en wilde de molen en paar rondjes draaiden.<br />
Om 4 uur afgezeild en alles opgeruimd, in totaal 4,5 ltr olie geslagen.<br />
Dinsdag hadden Ad L., Mariepauline en André een extra dagje op de molen, de wind was om 09.00 kracht 2, dus 4 volle voorgelgd en spelt gebroken op het veevoerkoppel. Om 12.30 hadden we de 8 zakken, 160 kg, gedaan. Na de boterham was de wind aangetrokken tot kracht 3 en hebben we consumptiemeel gemalen, in totaal 150 kg.<br />
Met het zonnetje erbij een lekker rustige dag.<br />
Voor de molenaars van zaterdag a.s.:<br />
- Marcel van Hees komt weer, hij is er om 09.00<br />
- afgelopen week heeft Peter 4 zakken notenmeel opgehaald<br />
- de leren riem van de loswig is gebroken<br />
- er zijn 2 kleuren handvegers gekocht: blauw voor onderdelen die met het produkt in aanraking komen, wit voor vloeren e.d.<br />
- John van de Halm komt als hij tijd heeft de gebroken spelt halen en nieuwe zakken brengen<br />
- er hoeft niet per se consumptiemeel gemalen te worden, er ligt immers een vooraad van ruim 500 kg<br />
<br />
Groeten,<br />
<br />
André </em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
Wederom bedankt voor het lezen en tot de volgende keer!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Groet,</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Marcel</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-65673786150537878732011-05-09T10:50:00.000-07:002011-08-28T22:34:12.833-07:00Meedraaien op de Kilsdonkse, deel 1<div style="text-align: justify;">Lieve mensen,<br />
<br />
Excuses dat het weer zo lang duurde maar privé en zakelijk is het erg druk. Toch wil ik het bijhouden van m'n weblog niet opgeven omdat ik het te leuk vind en ik leer er ook veel van. Ik heb m'n stageperiode bij de Kilsdonkse inmiddels afgesloten en heb nu al twee keer meegedraaid op <a href="http://penterbak.nl/historyeenhoorn.html">paltrokmolen de Eenhoorn</a> in Haarlem. Daar krijgen jullie in een latere aflevering over te horen maar nu eerst het eerste deel van m'n avonturen bij de Kilsdonkse molen in Noord Brabant.<br />
<br />
De 1e week van maart heb ik veel tijd aan m'n weblog besteed. Ik liep behoorlijk achter (nog steeds) dus dat probeerde ik in te halen. E.e.a. ten koste van m'n opleiding want ik had Ingrid beloofd om het hele hoofdstuk over het weer te leren.</div><div style="text-align: justify;">Maar.... zelf vind ik het schrijven van dit weblog ook een onderdeel van m'n opleiding. Ik moet er veel voor uitzoeken waardoor je op leuke websites terecht komt en ook daar leer je weer van. Ook krijg ik vaak reacties van molenaars waar je weer wat van leert.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">5 Maart was het dan zover, ik zou gaan meedraaien op de <a href="http://www.kilsdonksemolen.nl/frameset.htm">Kilsdonkse molen</a> in Heeswijk-Dinther. Eigenlijk moet ik zeggen in Beugt want dat is het buurtschap waar de molen staat.</div><div style="text-align: justify;">Ik hoor jullie al denken: wat moet je nou in Noord-Brabant als je in Utrecht je opleiding doet?</div><div style="text-align: justify;">Zoals jullie weten heb ik een tijd meegedraaid op de Valk in Montfoort. Ik heb ook wel eens verteld dat molenaar Paul een <a href="http://www.adviesbureaugroen.nl/">bedrijf</a> heeft wat plannen maakt voor het restaureren van molens en andere monumenten.</div><div style="text-align: justify;">Hij woont naast de molen en na een dagje malen nodigde hij me uit in z'n tuin voor een drankje. Hij liet me toen een tekening zien van een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Watervluchtmolen">watervluchtmolen</a>.</div><div style="text-align: justify;">Een watervluchtmolen is een gecombineerde wind-watermolen. Paul heeft destijds de tekeningen gemaakt toen de molen gerestaureerd werd. Deze molen kan koren malen en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Oliemolen">olie slaan</a>.<br />
Ik was nog nooit bij een oliemolen geweest dus ik nam me voor om daar eens wat weken mee te draaien.</div><div style="text-align: justify;">Begin 2011 nam ik contact op via het algemene contactadres van de molen. Al snel kreeg ik een mailtje terug van 1e molenaar Paul (een andere) dat ik welkom was om een maandje of twee mee te draaien.</div><div style="text-align: justify;">Hij vertelde dat de molenaars op de Kilsdonkse zo rond een uur of 11 beginnen.<br />
<br />
's Ochtends natuurlijk eerst weer even kijken wat het weer doet:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinfDdapK3m3ECQm-FqH4yOm2Bz5firsBCL8PK1RIjOYxLkFrz8-P9j79xqIcPiWOEJ8EPxWw7M3CyCPQH5KYkJbhbumI01tSs-TASOWkT5g7Y5mnfE8f1PBxx4WxhOIWXPkmayzj4L5A0/s1600/knmi_20110305_0600.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinfDdapK3m3ECQm-FqH4yOm2Bz5firsBCL8PK1RIjOYxLkFrz8-P9j79xqIcPiWOEJ8EPxWw7M3CyCPQH5KYkJbhbumI01tSs-TASOWkT5g7Y5mnfE8f1PBxx4WxhOIWXPkmayzj4L5A0/s400/knmi_20110305_0600.gif" width="400" /></a></div><br />
Windrichting: West-Noordwest<br />
Windkracht: 1<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 2°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1030 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 92%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, egale grijze deken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: Vanuit het noorden komt een bijna uitgewerkt <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koufront">koufront</a> op ons af. Veel <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Hogedrukgebied">hogedrukgebieden</a> in de buurt. De<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Isobaar"> isobaren</a> boven Nederland liggen ver uit elkaar: weinig wind.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><br />
Dinther is vanaf de Meern ± 3 kwartier rijden dus na de wekelijkse boodschappen stapte ik om 10:15 op m'n eigen "molen" (m'n ouwe trouwe BMW motor) en tufte ik over de A2 richting het Brabantse.</div><div style="text-align: justify;">Zo rond een uur of 11 reed ik de bebouwde kom van Dinther uit en even later zag ik de molen in de verte al draaien.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkxMtZvdaQ2qivxtuhhyHxEj5KlwjK4lC33nPYGP7QhocP7LTE1yX5KRjRfRhkJHi_wSdnQzDgZaSQiKyiFyg7mNLwSFqNAiOyji76bGeo2rFMOi35SgullcJjNPbF-Ho8AiA2ykMYKB8/s1600/_MG_1239.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkxMtZvdaQ2qivxtuhhyHxEj5KlwjK4lC33nPYGP7QhocP7LTE1yX5KRjRfRhkJHi_wSdnQzDgZaSQiKyiFyg7mNLwSFqNAiOyji76bGeo2rFMOi35SgullcJjNPbF-Ho8AiA2ykMYKB8/s400/_MG_1239.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Kilsdonkse molen. Het gebouw op de voorgrond is de oliemolen, daarachter de windmolen...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Ik parkeerde m'n bromtol op het parkeerterrein. Ik liep de (olie)molen binnen en was meteen onder de indruk van alles wat daarbinnen bewoog. Een <a href="http://www.windstill.nl/kollergang.html">kollergang</a> met joekels van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kantstenen">kantstenen</a>, allerlei molenwielen, een wentel-as van maar liefst 16 meter lang, een oliewerk met voor- en naslag, losheien, slagheien, stampers... (rustig maar, ik ga het in een komende aflevering allemaal nog uitleggen). Voor een techneut als ik een genot om naar te kijken!</div><div style="text-align: justify;">Ik werd vriendelijk ontvangen door molenaars Ad en André. André is gediplomeerd watermolenaar en is bezig met z'n opleiding tot windmolenaar (hij is inmiddels geslaagd en mag zich nu ook windmolenaar noemen), Ad is "hulpmolenaar".</div><div style="text-align: justify;">Bij de Kilsdonkse werkt een grote groep vrijwilligers. Een aantal daarvan zijn (leerling) molenaars en het grootste deel zijn hulpmolenaars. De hulpmolenaars doen geen opleiding maar zijn o.l.v. de molenaars gewoon lekker bezig in de molen.<br />
<br />
<em><span style="font-size: large;">De indeling van de molen:</span></em></div><div style="text-align: justify;">Nadat we een bakkie hadden gedaan nam Ad me mee de windmolen in. We begonnen op de maalzolder die zich hier nagenoeg op de begane grond bevindt.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4TVSxYmzYCIL5ROBaNf8E6qVbG1wJ84odD68VBbtcauMPN3KdL6f_wHDMIBAfFIyTLt9T5P8d-6QwiUBx1MFsoyUvr_3I2jiNzsqW3vV3tABiLOEjayAZmZW8pDn8x9KlveiG5M4cvyU/s1600/_MG_1254.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4TVSxYmzYCIL5ROBaNf8E6qVbG1wJ84odD68VBbtcauMPN3KdL6f_wHDMIBAfFIyTLt9T5P8d-6QwiUBx1MFsoyUvr_3I2jiNzsqW3vV3tABiLOEjayAZmZW8pDn8x9KlveiG5M4cvyU/s400/_MG_1254.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De maalzolder. Op de voorgrond een tandwielkast, daarboven de koningsspil, rechts een meelpijp...</span></em></div><div style="text-align: justify;">De foto's zijn wat vervormd omdat ik ze gemaakt heb met een supergroothoeklens zodat ik de hele ruimte in beeld kon brengen.</div><div style="text-align: justify;">De molen heeft twee maalkoppels die regelmatig gebruikt worden. Op de foto hierboven zien we ook een tandwielkast waarin een venstertje zit zodat de gietijzeren molenwielen goed zichtbaar zijn voor het publiek. Daarover later meer.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ad laat me ook de kelder zien waar het grote gietijzeren molenwiel goed te zien is. Het tandwiel zit glijdend op de water-as gemonteerd en met een speciaal mechanisme kan het wiel naar voren en naar achte bewogen worden. Op deze manier kan het tandwiel wel of niet ingrijpen in het kleine kegelwieltje wat onderaan de koningsspil bevestigd is.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZdlQQgmGju_nHUaq8wHZLOczmJupnJkiJEUPLJJQZIETiHRArOwCGZqZWNxe7XvlqtFr2i3QZE8J1YiJddXBvVFKBeslbQSC_CxM9ZYF1tsvpEUiSXGf9JnWS-3RiVgN732kPjc2PVGQ/s1600/_MG_1268.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZdlQQgmGju_nHUaq8wHZLOczmJupnJkiJEUPLJJQZIETiHRArOwCGZqZWNxe7XvlqtFr2i3QZE8J1YiJddXBvVFKBeslbQSC_CxM9ZYF1tsvpEUiSXGf9JnWS-3RiVgN732kPjc2PVGQ/s400/_MG_1268.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De kelder van de windmolen....</span></em></div><div style="text-align: justify;">Rechts is duidelijk het gietijzeren tandwiel te zien met daarin houten kammen. De achtkante as waar het tandwiel op bevestigd is gaat links door de muur naar buiten, op deze as zijn ook de schoepenraderen bevestigd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Daarna gaan we naar de steenzolder waar de twee maalkoppels staan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1FY1zLDPyOnkcQfkd-4FPcsVjO8DcCA2D_KmHy7IDiOHht1wLJj3pRM_pk9-7NOzUBcYG6GE629-ax6wd9ic61j1ZNlbVwfsYrBsKIzn_TlUnmnUYA7SVhfTrPK7OfN6a7wRquefMBQg/s1600/_MG_1255.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1FY1zLDPyOnkcQfkd-4FPcsVjO8DcCA2D_KmHy7IDiOHht1wLJj3pRM_pk9-7NOzUBcYG6GE629-ax6wd9ic61j1ZNlbVwfsYrBsKIzn_TlUnmnUYA7SVhfTrPK7OfN6a7wRquefMBQg/s400/_MG_1255.jpg" width="400" /></a></div><div align="justify" class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De steenzolder</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op de foto zien we in het midden de afgeschermde koningsspil met daarboven het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorwiel">spoorwiel</a>. Op de voor- en achtergrond zien we dan de twee <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Maalkoppel">maalkoppels</a> met de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Steenspil">steenspillen</a> en daarboven de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Schijfloop">rondsels</a>. Links de trap naar de luizolder, zie onder:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8AMk2pXD-VBME7Wjn3KHyD3ENlm-DkHLY2XVYk_5Fih46p0NbFzJzcYOSIFsVlTqjJAfmnvoXQ7kX805ac6KcUq2YkI-9HphUoHdUB1ubdC8hPsd15eoiouQmGSt40YPDO0QoDhPyGOM/s1600/_MG_1257.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8AMk2pXD-VBME7Wjn3KHyD3ENlm-DkHLY2XVYk_5Fih46p0NbFzJzcYOSIFsVlTqjJAfmnvoXQ7kX805ac6KcUq2YkI-9HphUoHdUB1ubdC8hPsd15eoiouQmGSt40YPDO0QoDhPyGOM/s400/_MG_1257.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: xx-small;">De luizolder...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op de luizolder vinden we uiteraard het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Luiwerk">luiwerk</a> verborgen is achter de koningsspil en een staande balk.</div><div style="text-align: justify;">Het luiwerk??? De steenzolders waar het graan gemalen werd lag bij een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Grondzeiler">grondzeiler</a> (molen die vanaf de begane grond is te bedienen) op minimaal de eerste verdieping. En bij stellingmolens kon dat wel eens op de 4e of 5e verdieping zijn. En zakken met graan of meel wogen destijds wel iets meer dan de 25 kilo die tegenwoordig door de ARBO is voorgeschreven. Toch moesten die zware zakken van en naar de steenzolder getrnsporteerd worden. Molenaars waren vroeger misschien niet goed maar ze waren zeker niet gek. En daarom is het lui-werk uitgevonden, een hijskraan die werkt op windkracht.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiG8TXz-9QDUS2HSo0D_Bp2LzuBcLyoqeT2TBI0l9yEwAzEEBEBDQWjX1pvEwu1UJu67l1chIbBsK6QJ1RCpaAVjqOdQ-mmTqIcbe0ut_EwaNw609iPGJmKyCZyUTzRCrt73WuQTS1m9IU/s1600/IMG_3332.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiG8TXz-9QDUS2HSo0D_Bp2LzuBcLyoqeT2TBI0l9yEwAzEEBEBDQWjX1pvEwu1UJu67l1chIbBsK6QJ1RCpaAVjqOdQ-mmTqIcbe0ut_EwaNw609iPGJmKyCZyUTzRCrt73WuQTS1m9IU/s400/IMG_3332.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het luiwerk...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Rechts een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_De_Hoop_Appel_gaffelwiel.jpg">gaffelwiel</a> te zien waarmee het luiwerk met de hand bediend wordt als er geen wind is. Dit gaffelwiel zit op de lui-as bevestigd. Om deze as zit een ketting gewikkeld waarmee zakken graan of meel "geluid" (opgehesen) of "afgeschoten" worden (laten zakken). Links zit het lui-wiel bevestigd. De lui-as zit aan één kant gelagerd op een balk die scharnierend is en op en neer kan bewegen, deze balk noemt men de "lichtboom". Op die manier kan dus ook het lui-wiel op en neer bewegen. Deze scharnierende balk heeft een beugel welke uit een haak getrokken kan worden.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJbsl-mh61pi4Xst5-AMthLrndvm0I3KJQmChBGr2hJaI9WclfmRdXuXAHDdQXjQ9qxrIU72K4Jwoss5V3moZLXEr6X2ijfZZTm4LwivAffipZnUZcZQ5mOPoxPWVYMnzl3n3nEI42SJA/s1600/IMG_3333.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJbsl-mh61pi4Xst5-AMthLrndvm0I3KJQmChBGr2hJaI9WclfmRdXuXAHDdQXjQ9qxrIU72K4Jwoss5V3moZLXEr6X2ijfZZTm4LwivAffipZnUZcZQ5mOPoxPWVYMnzl3n3nEI42SJA/s400/IMG_3333.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">De lichtboom...</div><div style="text-align: justify;">De balk kan men dan laten zakken op de "lui-tafel". De luitafel is een de horizontaal draaiende schijf die op de koningsspil is bevestigd, midden onderin de foto. Op bovenstaande foto is de lui-tafel goed te zien.</div><div style="text-align: justify;">De lichtboom is op verschillende zolders met een touw te bedienen. Men laat het lui-wiel zakken op de draaiende lui-tafel. Door de wrijving gaat het lui-wiel meedraaien. Bij sommige molens is het lui-wiel omwikkeld met rubber of leer voor betere grip. Klik <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Luiwerk#Fotogalerij">hier</a> voor wat foto's op wikipedia die e.e.a. wat duidelijker laten zien.</div><div style="text-align: justify;">Een luiwerk wat op deze manier werkt noemt men een "sleepluiwerk".</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Boven de luizolder vinden we dan de kapzolder:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_2gxr01Eh6lS9K8WN6eMdZ1oDjWr0xv1qBs6M0Pgj9kPdgrYjyi8YU_U_CVOEaqhUP6j5EsH4qlnHiBSCae84EmhKWH2gFoZcN1gY0mgglATgg4QSi7VcdQRZNvXEa5ATMkzwdzR3z6I/s1600/_MG_1259.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg_2gxr01Eh6lS9K8WN6eMdZ1oDjWr0xv1qBs6M0Pgj9kPdgrYjyi8YU_U_CVOEaqhUP6j5EsH4qlnHiBSCae84EmhKWH2gFoZcN1gY0mgglATgg4QSi7VcdQRZNvXEa5ATMkzwdzR3z6I/s400/_MG_1259.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De kapzolder...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op bovenstaande foto zijn duidelijk het bovenwiel en de boven-as te zien. Onderin zien we een schijfloop of rondsel welke op de koningsspil bevestigd zit. Achter de boven-as zien we nog een soort trommel op een horizontale as, dit is de vangtrommel.</div><div style="text-align: justify;">Bij veel molens wordt de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">vang</a> (rem van de molen) bediend met een wipstok. De wipstok is een lange stok die aan de achterkant uit de kap van een molen steekt. Aan deze stok zit een lang touw (vangtouw) waarmee de vang bedient kan worden.</div><div style="text-align: justify;">Een variant op de wipstok is de "trommelvang". De werking is nagenoeg hetzelfde alleen de techniek is anders. Verder sta je met een trommelvang naast de molen te vangen en bij een wipstok sta je achter de molen te vangen.</div><div style="text-align: justify;">Hieronder nog een foto van de trommelvang:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQo7_kuThYlCf0BENaFGjrq6kw7nayH6bN9ht6grzDRWHasOp64HnXuVEZIDeZRU_TFo8o9covC3ecMk10QRlk1-PznDS7pNOX785I_jNa3LV3RZ13rsSmoZ6hiuz5H1-CAimoYODTAks/s1600/IMG_3132.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQo7_kuThYlCf0BENaFGjrq6kw7nayH6bN9ht6grzDRWHasOp64HnXuVEZIDeZRU_TFo8o9covC3ecMk10QRlk1-PznDS7pNOX785I_jNa3LV3RZ13rsSmoZ6hiuz5H1-CAimoYODTAks/s400/IMG_3132.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De trommelvang van de Kilsdonkse van onderaf gezien...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Om de trommel zit een ketting die door de kap naar buiten aan de rechterkant langs de molen hangt. Rechts naast de trommel de as waar ook een ketting omheen hangt. Deze ketting zit vast aan de vangbalk. Onderin de foto is een gedeelte van de vangbalk (met daarop de ballastkist) nog net te zien.</div><div style="text-align: justify;">Door buiten aan de vangketting te trekken wordt deze van de trommel afgewikkeld. De ketting van de vangbalk wordt daardoor opgewikkeld op de as waardoor de vangbalk omhoog getrokken wordt. Het verschil in diameter van de vangtrommel en de as heeft dezelfde (hefboom)werking als bij de wipstok.</div><div style="text-align: justify;">De molen heeft een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Engels_kruiwerk.jpg">Engels kruiwerk</a> maar als we aan de achterkant van de molen kijken dan missen we het en en ander:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdLuHRwas8FRHjkL9S1s45tch8m036ux8OkWaoeTZJnZrnd2qhX2L9KJqOG4dlx3SxX2xkW2zx8Iu_NpSxSZG7B_x42M5NvMFH18ORSB4epvwHtvJ3YkQMl1vUMCe7EN9puNAmm7uYYgY/s1600/IMG_3119.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdLuHRwas8FRHjkL9S1s45tch8m036ux8OkWaoeTZJnZrnd2qhX2L9KJqOG4dlx3SxX2xkW2zx8Iu_NpSxSZG7B_x42M5NvMFH18ORSB4epvwHtvJ3YkQMl1vUMCe7EN9puNAmm7uYYgY/s400/IMG_3119.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De achterkant van de Kilsdonkse...</span></em></div><div style="text-align: justify;">We missen hier een 7-tal houten balken en wel de staartbalk, de lange- en korte spruit en vier schoren. Wat we wel zien is een gesmeed <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_De_Hoop_Appel_gaffelwiel.jpg">gaffelwiel</a> waar een ketting overheen loopt, de Kilsdonkse is een "<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gebruiker:Akoopal/Kruien_(windmolen)#Kettingkruier">kettingkruier</a>".</div><div style="text-align: justify;">Door aan de ketting te trekken gaat het gaffelwiel draaien. Binnen de kap zit een tandwielstel die voor een bepaalde vertraging zorgt zodat het kruien redelijk makkelijk te doen is.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhduk_udMkWyB6QfLq5E0o7h0KeeH6GRKba_hgE5g0ju3_0HG-YJYsGE8XJ9M2fsF5X6BSEbjAWfU7elFNzY5pmYN9FiuG4MFxFXbJ0mB_F-_Se2fsVTepv_issQJl8erMZaB1T4BRVijw/s1600/IMG_3138.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhduk_udMkWyB6QfLq5E0o7h0KeeH6GRKba_hgE5g0ju3_0HG-YJYsGE8XJ9M2fsF5X6BSEbjAWfU7elFNzY5pmYN9FiuG4MFxFXbJ0mB_F-_Se2fsVTepv_issQJl8erMZaB1T4BRVijw/s400/IMG_3138.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De overbrenging van het kruiwerk...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwRAAhiF2xv-10dOuNNaY6F_cwxtJjE4cH1GUrysFFrAzQdZu2b8SrGXYO-iy3OZCcNpK6m2radGfyb7p7Wb1Rk7RhRjdpmpwX_TnXeRteSrEWlzLdaDjdH1k3cFqfo9ACE4cIzaRsTbI/s1600/IMG_3140.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwRAAhiF2xv-10dOuNNaY6F_cwxtJjE4cH1GUrysFFrAzQdZu2b8SrGXYO-iy3OZCcNpK6m2radGfyb7p7Wb1Rk7RhRjdpmpwX_TnXeRteSrEWlzLdaDjdH1k3cFqfo9ACE4cIzaRsTbI/s400/IMG_3140.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het rondseltje wat het grote tandwiel aandrijft...</span></em></div><div style="text-align: justify;"> Op de foto hier direct boven zien we een klein ijzeren tandwieltje welke op dezelfde as zit bevestigd als het gaffelwiel wat zich aan de achterkap van de kap bevindt. Dit kleine tandwieltje drijft een groter tandwiel aan, zie overzichtsfoto. Op de as van het grote tandwiel zien we links een soort metalen schijfloopje. De staven daarvan vallen in een (ronde) <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tandheugel">tandheugel</a> die over de gehele omtrek van het boventafelement ligt. Het boventafelement is de bovenkant van de romp van de molen, het gedeelte wat de kap draagt.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpLM-vvv4yKIA7CZ_3fknCDN96f8on3EdjvOjygsliuq2rqddhws7Q0edrDpFk2mUJLm01aaDHbesWGhTfpU8_b0jzLzLOUWv8efr2GvJxCkQimNxoUos5Tkct0syBC7KFjVC6yrSTAQQ/s1600/Rack_and_pinion_animation.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpLM-vvv4yKIA7CZ_3fknCDN96f8on3EdjvOjygsliuq2rqddhws7Q0edrDpFk2mUJLm01aaDHbesWGhTfpU8_b0jzLzLOUWv8efr2GvJxCkQimNxoUos5Tkct0syBC7KFjVC6yrSTAQQ/s400/Rack_and_pinion_animation.gif" width="369" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De werking van een tandheugel (Bron: Wikipedia)</span></em></div><div style="text-align: justify;">In tegenstelling met de afbeelding hierboven ligt bij een kettingkruier de tandheugel stil en beweegt het tandwiel er overheen. Op deze manier kun je de kap dus op de wind zetten door te trekken aan de ketting. Ik moet zeggen dat ik het wel erg prettig vind werken, het gaat licht en is erg snel.</div><div style="text-align: justify;">Bij een molen met een staartbalk wordt de kap gezekerd door het vastzetten van de staart d.m.v. de bezetketting. De vertraging van het kettingkruiwerk is echter voldoende en de kap zal niet snel uit zichzelf gaan draaien. Wel is er een speciale voorziening om de kap vast te zetten: de krui-pal. Een dikke metalen staaf die recht boven de tandheugel hangt. Deze kan men laten zakken zodat de staaf precies tussen twee tanden van de tandheugel valt, op deze manier kan de kap niet uit zichzelf draaien. Deze wordt alleen gebruikt als men de molen an het eind van een maaldag "wegzet". </div><div style="text-align: justify;">Aan de voorkant van de kap steekt de askop naar buiten met daaraan het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlucht">gevlucht</a>. Dat gevlucht heeft een behoorlijk gewicht, ergens tussen de 4 en de 6 ton. Bij een conventioneel boven<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Buitenkruier#Molens_met_een_buitenkruiwerk">kruiwerk</a> heb je aan de achterkant van de molen nog heel wat balken hangen zoals de staartbalk en de schoren. Deze houden dan de boel in evenwicht. Een kettingkruier heeft al dat houtwerk niet dus de kap ligt niet lekker in evenwicht op de romp.</div><div style="text-align: justify;">Bij de meeste molens worden stalen <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Roeden">roeden</a> door de askop gestoken en gezekerd met roewiggen en keerklossen, zie onder:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKXGqxUqmWEHs2fVkgE3idQBDWgBO5K_aOxb6VoA7c4VazG-7BUsUiX88XBMMhzP2BFls-C4Me27hlhV1MhA786azA2mMjYDbJ791b0Lr3KZ3-LYNWztjUeVQUtUUpIUUWdI4EUA2Q2M0/s1600/Molen_Oog_in_%2527t_Zeil_Cothen_baard_b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjKXGqxUqmWEHs2fVkgE3idQBDWgBO5K_aOxb6VoA7c4VazG-7BUsUiX88XBMMhzP2BFls-C4Me27hlhV1MhA786azA2mMjYDbJ791b0Lr3KZ3-LYNWztjUeVQUtUUpIUUWdI4EUA2Q2M0/s400/Molen_Oog_in_%2527t_Zeil_Cothen_baard_b.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Askop met roeden "Oog in 't Zeil, Cothen (Bron: </span></em><a href="http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/52/Molen_Oog_in_%27t_Zeil_Cothen_baard.jpg"><em><span style="font-size: x-small;">http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/52/Molen_Oog_in_%27t_Zeil_Cothen_baard.jpg</span></em></a><em><span style="font-size: x-small;">)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Hierboven zien we een askop met roeden. Op de "horizontale" roede zien we aan de onderkant de keerklossen zitten, aan weerszijden van de askop (rechthoekige, witte blokken). Deze klossen zorgen ervoor dat de roede niet uit de askop kan vallen Aan de voorkant zien we aan weerszijden van de kop 2 roewiggen zitten. De roewiggen worden gezekerd met de spitijzers die tegen de wiggen aan zitten. Door de wiggen goed aan te slaan wordt de roede stevig vastgezet in de askop.</div><div style="text-align: justify;">Bij de Kilsdonkse zit dat net even anders, daar zijn de roeden gezekerd d.m.v. bouten:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4ioiNLZdG_ERXtzcU0Gs3NMKswGfd8ZFOYBjvxnHEGSp-_CowlSFLBVVtmh93-N6xGtI8oHRbCHezRwKbYKwGulA-hUdw5xmOehsOPqS0K4-LWkpAEjZVe30r4At2axwbUfXlfDEfW8I/s1600/IMG_3137.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4ioiNLZdG_ERXtzcU0Gs3NMKswGfd8ZFOYBjvxnHEGSp-_CowlSFLBVVtmh93-N6xGtI8oHRbCHezRwKbYKwGulA-hUdw5xmOehsOPqS0K4-LWkpAEjZVe30r4At2axwbUfXlfDEfW8I/s400/IMG_3137.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Zicht vanuit de kap op de askop van de Kilsdonkse...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Geen keerklos of roewig te zien. Wel een aantal witgeschilderde stelbouten die de boel op z'n plek houden. En natuurlijk een prachtig uitzicht over de omgeving.</div><div style="text-align: justify;">Nadat Ad me de windmolen had laten zien gingen we weer naar beneden en nam hij me mee naar de oliemolen die zich bevind in het witte gebouw.</div><div style="text-align: justify;">Dat zal ik gaan behandelen in de volgende aflevering want anders wordt het weer zo'n lang verhaal, er is genoeg te vertellen over de oliemolen en het slaan van olie.</div><div style="text-align: justify;">Ik bedank jullie weer voor het lezen en hopelijk tot de volgende keer.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Groet,</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Marcel</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">PS Niet vergeten!</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: large;"><a href="http://www.nationalemolendag.nl/">Nationale molen en gemalenweekend 2011</a></span></em></div><div style="text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTn9YsZHU0r_i5v5pKcPPZKF50MCGcc2U-4I0pE3WOZZFCWxa3GBiCybdF04hKSA4uteNtnFHAUQFT2Zw_kFCpCXvRQz1DRuUD0Mmmst1YWBcrdJiIS6nm1dTceZTMzBuef-4cV2-Ji2A/s1600/molendag.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="404" j8="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiTn9YsZHU0r_i5v5pKcPPZKF50MCGcc2U-4I0pE3WOZZFCWxa3GBiCybdF04hKSA4uteNtnFHAUQFT2Zw_kFCpCXvRQz1DRuUD0Mmmst1YWBcrdJiIS6nm1dTceZTMzBuef-4cV2-Ji2A/s640/molendag.jpg" width="640" /></a></div><div style="text-align: center;"><br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-504808665866003062011-03-26T22:28:00.000-07:002011-08-28T22:32:42.358-07:00De laatste keer op de Ster...<div style="text-align: justify;">Lieve mensen,<br />
<br />
Het begint in de gieterij erg druk te worden. Op zich een gunstige ontwikkeling want vanwege de crisis hebben we het afgelopen jaar zwaar verlies geleden. Nadeel is wel dat ik veel moet overwerken en weinig tijd aan m'n opleiding en m'n weblog kan besteden.<br />
Dan toch bij deze het laatste deel over het meedraaien op de Ster in Utrecht.<br />
<br />
<br />
25 Maart zou ik 's avonds m'n Himalayapresentatie geven. De donderdagavond ervoor heb ik nog tot 00:30 zitten werken om het allemaal af te krijgen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2Xe5dW_yaSHTN2KHGbyPBIQDiIYMCbm9aEuDtZ-dl7lb7ZEYA-fCUozQHmgGfCiQWRX08cABgiR-gFIx32g-XFUuVk1jyag4Wl35YjoRPZB6kKcS3aL2kyx032PmgFtgBBNztn1L-scs/s1600/HIM_2131.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj2Xe5dW_yaSHTN2KHGbyPBIQDiIYMCbm9aEuDtZ-dl7lb7ZEYA-fCUozQHmgGfCiQWRX08cABgiR-gFIx32g-XFUuVk1jyag4Wl35YjoRPZB6kKcS3aL2kyx032PmgFtgBBNztn1L-scs/s400/HIM_2131.jpg" width="398" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Lekker crossen door het smeltwater in de Himalaya (Foto: Jos Gelissen)</span></em></div>Vrijdagochtend moest ik al om 5:00 m'n mandje uit omdat ik een training had in Gent (B), daar moest ik om 8:00 zijn. Kort nachtje, dus.<br />
Maar de presentatie was af dus ik kon weer wat tijd aan molens besteden (dacht ik).<br />
<br />
26 Februari 2011, m'n laatste dag op de Ster.<br />
Ik had mezelf voorgenomen om een maand of twee bij de Ster mee te draaien om het zagen een beetje onder de knie te krijgen. Uiteraard ben ik daar geen vakman in geworden maar ik heb wel een goede indruk hoe e.e.a. werkt bij een zaagmolen.</div><div style="text-align: justify;">'s Morgens weer even uit het raam gekeken en er een aantal weersites op nageslagen om te zien wat het weer die dag zou doen:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyouFprBGnGZP_4y9h3POqypIN8b0T1KZxt8KxKo7avYl3dzemyFxUVmXW14HEwMY4I7X_k5qU9pa6QqWBi0MLXWdI7IXFs9XDxoDe-y5t-bJCk4wqUCPBvjGLugtYsn7u0oebKtCjWdA/s1600/20110226_0600.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="321" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgyouFprBGnGZP_4y9h3POqypIN8b0T1KZxt8KxKo7avYl3dzemyFxUVmXW14HEwMY4I7X_k5qU9pa6QqWBi0MLXWdI7IXFs9XDxoDe-y5t-bJCk4wqUCPBvjGLugtYsn7u0oebKtCjWdA/s400/20110226_0600.gif" width="400" /></a></div>Windrichting: ZuidWindkracht: 4 (21 km/u)<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 7°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1014 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 97%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, egale grijze deken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Warmtefront">warmtefront</a> noord van ons en trekt verder weg. Vanuit het westen komt een koufront op ons af..</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: Een groot regengebied komt vanuit het westen op ons af.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Bij aankomst op de Ster was Piet al aanwezig. Op de bar zag ik een envelop liggen met daarop het woord "Bijlhouwersgilde".</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een gilde was een soor belangenvereniging van mensen en bedrijven in dezelfde beroepsgroep. Ze wisselden o.a. kennis uit en droegen zorg voor de kwaliteit van de producten die ze maakten. Daarbij steunden ze vaak ook nog een goed doel, ze doneerden bijv. geld aan weeshuizen of zieken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Dat geld werd "verdient" door een bepaald percentage af te romen van de omzet van alle leden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het "Bijlhouwersgilde" was een belangenvereniging voor alle bedrijven en lieden die zich bezig hielden met het handelen en verwerken van hout en daar horen houtzaagmolens natuurlijk ook bij.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De meeste gilden zijn in de 18e eeuw opgeheven. Het bijlhouwersgilde is in <a href="http://www.houtzaagmolen-de-ster.nl/molenaars/04/040522.oprichtinggilde.html">mei 2004 weer heropgericht</a> o.a. door molenaar Piet van de Ster.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik moet je zeggen dat ik niet goed heb doorgevraagd want ik weet niet wie er bij het huidige Bijlhouwersgilde zijn aangesloten en wat ze doen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een week geleden (ik kon er helaas niet bij zijn) was men begonnen met het zagen van de beukenstam (zie <a href="http://heesface-mio.blogspot.com/2011/03/meedraaien-op-de-ster-deel-5_09.html">vorige aflevering</a> van deze weblog). Daar is men na ± 50 cm mee gestopt omdat één van de zaagbladen begon te "lopen". Dat wil zeggen dat het zaagblad z'n eigen weg gaat kiezen en scheef door de stam heen gaat.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Dit kan verschillende redenen hebben:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-De spanning op de zaagbladen is niet goed (te weinig)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-Knoest of kwast. Deze zijn nogal hard waardoor het zaagblad "weggedrukt" wordt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-De richting van de houtvezels veranderd en daar kan het zaagblad in mee gaan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-Stuk metaal (spijker, granaatscherf)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als een zaagblad gaat lopen dan kun je dat horen aan het geluid.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een zaag(blad) heeft altijd een zetting. De tanden van het blad zijn daarbij om en om iets naar buiten gebogen, zie onder:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRQzXblpLlbpgg6YJT1Fu-VhyOkeWz6nhkxZbQxKpFBeyn8W7Y8avT_VDf92CsEtqb3EL0HzmlDF_INIJobomn484bQQyqwwieWsI1qCVffj8aanAVG3IhmvUYskUeKAtt7l_Ezt2GSyc/s1600/zetting2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgRQzXblpLlbpgg6YJT1Fu-VhyOkeWz6nhkxZbQxKpFBeyn8W7Y8avT_VDf92CsEtqb3EL0HzmlDF_INIJobomn484bQQyqwwieWsI1qCVffj8aanAVG3IhmvUYskUeKAtt7l_Ezt2GSyc/s1600/zetting2.jpg" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBl0U0fg6_zgjzISl1Y7yykyTtZGHjw9qAZ-ThLd9oEbIXpfufqlNlFaMhVX866EAF1RukLhwUXwebLCOMh2NvHP_De5c2siCSAlvAZ3z4A2iGSfKhKUPd6A9XC2S-xk1PCrzrynXbI0I/s1600/zetting.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBl0U0fg6_zgjzISl1Y7yykyTtZGHjw9qAZ-ThLd9oEbIXpfufqlNlFaMhVX866EAF1RukLhwUXwebLCOMh2NvHP_De5c2siCSAlvAZ3z4A2iGSfKhKUPd6A9XC2S-xk1PCrzrynXbI0I/s1600/zetting.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Twee soorten van "zettingen"... (<a href="http://www.verspanersforum.nl/Zagen.htm">http://www.verspanersforum.nl/Zagen.htm</a>)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Stel, een zaagblad heeft een dikte van 1 mm. Normaal gesproken zou de zaagsnede dan ook 1 mm bedragen. Het nadeel is echter dat het blad dan gaat vaslopen in het hout. Hout is flexibel en gaat na het passeren van de tanden tegen het blad aan drukken. Door de wrijving kan een blad erg heet worden. Daarom worden de tanden om en om iets verbogen naar links en rechts. Daardoor wordt de zaagsnede wat breder waardoor het blad zelf vrij loopt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als nu een zaagblad gaat lopen dan gaat deze zich scheef door de zaagsnede bewegen waardoor hij gaat aanlopen en erg warm kan worden. Als een stam net uit het water is gehaald dan is deze nog erg vochtig. Bij het aanlopen wordt dan door de vrijgekomen warmte stoom gevormt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het grote gevaar van het "lopen" is dat er door het vervormen teveel spanning op een zaagblad kan komen te staan waardoor het kan breken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Wat ook kan gebeuren (en wat Piet ook echt heeft meegemaakt) is dat de zaag vastloopt in de stam en tijdens de opgaande slag het zaagraam de gehele stam inclusief zaagslee mee omhoog trekt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Er zijn een aantal dingen te doen als de zaag gaat lopen:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-Spanning op het betreffende zaagblad controleren.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-Afwachten, het kan zijn dat het zaagblad weer terug komt in het juiste spoor.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-Het zaagblad extra begeleiden, a.h.w. dwingen om het juiste spoor weer op te zoeken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">-Tanden meer zetting geven.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het zagen van planken uit een stam kan op meerdere manieren gebeuren. Hieronder zie je een afbeelding waar je kunt zien hoe planken uit een stam gezaagd kunnen worden:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiH4ORmMtSCkYy-av4pSWAgI_5mNEk_YGp-9kP5m66lK51Hl8xr_iTgCEELxyDrV9uovuBxtcMv4_qUOYqjyIubkuZ79kOSGLsljuYVFybo3zS7FYW6uXpUGaneqXLIfh4_dU-DwlfxkC0/s1600/zaagwijze.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="185" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiH4ORmMtSCkYy-av4pSWAgI_5mNEk_YGp-9kP5m66lK51Hl8xr_iTgCEELxyDrV9uovuBxtcMv4_qUOYqjyIubkuZ79kOSGLsljuYVFybo3zS7FYW6uXpUGaneqXLIfh4_dU-DwlfxkC0/s400/zaagwijze.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Manieren om "kwartiers" te zagen... (Bron: <a href="http://www.joostdevree.nl/">http://www.joostdevree.nl/</a>)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het hout in het kernhout scheurt bij drogen het ergst, dat wordt er meestal uit gezaagd. Verder kunnen planken dan op 2 manieren uit een stam gezaagd worden:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><strong>"Kwartiers"</strong> In de afbeelding hierboven zie je hoe planken "kwartiers" uit een stam gezaagd kunnen worden. Het mag duidelijk zijn waarom dat zo genoemd wordt. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">ls je naar de linker afbeelding kijkt (klik er op om te vergroten) dan zie je daar de uitdrukkingen "zuiver kwartiers"en "vals kwartiers". Neem nu de middelste plank die vals kwartiers gezaagd is. Kijk naar de lengte van de afzonderlijke gedeelten van de jaarringen. Je ziet nu dat er grote verschillen zitten in de lengte van die jaarringen. Het nadeel daarvan is dat planken die op die manier gezaagd zijn tijdens het drogen erg krom trekken en dat komt door het verschil in lengte van die jaarringen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Let nu eens op de lengte van de jaarringen van de middelste plank die zuiver kwartiers gezaagd is, deze hebben allemaal nagenoeg dezelfde lengte. Deze zuiver kwartiers gezaagde planken zullen veel minder werken en dus minder krom worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Bij kwartiers zagen wordt dus altijd geprobeerd om de lengte van de jaarringen zo kort mogelijk te houden, dat is ook te zien bij de twee andere afbeeldingen van het"kwartiers zagen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Voordeel van deze manier van zagen is dat de kwaliteit van de planken beter is omdat ze veel minder werken (kromtrekken). Nadeel is dat het een dure manier van zagen is. Een stam moet in meerdere grote stukken gezaagd worden die allemaal weer apart opgespannen moeten worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><strong>"Dosse" </strong>Dan kunnen planken ook nog "dosse" gezaagd worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggyqEIqrS4ta5CMbe7dkHg6yqJUBNnGqLnkt5boOuov0gAdwhHNv8AMymcrAk-Yonw6X-VwuJcrlBB9XdXgzxhOAObHdSNk1GnHM8eqLeSSTdR4TOWgtKYmKEJJY3yduw-MFax_y8Tjx4/s1600/dosse.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="317" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggyqEIqrS4ta5CMbe7dkHg6yqJUBNnGqLnkt5boOuov0gAdwhHNv8AMymcrAk-Yonw6X-VwuJcrlBB9XdXgzxhOAObHdSNk1GnHM8eqLeSSTdR4TOWgtKYmKEJJY3yduw-MFax_y8Tjx4/s320/dosse.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><em>"Dosse" zagen... (Bron: </em></span><a href="http://www.xead.nl/"><span style="font-size: x-small;"><em>www.xead.nl</em></span></a><span style="font-size: x-small;"><em>)</em></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"> Hierboven zie je een voorbeeld van "dosse" zagen. Hierbij zie je dat de middelste plank de beste kwaliteit heeft omdat de jaarringen daar nagenoeg allemaal even lang zijn en mooi parallel liggen. Hoe verder je naar de buitenkant van de stam gaat, hoe groter de verschillen worden tussen de lengten van de jaarringen en hoe krommer die planken worden als ze drogen. Voordeel is wel dat dit een makkelijke manier van zagen is, je hoeft een stam maar één keer op te spannen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Om e.e.a. te completeren zie je hieronder nog een afbeelding van zaagwijzen en wat voor effect dat heeft op kromtrekken. Klik er weer even op voor een vergroting:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaQ68W2xjxVuhWhkhyphenhyphenWJjih8wXo9U03BnaSwgiwmXtVhDVGjhkxBMUd5g_XzPkUcTNhlab64vnmDf_WPUOxpU7IamXhtQ_7tw6ojJ0Z3brTGC7JyvEyRBr0oIVR4DE2wTu6roGW59Z_uU/s1600/kromtrekken.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhaQ68W2xjxVuhWhkhyphenhyphenWJjih8wXo9U03BnaSwgiwmXtVhDVGjhkxBMUd5g_XzPkUcTNhlab64vnmDf_WPUOxpU7IamXhtQ_7tw6ojJ0Z3brTGC7JyvEyRBr0oIVR4DE2wTu6roGW59Z_uU/s320/kromtrekken.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Zaagwijzen en hoe e.e.a. dan kromtrekt... (Bron: </span><a href="http://www.gitaarnet.nl/"><span style="font-size: x-small;">www.gitaarnet.nl</span></a><span style="font-size: x-small;">)</span></em></div><em><span style="font-size: xx-small;"></span></em><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrrE5TAxKCAPMODN0SlQFwBPnq1C_8g7ctzykQbl-lUM6rBGRDfOeKD1HoZVo26yujUDE7Gvs5vp5Ww59y2xuzIA34-BbUopktG4CRdFdDnQf3TjqwHN82hAPkz-HrHS7TBnTqzIamneQ/s1600/IMG_5398.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrrE5TAxKCAPMODN0SlQFwBPnq1C_8g7ctzykQbl-lUM6rBGRDfOeKD1HoZVo26yujUDE7Gvs5vp5Ww59y2xuzIA34-BbUopktG4CRdFdDnQf3TjqwHN82hAPkz-HrHS7TBnTqzIamneQ/s400/IMG_5398.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Voorbeeld van een dun stammetje grenen die bij de Ster "dosse" gezaagd is...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV7jNiXeG2RFoIK7fyE6voPg6Z9CeZGXunddpaxuoI-BRlJrqcE9xbgomxvTfzgKZm7RN0pRZEmPaI9PXoQ8txYkw46InYkzgbhb-q_8NsZHJM_jg6Nidha2rMQ4RdOkI37dfIU2bSxaU/s1600/IMG_3042.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhV7jNiXeG2RFoIK7fyE6voPg6Z9CeZGXunddpaxuoI-BRlJrqcE9xbgomxvTfzgKZm7RN0pRZEmPaI9PXoQ8txYkw46InYkzgbhb-q_8NsZHJM_jg6Nidha2rMQ4RdOkI37dfIU2bSxaU/s320/IMG_3042.jpg" width="240" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het "beukenstammetje" wordt gezaagd...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zie je hoe de beukenstam gezaagd word. De middelste zaagbladen (zie ook hieronder) zagen het kernhout er uit.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuNy5v2ea88Irw1Q30KN6cfHiPf3TZTmLbDnLVCfZkO9a-0E-d8InCoHxF8JvP6ei7oqSn-9mXdLRB7Vw0StgzBU42djt7x4q9jdjMK_VwmP_s07Zi4_Y63JfmQXlcgMEN6DLeLwYrXhg/s1600/IMG_3041.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuNy5v2ea88Irw1Q30KN6cfHiPf3TZTmLbDnLVCfZkO9a-0E-d8InCoHxF8JvP6ei7oqSn-9mXdLRB7Vw0StgzBU42djt7x4q9jdjMK_VwmP_s07Zi4_Y63JfmQXlcgMEN6DLeLwYrXhg/s400/IMG_3041.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De twee buitenste zaagbladen zagen de zijkanten van de stam af. Wat overblijft zijn twee dikke plakken hout die naderhand een kwart slag gedraaid worden en ook weer opgespannen worden voor een tweede zaagronde.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3K5Fx_YY7gIR89pgTZVgGCL7Z37p6n53B9Pv0JiB0ep1VECmX1-0N-OF1Sq0dT0znkb3wHmdQT8ZmdYVh-BtQQnQpb8GDs-P3hIkVPd1GKAvP2Q05T1bUyDkC6zBUYxFqJInOMMQtjMI/s1600/IMG_3043.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" r6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3K5Fx_YY7gIR89pgTZVgGCL7Z37p6n53B9Pv0JiB0ep1VECmX1-0N-OF1Sq0dT0znkb3wHmdQT8ZmdYVh-BtQQnQpb8GDs-P3hIkVPd1GKAvP2Q05T1bUyDkC6zBUYxFqJInOMMQtjMI/s400/IMG_3043.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Molenaar Henk houdt het allemaal in de gaten...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Terwijl de molen lekker aan het zagen is raak ik aan de praat met Elske. Elske is een gids bij de Ster en is ook bezig met haar opleiding tot molenaar. Ze heeft er al een tijdje niet zoveel aan gedaan en wilde weten of er weer cursusavonden waren. Toevallig had ik kort daarvoor een mailtje gekregen met de aankondiging van een aantal cursusavonden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het liep alweer tegen het eind van de middag. Omdat de wind niet zo sterk en nogal wispelturig was is het niet gelukt om de stam geheel door te krijgen. De stam was voor 3 kwart gezaagd toen we de boel stilzetten.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Henk en ik heb boven de boel afgezeild en opgeruimd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Toen we weer beneden waren was er een dame uit de buurt binnengelopen die nog een oude prent dan van de Leidsche Rijn met daarop de twee molens (waarvan één de Ster is) die daar ooit hebben gestaan. Ze bood Piet de prent aan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Piet is gek op geschiedenis dus dat was een welkome gift. De prent was redelijk gedetailleerd en liet goed zien hoe de molen er vroeger uit zag.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik had 's avonds nog en afspraak dus ik moest er snel vandoor. Ik bedankte molenaars Piet en Henk voor hun gastvrijheid en wijze lessen en hobbelde op m'n fietsie westwaarts naar de Meern </div><br />
<br />
Ik kreeg diezelfde avond nog een mailtje van Piet, hij had nog wat info opgezocht over het "bijlhouwersgilde" van destijds:<br />
<br />
<em>Ik moest vandaag het antwoord op de vraag naar het 'afromingspercentage' bij de verkoop van hout in Utrecht schuldig blijven.</em><br />
<em>In het Utrecht Archief bevindt zich het Bijlhouwersgilde boek. Daaruit hebben we een aantal jaren geleden stukjes uit getranscribeerd.</em><br />
<em>O. m. het volgende. Het 'afromingspercentage' komt in maart 1662 uit op 2,5 %.</em><br />
<em><br />
</em><br />
<em>Utrechts Archief 708-1 nr 79-bis </em><br />
<em><br />
</em><br />
<em>Woensdag den 26ste marty 1662</em><br />
<em><br />
</em><br />
<em>De vroedschap gehoord het advies van hare gecommiteerden heeft op ’t versoek van ’t bijlhouwers gilt verstaan dat voortaan alle venduen oft omleggen van hout hier van buyten wordende gebracht sullen geschieden in ’t gildenhuys mits gevende de halve stuyver op de gulden als nu ten behoeve van ’t voorzeijts gildenhuys, en sal van nu voortaan bij ieder nieuw gildebroeder in plaetse van vier gulden tien stuyvers tot intree gegeven worden ses gulden voor de sieke bussen</em><br />
<em><br />
</em><br />
<em>Accordeert in kennis van mij</em><br />
<em>J. Ouint</em><br />
<br />
<div style="text-align: justify;">In de volgende aflevering behandel ik het meedraaien op de Kilsdonkse molen.<br />
Bedankt voor het lezen en tot de volgende keer.<br />
Groet,<br />
<br />
Marcel<br />
<br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-5527454655606853442011-03-09T13:29:00.000-08:002011-03-09T13:29:53.768-08:00Meedraaien op de Ster, deel 5Lieve mensen,<br />
<br />
Zoals ik al zei probeer ik wat achterstand in te lopen en vandaar al snel weer een nieuwe aflevering.<br />
Afgelopen week kreeg ik een mailtje van een molenaar over hetgeen ik in m'n vorige weblog geschreven heb over het stroppen van gescheurde bovenassen. Bij deze een citaat uit die mail:<br />
<br />
<em>Wat het stroppen van de as betreft was het voorbeeld dat ik je stuurde niet de 'gebruikelijke' manier van stroppen, zoals je zegt. De gebruikelijke manier is nog steeds, voor ijzeren assen met scheuren ofzo, zoals voor de houten as is afgebeeld; dit (een van de molens van Gorcum) geval was uitzonderlijk. Het was gedaan ter gelegenheid van het aanbrengen van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlucht#Systeem_van_Bussel">Bussel stroomlijnneuzen</a>, ergens in de oorlog; hij was dus niet gescheurd, maar omdat gevreesd werd voor grotere krachten bij die stroomlijning werden uit voorzorg deze rare stroppen aangebracht. (molenaar) wil zeker niet gezegd hebben dat de getoonde stroppen voor die as 'gebruikelijk' zouden zijn. Mogelijk is het wel nergens anders zo gedaan.</em><br />
<em>Overigens is deze molen nog sinds de oorlog in min of meer gebruik geweest en die as heeft het dus gehouden, maar ik denk niet omdat die rare stroppen er zaten.</em><br />
<br />
Hieronder de nogmaals foto's waar het om gaat:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOOuzndFJNcs0tBuJ7wSgk-8XICKRciP7aYAOmSku8vldSVm2snBjheOPQ68ilqfuSKG2z5GiNKiMREWmDGfDG7KSN1SWziPpxxqoHt0LnCVWTXUd319WjMpHO1cLDD4UP_UsZ3xI8-Co/s1600/As_de_Hoop_GORKUM.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOOuzndFJNcs0tBuJ7wSgk-8XICKRciP7aYAOmSku8vldSVm2snBjheOPQ68ilqfuSKG2z5GiNKiMREWmDGfDG7KSN1SWziPpxxqoHt0LnCVWTXUd319WjMpHO1cLDD4UP_UsZ3xI8-Co/s1600/As_de_Hoop_GORKUM.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHKQ62NN2y1HVE3UWx_NM6AjZ7p0F-bb_5TGTPkUjzpvD7ZfHA4d3ENZPmZw0NH00pXBkkuGobH18WPuV95f6C7DS78YIpDbvlVmakJHpRIZUZ-UBd8wrd9f5OHkMw8iij6LOXLT5P5BU/s1600/boven-as_hout1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgHKQ62NN2y1HVE3UWx_NM6AjZ7p0F-bb_5TGTPkUjzpvD7ZfHA4d3ENZPmZw0NH00pXBkkuGobH18WPuV95f6C7DS78YIpDbvlVmakJHpRIZUZ-UBd8wrd9f5OHkMw8iij6LOXLT5P5BU/s320/boven-as_hout1.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Dan is dat bij deze rechtgezet.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Kort daarna kreeg ik een mailtje van een andere molenaar. Hij had m'n stukje gelezen over het vervangen van zeilen. Van hem kreeg ik een instructie waarin beschreven staat hoe je het makkelijkst en veilig zeilen kunt vervangen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Dank aan beide molenaars voor hun reactie.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div>We waren gebleven bij 29 januari.</div><div style="text-align: justify;">Op de avond van die 29e januari zou een gezelschap van een oldtimer (auto's) vereniging een etentje hebben in het winkeltje van Molen de Valk. Na het etentje zou er dan een rondleiding plaatsvinden in de molen, om 21:30.</div><div style="text-align: justify;">Een paar weken daarvoor had de voorzitter van de stichting een mailtje rond gestuurd met de vraag of er molenaars waren die die avond een rondleiding konden verzorgen voor het gezelschap.</div><div style="text-align: justify;">Het was op een zaterdagavond en dan hebben de meeste mensen wel wat te doen. Ik had die avond niks in m'n agenda staan dus ik wilde wel wat verzorgen.</div><div style="text-align: justify;">Vlak voordat ik naar Montfoort reed belde molenaar Paul me op. Hij had de molen al op de wind gezet, ik hoefde 'm alleen maar op te zeilen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLdbRcqsrxjdVqTHSo6S2zHroAXlvk_w4tjnoKOPugxOG8c8vhyjjejPsaa5NeQF649-a2eyYa5UzVw5S5mQGMIVCQioxUWLrE7WXrF9eQZLy-7-E6dxs0BDD_oIjhXYx0mq3ex_Dzwjk/s1600/_MG_1437.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLdbRcqsrxjdVqTHSo6S2zHroAXlvk_w4tjnoKOPugxOG8c8vhyjjejPsaa5NeQF649-a2eyYa5UzVw5S5mQGMIVCQioxUWLrE7WXrF9eQZLy-7-E6dxs0BDD_oIjhXYx0mq3ex_Dzwjk/s400/_MG_1437.jpg" width="266" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Valk bij nacht... (januari 2010)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div style="text-align: justify;">Nog geen 5 minuten daarna belde molenaar Piet me. Hij dacht dat het wel eens nodig kon zijn om bij te springen want het ging om een club van meer dan 30 mensen. Als het nodig was dan mocht ik 'm bellen.</div><div style="text-align: justify;">Aangekomen bij de molen was het gezelschap net klaar met het nagerecht. Ik stelde mezelf voor en vroeg wie er allemaal mee naar boven wilden. Op 2 na gingen alle vingers omhoog, 30 mensen, dat wordt nog een klus want de molen staat helemaal vol en je kunt maar met een mens of 6-7 tegelijk naar boven.<br />
Toch Piet maar even gebeld.<br />
Buiten het feit dat ik de hulp wel kan gebruiken weet Piet ook veel meer van de geschiedenis van de molen en weet hij ook meer leuke anecdotes te vertellen.</div><div style="text-align: justify;">In afwachting van Piet zeilde ik de molen op. Ik had de buitenverlichting aangestoken zodat er ook wat te zien was. 's Middags stond er bijna geen wind maar nu stond er toch een stijve bries. Om het mezelf niet al te moeilijk te maken legde ik twee volle zeilen voor op de binnenroede.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhStjhdy0Xfnprv91quj4vKooxxqQI9evo_isLDf4wrPcGkegBIYw-2E-iA0sb_hhb8s2IxkVQQslst_wJrxajRMbXHI3o6_2FQpI9LCemDcs9cS_Ew0O231M6WGk3qwj0oJg5th8DW2Kc/s1600/_MG_0991.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhStjhdy0Xfnprv91quj4vKooxxqQI9evo_isLDf4wrPcGkegBIYw-2E-iA0sb_hhb8s2IxkVQQslst_wJrxajRMbXHI3o6_2FQpI9LCemDcs9cS_Ew0O231M6WGk3qwj0oJg5th8DW2Kc/s400/_MG_0991.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Valk met z'n kersttooi... (december 2009)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Het vroor behoorlijk en de stelling begon ook goed glad te worden. Zometeen oppassen met de bezoekers.</div><div style="text-align: justify;">Toen de boel draaide liep ik naar beneden toen Piet net binnenkwam.</div><div style="text-align: justify;">Piet sprak het gezelschap toe en begon wat te vertellen over de geschiedenis van de Valk. En over leuke anecdotes gesproken: ik heb er die avond weer één bij geleerd.</div><div style="text-align: justify;">De Valk is bewoond geweest dus op elke zolder was een woonruimte, behalve in de kapzolder. De koningsspil zat er ook nog in maar was halverwege afgezaagd zodat er meer ruimte in de diverse kamers ontstond. In de kapzolder was alles nog compleet, boven-as, bovenwiel en een bovenbonkelaar. Ook het gevlucht was nog compleet.</div><div style="text-align: justify;">De molen had jaren niet gedraaid maar er ontstonden plannen om de molen weer gangbaar te maken. De toenmalige bewoner wilde een kijken of de molen nog werkte en samen met een molenaar hebben ze geprobeerd de molen weer aan de gang te krijgen. Toen er een goede wind was heeft men de kapzolder gecontroleerd en daar bleek alles OK te zijn. Beneden lichtte men toen de vang en verrek! De molen begon te draaien! Dat draaien ging echter gepaard met een hoop gekraak en andere herrie! Zoals ik zei was de koningsspil halverwege afgezaagd om ruimte te sparen in wat kamers. Maar op de zolder onder de kapzolder stak de spil nog door. Daar zijn indertijd allemaal kasten tegenaan getimmerd om bergruimte te creëren. Doordat de koningsspil nu ging draaien draaiden al die kasten helemaal kapot! Foutje, bedankt...</div><div style="text-align: justify;">Het is uiteindelijk allemaal weer goed gekomen want zoals jullie hebben kunnen lezen is de Valk weer volledig maalvaardig en wordt er door de vrijwilligers hard gewerkt om er een complete meelfabriek van te maken.</div><div style="text-align: justify;">Terug naar de rondleiding. Piet en ik leidden twee groepen rond waar we een klein uurtje mee bezig waren.</div><div style="text-align: justify;">Ik heb er toch weer een leuke anecdote aan over gehouden.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">De week daarop kregen we een bloemetje thuisgestuurd. Het bankfiliaal wat een schenking van 10.000 euro had gedaan had beloofd om alle vrijwilligers via een bloemetje te bedanken voor hun inzet. Toch weer een leuke opsteker.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Donderdagavond 3 februari hebben we weer geklust bij de Valk. Bij de buil moesten nog wat kleine kinderziektes verholpen worden. Verder zijn Paul en Aart bezig geweest met het maken van meelpijpen. Door deze meelpijpen wordt van alles en nog wat getransporteerd: meel, bloem, zemelen, graan enz. Piet en ik zijn met de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Waaierij">waaierij</a> bezig geweest. De waaierij is eigenlijk Hein z'n zorgenkind.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAkQikyCKYoTG070fs_mwTv1rELj23yKU0q_wUlPWrqDgvsKdpnZ8yz_RSPyyQK1j2qGEVWPIYwq8y6XhIMcIgJ1GCf3ukGMhaqtsf8xoqebnJs9jPXlco2fiCAwgoj1h1j9eKXoKNkvk/s1600/_MG_1443.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAkQikyCKYoTG070fs_mwTv1rELj23yKU0q_wUlPWrqDgvsKdpnZ8yz_RSPyyQK1j2qGEVWPIYwq8y6XhIMcIgJ1GCf3ukGMhaqtsf8xoqebnJs9jPXlco2fiCAwgoj1h1j9eKXoKNkvk/s400/_MG_1443.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Hein en Piet bezig met de schuddebak van de waaierij... (begin 2010)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hij heeft dat ding voor het grootste gedeelte helemaal zelf uit elkaar gehaald, onderdelen gerepareerd en vervangen en daarna voor een groot gedeelte weer opgebouwd. Hein tobt de laatste tijd jammer genoeg met z'n gezondheid en daarom proberen we het zo mooi mogelijk af te maken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een waaierij heb je nodig als je graan pelt. En aangezien de Valk ook een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pelmolen">pelmolen</a> is...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Met de pelsteen sla je de pellen van bijv. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spelt">spelt</a> of <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Boekweit">boekweit</a> af. Na het pellen moeten de pellen verwijderd worden. Ofwel: het kaf van het koren gescheiden worden (letterlijk). Dat doe je met een waaierij.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het gepelde graan gooi je in een kaar (graanbak). Vanuit de kaar valt het graan door een lange smalle spleet. Achter die smalle spleet draait een waaier, een soort ventilator.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnWilMZT28tjUuVKPdRDU6WFzN9lqBI_mLxsRF7BSg05N_YVn6Jl_brMH_PZVW_9ZEYXS83Zym95CoL8taQ51T5rW1hPjjyb-QlxZSJwvR2CkOU8nR96QH5DqrTtX9bVPvs-gt8dKR9DQ/s1600/IMG_2550.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnWilMZT28tjUuVKPdRDU6WFzN9lqBI_mLxsRF7BSg05N_YVn6Jl_brMH_PZVW_9ZEYXS83Zym95CoL8taQ51T5rW1hPjjyb-QlxZSJwvR2CkOU8nR96QH5DqrTtX9bVPvs-gt8dKR9DQ/s400/IMG_2550.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De opengewerkte waaierij. De schoepen van de ventilator zijn duidelijk te zien...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Aangezien de pellen een stuk lichter zijn dan de graankorrels worden de pellen tussen de korrels uit geblazen en de korrels vallen in een opvangbak.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Voorheen gebeurde dat met een waaierij die met de hand aangedreven werd. Werkte goed maar was erg vermoeiend. En wie mocht er aan de slinger draaien? Juist, de leerling...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De waaierij die op dit moment opgeknapt wordt kan door een riem (dus door de molen) aangedreven worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De buil werkt nu dus het volgende project is de waaierij. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">OP vrijdagavond 4 februari was er een cursusavond voor (leerling) molenaars. Deze avonden worden gehouden bij een aannemersbedrijf in Soest, zij stellen daarvoor een ruimte ter beschikking.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het onderwerp van die avond was "Vierkante Molens" en dat zijn de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Standerdmolen">standerd</a>-, de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Wipmolen">wip-</a> en de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Paltrokmolen">paltrokmolens</a>. Ook <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Weidemolen">weidemolentjes</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spinnekopmolen">spinnekoppen</a> zijn vierkant maar die werden die avond niet behandeld.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De "les"werd gegeven door Maarten, de molenaar van de <a href="http://www.westveensemolen.nl/">Westveense molen</a>.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Deze avonden hebben ook een sociaal karakter en worden als zodanig ook "misbruikt" om wat bij te kletsen. Daardoor begon de avond ook ruim een kwartier te laat. Ik zat een beetje op hete kolen omdat ik om 22:30 nog plaatjes moest draaien op een feestje.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">A.d.h. van foto's legde Maarten uit hoe de diverse molens waren opgebouwd. Heel wat benamingen van balken passeerden de revue. Voor leerlingen erg belangrijk want over de standerd en de wip schijn je bij examens behoorlijk "doorgezaagd" te worden omdat dit de Nederlandse "oer"windmolens zijn, daar is het allemaal mee begonnen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Er ontstonden ook leuke discussies over het dragen van onder- en bovenzetel. Leuk en leerzaam.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Om 22:00 was de avond nog in volle gang maar ik moest helaas weg voor m'n feestje.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div>Donderdag 10 februari weer geklust bij de valk. Ik ben verder gegaan met het afdichten van de luiken met schuimtape. Daarna heb ik Piet geholpen met het aanpassen van de schuddebak van de waaierij. Aangezien Piet instructeur is en molenaar op een wipmolen heb ik 'm nog eens gevraagd hoe het zat met het dragen van het bovenhuis bij een wip. Bij de les van afgelopen vrijdagavond leek het alsof het volledige gewicht van het bovenhuis en de koker op één horizontaal liggende balk rustte, de "draagbalk".<br />
1/3 Van het gewicht van het bovenhuis rust op de onderzetel welke gedragen wordt door de 4 hoekstijlen. 2/3 Van het gewicht rust op de bovenzetel. De bovenzetel rust op de koker, welke weer op de schaarstijlen rust en de schaarstijlen rusten dan uiteindelijk op de draagbalk.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinimUXJSf57yYbIANDnHkZ7KIdB7lh1Vw-FJC_9exSPi_pObHvZAdng8VnduGtxFwJfPexKRAtfDuZ0IX9tuXKefNQC9FPOXGp2614f-YlTZ4Hnm_KrQqQq_n05xn7z8DokdeY-qEmzyw/s1600/kokermolen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinimUXJSf57yYbIANDnHkZ7KIdB7lh1Vw-FJC_9exSPi_pObHvZAdng8VnduGtxFwJfPexKRAtfDuZ0IX9tuXKefNQC9FPOXGp2614f-YlTZ4Hnm_KrQqQq_n05xn7z8DokdeY-qEmzyw/s400/kokermolen.jpg" width="310" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Doorsnede van een wipmolen. In het midden de verticale koker die (ook) rust op de kokerbalken...</span></em></div>Daarbij lijkt het alsof het het volledige gewicht van bovenhuis en koker op de horizontale draagbalk rust.<br />
Piet wist te vertellen dat ook de kokerbalken een zeer groot gedeelte van de koker (en dus het bovenhuis) dragen. De kokerbalken worden weer ondersteund door de ondermantelbalk en de ondermantelstijlen. De ondermantelstijlen staan dan weer op de muurplaat, een dikke rechthoekige balk die op de veldmuur ligt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUCEhKTf9N7JhIt_CPTgXGcY8jl4a9OkCHBzx9aV6W8TCDQLb6HS12xPRGHrqyC2LFSQsVQeFcZsaoli7Dv_06coqEv8Tt6_FcXM7nu1oy5MVtGU7PuQh9KdPixeVGVCTJ4M-lnXULTxw/s1600/800px-Molen_Noordeveldse_molen%252C_Dussen%252C_koker_waterwiel_%25281%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiUCEhKTf9N7JhIt_CPTgXGcY8jl4a9OkCHBzx9aV6W8TCDQLb6HS12xPRGHrqyC2LFSQsVQeFcZsaoli7Dv_06coqEv8Tt6_FcXM7nu1oy5MVtGU7PuQh9KdPixeVGVCTJ4M-lnXULTxw/s400/800px-Molen_Noordeveldse_molen%252C_Dussen%252C_koker_waterwiel_%25281%2529.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een gedeelte van het "schaargebint"van een wipmolen. Onder op de voorgrond is het waterwiel te zien. Daarboven 2 x 2 balken die kruislings in elkaar gewerkt zijn, dit zijn de kokerbalken. Daar bovenop staat de koker (donkere houtskleur). In het vierkante gat wat de kokerbalken vormen zien we nog net de koningsspil en een heel klein stukje onderbonkelaar... (bron: Wikipedia)</span></em></div>V.w.b. de draagbalk, deze ligt op een muur dus die wordt nooit op buiging belast. Deze muur vormt één helft van de waterbak, dat is de ruimte waarin het waterwiel ronddraait. Het waterwiel zit op de water-as waar ook het scheprad op gemonteerd is.<br />
Sorry, weer even een technisch verhaaltje.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwOi2OwjmNXUmHi-vLiX6tfDRN4EKeu08M8sgIbFsYpVLb-DoYdnvE6RzTYiwByl9xIaU8abNC0Kb_pFobfU61PRVbbGil3JHdXVSDMRx5zSekSnUU7yMgAr2EylXl3h-H1-L-U9uf7qc/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
Zaterdag 12 februari<br />
Ik ben wat later naar de Ster gegaan omdat ik 's morgens nog wat klussers op gang te helpen. Ik zat in de organisatie van een discofeest en daarvoor hadden we de zaterdag daarvoor wat geklust. We hebben met wat mensen een aanral lichtpanelen in elkaar geknutseld. Die klus was helaas niet afgekomen dus heb ik de klussers 's morgens wat op gang geholpen.<br />
Het was 's morgens verschrikkelijk pisweer om het maar eens op z'n plat Hollands te zeggen. Gelukkig was het droog toen ik op m'n motor naar de Ster reed.<br />
Het weer voor die dag:<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAxW_VXRsauQxI9ei1GJenwMotjRmw9vRkulKT9YtY3JF4UjU6g2RPX8h-8S59PKaEq2SIoSWDxKBnOcRylC0PH9z0Nrf5PaDuplk76CkdfBxu6YKeTVi6YXMmb93mcRRr1Hip_at20Mg/s1600/knmi_20110212_0000.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiAxW_VXRsauQxI9ei1GJenwMotjRmw9vRkulKT9YtY3JF4UjU6g2RPX8h-8S59PKaEq2SIoSWDxKBnOcRylC0PH9z0Nrf5PaDuplk76CkdfBxu6YKeTVi6YXMmb93mcRRr1Hip_at20Mg/s400/knmi_20110212_0000.gif" width="400" /></a></div><br />
Windrichting: Oost-Zuidoost<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windkracht: 4 (21 km/u)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 3°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1013 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 97%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: Niet te bepalen, egale grijze deken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: lichte regen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: Twee <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Occlusiefront">occlusies</a> kort achter elkaar vanuit noorden over ons heen, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Warmtefront">warmtefront</a> vanuit het zuiden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: buien trekken van ZW naar NO over NL.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Al die fronten zo kort op elkaar, dat beloofde weinig goeds...</div><div style="text-align: justify;">Zoals gezegd kwam ik wat later bij de molen. Piet was nog beneden, Henk was boven bezig met nog een leerling. Ik ben helaas z'n naam vergeten maar voor het gemak noem ik 'm Wim.</div><div style="text-align: justify;">Het had de week daarvoor erg hard gewaaid (ik baalde er dan ook van dat ik er toen niet bij kon zijn). Ze hebben toen wat geëxperimenteerd om de molen toch te laten zagen. Ze hebben het zeil om de fok heen geslagen en aan de achterkant aan het hekwerk vastgezet om de stroomlijn te verstoren, op die manier zou het gevlucht wat minder hard lopen. Piet wist te vertellen dat dat goed gelukt was. Ook hebben ze de molen ± 30° onder de wind gezet en ook dat ging goed. Door deze maatregelen te nemen is het mogelijk om bij harde wind (kracht 6-7) toch te zagen.</div><div style="text-align: justify;">Zoals gezegd was Henk al boven met Wim. Door de schuur liep ik ook naar boven. Het rook weer behoorlijk naar bier want de vrienden van het Biercollectief waren alweer driftig aan het brouwen.</div><div style="text-align: justify;">Henk was Wim een aantal zaken over de zaagmolen aan het uitleggen en vroeg me of ik alvast de molen op de wind wilde zetten. Op de kapzolder alvast de lekenpen er uit getrokken. De "lekenpen" is een pen die voorkomt dat "leken" (lees "vandalen") de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">vang</a> kunnen lichten.</div><div style="text-align: justify;">Op de stelling de roeketting en bliksemkabel gelost en de kap op de wind gekruid. Ik besloot even te wachten met opzeilen zodat Wim en ik dat samen konden doen.</div><div style="text-align: justify;">Nadat we samen de boel hadden opgezeild onder de deskundige leiding van Henk was het tijd voor een bak koffie. In mijn geval zou dat dan thee zijn.</div><div style="text-align: justify;">Beneden in de bar heeft Piet me weer e.e.a. uitgelegd over het deterineren van hout m.b.v. een loep en/of een microscoop. Als je hout haaks op de groeirichting doorzaagt en de zaagvlakken heel fijn schuurt dan kun je met een loep haarvaten zien lopen:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-QfDl1yth2NEf6SJ8RixQ3ZKAMNqQ5LE9m_e7YjGG75Xxo63aI01Ns_SSEpwmWXvGtAT3VlE9v9N3cwuVxKaLKxwxBz4L3wjJG7LI1MI8tjUoe09oIdN1VL2wNegnZ6y81wg7lywDTWY/s1600/flindbr-x.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi-QfDl1yth2NEf6SJ8RixQ3ZKAMNqQ5LE9m_e7YjGG75Xxo63aI01Ns_SSEpwmWXvGtAT3VlE9v9N3cwuVxKaLKxwxBz4L3wjJG7LI1MI8tjUoe09oIdN1VL2wNegnZ6y81wg7lywDTWY/s400/flindbr-x.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSTBL5h8AMNpUVwxsLSJl-kc1MVQtZ402RJGvuGQ3O_U9iOuF4VF51rpbJXFUgRKyBssvunJ1OCdVEgox9t5428n5Ihp8OD1iYkRQVjE_DVIiqZ_B4q134FCCuiBSl4YQ4rCI761BzLT4/s1600/fig6_art07.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSTBL5h8AMNpUVwxsLSJl-kc1MVQtZ402RJGvuGQ3O_U9iOuF4VF51rpbJXFUgRKyBssvunJ1OCdVEgox9t5428n5Ihp8OD1iYkRQVjE_DVIiqZ_B4q134FCCuiBSl4YQ4rCI761BzLT4/s400/fig6_art07.jpg" width="310" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><em>Structuur van hout onder een microscoop... (bron: </em></span><a href="http://delta-intkey.com/wood/de/www/rutflisp.htm"><span style="font-size: x-small;"><em>http://delta-intkey.com/wood/de/www/rutflisp.htm</em></span></a><span style="font-size: x-small;"><em>)</em></span></div><div style="text-align: justify;">Elke houtsoort heeft een eigen manier van het ordenen van deze vaten en daar is het hout aan te herkennen. Piet heeft daarvoor een boekje waar al die structuren in staan. Daarmee kan hij vergelijken en zodoende bepalen om welke houtsoort het gaat. Hij heeft ook laten zien dat er verschillende houtsoorten in een boomstam zitten die ook van kleur kunnen verschillen:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFLiiOrgDZW-0y_llfwUlEUvMj7o_FshAmnbI_Xyt-cItxl3s2AhoC3vypZ2SxuSMNurW7yir1cVfoE5aR6qbsV1JbZSslA-S7qFHDAuUs7mxxnU2srbVqY0yGpg9rBSHwbNjMEgoF5T4/s1600/Houtstruc.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="346" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjFLiiOrgDZW-0y_llfwUlEUvMj7o_FshAmnbI_Xyt-cItxl3s2AhoC3vypZ2SxuSMNurW7yir1cVfoE5aR6qbsV1JbZSslA-S7qFHDAuUs7mxxnU2srbVqY0yGpg9rBSHwbNjMEgoF5T4/s400/Houtstruc.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De doorsnede van een boomstam met daarin de verschillende houtsoorten... (bron: pijlenboog.be)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Daarna was het tijd om eens wat te gaan doen. Het zagen voor opdrachten was klaar dus mochten we weer wat "voor onszelf" gaan zagen.</div><div style="text-align: justify;">Er lagen nog behoorlijk dikke stammen in de Leidsche Rijn en Piet zou wel even een mooie uitkiezen.</div><div style="text-align: justify;">Normaal gesproken duikt Piet in een waadbroek en plonst de Rijn in om een stam op de sleephelling te krijgen. Vandaag vroeg ik hem of ik dat eens mocht doen. Daar had Piet totaal geen bezwaar tegen omdat het niet zo'n heel fijne klus is. Je moet vaak met je armen vrij diep de bagger in om een boom op de sleephelling te krijgen.</div><div style="text-align: justify;">De sleephelling is een houten helling waarover de stammen vanuit het water de schuur in gesleept kunnen worden.</div><div style="text-align: justify;">Piet wist nog wel te melden dat de waadbroek lekte maar dat hij hem wel gerepareerd had. Daar was ik natuurlijk erg blij mee.</div><div style="text-align: justify;">De stammen die in de Rijn liggen uit te wateren zijn met een kram verankerd aan een ketting zodat ze niet weg kunnen drijven.</div><div style="text-align: justify;">Met m'n waadbroek aan hobbelde ik de Rijn in om de kram er met een tang uit te friemelen. Daarna heb ik een grote klem om de stam heen geslagen. Aan die klem zitten twee grote scherpe punten die aangrijpen in het hout. Aan de klem zit verder een oog die we dan kunnen bevestigen aan de kabel van het electrisch sleepwerk.</div><div style="text-align: justify;">Het sleepwerk is een soort takel die de boomstammen vanuit het water de zaagschuur in trekt. Deze wordt normaal gesproken door de wind aangedreven, bij de Ster werkt deze electrisch.</div><div style="text-align: justify;">V.w.b. de sleephelling zit er bij de Ster een addertje onder het gras: normaal gesproken ligt een stam net op de sleephelling. Je hoeft dan alleen maar het sleepwerk aan de stam te koppelen en je sleept de stam zo de schuur in.</div><div style="text-align: justify;">Bij de Ster is de sleephelling net te kort en de stammen liggen daardoor niet op de helling maar op de bodem van de Rijn. Je moet de stam dus iets oplichten (10 a 15 cm) en op de helling leggen voordat je kunt slepen.</div><div style="text-align: justify;">Het is gebruikelijk om met het sleepwerk de stam met "grof geweld"de helling op te trekken.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEht87VoSpAA3agB6yk8rdQ0Oe9RcSOBg0f5ZxurxvpeJzgG5yK7HbUX4k3FU-50zYEGHLE8OFUpML8-Evw8ljBhhLNMGL3JTI8_X_m4gIXLDCKg3jIHdbESB4jI-WPPQzYUyV5O1ffs9ik/s1600/IMG_2996.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEht87VoSpAA3agB6yk8rdQ0Oe9RcSOBg0f5ZxurxvpeJzgG5yK7HbUX4k3FU-50zYEGHLE8OFUpML8-Evw8ljBhhLNMGL3JTI8_X_m4gIXLDCKg3jIHdbESB4jI-WPPQzYUyV5O1ffs9ik/s400/IMG_2996.jpg" width="400" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbvlR1wkGj96l3aY-gev0pxfo1XwQywPqX0Z6rrOt5OinY1vvmLRv-YsccQqFGBIGFDo6I6BFk7oOfM0tXtav5yVVTxXt-LvtVhO71YF_hDDgBYXmygjEYjpeOSjLa8xdbOd1owpRKNFs/s1600/1125.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbvlR1wkGj96l3aY-gev0pxfo1XwQywPqX0Z6rrOt5OinY1vvmLRv-YsccQqFGBIGFDo6I6BFk7oOfM0tXtav5yVVTxXt-LvtVhO71YF_hDDgBYXmygjEYjpeOSjLa8xdbOd1owpRKNFs/s400/1125.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Emmeren... (Foto: Rebke Klokke <a href="http://www.arebkeoriginal.com/">http://www.arebkeoriginal.com/</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Echter, Piet had een behoorlijk zware stam uitgekozen waarbij dat grove geweld niet zou werken, de sleephelling kon dan beschadigen. De stam moest dus iets gelicht en op de helling gelegd worden. De schatting was echter dat dit "stammetje" wel 1500 kg zou wegen en dat til je niet zomaar op.</div><div style="text-align: justify;">Met vereende krachten en een hoop gereedschap zijn we aan het emmeren geweest om dat ding iets omhoog te krijgen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbWGblLSyqR-C_Sn4hBdxhKnRYPjKg3Ok0iG6zccJGUCryrcIkYCBsNCdVcpmKQgb-lcjpgfWZmJDjJnPJJ11T01p5NQUoo4BP6pU23FuoItCMXC2RXD5RsJShwCesYgDChhQuX6T9P1M/s1600/1128.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbWGblLSyqR-C_Sn4hBdxhKnRYPjKg3Ok0iG6zccJGUCryrcIkYCBsNCdVcpmKQgb-lcjpgfWZmJDjJnPJJ11T01p5NQUoo4BP6pU23FuoItCMXC2RXD5RsJShwCesYgDChhQuX6T9P1M/s400/1128.jpg" width="320" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Nog meer emmeren... (Foto: Rebke Klokke <a href="http://www.arebkeoriginal.com/">http://www.arebkeoriginal.com/</a>)</span></em> </div><div style="text-align: justify;">Zoals jullie weten fotografeer ik veel en zeker dit zou ik wel op de gevoelige plaat willen zetten. Ware het niet dat ik zelf nogal druk aan het klooien was met die stam. Gelukkig woont er op het molenerf een fotografe die ook de site van de ster beheert. Toevallig was ze met haar camera in de buurt en schoot wat plaatjes. Sta ik er zelf ook eens op... Ook Joost was inmiddels aanwezig om ons te helpen.</div><div style="text-align: justify;">Met balken, wiggen, blokken hout en wat al niet meer kregen we de stam net een stukje op de helling. Ook "Opa" heeft goed geholpen. Opa?</div><div style="text-align: justify;">Bij de Ster hebben ze een zware koevoet die ze liefkozend "Opa" noemen. Tot op heden heb ik nog geen idee waarom, dat zal wel een goed bewaard geheim zijn.</div><div style="text-align: justify;">Met een aantal mensen hielden we de stam omhoog en met een kettingtakel werd de stam op de helling getrokken.</div><div style="text-align: justify;">Nadat we een half uur hebben lopen moeken lag de stam dan eindelijk op de helling. En dan laat een trotse MIO natuurlijk een stoere foto van zichzelf maken:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBWnbqY6lnkb7KfpEGo14MRvPSLXFpxe5jUp2uOhRm7nWy7m2cMJWuK9zX6LstoKCMABwVf31tzEfVKeCPVLQ556xEMvVIYX3IVR6wqGjF6kZsiaIU_yob92ed81XFp3K6CWnkCHj7_d8/s1600/1140.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBWnbqY6lnkb7KfpEGo14MRvPSLXFpxe5jUp2uOhRm7nWy7m2cMJWuK9zX6LstoKCMABwVf31tzEfVKeCPVLQ556xEMvVIYX3IVR6wqGjF6kZsiaIU_yob92ed81XFp3K6CWnkCHj7_d8/s320/1140.jpg" width="213" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Stoer, hoor...(Foto: Rebke Klokke <a href="http://www.arebkeoriginal.com/">http://www.arebkeoriginal.com/</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Met het sleepwerk wilden we de stam verder naar binnen slepen. Helaas bleek dat te zwak dus het werd handwerk.</div><div style="text-align: justify;">Aan de klem, die nog steeds in de stam verankerd zat, werd een kabel bevestigd. In de schuur werd een speciale takel, een Tirfor, verankerd. Met deze Tirfor zou de stam dan naar binnen gesleept worden.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGlowOL6a2DHDatQ5GddvegNL3yuJUxw-a6vsjr-yoGpxybknM6Qsk9dHBEZKhGbztD2ZZvgh8NuANph8o2yf0lUpOPJguS4kXwRhP5JXGnrdVBRkmfv3_MmvAJub6_DF2gfH23CpuiHc/s1600/TIRFOR1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="201" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgGlowOL6a2DHDatQ5GddvegNL3yuJUxw-a6vsjr-yoGpxybknM6Qsk9dHBEZKhGbztD2ZZvgh8NuANph8o2yf0lUpOPJguS4kXwRhP5JXGnrdVBRkmfv3_MmvAJub6_DF2gfH23CpuiHc/s400/TIRFOR1.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Tirfor...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Principe van een Tirfor: De haak aan de linkerkant wordt verankerd. Aan de rechterkant zit een klein dopje, hier wordt de kabel ingestoken en doorgevoerd totdat deze er aan de linkerkant, bij de haak, weer uit komt. Dan wordt er een pal omgezet waardoor de kabel vast zit in het apparaat. dan wordt er een lange pijp op een hefboom gezet (power stroke lever). Door nu de pijp heen en weer te bewegen wordt de kabel naar links (en dus ook de last die er aan hangt) getrokken.</div><div style="text-align: justify;">Piet begon met trekken en toen de stam half op de helling lag nam ik het over. Tijdens het trekken werden er stalen pijpen onder de stam gewerkt zodat de stam over deze pijpen kon rollen, dat scheelde een hoop kracht.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNUEOC7s_GndzwUGcsgDS4VP5E69yhyt_RppYsr4iahCpJKI4ALbQTe26biBDMpGmHJVKvGTSsr5vyIMu8rMRvG9Ky0qdvjnGZLO55tI7g24JeoHmiQI9vR8P8aQbFF7k7ifKFXHDAMvw/s1600/1160.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiNUEOC7s_GndzwUGcsgDS4VP5E69yhyt_RppYsr4iahCpJKI4ALbQTe26biBDMpGmHJVKvGTSsr5vyIMu8rMRvG9Ky0qdvjnGZLO55tI7g24JeoHmiQI9vR8P8aQbFF7k7ifKFXHDAMvw/s400/1160.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Joost en Piet hebben net een stalen pijp onder de stam weten te krijgen... (Foto: Rebke Klokke <a href="http://www.arebkeoriginal.com/">http://www.arebkeoriginal.com/</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Terwijl ik lekker bezig was (het zweet stond op m'n voorhoofd, leuke hobby!) kwam één van de muzikanten van de <a href="http://www.debaviaenvanschurhoff.nl/">Baviaen van Schurhoff</a> de schuur binnen lopen. Hij zag me met die Tirfor aan de gang en dat bracht 'm op een idee. Hij rende terug de bar in en haalde de rest van het gezelschap op. Voor ik het in de gaten had zaten 2 accordeonisten en een violist op de zaagslee hun muziek te spelen op de maat van de heen-en-weer kadans die ik maakte om die stam binnen te slepen. Dat zijn pas arbeidsvitaminen!</div><div style="text-align: justify;">Dat ging een paar minuten goed en het was beregezellig in de schuur. Totdat de "Boeven" van Schurhoff steeds sneller begonnen te spelen! Ik kon een tijdje met ze mee (stoere vent als ik ben :-) maar ik moest het uiteindelijk toch opgeven. Toch had hun oppepper goed geholpen want de stam lag bijna tot aan de deur.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8vt-Rvs0gmAXrG6bV60txjx_jsNL4HqOIhsP_dQjXA4aovHFQISrDYAXYuZL6-Z7fm38Xln9v09K6HN2OddBHaoJqcqEJ7tA6bLqgIofNedgJcYQkm6vQ6biG0_DO4Osn76aXEARmfqg/s1600/1183.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg8vt-Rvs0gmAXrG6bV60txjx_jsNL4HqOIhsP_dQjXA4aovHFQISrDYAXYuZL6-Z7fm38Xln9v09K6HN2OddBHaoJqcqEJ7tA6bLqgIofNedgJcYQkm6vQ6biG0_DO4Osn76aXEARmfqg/s400/1183.jpg" width="306" /></a></div><div align="center"><em><span style="font-size: x-small;">De stam geheel op de helling... (Foto: Rebke Klokke <a href="http://www.arebkeoriginal.com/">http://www.arebkeoriginal.com/</a>)</span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF_fBmHodZsqXIlr0slaOEgz0EtFeCFjHSOuwbJ5vc9CbRC-NeXzbjE97LqSkrU1j8IqLVK9P4AtXOBQfBQrPLhvLhMucIgnuVSYfQqGGZPb8LujzBq-AfTThnSgU9yHjMHJ65POXKXUQ/s1600/IMG_3001.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgF_fBmHodZsqXIlr0slaOEgz0EtFeCFjHSOuwbJ5vc9CbRC-NeXzbjE97LqSkrU1j8IqLVK9P4AtXOBQfBQrPLhvLhMucIgnuVSYfQqGGZPb8LujzBq-AfTThnSgU9yHjMHJ65POXKXUQ/s400/IMG_3001.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De stam net geschild...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghuO5jfnU27FwQswiU5Pcr1ipEkYx0pXHvp6L1qnFR3szweJMZiMLzSByhcrU-tdQFTspPJy7YEQjox_jyhgYZMtxlCuyw07XLSobSpgsuIQMwmn9qzBfmkf27MeGRV2epGCjIsc-a6EY/s1600/IMG_3000.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEghuO5jfnU27FwQswiU5Pcr1ipEkYx0pXHvp6L1qnFR3szweJMZiMLzSByhcrU-tdQFTspPJy7YEQjox_jyhgYZMtxlCuyw07XLSobSpgsuIQMwmn9qzBfmkf27MeGRV2epGCjIsc-a6EY/s400/IMG_3000.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De stam verder de schuur in trekken met de Tirfor...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Voordat de stam de schuur in getrokken werd moest deze nog geschild worden. Wim kreeg de eer om dat een keertje te doen. De stam had al zo lang in het water gelegen dat de bast er bijna vanzelf afviel.</div><div style="text-align: justify;">Toen de stam kaal was hebben Piet en Wim het ding de schuur in getrokken.</div><div style="text-align: justify;">Dat was even buffelen! Tijd voor een bakkie.</div><div style="text-align: justify;">Piet heeft de stam met een rolmaat opgemeten en via wat tabellen raamde hij het gewicht op zo'n slordige 1300 kg. Toch geen kattepis!</div><div style="text-align: justify;">Na de koffie hebben we geprobeerd om de stam op de slee te krijgen. Er is een speciaal kraantje aanwezig om boomstammen op de slee te leggen maar Piet wist uit ervaring dat die voor deze stam te licht was.</div><div style="text-align: justify;">Dat werd dus handwerk en ook dat was een behoorlijke bevalling.</div><div style="text-align: justify;">De stam werd nagenoeg tegen de slee aan gerold.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLBPY11Et2Eh0m3FVa2GJ74FpXfd-7J8WS9hR7cMET8t-pij9ZB_zhLkJ3ZiCXTsLMBS_tR8ooq_O3hkJYf5TbRwGeY1T2FCFcRxUDLsZJ7uIylOrnXp3XUUqD2abEQ0xPF05mdPKqdPw/s1600/IMG_3006.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgLBPY11Et2Eh0m3FVa2GJ74FpXfd-7J8WS9hR7cMET8t-pij9ZB_zhLkJ3ZiCXTsLMBS_tR8ooq_O3hkJYf5TbRwGeY1T2FCFcRxUDLsZJ7uIylOrnXp3XUUqD2abEQ0xPF05mdPKqdPw/s400/IMG_3006.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De stam naar de slee rollen...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Met dommekrachten werd hij steeds een beetje opgelicht waarna er dikke balken onder geschoven werden. Dat werd een paar keer herhaald totdat de stam op gelijke hoogte met de slee lag en er zo opgerold kon worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQL3YAmvHzRHTysNWujYQhxW9v-WvvY3xh3eIOovwNSHWSHThRi6CUJmYXDYsY11KmvR3LKsZFnPvzE5Y3H4WaZolRHz3cLSbj3HF8XoFJtlh7Mnsn8hWvFamEyT_6rm876_S5IE4YsG0/s1600/IMG_3009.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" q6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQL3YAmvHzRHTysNWujYQhxW9v-WvvY3xh3eIOovwNSHWSHThRi6CUJmYXDYsY11KmvR3LKsZFnPvzE5Y3H4WaZolRHz3cLSbj3HF8XoFJtlh7Mnsn8hWvFamEyT_6rm876_S5IE4YsG0/s400/IMG_3009.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">En eindelijk ligt-ie dan waar-ie wezen moet: Op de zaagslee!</span></em></div><div style="text-align: justify;">Je wilt het niet geloven maar hier zijn we een hele middag mee bezig geweest. Het liep al tegen 4-en. De molen stond stil omdat de wind was gaan liggen. Henk, Wim en ik hebben de molen afgezeild en weggezet.</div><div style="text-align: justify;">Beneden heeft Piet me nog wat uitgelegd over het determineren van hout. Hij had een stuk uit de stam gezaagd en dat met een loep bekeken. Het bleek dat het om en stam beukenhout ging.</div><div style="text-align: justify;">Nadat dat bekend was hebben we met z'n allen nog wat gedronken. En dat was nodig ook want na al die fysieke arbeid konden we niet meer tuffen!</div><div style="text-align: justify;">Zo tegen 5-en stapte ik op m'n eigen molentje en reed ik met een voldaan gevoel weer naar huis.</div><div style="text-align: justify;">Wederom een enerverend dagje!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div align="justify"></div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-48879610916938784492011-03-06T07:29:00.000-08:002011-03-06T12:22:28.365-08:00Meedraaien op de Ster, deel 4Lieve mensen,<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">Weer een aflevering van m'n molenlogboek. Het heeft even geduurd omdat ik de afgelopen tijd wat andere prioriteiten had. Ook begint het in de gieterij erg druk te worden waardoor ik nogal wat avonden zit over te werken.</div><div style="text-align: justify;">Ik zat in de organisatie van een discofeest wat 19 februari plaatsvond en daar heb ik erg veel tijd in moeten steken. Was niet voor niks want het was een zeer succesvol feest, we hebben de omzet kunnen verdubbelen. Zoals jullie aan de rechterkant in m'n profiel kunnen lezen draai ik af en toe wat plaatjes op feestjes en zo ook bij dit feest. Klik <a href="https://picasaweb.google.com/ArnsIngrid/DiscoDanceClassicsMetFerryMaatEnDJMarsL?authkey=Gv1sRgCOH7kvj9vtnbzgE&feat=content_notification#">hier</a> voor wat foto's.</div><div style="text-align: justify;">Daarbij ben ik ook nog erg druk geweest met een presentatie over m'n motorreis door Himalaya die ik vorig jaar gemaakt heb. Daarvoor moest ik nog erg veel foto's en video's uitzoeken. Hieronder één van de vele foto's:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkpvbba34Dr4ZX-ClT-kRZazSNmjEnH3p5dOB3YWAJz5XhFVvQ2hsguoO-3jOKHt5j39SzAnbismRTxbnPTwx546cDLo5W4bjqoaKe4J9_WTwITurVdAzh9IHuWW5cqdX6WLq2uNQ6LJw/s1600/DSCF0512.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkpvbba34Dr4ZX-ClT-kRZazSNmjEnH3p5dOB3YWAJz5XhFVvQ2hsguoO-3jOKHt5j39SzAnbismRTxbnPTwx546cDLo5W4bjqoaKe4J9_WTwITurVdAzh9IHuWW5cqdX6WLq2uNQ6LJw/s400/DSCF0512.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Foto: Jos Gelissen</span></em></div><div style="text-align: justify;">Op bovenstaande foto zit ik lekker een banaantje te eten net nadat we de <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Bara-lacha_la">Baralacha La</a> pas (noord India, 4890 m) over gekomen zijn.</div><div style="text-align: justify;">Maar dat even terzijde. De privédrukte is voorbij dus ik kan weer wat met molens gaan doen.</div><div style="text-align: justify;">Ik hoop dat m'n weblog nu beter leesbaar is vanwege de nieuwe opzet.</div><div style="text-align: justify;">Van veel mensen krijg ik te horen dat ze een reactie willen achterlaten maar dat dat niet lukte omdat je bij het vakje "reageren als" een keuze moest maken uit geregistreerde gebruikers. Het bleek dat dat een instelling was. Deze heb ik aangepast en nu kan iedereen reageren. In het vakje "reageren als" staat nu ook een optie "anoniem", deze kun je gebruiken als je wilt reageren.</div><div style="text-align: justify;">Dus, als je een krabbel wilt achterlaten? Graag! Wel even je naam er bij zetten...</div><div style="text-align: justify;">Voor zover jullie het nog niet wisten: als je op de foto's klikt dan krijg je een vergrotong te zien. Dus: wil je een foto wat beter bekijken? Klik er dan even op.</div><div style="text-align: justify;">Door alle drukte loop ik 2 a 3 afleveringen achter op m'n weblog. Ik ga proberen om die er versneld doorheen te krijgen, het kan dus zijn dat ik jullie mailbox deze week ga spammen.</div><div style="text-align: justify;">Ik heb op 5 maart een dagje meegedraaid op de <a href="http://www.kilsdonksemolen.nl/frameset.htm">Kilsdonkse molen</a>, een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Watervluchtmolen">watervlucht</a>- oliemolen in de buurt van Dinther. Daarover in een komend bericht meer.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpOS7oc16HQb0C-N6QYbVECRJ2gYuhE5Ik0awNycopNRy0LRR4fxZak8cz34jO-grxL_MJPpOewQ6x_Z0WEXHzSZBSm2a29VpcKpDTzP0tW8V9ICsz4OeIAiY8290qGiqVbnj326r51Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpOS7oc16HQb0C-N6QYbVECRJ2gYuhE5Ik0awNycopNRy0LRR4fxZak8cz34jO-grxL_MJPpOewQ6x_Z0WEXHzSZBSm2a29VpcKpDTzP0tW8V9ICsz4OeIAiY8290qGiqVbnj326r51Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
<div style="text-align: justify;">Week 2 van dit jaar was een drukke "molenweek" Het begon met weer een periodieke overhoring van de lesstof bij molenaar Ingrid op dinsdagavond. Deze keer heb ik alles over de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">vang</a> moeten leren. Na m'n sappie (ik lust geen koffie) en koekie kreeg ik een spervuur van vragen over me heen over de rem-inrichting van windmolens. Veel van de stof is stampwerk omdat elk onderdeel in de molen een eigen, vaak oud-Hollandse, naam heeft. Zo ook bij de vang: Vangblokken, teenstuk, sabelstuk, koebouten, belegstukken, bandvang, voorste hanger, lekenpen, maanijzers, noem maar op. En ik ben er zo slecht in, in dat stampwerk. Ik ben meer van het dingen oplossen door logisch na te denken en zaken in de praktijk leren.</div><div style="text-align: justify;">Van alles wat ik lees schrijf ik een samenvatting. Door het op te schrijven blijft het wat langer in m'n kersepit hangen. En ik kan het naderhand nog eens in het kort nalezen. Het is erg veel werk maar het is mijn manier..</div><div style="text-align: justify;">Volgens mij was Ingrid wel tevreden over de beheersing van de stof. Maar ja, het is maar een klein onderdeeltje. Veel heb ik al gehad maar ik moet ook nog veel stof behandelen. De belangrijkste stof heb ik wel gehad, de zaken die ik nu nog moet doornemen zijn aanvullende zaken zoals <a href="http://www.molenbiotoop.nl/">molenbiotoop</a>, <a href="http://www.arboportaal.nl/">arbo</a>, veiligheid enz.</div><div style="text-align: justify;">Wat ik nog wel moet gaan leren en wat erg belangrijk is is het weer, daar heb ik eigenlijk nog maar weinig aan gedaan.</div><div style="text-align: justify;">In een eerdere aflevering heb ik jullie verteld dat ik een weerlogboek bij hou. Elke dag kijk ik minstens één keer naar buiten om te zien wat het weer doet. Temperatuur, wolken, neerslag, windrichting, windkracht, druk, ik noteer het allemaal in een formulier.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdgjfqxVt1tbwCy56fmI3vVsGc37y7QpW3QzHA3lfvei7DzUnfqfMtnxFRUkGiB1pzyBfqSiNlo60m39iDn-oiVmTo7bRmw6wD8DRsYJ6x1DL_2qeR_YnYtImfpdP-_JmwQ8Z3sloSL9E/s1600/Rolling-thunder-cloud.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdgjfqxVt1tbwCy56fmI3vVsGc37y7QpW3QzHA3lfvei7DzUnfqfMtnxFRUkGiB1pzyBfqSiNlo60m39iDn-oiVmTo7bRmw6wD8DRsYJ6x1DL_2qeR_YnYtImfpdP-_JmwQ8Z3sloSL9E/s400/Rolling-thunder-cloud.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Rolwolk boven Enschede. Deze kom je als molenaar liever niet tegen... (Bron: Wikipedia)</span></em></div><div style="text-align: justify;">Met die vele waarnemingen begint dat formulier behoorlijke proporties aan te nemen. Kan echter nog niet zeggen dat ik al wat zou kunnen voorspellen. Maar ik ben pas 2 maanden bezig, misschien komt dat nog.</div><div style="text-align: justify;">Ik noteer een hoop maar hoe het weer werkt weet ik nog niet precies, dat moet ik nu dus nog gaan leren. Eigenlijk is dat de stof waar je als leerling molenaar mee zou moeten beginnen. Tijdens je hele "loopbaan" als MIO kun je dan bewuster met het weer bezig zijn, je kunt er dan meer "gevoel" voor krijgen.</div><div style="text-align: justify;">dat wordt dus m'n volgende leer-project: het weer.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpOS7oc16HQb0C-N6QYbVECRJ2gYuhE5Ik0awNycopNRy0LRR4fxZak8cz34jO-grxL_MJPpOewQ6x_Z0WEXHzSZBSm2a29VpcKpDTzP0tW8V9ICsz4OeIAiY8290qGiqVbnj326r51Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpOS7oc16HQb0C-N6QYbVECRJ2gYuhE5Ik0awNycopNRy0LRR4fxZak8cz34jO-grxL_MJPpOewQ6x_Z0WEXHzSZBSm2a29VpcKpDTzP0tW8V9ICsz4OeIAiY8290qGiqVbnj326r51Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: justify;">Woensdagavond was er dan de nieuwjaarsborrel bij molen de Hoop. Het was verschrikkelijk slecht weer toen ik op m'n motor naar Loenen reed, de regen kwam met bakken uit de hemel. In het winkeltje van de molen brandde gelukkig de kachel.</div><div style="text-align: justify;">Ik zie de vrijwilligers van de Hoop niet zo vaak meer omdat ik bezig ben met m'n "zwervende bestaan" als MIO. Daarom is zo'n avond als deze heel geschikt om weer eens bij te beppen.</div><div style="text-align: justify;">Tijdens de bijeenkomst werden uiteraard de resultaten van het afgelopen jaar besproken alsook de plannen voor het nieuwe jaar.</div><div style="text-align: justify;">Ook Paul Vesters van <a href="http://www.utrechtslandschap.nl/">Het Utrechts Landschap</a> was aanwezig om een verhaaltje te doen. Hij vertelde dat er van de overheid uit veel bezuinigd moet gaan worden maar dat deze regering wel hart heeft voor monumenten. Hij vertelde verder dat er een aantal projecten waren afgerond en dat er andere projecten gaan beginnen. Het HUL heft subsidies gekregen voor het opknappen van een tweetal molens waaronder die van <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=835">Kockengen</a>. Ook was er een subsidie ontvangen voor het opknappen van <a href="http://www.kasteleninutrecht.eu/Loenersloot.htm">Kasteel Loenersloot</a>.</div><div style="text-align: justify;">Na de "plechtigheden"was het dan tijd voor een informeel samenzijn onder het genot van een hapje en een glühweintje.</div><div style="text-align: justify;">Helaas regende het nog steeds touwtjes toen ik weer op m'n bromtol naar huis moest...</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpOS7oc16HQb0C-N6QYbVECRJ2gYuhE5Ik0awNycopNRy0LRR4fxZak8cz34jO-grxL_MJPpOewQ6x_Z0WEXHzSZBSm2a29VpcKpDTzP0tW8V9ICsz4OeIAiY8290qGiqVbnj326r51Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjjpOS7oc16HQb0C-N6QYbVECRJ2gYuhE5Ik0awNycopNRy0LRR4fxZak8cz34jO-grxL_MJPpOewQ6x_Z0WEXHzSZBSm2a29VpcKpDTzP0tW8V9ICsz4OeIAiY8290qGiqVbnj326r51Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: justify;">De donderdagavond was het dan (m)oliebollenavond voor de (leerling) molenaars voor de regio Utrecht/het Gooi.</div><div style="text-align: justify;">De molenaars zijn lid van het Gilde maar zitten allemaal op hun eigen molen. Daarom zien ze elkaar niet zo heel erg vaak. Reden waarom er regelmatig van dit soort contactavonden georganiseerd worden. In eerste instantie heeft zo'n avond een informeel sociaal karakter, met z'n allen weer sterke verhalen uitwisselen over wat er de afgelopen tijd weer op de molen was gebeurd. Verder kunnen er op zo'n avond centraal wat mededelingen worden gedaan. De avonden worden georganiseerd in de thuisbasis van het HUL, de villa op <a href="http://www.utrechtslandschap.nl/p3.php?RubriekID=2018">landgoed Oostbroek</a>.</div><div style="text-align: justify;">Met molenaar Piet van <a href="http://www.molendevalk.nl/website/">molen de Valk</a> kon ik meerijden naar het landgoed. Onderweg hebben we nog wat zitten discussiën over het "pompend vangen" zoals ik dat in de vorige aflevering heb beschreven. Piet is sinds kort instructeur en ook van dit soort gesprekken met een instructeur leer je veel.</div><div style="text-align: justify;">In de zalen van de villa Oostbroek was het inmiddels gezellig druk, er werden weer heel wat verhalen uitgewisseld.</div><div style="text-align: justify;">Na de koffie en de nodige (m)oliebollen riep molenaar en voorzitter Ingrid haar kudde op orde en begon het officiële gedeelte van de avond.</div><div style="text-align: justify;">Uiteraard was Paul Vesters hier ook aanwezig om zijn verhaal te doen.</div><div style="text-align: justify;">Nadat alle plannen waren bekend gemaakt werden we getrakteerd op een fotoreportage van <a href="http://www.judithbrandon.nl/molens/molens.html">Judith Brandon</a> en Marius van Wijk. Beide hebben prachtige molenfoto's gemaakt waarvan Judith een mooie reportage had samengesteld. Ik fotografeer zelf ook graag en veel (klik <a href="http://emveha-foto.nl/">hier</a> voor mijn foto's) maar vaak kijk ik nog wel eens met een jaloers oog naar de foto's van Judith... Het was een prachtige reportage.</div><div style="text-align: justify;">Na de reportage was het tijd voor een molenkwis met als thema "2010". Molenaars Ingrid en Dick hadden weer heel wat "multiple-gok" vragen op papier weten te zetten. We werden opgedeeld in groepjes van 5 en met z'n allen bespraken we de vragen met hun antwoorden. Ik was de jongste van het stel dus ik werd aangesteld om de vragen met hun antwoorden voor te lezen. Tja dat heb je met die ouwe molenaars hè, die kunnen die kleine lettertjes niet meer lezen :-).</div><div style="text-align: justify;">Omdat ik zelf nog MIO ben dacht ik dat ik maar weinig bij kon dragen aan het juist beantwoorden van de vragen. Achteraf viel dat best wel mee en had ik het bij veel vragen bij het juiste eind.</div><div style="text-align: justify;">Helaas mocht het niet baten want we hebben de kwis niet gewonnen. Drie fouten was toch net iets teveel.</div><div style="text-align: justify;">Maar dat mocht de pret niet drukken, het was een erg gezellige avond waarbij ik met veel bekende molenaars weer even bij heb kunnen beppen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Ik had deze week bij de gieterij ook een mailtje van molenaars Peter en Jaap die m'n verhaal over gietijzer hadden gelezen. Zij konden bevestigen wat ik schreef over het ontwerp van boven-assen. Ik heb daarover geschreven dat het giettechnisch eigenlijk een slecht ontwerp is. Er is een heel abrupte wanddikte overgang van de hals (Ø350 mm) naar de wanden van het roegat (60 mm). Verder zitten er in de roegaten zeer scherpe hoeken. Ik heb aangegeven dat beide de oorzaak kunnen zijn van scheuren in de askop maar ik heb dat nooit kunnen onderbouwen met beeldmateriaal.</div><div style="text-align: justify;">Ik heb bij molenaars wel eens gevraagd of ze gevallen kenden van afgebroken boven-assen en waar ze dan precies afgebroken waren. Er waren wel gevallen bekend maar die waren allemaal achter de hals (in het lijf) afgebroken. Totdat ik van Peter en Jaap foto's kreeg toegestuurd van boven-assen die in de askop gescheurd waren en die daarna gestropt werden.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi06_tdqhCIVAx4pgAoD7hZuy7rqtciqAJFiSagv385ur0_ftGCugIOcUJNkPE_e6PbsWfqNXo-klei0B8B6HIjBWbMI7dkXFr-KRyio9RPA5vnOW7yWTIPV_FcDGgPHVilLC7RQi8fJSA/s1600/IMG_1966.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi06_tdqhCIVAx4pgAoD7hZuy7rqtciqAJFiSagv385ur0_ftGCugIOcUJNkPE_e6PbsWfqNXo-klei0B8B6HIjBWbMI7dkXFr-KRyio9RPA5vnOW7yWTIPV_FcDGgPHVilLC7RQi8fJSA/s400/IMG_1966.JPG" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Linksbovenin de askop is een behoorlijke scheur te zien...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Naar aanleiding hiervan is er wat mailverkeer geweest over de manier van stroppen hoe die over het algemeen werd toegepast en hoe ik daar over dacht.</div><div style="text-align: justify;">De foto die ik van Peter kreeg liet zien hoe een as gebruikelijk gestropt word:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi31mKFnnOW8_XBBK8dSFlkLHNTvK5o0BGFtnqKYpL7gT0iGv7PueUMQeYFb3BjAOlwfZSTs8jMeo4lkyED8-P3oIqoAyNmQj-dnqJDZ23cVf8DCUag1WXHl_1if9RQr2eJYy1NCmnmhSU/s1600/As_de_Hoop_GORKUM.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi31mKFnnOW8_XBBK8dSFlkLHNTvK5o0BGFtnqKYpL7gT0iGv7PueUMQeYFb3BjAOlwfZSTs8jMeo4lkyED8-P3oIqoAyNmQj-dnqJDZ23cVf8DCUag1WXHl_1if9RQr2eJYy1NCmnmhSU/s400/As_de_Hoop_GORKUM.jpg" width="286" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Gestropte boven-as...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op de foto zijn links en rechts op de askop duidelijk twee stalen strips te zien die met trekstangen (stroppen), achter de askop langs, vastgezet zijn. Die trekstangen kunnen alleen krachten opnemen in de richting waarin ze geplaatst zijn en dat is in dit geval in de lengterichting van de boven-as. Ik ga er van uit dat de meeste krachten op de askop komen te staan bij het (te snel) vangen. Die krachten staan dan loodrecht op de lengterichting van de boven-as. Mijn (misschien niet al te bescheiden) mening is dat deze trekstangen, zoals ze hier zijn toegepast, totaal geen nut hebben. Ik ben van mening dat een boven-as met scheuren in de askop gestropt moet worden zoals een houten boven-assen ooit werden gestropt:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiASFh0TreAELLAn8D8iTwZh-IvHFSccXiBFRgIN8VRzxz6wYCWOegyw343SE-Ge3_fArN_VZPxGryqkePZT2-g-e8XUwNM0JnoLxwRQ1vzUmcDpqfBZQNnkws_8WhaZy2AhZHncb2ZIa0/s1600/boven-as_hout1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiASFh0TreAELLAn8D8iTwZh-IvHFSccXiBFRgIN8VRzxz6wYCWOegyw343SE-Ge3_fArN_VZPxGryqkePZT2-g-e8XUwNM0JnoLxwRQ1vzUmcDpqfBZQNnkws_8WhaZy2AhZHncb2ZIa0/s400/boven-as_hout1.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"> <em><span style="font-size: x-small;">Houten boven-as zoals deze gebruikelijk gestropt wordt...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Om even kort te blijven, over dit soort zaken hebben Peter, Jaap en ik het gehad en daar komt waarschijnlijk nog een vervolg op. Ook weer heel leerzaam.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Was even een technisch stuk, excuses aan de lezers die dit totaal niet boeit.... </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhN_J1KD2CZbDwqWj3bj9nkVj8PIiTRAj8AvKEIfmH3y2s1hiYpdL2z6Jd7OZRR02WoFuco4TTWiYUFOroHbXc8ZZ0dnBHhrmhAfKLlfYE6yVrPFnRNNKqyHTCtXMqlHm4ttg4ekOx65og/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhN_J1KD2CZbDwqWj3bj9nkVj8PIiTRAj8AvKEIfmH3y2s1hiYpdL2z6Jd7OZRR02WoFuco4TTWiYUFOroHbXc8ZZ0dnBHhrmhAfKLlfYE6yVrPFnRNNKqyHTCtXMqlHm4ttg4ekOx65og/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>En het werd vanzelf zaterdag 15 januari, molendag.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Eerst weer even het internet raadplegen voor het weer:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0eA-MTA2yUN8elxqC7cr8yu0WhLwhRQiNv_bS6WyMcEbmsjwRAqWvzGL8TTLigEDPozg-nL30nSz1jsVJFZlTcDw8b18HQNIe49L8HBvl8XRw_SE7GOru4zygPed9-x9JPt_eEg7Tr3w/s1600/knmi_20110115_0700.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg0eA-MTA2yUN8elxqC7cr8yu0WhLwhRQiNv_bS6WyMcEbmsjwRAqWvzGL8TTLigEDPozg-nL30nSz1jsVJFZlTcDw8b18HQNIe49L8HBvl8XRw_SE7GOru4zygPed9-x9JPt_eEg7Tr3w/s400/knmi_20110115_0700.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windrichting: Zuid-west</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windkracht: 4 (24 km/u)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 9°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 1018 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 94%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: noord-oost</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: Vanuit Engeland komt er een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Warmtefront">warmtefrontje</a> op ons af.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: buien trekken van ZW naar NO over NL.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Zoals te doen gebruikelijk hobbelde ik weer op m'n fietsie naar het molenpark in Utrecht. Ik zette m'n fiets in de schuur en het bleek dat er een feestje was geweest. Op de pollen van de zaagslede stonden allemaal vaasjes met rozen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdN23RWtvlBmt6MnJIvVUL5uS3Nq3Yqpds7OenvePgJsQozi9_BM_F78QTCHR8v1-FPGqULf8y-7XjPn5xkvs_Pzajn0aD2u6IUkHWVwvjidrs48M5ep_j1ZEx8FaRjpNCWFDEsjkNUkg/s1600/IMG_2905.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgdN23RWtvlBmt6MnJIvVUL5uS3Nq3Yqpds7OenvePgJsQozi9_BM_F78QTCHR8v1-FPGqULf8y-7XjPn5xkvs_Pzajn0aD2u6IUkHWVwvjidrs48M5ep_j1ZEx8FaRjpNCWFDEsjkNUkg/s400/IMG_2905.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><em>Zo wordt werken een stuk gezelliger...</em></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Eerst weer ff bijbeppen met de molenaars (alsof we dat afgelopen donderdag al niet hadden gedaan) tijdens de koffie en thee.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Piet vroeg me of ik al gevraagd was door het regiobestuur om eens een voordracht te doen over gietijzer want dat leek hem erg interessant (ik ben inmiddels gevraagd, ik mag een presentatie geven op 2 april tijdens de algemene ledenvergadering). Er is ooit wel eens een presentatie over gietijzer geweest maar dat kon wel eens 10 a 15 jaar terug zijn.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In het verleden zijn er veel presentaties geweest van bijv. rietdekkers, houtbewerkers enz. en het meeste was ooit al eens behandeld. Toch leek het mij een goed idee om al dat soort zaken nog eens de revue te laten passeren en hier en daar eens een presentatie te herhalen. Dat zou je om twee redenen kunnen doen:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">1. Technieken veranderen. Neem nu alleen het gietijzer, de laatste jaren zijn er best wel wat ontwikkelingen geweest en de stand van zaken is wezenlijk anders dan 10 jaar geleden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">2. Nieuwe molenaars. Elk jaar slagen er weer veel molenaars die al die "oude" presentaties nooit hebben meegemaakt, ook voor die molenaars zou je e.e.a. eens kunnen herhalen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">We boomden daar nog even over door waarna Henk en ik de kap in klommen om hier en daar wat te smeren. Er heerste een redelijke temperatuur dus de reuzel was zacht genoeg om uit te smeren over de hals en de pen. De molen stond nog in het werk maar er stond voldoende wind, dat was dus geen probleem.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De boel opgezeild, voorlopig alleen twee volle zeilen op de binnenroe.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Piet had inmiddels weer een stammetje uit het water getoverd welke Henk al half had geschild. Ik schilde de stam verder af op de sleephelling (ging nog bijna op m'n gezicht, zo glad is die helling) en Piet en ik trokken het ding samen naar binnen, geen zin om het sleepwerk in te schakelen, duurt te lang (dit is nou een typische "van-dik-hout-zaagt-men-planken"-houding).</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Piet en Henk begonnen aan hun eigen hobby-projecten waardoor ik de kans kreeg om de stam helemaal zelf op te spannen. En met een klein beetje hulp is dat ook gelukt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Beide molenaars hadden aangegeven dat ze wat eerder weg moesten, we konden dus niet de hele stam zagen. Joost stelde voor om dan de katoenen zeilen te gaan vervangen door WK77 (kunststof) zeilen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Bij de ster is nog één roede uitgerust met 2 ouderwetse katoenen zeilen, deze zijn door Piet zelf gemaakt. Het nadeel van katoen is dat het snel rot als het vochtig is. Vandaar dat het in dit natte seizoen beter is om de zeilen te vervangen door <a href="http://www.molenzeilen.com/molenzeilen.html">zeilen van WK77</a>. Dit is doek wat gemaakt is van kunststofvezels en bestaat voor ± 50% uit polyester.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik had nog nooit een nieuw zeil voorgelegd dus dat zou weer een leermomentje worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Joost zou bij het eerste end het zeil vervangen dan zou ik het bij het volgende end doen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">We hebben de molen stil gezet en we kropen de kap in om het rechter luik uit het <a href="http://zwijnenberg.dvonline.net/Rabe/Voorkeuvelens.htm">voorkeuvelens</a> te halen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Door het luik heb je een leuk uitzicht over de omgeving:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnV1d8kLG5voZ_S-45NuFvYNon6kyHJzGWThwI4eCqw0t5POXVixBxQB6jQadd1nRBrs2xsfe4VLuwwLbV8_n9TMs4T6hVuzTVKa04F1A8FJlaipNov8ZdSvSLHoYU_yTO_BQe2-lnZ0U/s1600/IMG_2916.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnV1d8kLG5voZ_S-45NuFvYNon6kyHJzGWThwI4eCqw0t5POXVixBxQB6jQadd1nRBrs2xsfe4VLuwwLbV8_n9TMs4T6hVuzTVKa04F1A8FJlaipNov8ZdSvSLHoYU_yTO_BQe2-lnZ0U/s400/IMG_2916.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Uitzicht over de westkant van de Leidsche Rijn. Linksbovenin de askop...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Joost ging naar beneden om onderaan het end het zeil los te maken. Daarna klom hij het hekwerk in om het zeil op ± een meter of 4 vanaf de askop door het hekwerk te steken. Dit gebeurt om de spanning van de linker- en rechter bovenhoektouwen af te halen zodat ze makkelijker los te knopen zijn.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Joost stond zowat boven in het hekwerk en maakte het rechterbovenhoektouw los. Hij leerde me om één been door het hekwerk te steken als je in de wiek bezig bent. De voet van dat been sla je dan weer om een heklat heen en zo ben je gezekerd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik zat in de opening van het voorkeuvelens en van daaruit kon ik het linkerbovenhoektouw losmaken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3ySliLeVkbfMu4oST8aAKSJN-5vVxW7WYBRedwCwJ5SbgHGgKcYDi1QogXTFNDUE-Mikzn6xI-Zp-LeaM8Vg1NIhybNNRtNNLBFvvwbJGERZ2Twz-iQE6FogvKvaqfAmjU6s52Uqq2uY/s1600/IMG_2907.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj3ySliLeVkbfMu4oST8aAKSJN-5vVxW7WYBRedwCwJ5SbgHGgKcYDi1QogXTFNDUE-Mikzn6xI-Zp-LeaM8Vg1NIhybNNRtNNLBFvvwbJGERZ2Twz-iQE6FogvKvaqfAmjU6s52Uqq2uY/s400/IMG_2907.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Zicht naar rechts vanuit het luik. Links de zeilarm met daaraan het linkerbovenhoektouw...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vanuit het luik kon ik bij de zeilarm komen om het touw los te maken. Ware het niet dat de knoop aan de achterkant van de zeilarm zat en die was in de loop van de tijd behoorlijk strak gaan zitten. Daar moest dus toch even een mes aan te pas komen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Nadat het touw losgesneden was liet ik het zeil voorzichtig vallen. Omdat het zeil nog door het hekwerk gestoken was viel het niet meteen naar beneden. Joost leerde me om op de juiste manier het zeil naar beneden te brengen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Het langste gedeelte van het zeil (grootste gewicht) moet je altijd voor je hebben, tussen jezelf en het hekwerk in. Op die manier trekt het gewicht je naar het hekwerk toe. Als je het zeil achteloos over je schouder slaat waarbij het grootste gewicht op je rug hangt dan wordt je van het hekwerk afgetrokken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMvtpH6qd2cCNv0zL0BZft1QU3REQkSUkSDcBdsWwYPCPU8mdq56n2RFtS5eUaHVwtmtVNZWnH4DBmrRcFL5F_Z8-2-1QmvN3sLa2FUAVoXXEt0CI5EbBiyrNMHT0tmlLJfo5ZOylL2Zc/s1600/IMG_2911.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" s5="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMvtpH6qd2cCNv0zL0BZft1QU3REQkSUkSDcBdsWwYPCPU8mdq56n2RFtS5eUaHVwtmtVNZWnH4DBmrRcFL5F_Z8-2-1QmvN3sLa2FUAVoXXEt0CI5EbBiyrNMHT0tmlLJfo5ZOylL2Zc/s400/IMG_2911.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Joost pakt het oude zeil bij elkaar terwijl hij naar boven klimt...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Verder moet je het zeil tussen je benen houden zodat het nergens naar toe kan waaien. En zo klim je dan in een soort "poephouding" met zeil en al naar beneden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Joost heeft eerste zeil afgehaald en weer opgehangen. De wind was iets gekrompen waardoor de wind min of meer van de zijkant kwam en dat werkt niet lekker.</div>Toen ik aan de beurt was hebben we eerst molen op de wind gezet zodat ik de wind in m'n rug zou hebben als ik het hekwerk in moest.<br />
Het volgende end voor laten komen en vast leggen met ketting. Zeil aan de onderkant los maken. Zeil wat oprollen en naar boven klimmen tot 1/3 onder de askop. Zeil optrekken en door het hekwerk heen steken zodat de spanning van de boventouwen af is Rechter bovenhoektouw los maken (been door de roede). Linker bovenhoektouw los maken. Zeil over schouder en met zeil tussen benen naar beneden klimmen.<br />
Nieuw zeil uitrollen en lijnen netjes neerleggen. Rechter onderhoektouw vastmaken. Onderkant zeil moet halverwege onderste en een na onderste heklat zitten.<br />
1/3 lengte van het zeil over de schouder, langste lengte tussen jou en het hekwerk in (gewicht trekt je naar het hekwerk toe en niet er van af). Naar boven klimmen met zeil tussen je benen, af en toe overpakken. Rechterbovenhoektouw door oog en met "katrol" op spanning zetten, daarna vastmaken met halve steek.<br />
Linkerbovenhoektouw aangeven aan hulp die in het luik van de voorkeuvelens zit. Zelf naar beneden klimmen om te kijken hoe het zeil hangt. Aan hulp boven doorgeven om te vieren of strakker te trekken om zeil mooi op het hekwerk te krijgen.<br />
Nog even nageklept met de molenaars en daarna de boel opgeruimt. Weer een leerzame dag.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhv2K3znUUJUO_UHBd_MNwreumUAattjIhHz0a6xFpn1-dysMG5fr40M6Fm2ZFEpYy3Mi3fHvNuMPTnhlQ9QVQJO3msh6VfOxkO33t-cZc9Kk-HzBPBX_knxtblAFGWVd2WukZ9p0z1xBo/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhv2K3znUUJUO_UHBd_MNwreumUAattjIhHz0a6xFpn1-dysMG5fr40M6Fm2ZFEpYy3Mi3fHvNuMPTnhlQ9QVQJO3msh6VfOxkO33t-cZc9Kk-HzBPBX_knxtblAFGWVd2WukZ9p0z1xBo/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><br />
Donderdagavond 20 januari ben ik weer eens gaan klussen bij molen de Valk. Ik was al een tijd niet geweest omdat ik privé nogal druk ben of omdat ik moest overwerken.<br />
De buil was al bijna af en zag er mooi uit.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsd4towpHjGmrZKiOvphPsRTRoncbidtb2gOdvrnWtlpUk-f6kWr8AhxHNhyaB5D08s6g2Z1ojBgdZmTvOEiaVTyK3K4PpdciAt7J4sRP3CnzqCYKi2McgghtOJO6-XOm23MkIoOKD6rQ/s1600/IMG_2920.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsd4towpHjGmrZKiOvphPsRTRoncbidtb2gOdvrnWtlpUk-f6kWr8AhxHNhyaB5D08s6g2Z1ojBgdZmTvOEiaVTyK3K4PpdciAt7J4sRP3CnzqCYKi2McgghtOJO6-XOm23MkIoOKD6rQ/s400/IMG_2920.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De voorkant van de builkast met daarop de lagering van de rotor...</span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNAdumTyHkETs729jxNpnuztXpGgrk1bs94Vdmec5HjEZZSDKGz7qtaRb_lN9XJbIMlvye7Fnp-iBBrS2bnJ8GZp0x56lR82VYBTt38pOeykmuT4A3Sxzf5f1mM21RU33O_MQ9Sr9JfBI/s1600/IMG_2922.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjNAdumTyHkETs729jxNpnuztXpGgrk1bs94Vdmec5HjEZZSDKGz7qtaRb_lN9XJbIMlvye7Fnp-iBBrS2bnJ8GZp0x56lR82VYBTt38pOeykmuT4A3Sxzf5f1mM21RU33O_MQ9Sr9JfBI/s320/IMG_2922.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De zijkant van de builkast met een uitgenomen luik. Duidelijk is de ronde zeef te zien...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Er moesten nog wat kleine dingetjes afgewerkt worden. Tussen de luiken en de builkast moest wat schuimband geplakt worden om het het stof zoveel mogelijk binnen de kast te houden. Aan de achterkant van de buil was Paul begonnen met het maken van een speciale slede, daarop komt (tijdelijk!!!) een electromotor te staan omdat de windaandrijving nog even op zich laat wachten. Deze moet gemaakt worden door een molenbouwer en die zijn op het moment alemaal erg druk.</div><div style="text-align: justify;">Paul en ik hebben samen de slee afgewerkt en de motor op z'n plek gezet. De week daarop zou de electricijn langskomen om de motor aan te sluiten.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5iRvck0qX8Bknn0v2Se9bADed5e_HB2v8ZDRw5DUcTGpZ7grQHXw-RtQ-AvSGcQfdlNN53YKFsiEcGjmYtMiYbBChBE1SdfJ6l8vZwbU1tRfyFVI_TkjffO3cFfbTRc25GQvopmq7rlg/s1600/IMG_2923.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5iRvck0qX8Bknn0v2Se9bADed5e_HB2v8ZDRw5DUcTGpZ7grQHXw-RtQ-AvSGcQfdlNN53YKFsiEcGjmYtMiYbBChBE1SdfJ6l8vZwbU1tRfyFVI_TkjffO3cFfbTRc25GQvopmq7rlg/s400/IMG_2923.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De achterkant van de builkast met de aandrijving door de electromotor... </span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Vrijdag 28 januari zou de buil officieel in gebruik worden genomen en er moesten nog wat kleine dingetjes gedaan worden, die zouden dan de volgende klusavond afgemaakt worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1gnmQ8-U4Cgt8Z-kxvxjwuLS1vPkAJICXgRU8ig1mhX8oZibv7U1_IEpFWC1tZ70vCQUM13zoSBWuSb2cGlN0BsQpOLpSR3C0GxxuFqseSdtXsOF-OEkFjgS9v2OXvEAU7XSgjW4enSQ/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1gnmQ8-U4Cgt8Z-kxvxjwuLS1vPkAJICXgRU8ig1mhX8oZibv7U1_IEpFWC1tZ70vCQUM13zoSBWuSb2cGlN0BsQpOLpSR3C0GxxuFqseSdtXsOF-OEkFjgS9v2OXvEAU7XSgjW4enSQ/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ergens aan het begin van de week, waarin de buil officiëel in gebruik genomen werd, heeft er nog een artikeltje in het AD gestaan. Molenaar Aart heeft het ingescand en even rond gestuurd:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqKJZTDQWbQY87hSHZh4RcQ5bXHlln54kOgwlZq6kr0Q5d-dKLrd_6yHtDlVPqWhjxIWK1Yg2DyteMw8EzbNIm-p04pTJCqkF_LaiZkU4Zkc1im5SfOP5GOwQvtWm2_pH9qzw8B0tlu0Q/s1600/20110125_Krantenknipsel_.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="273" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqKJZTDQWbQY87hSHZh4RcQ5bXHlln54kOgwlZq6kr0Q5d-dKLrd_6yHtDlVPqWhjxIWK1Yg2DyteMw8EzbNIm-p04pTJCqkF_LaiZkU4Zkc1im5SfOP5GOwQvtWm2_pH9qzw8B0tlu0Q/s400/20110125_Krantenknipsel_.JPG" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Klik op het knipsel om de vergroting te lezen...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1gnmQ8-U4Cgt8Z-kxvxjwuLS1vPkAJICXgRU8ig1mhX8oZibv7U1_IEpFWC1tZ70vCQUM13zoSBWuSb2cGlN0BsQpOLpSR3C0GxxuFqseSdtXsOF-OEkFjgS9v2OXvEAU7XSgjW4enSQ/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1gnmQ8-U4Cgt8Z-kxvxjwuLS1vPkAJICXgRU8ig1mhX8oZibv7U1_IEpFWC1tZ70vCQUM13zoSBWuSb2cGlN0BsQpOLpSR3C0GxxuFqseSdtXsOF-OEkFjgS9v2OXvEAU7XSgjW4enSQ/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Vrijdagmiddag 28 januari: Officiële ingebruikname van de buil...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Die ingebruikname zou plaatsvinden onder het genot van een hapje en een drankje want de Valk had daarvoor van een plaatselijk bankfiliaal een aanzienlijk bedrag geschonken gekregen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het feest zou om een uur of 4 beginnen dus ik ben wat eerder gestopt met werken om er op tijd bij te kunnen zijn. Bij aankomst sprak ik de andere molenaars en die wisten vol trots te vertellen dat ze de avond daarvoor hadden proefgedraaid en dat was een groot succes.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een aantal mensen heeft nog even een praatje gehouden waarna een cheque zou worden overgedragen. En op die cheque stond een bedrag van maar liefst 10.000 euro! Da's toch wel een aardige douw in je rug! Daarmee kunnen die oude machines weer draaiend gamaakt worden. De buil deed het inmiddels en nu was de waaierij aan de beurt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De plechtigheden waren achter de rug en de aanwezigen waren toch wel erg benieuwd of de buil inderdaad werkte. En ik natuurlijk ook.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Met een aantal mensem op de luizolder (waar de buil staat) draaide Paul de knop om en de buil begon te werken. Het viel me op dat dat ding toch wel heel erg soepel liep ondanks z'n leeftijd en ondanks dat dat hele ding schroef voor schroef en plank voor plank uit elkaar had gelegen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nog even wat uitleg: Gemalen meel bestaat uit bloem en zemelen. Om de bloem te krijgen moet de meel gezeefd worden. Vroeger deed men dat met een zak van een bepaalde stof, een "buidel". Deze werd dan geschud waardoor het bloem uit de zak kwam en de zemelen in de zak bleven. Dit is men later machinaal gaan doen met een buil (verbastering van "buidel").</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In de builkast draait een ronde zeef. Binnen die zeef draait een rotor die het meel steeds "opschudt". De bloem valt door de ronddraaiende zeef heen in een trog. Onderin de trog draait een schroef die de bloem naar een gat transporteert. De bloem valt dan door het gat en via een meelpijp wordt de bloem opgevangen in een zak.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De zemelen worden door de rotor naar een ander gat getransporteerd en ook opgevangen in een zak.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik stond er van te kijken hoe snel dat allemaal ging. Die buil deed in een paar minuten wat we in het verleden in een dag deden. In het verleden hebben we met de hand moeten builen en hadden we in een middag 5 kilo bij elkaar. Deze buil had een volle zak bloem binnen 10 minuten! Daar valt niet tegenop te malen!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Alles bij elkaar een mooie prestatie van de molenaars van de Valk!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1gnmQ8-U4Cgt8Z-kxvxjwuLS1vPkAJICXgRU8ig1mhX8oZibv7U1_IEpFWC1tZ70vCQUM13zoSBWuSb2cGlN0BsQpOLpSR3C0GxxuFqseSdtXsOF-OEkFjgS9v2OXvEAU7XSgjW4enSQ/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi1gnmQ8-U4Cgt8Z-kxvxjwuLS1vPkAJICXgRU8ig1mhX8oZibv7U1_IEpFWC1tZ70vCQUM13zoSBWuSb2cGlN0BsQpOLpSR3C0GxxuFqseSdtXsOF-OEkFjgS9v2OXvEAU7XSgjW4enSQ/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"> Zaterdag 29 januari:</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windrichting: Noord-Oost</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windkracht: 2 (8 km/u)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: -5Luchtdruk: 1018 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 94%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: NVT</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: NVT</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: Er loopt een koudefront van Schotland naar Noorwegen en komt vanuit het NoordWesten op ons af.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: Geen echo's</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart voor die dag:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3oRXaf-3KQPFPjLLY7elp-R-ouJdJcHh6adyFirEaYpkndNYx19hLtmMTPnldci9TtdPVLCujA8fvwchEEa23iIfSJ3Zvd5Vv3cjUHvEWqUx4NVmNCgMOU8EJdK7cgnowhwsQe4LmFLI/s1600/knmi_20110129_0600.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg3oRXaf-3KQPFPjLLY7elp-R-ouJdJcHh6adyFirEaYpkndNYx19hLtmMTPnldci9TtdPVLCujA8fvwchEEa23iIfSJ3Zvd5Vv3cjUHvEWqUx4NVmNCgMOU8EJdK7cgnowhwsQe4LmFLI/s400/knmi_20110129_0600.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het was behoorlijk fris toen ik op m'n fietsie naar Utrecht reed. Wel een prachtige dag, het was kraakhelder. Even doorgereden langs de Leidse Rijn om te zien hoe de molen er bij stond. Hij stond mooi in de zon en daar heb ik uiteraard wat foto's van gemaakt:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZzRmVa5j7zvxpap8MOmlM0gI3SIfFQ5Jfv78MFo4kJuJhkKhdh5vgkygNQFtgTqP4cpvwnaSNgDcW_a0g9tvXu0onuClKqdR6NuRhrIw8goEaMff0YWW64K3h4cq3_JHg8z5l5M5xVSg/s1600/IMG_5388.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgZzRmVa5j7zvxpap8MOmlM0gI3SIfFQ5Jfv78MFo4kJuJhkKhdh5vgkygNQFtgTqP4cpvwnaSNgDcW_a0g9tvXu0onuClKqdR6NuRhrIw8goEaMff0YWW64K3h4cq3_JHg8z5l5M5xVSg/s400/IMG_5388.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIxU2TyJvpewRwDYGwaXl70ySy3DZIYHBQMExoaV_b20BAJWvLwoA5QepKvUtR_9ejcmg15iw6ZIX52HGehgk1ajdHPdz3sgKQ8uwpGkLrDSOYgmXnk9lgSqgX6t1Aocz3zz8kOlRuROw/s1600/IMG_5390.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjIxU2TyJvpewRwDYGwaXl70ySy3DZIYHBQMExoaV_b20BAJWvLwoA5QepKvUtR_9ejcmg15iw6ZIX52HGehgk1ajdHPdz3sgKQ8uwpGkLrDSOYgmXnk9lgSqgX6t1Aocz3zz8kOlRuROw/s400/IMG_5390.jpg" width="266" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Henk was er vandaag niet en Piet was druk bezig met het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Politoer">politoeren</a> van een zelfgemaakte tafel.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">We hebben samen even en bakkie gedaan en hij heeft uitgelegd wat dat politoeren nu precies is. Politoer is een laksoort (schellak) die is opgelost in alcohol. De lak die hij gebruikte was gemaakt van luizen. Juist ja, van die kleine kriebelbeestjes.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Van Piet kreeg ik ook nog een boek te leen, een cursus "zweefvliegen". Zweefvliegen??? Ja, zweefvliegen! Niet dat we nu gaan vliegen met de Ster maar zweefvliegers hebben natuurlijk ook altijd met het weer te maken. In dat boek wordt een stuk meteorologie behandeld wat erg interessant is voor molenaars.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">In de schuur heerste een bijna serene stilte want we waren maar met z'n tweeën in de molen. De zon scheen door de ramen naar binnen en daardoor was de schuur mooi uitgelicht:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg16t9es7GiblurPdPHFCZieDThyphenhyphenHxU2u62k2PvTmsEAPNNZ8rkegLSgHlmNHlJ5anLsAdnuUHe5LmelTWv0Kqkvkdp8KCM6Cdj6B9DlkHdRHqrzzaw_tVUu-XXKyCHYHt3PaPXTCgV1xI/s1600/IMG_5391.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg16t9es7GiblurPdPHFCZieDThyphenhyphenHxU2u62k2PvTmsEAPNNZ8rkegLSgHlmNHlJ5anLsAdnuUHe5LmelTWv0Kqkvkdp8KCM6Cdj6B9DlkHdRHqrzzaw_tVUu-XXKyCHYHt3PaPXTCgV1xI/s400/IMG_5391.jpg" width="400" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyULdOxJrg4s6Ai-CAB-bU86PUPiQa4-2TI5Olc6YGW-_V-wGg9r-31UF5zXfpnvyNHZNM8GRqau12NGDqyCGs-uH0O52usa6bpYlnmHZzYgiJYKAGgE5wmyFYyp9d-t4KubyUXR7vz4k/s1600/IMG_5396.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyULdOxJrg4s6Ai-CAB-bU86PUPiQa4-2TI5Olc6YGW-_V-wGg9r-31UF5zXfpnvyNHZNM8GRqau12NGDqyCGs-uH0O52usa6bpYlnmHZzYgiJYKAGgE5wmyFYyp9d-t4KubyUXR7vz4k/s400/IMG_5396.jpg" width="400" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrrE5TAxKCAPMODN0SlQFwBPnq1C_8g7ctzykQbl-lUM6rBGRDfOeKD1HoZVo26yujUDE7Gvs5vp5Ww59y2xuzIA34-BbUopktG4CRdFdDnQf3TjqwHN82hAPkz-HrHS7TBnTqzIamneQ/s1600/IMG_5398.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrrE5TAxKCAPMODN0SlQFwBPnq1C_8g7ctzykQbl-lUM6rBGRDfOeKD1HoZVo26yujUDE7Gvs5vp5Ww59y2xuzIA34-BbUopktG4CRdFdDnQf3TjqwHN82hAPkz-HrHS7TBnTqzIamneQ/s400/IMG_5398.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Er stond te weinig wind om te zagen dus zouden we voor de prins gaan draaien (onbelast).</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">We hebben samen de molen uit z'n werk gezet en ik mocht verder zelf de molen opstarten.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Molen op de wind gezet en zeilen voorgelegd. Was niet zo makkelijk want er stond zo weinig wind dat hij zelfs bij één zeil nog niet rond wilde. Ik moest 'm dus even helpen door het gevlucht een zetje te geven. Maar de stelling was wit van de rijp en daardoor spekglad. Ik kon daardoor niet echt lekker afzetten waardoor het gevlucht onder 45° stil kwam te staan. Met de pikstok het volgende end voor getrokken en het tweede zeil voorgelegd. Daarna ging het gelukkig allemaal vanzelf.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De molen draaide (niet van harte) z'n rondjes. Piet was nog steeds aan het politoeren en voor mij was er weinig te doen. Piet (zelf ook zeilmaker) heeft me daarom een 2-tal knopen geleerd: een <a href="http://home.hccnet.nl/w.van.beek/Bladtakeling_kruis.html">kruis- of genaaide takeling</a> en een <a href="http://www.knoopenzo.nl/knots54/0.htm">oogsplits</a>.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een kruistakeling wordt toegepast aan het einde van een touw of lijn. Als een touw wordt afgesneden dan rafelen de strengen vaak uit elkaar. Een kruistakeling voorkomt dat.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Piet haalde ze zeilmakers gereedschap en wat touwen voor de dag en deed de eerste takeling voor. Daarna mocht ik het zelf eens proberen. En, al zeg ik het zelf, het eerste resultaat was niet onaardig.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEis0qMd0zho0z4ir1DGLD-GUN2xxwkVZYQqxhvekFpHeVekJa0iti7C4fjiVlJD_US6vi4FPO0JFyAkfRj7QL_Ymp3UskdmAORsR4Ykwt3_RS0jnxtN7diqtaoUP8xWEHZhzXMIWl61obE/s1600/IMG_5400.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEis0qMd0zho0z4ir1DGLD-GUN2xxwkVZYQqxhvekFpHeVekJa0iti7C4fjiVlJD_US6vi4FPO0JFyAkfRj7QL_Ymp3UskdmAORsR4Ykwt3_RS0jnxtN7diqtaoUP8xWEHZhzXMIWl61obE/s400/IMG_5400.jpg" width="266" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">M'n eerste genaaide- of kruistakeling...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ook Piet was tevreden en ik kreeg de opdracht om nu een kruistakeling aan te brengen op één van de zwichtlijnen. Deze was behoorlijk aan het rafelen en dat moest nodig gestopt worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik had net een kruistakeling gemaakt met natuurtouw en de zwichtlijnen waren van een kunstofvezel. Dat zou een stuk moeilijker worden omdat die vezels een stuk gladder zijn.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik naar boven met naald, draad een mes en een aansteker. Piet wist niet meer bij welk end de gerafelde zwichtlijn zat dus dat was even zoeken. Met de vang liet ik end voor end voorkomen om de boosdoener op te sporen. Gelukkig, bij het tweede end zag ik een gerafelde zwichtlijn.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De lijn was lang genoeg dus ik kon lekker op de stelling gaan zitten om de takeling te maken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik had een stuk kunststofdraad afgesneden en in een vlammetje van de aansteker had ik het eindje aan elkaar geschried zodat het niet meer kon rafelen. Terwijl ik de draad door het oog van de naald probeerde te friemelen liet ik de naald per ongeluk vallen. En je raad het al, door de stelling viel de naald op het dak van de schuur. Gelukkig is de het dak makkelijk bereikbaar door een luik in de stelling en een laddertje.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Bij de tweede poging lukte het dan om een mooie takeling aan te brengen, de zwichtlijn was nu beveiligd tegen uitrafelen. Ik had er wat foto's van maar die kan ik helaas niet meer terugvinden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik zette de zwichtlijn vast en lichtte de vang weer.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik heb nog even een rondleiding gegeven aan een steletje uit Hong Kong en daarna was ik tot op het bot koud want ondanks de zon was het nog steeds ruim onder 0°.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Piet was nog steeds bezig met z'n tafel en inmiddels waren ook de muzikanten van de het gezelschap "<a href="http://www.debaviaenvanschurhoff.nl/">de Baviaen van Schurhoff</a>" aangeschoven. Piet nam even de tijd om me te leren hoe ik en oogsplitsing moest maken. Onder het genot van de klanken van gezellige zeemansliederen was ik bezig een oogsplitsing te maken. De strengen van het touw moesten uitgerafeld worden en daarna weer tussen de strengen van het touw gewerkt worden. Het was even pieren maar het is uiteindelijk gelukt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqo-HW31wNAr3JT1NswX8n20Uv8VQPNqYpblHx6AjcTZfvGK6Pn8J61hNV62vjaEp4IxYVEVih43IY1FinRXeh7JWKTm9rsfaIsDPt8y4pIw5iR4Ds9JrpoJPlTOD5hNWBFcqkrJXo0Ho/s1600/oogsplits3-4.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" l6="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgqo-HW31wNAr3JT1NswX8n20Uv8VQPNqYpblHx6AjcTZfvGK6Pn8J61hNV62vjaEp4IxYVEVih43IY1FinRXeh7JWKTm9rsfaIsDPt8y4pIw5iR4Ds9JrpoJPlTOD5hNWBFcqkrJXo0Ho/s400/oogsplits3-4.jpg" width="353" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een oogsplits... (Bron: <a href="http://home.hccnet.nl/m.pieters/sites/oogsplits.htm">http://home.hccnet.nl/m.pieters/sites/oogsplits.htm</a>)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ook deze oogsplits heb ik als eerste bij natuurtouw gemaakt en daarna bij een touw van kunststofvezels. Dat is nog meer pieren omdat deze strengen erg gled zijn en makkelijk glijden. Maar het is allemaal gelukt en de Ster is weer een wurgtouw rijker.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Omdat er weinig te doen was zijn we op tijd gestopt. Ik heb de molen afgezeild en weggezet, daarna nog even nakleppen met Piet en Joost en weer lekker op m'n fietsie teruggehobbeld naar de Meern.</div><br />
<div style="text-align: justify;">Tot zover dit epistel. Nogmaals excuses dat het even geduurd heeft.</div><div style="text-align: justify;">In de volgende aflevering wat sterke verhalen over het uit het water halen van een beukestammetje.</div><div style="text-align: justify;">Bedankt voor het lezen en tot dan!</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-24424065001456752952011-01-14T11:40:00.000-08:002011-08-29T10:19:01.560-07:00Meedraaien op de Ster, deel 3<div style="text-align: justify;">Beste mensen,</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Het is inmiddels half januari maar toch wil ik nog van de gelegenheid gebruik maken om iedereen een gezond, gelukkig en succesvol 2011 toe te wensen. En voor de molenaars veel wind in de zeilen en dat het maar weer een mooi en veilig maaljaar mag worden.<br />
Het heeft even geduurd voordat dit bericht het levenslicht zag. Een nieuwe molen, nieuwe werkzaamheden dus er is weer veel te vertellen. Verder heb ik een videootje gemaakt (zie helemaal onderaan dit bericht) en dat heb ik samengesteld met nieuwe software, dat duurt even voordat je dat onder de knie hebt.</div><div style="text-align: justify;">Een nieuw jaar, een nieuw gezicht.</div><div style="text-align: justify;">Ik heb het ontwerp van m'n weblog wat aangepast. Ik kreeg wat opmerkingen dat de tekst wat moelijk te lezen was met die foto op de achtergrond. En je ziet: u vraagt, wij draaien. Ik hoop dat het zo wat beter is.</div><div style="text-align: justify;">Aan de linkerkant ook een foto van mezelf zodat jullie weten met wie jullie te maken hebben. Ik weet het, het is een vorm van zelfbevlekking maar ik vond de foto wel leuk. Hij is ook te zien in het eerste deel van m'n weblog.</div><div style="text-align: justify;">Maar goed, genoeg gel**d over het ontwerp, we gaan het over molens hebben.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div>M'n weblog wordt door steeds meer mensen gelezen en ik blijf er leuke reacties op krijgen. Zo kreeg ik van molenaar Piet van Os (de Ster, Utrecht) via e-mail nog wat aanvullende informatie over het "wateren" van hout, daar heb ik het in m'n vorige bericht iets over verteld. Hieronder een citaat uit zijn mail:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><em>Over het wateren van hout wordt, hoe kan het ook anders, verschillend gedacht. In de hoge delen van het land werden geen aparte putten of gaten gegraven om hout in te wateren. In de lage delen van het land kwam het hout altijd over de 'waterweg' als houtvlot naar de molen. Bij de molen werden ze dan in het balkengat 'geparkeerd'. In de waterweg voor de molen mocht (meestal) niet i.v.m. het hinderen van de overige gebruikers van het vaarwater.<br />
Bij de kwaliteitsverbetering door het wateren spelen twee aspecten. Het uitspoelen van in de boom aanwezige voedingsstoffen en het verminderen van de interne spanningen in het hout. De voedingsstoffen, vooral suikers, zijn hygroscopisch en bevorderen het zgn. werken (het uitzetten en weer krimpen) van het hout. Daarnaast zijn het ook de voedingstoffen waar schimmels en andere houtaantasters goed op gedijen.<br />
Een jaar wateren is voldoende maar meer, zo lang de boom maar onder water blijft en er geen zuurstof bij kan komen, kan geen kwaad. Sommige houtsoorten worden bij voorkeur niet gewaterd, b.v. essen, i.v.m. met het daardoor verkleuren van het hout. Kwalitatief maakt het niet uit maar het wordt minder mooi gevonden. In de molen ligt een stukje zgn. moereiken dat een paar duizend jaar onder water in het veen gelegen heeft. Commercieel is lang wateren onrendabel door het renteverlies. Kort wateren overigens ook zo lang je het gewaterde hout niet van één of ander keurmerk kunt voorzien waardoor je er een betere prijs voor kunt krijgen. Verschillende houtsoorten reageren verschillend op het wateren. Maar zoals ik al schreef er werd, en wordt, verschillend over gedacht.<br />
Bij het drogen op de ouderwetse manier, dus niet in de kunstmatige droogkamers, moet je uitgaan van één centimeter per jaar (van beide zijden). We hebben het dan over winddroog want hout zal altijd de vochtigheid van z'n omgeving aannemen.</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Kijk, dat zijn weer leuke beetjes achtergrondinfo. Piet van Os doet veel aan research en leest daarvoor veel oude boeken en documenten. Hij schrijft daar regelmatig korte stukjes over op de website van de Ster. Klik <a href="http://www.houtzaagmolen-de-ster.nl/molenerf/archiefmolenaars.html">hier</a> voor een overzicht van al zijn "columns"...<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div>Om molenaar te worden moet je een tweetal examens afleggen, een toelatingsexamen (regionaal) en een landelijk examen. Daarvoor moet je uiteraard voldoende praktische vaardigheden hebben maar je moet ook flink wat theorie in je kersenpit stampen, twee behoorlijk dikke mappen.</div><div style="text-align: justify;">Nu zijn er wat mensen (ik noem geen namen, wie de schoen past... :-)) die graag willen dat ik zo snel mogelijk examen doe zodat ik als 3e molenaar kan meedraaien op een molen.</div><div style="text-align: justify;">Ik heb ook nog veel andere interesses en hobbies en daar wil ik ook tijd aan besteden Vandaar dat het leren van de theorie wat langzaam gaat, ik ben sowieso niet zo'n lezer.<br />
Toch dacht molenaar Ingrid dat ik inmiddels voldoende kennis zou hebben en ze dacht dat ik bijna klaar was voor het examen. Ik dacht daar toch wat anders over want alles bij elkaar heb ik pas 3/4 map doorgeworsteld. Toch leek het haar een goed idee om mijn kennis eens te testen.</div><div style="text-align: justify;">We spraken kort voor de jaarwisseling af om me eens aan de tand te voelen op molen <a href="http://www.molenloenen.nl/">de Hoop</a> in Loenen a/d/ Vecht. Ook molenaar Dick zou Ingrid bijstaan bij de "inquisitie". Dick is nu ruim een jaar molenaar en hij kon zich z'n examens nog goed herinneren. Ook ingrid is regelmatig "gastgevend molenaar" bij examens dus ook zij weet precies wat er behandeld wordt en hoe de vragen gesteld worden.</div><div style="text-align: justify;">De ochtend van het "proef-proef-examen" keek ik even naar buiten en het was prachtig weer. Maar wel windstil, er bewoog buiten echt helemaal niks!</div><div style="text-align: justify;">Ik raadpleegde ook nog wat weersites om te kijken of daar nog wat verbetering in zou komen maar daar zag het niet naar uit. Het praktische gedeelte van m'n "examen" zou dus niks worden.</div><div style="text-align: justify;">Met de auto (het was nog iets te glad voor de motor) reed ik naar Loenen. Hoe dichter ik bij Loenen kwam, hoe mistiger het werd, het zat op een gegeven moment echt potdicht.</div><div style="text-align: justify;">In Loenen ontmoette ik Ingrid en Dick. We hadden afgesproken om eerst even lekker te gaan lunchen in een leuk restaurantje in Loenen.</div><div style="text-align: justify;">Nadat de inwendige mensch verzorgd was hobbelden we met z'n drieën naar de molen. Dick had de verwarming 's morgens al aangezet dus het was goed toeven in het winkeltje onder de molen.</div><div style="text-align: justify;">Het was de bedoeling dat we ook nog even de kap in zouden kruipen voor een klein stukje praktijk. Dick wist echter te vertellen dat het steenkoud was in de molen, je ging niet voor je plezier naar boven. Ook was het nog steeds windstil en mistig dus we besloten het praktijkdeel over te slaan.</div><div style="text-align: justify;">De volgende anderhalf uur werd ik van twee kanten onderworpen aan een spervuur van vragen.</div><div style="text-align: justify;">Hetgeen ik al in de stof had behandel kwam er redelijk vlot uit, soms met een klein beetje hulp. Maar over het algemeen was het toch onvoldoende. dat wist ik natuurlijk al en dat had ik ook al verteld maar het het gaf me wel een goed beeld wat ik goed kende en waar ik me nog op moet concentreren. Wat ook wel leuk was is dat je met logisch nadenken ook al een heel eind kunt komen.</div><div style="text-align: justify;">Al met al was het weer een gezellige middag.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div>De zondag daarop ( we zaten inmiddels al in 2011) besloten m'n vrouw en ik een stukje te gaan wandelen in de polder. Iets ten noorden van Kockengen besloten we de auto te parkeren en te kijken of we een leuk pad konden vinden..</div><div style="text-align: justify;">Na een stuk wandelen over een dijkje kwamen we uit bij de molen van Spengen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWHCpxvySnyphwsUSy0kZ-j4_v4xDCM0vjw37IbE5SgrXeVx396RcPqFBeCqRNIdhe68GgZPnv_pkgRqKO4Bl9fhiJkxP2y8wCeuIJ2a0UgRsfowpRRoKEFP3MOhtRNcAvYliNSTmBqDs/s1600/IMG_2848.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiWHCpxvySnyphwsUSy0kZ-j4_v4xDCM0vjw37IbE5SgrXeVx396RcPqFBeCqRNIdhe68GgZPnv_pkgRqKO4Bl9fhiJkxP2y8wCeuIJ2a0UgRsfowpRRoKEFP3MOhtRNcAvYliNSTmBqDs/s400/IMG_2848.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De Spengense molen...</span></em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Wat me opviel is dat deze molen geen zeilen had. Wat later begreep ik dat deze molen kort geleden grondig is gerestaureerd, de zeilen lagen dus waarschijnlijk nog bij de zeilmaker.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimIwXkeqGSDWU3y27n3KcDuOPKWTiNCAmgTSW7sz0Q1OROY78hKxd97u3osgpEQ6b43K6mkZBpb31uZljFhUb3_uuR7izz-YbBfReSPdSBalp75p43i_7oz_uLmStH6qZLyto7zFUgRcY/s1600/IMG_2849.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimIwXkeqGSDWU3y27n3KcDuOPKWTiNCAmgTSW7sz0Q1OROY78hKxd97u3osgpEQ6b43K6mkZBpb31uZljFhUb3_uuR7izz-YbBfReSPdSBalp75p43i_7oz_uLmStH6qZLyto7zFUgRcY/s400/IMG_2849.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">En nog een keer...</span></em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Zoals jullie weten heb ik kort geleden een heel artikel over gietijzer gepubliceerd. Een aantal molenaars had me aangeraden om het 'ns naar de redactie van de <a href="http://www.vrijwilligemolenaars.nl/gilde/gildebrief/">Gildebrief</a> (periodiek van het Molenaarsgilde) te sturen.</div><div style="text-align: justify;">Zo gezegd, zo gedaan.</div><div style="text-align: justify;">Kort daarna vond ik in m'n mailbox een mailtje van Gerrit Pouw, toch wel een icoon in de molenwereld. Ik kende Gerrit Pouw van reputatie en had z'n boek over wieksystemen gelezen maar ik kende hem niet persoonlijk.</div><div style="text-align: justify;">Hij vroeg me of ik er bezwaar tegen had om het artikel over gietijzer op te laten nemen in het archief van het SMD (<a href="http://www.molens.nl/content/molendocumentatie/molendocumentatie_content_frameset.html">Stichting Molen Documentatie</a>). In het archief is genoeg te vinden over gietijzeren onderdelen maar nog niets over het materiaal zelf.</div><div style="text-align: justify;">Uiteraard had ik er geen bezwaar tegen dat het artikel opgenomen wordt in het archief, ik voelde me zelfs wat vereerd.</div><div style="text-align: justify;">Ik had het oorspronkelijke artikel een persoonlijke noot gegeven. Op aanraden van Gerrit Pouw heb ik e.e.a. herschreven zodat het een duidelijk zakelijk en technisch artikel werd. </div><div style="text-align: justify;">Dus molenaars, binnenkort op te vragen bij het SMD!</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2Pw9Ne2ixIyNNtoysS3S00Ga4E7SWiTIr_QXk5BxmN5bndZrhAa1S4ryliBJk4QktOLVq_Wqgt81C14SChHyMVWJWKTmkydvPevk30q0ypkgtVKcNV6eFQhFIy7BAkPZIPqzPJV91B8Y/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: justify;">Het nieuwe jaar is net begonnen en uiteraard horen daar de gebruikelijke nieuwjaarsborrels bij. Zo werd ik uitgenodigd voor een borrel op molen de Valk in Montfoort.</div><div style="text-align: justify;">Ik draai daar sinds een maand of twee niet meer mee en het lukt me ook niet elke week om er te gaan klussen aan de buil. Het was dus even geleden dat ik de molenaars en de vrijwilligers gesproken had.</div><div style="text-align: justify;">Onder het genot van de gebruikelijke hapjes en drankjes werd er weer lustig op los he-OH-d (vooral door de molenaars, natuurlijk), het was weer ouderwets gezellig.</div><div style="text-align: justify;">Ook de voorzitter van stichting de Valk deed een praatje en het bleek dat de Valk een goed jaar had gedraaid. Veel bezoekers, behoorlijke omzet, de molen was vaak verhuurd voor gelegenheden dus de stichting is finacieel gezond en dat is altijd goed om te horen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUqh6FYpjRhSy-zV772Ag9hiEywt2xLCz8M-zinpaXbk50fWXvx_5U7gZeoHqpZioitzz1vmwH3Gsw_UJBrfpX6f9ikTUv0W4j4XpE80bzzs0Of8_1n2LNXvz1Z4HO9POAHCx4D8cBQl0/s1600/opsomming.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjUqh6FYpjRhSy-zV772Ag9hiEywt2xLCz8M-zinpaXbk50fWXvx_5U7gZeoHqpZioitzz1vmwH3Gsw_UJBrfpX6f9ikTUv0W4j4XpE80bzzs0Of8_1n2LNXvz1Z4HO9POAHCx4D8cBQl0/s1600/opsomming.jpg" /></a></div><div style="text-align: justify;">En toen werd het zaterdag 8 januari. Er werd flink wat wind voorspeld dus ik verheugde me al op een mooie draaidag op de Ster. Tot die dag had ik anderhalve dag meegedraaid. De eerste dag moest ik wat eerder weg, precies op het moment dat men begon te zagen. En tijdens m'n 2e "draai"dag was er totaal geen wind.</div><div style="text-align: justify;">Zoals sommigen van jullie weten en zoals in m'n profiel is te lezen ben ik ook DJ en draai ik m'n plaatjes op feesten en partijen. Zo ben ik de vaste DJ van een maandelijks terugkerend evenement in een cultureel centrum in de Meern. Elke eerste vrijdag van de maand wordt daar een gezellige muziekavond georganiseerd voor "oudere jongeren". Ik draai dan een mengeling lekkere oude dansbare rock en soulmuziek. De gemiddelde leeftijd van het publiek ligt ergens tussen de 40 en de 50 (we noemen ze altijf liefkozend "rimpelrockers"). En wie denkt dat dat gezapige krasse knarren zijn die op hun luie bank naar omroep Max zitten te kijken die heeft het mis. Die gasten kunnen feesten op een manier waar de huidige tiener nog jaloers op kan zijn.</div><div style="text-align: justify;">Zoals ik al zei wordt die avond elke eerste vrijdag van de maand gehouden, zo ook 7 januari. Als organisatie van die avond verwachtten we niet al teveel mensen. De afgelopen jaren vertoonde het bezoekersaantal een dalende tendens en we hadden ook net de feestdagen achter de rug. We hadden het idee dat "ons" publiek een beetje feestmoe zou zijn.</div><div style="text-align: justify;">Zo tussen 10 en half 11 druppelen meestal de eerste bezoekers binnen maar niet op deze avond. Met de barmedewerkers hingen we een beetje verveeld aan de bar. Maar om kwart voor 11 begon er een constante stroom bezoekers binnen te komen en binnen een half uur stont de tent vol! Al met al was het een geweldige avond.</div><div style="text-align: justify;">Om 3:15 stopte de muziek en langzaam dropen de bezoekers af. Dan maken we met z'n allen de tent schoon en nemen nog en afzakkertje. Even na 4-en gingen we dan ook naar huis met een voldaan gevoel en een mooie herinnering aan die avond.</div><div style="text-align: justify;">Thuis aangekomen ga ik nooit meteen naar bed, ik kan dan toch niet slapen. Ik ga even rustig zitten, een boek lezen of nog even TV kijken.</div><div style="text-align: justify;">Wat ik eigenlijk wil zeggen (en waar ik wel erg lang voor nodig heb) is dat ik zo tegen 5-en op m'n bed lag.</div><div style="text-align: justify;">En ik heb een probleem..... Ik kan niet uitslapen....</div><div style="text-align: justify;">Dus om 7:30 stond ik weer naast m'n bed. En dat was maar goed ook want ik was jarig en m'n vrouw had me getrakteerd op een heus Engels ontbijt, daar ben ik helemaal gek op. Scrambled eggs, een paar plakken gebakken bloedworst, gebakken tomaten, lekkere worstjes, witte bonen in tomatensaus, de hele rimram. Een echt molenaarsontbijt...</div><div style="text-align: justify;">Na het ontbijt (uiteraard vergezeld van de nodige cadeautjes) was het dan tijd om eens even naar het weer te kijken. Van m'n vrouw had ik trouwens ook een <a href="http://www.bol.com/nl/p/nederlandse-boeken/logboek-weer/1001004004703739/index.html?Referrer=ADVNLGOO0020088333bnm#product_images">"Logboek Weer"</a> gekregen. Een handig boekje met daarin een beknopte weercursus en een groot antal bladen waar je zelf je waarnemingen kunt invullen.</div><div style="text-align: justify;">Zoals ik al zei werd er veel wind voorspeld en daar ben ik als MIO altijd blij mee.</div><div style="text-align: justify;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrz7nP4HglJoHXLXxW-KyWq0uOU79igIxSueknSItux8zXDtYhoZIQZdom8Xsh9DycF44CUt9g7j0ELXD4bjewpk2h7SfvkDh-qbmQnvFLkEVMeCb6uqa8u2o4TEffHhT68Ad6HtnZq3Y/s1600/20110108_0600.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="256" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhrz7nP4HglJoHXLXxW-KyWq0uOU79igIxSueknSItux8zXDtYhoZIQZdom8Xsh9DycF44CUt9g7j0ELXD4bjewpk2h7SfvkDh-qbmQnvFLkEVMeCb6uqa8u2o4TEffHhT68Ad6HtnZq3Y/s400/20110108_0600.gif" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">KNMI weerkaart van de situatie op 8 januari om 6:00...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Aan deze kaart is te zien dat de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Isobaar">isobaren</a> (dunne, lichtblauwe lijnen) boven Nederland redelijk dicht bij elkaar liggen en dat geeft aan dat er een behoorlijke<a href="http://www.weerwoord.be/includes/forum_read.php?id=105172&tid=105172&exp=1"> luchtdrukgradiënt</a> is. Dat wil zeggen dat er over een korte afstand een behoorlijk groot drukverschil is en dat geeft veel wind (joepie!). Verder zien we dat er wat fronten richting Nederland trekken en dat geeft altijd wel een bepaalde vorm van neerslag. De verwachtingen hadden het ook over buien en daar zou ook onweer bij kunnen zitten. Oppassen dus, want buien gaan vaak gepaard met sterke windvlagen. Tenslotte zien we dat de isobaren boven Nederland van zuid-west naar noord-oost lopen en dat betekent dat de wind vanuit het zuidwesten komt. Boven Engeland zien we een tweetal <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Lagedrukgebied">lagedrukgebieden</a> en rondom een lagedrukgebied waait de wind altijd tegen de klok in.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik noteer in m'n maalboekje:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windrichting: Zuid</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Windkracht: 4 (21 km/u)</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Temperatuur: 10°C</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Luchtdruk: 997 HPa</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Vochtigheid: 86%</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cumulus_fractus">Cumulus Fractus</a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Hoogte bewolking: Laag</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Trekrichting bewolking: noord-oost</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Neerslag: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Weerkaart: </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Buienradar: buien trekken van ZW naar NO over NL.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Overige waarnemingen: Geen</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het was behoorlijk aan het dooien en de sneeuw was grotendeels weg. Ik ben een redelijk fanatieke motorrijder en ik rij zomer en winter zolang het niet glad is. De laatste weken was het vanwege de sneeuw behoorlijk glad en ben ik steeds met de auto naar m'n werk gegaan. Omdat de sneeuw nu grotendeels weg was besloot ik met de motor naar Utrecht te rijden. Het is een kippe-stukkie van maar 6 kilometer maar ik had flink wat ontwenningsverschijnselen omdat ik bijna anderhalve maand geen motor had aangeraakt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Om 11 uur stond ik bij de Ster te wachten. Ik voelde me redelijk brak na m'n korte nachtrust maar ik had wel zin in de dag van vandaag. Groot voordeel is wel dat ik geen alcohol lust en dus ook geen druppel drink.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Al snel kwam ook Rob aanfietsen met een karretje achter z'n fiets. Hij was bij een faillissementsuitverkoop geweest en had heel goedkoop wat gereedschappen op de kop kunnen tukken. Lijmtangen, een plaatschaar, wat luchtslangen enz.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Al snel kwamen ook de molenaars Piet en Henk aan zodat we aan de koffie konden beginnen. Uiteraard wensten we elkaar een goed 2011 toe, het was natuurlijk de eerste draaidag van 2011.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Omdat ik jarig was had ik een lekker stuk cake meegenomen voor bij de koffie.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ook het Houtens Biercollectief was weer aanwezig. Ze zouden die dag een biertje gaan brouwen wat rijp zou moeten zijn voor de <a href="http://nationalemolenengemalendag.nl/">Nationale Molen en Gemalendag</a>.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Na het gebruikelijke ge-OH in de "kroeg" klommen Henk en ik de molen in om e.e.a aan de gang te zetten. Het was buiten een graad of 10 dus de reuzel was weer redelijk "smeerbaar" zodat hals en pen weer op de gebruikelijke manier gesmeerd konden worden. We trokken de lekenpen er uit en gingen weer naar beneden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De molen stond nog uit z'n werk, we zouden eerst even wat warm gaan draaien. We bevrijdden het gevlucht van de ketting en de bliksemkabel.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het bleek dat we de molen iets om moesten zetten om 'm goed op de wind te krijgen. Door de bebouwing om de Ster heen leek de wind uit meerdere hoeken te komen. We kozen een "gemiddelde" richting uit en kruiden de kap die kant op. Bij het gevlucht keken we eerst weer of het zeil goed vast zat. Nadat de pal er uit was getrokken en de kneppel was gelost liet ik het volgende eind voorkomen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het gevlucht pakte erg snel op en voordat ik het in de gaten had stond het volgende eind al beneden. dat belooft wat!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik had alle enden voor laten komen en gecontroleerd of de zeilen goed vast zaten. Hier en daar moest er toch nog wat aangesjord worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Na de laatste controle lichtte ik de vang en wachtte op de dingen die komen gingen. De wind ging behoorlijk te keer en dat bleek ook aan de molen want die dreigde er vandoor te gaan. Binnen een paar tellen zaten we aan de 60 enden en misschien wel meer. Dat ging toch wel hel erg hard! Je hoorde de wind door de fokken gieren.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">"Zet 'm maar stil", zei Henk. Ik heb altijd geleerd om de vang er voorzichtig op te leggen maar Henk riep "gooi 'm er op, gooi 'm erop!". Het bleek dat je bij hoge snelheid niet te voorzichtig moet vangen. Als dat te voorzichtig gebeurt dan duurt het te lang en kan de vang te warm worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFj5YCTT0BMUf8rCX0CnSyfWtmPhJPifuhgD1v5aCc86UvG_51_F2B8NKR48HINgxUOV9P5lhj0uqVKfG3LuPN4xqe9hAK154Yy5ZhfU9St1XSUT9LwGhP_DyZY1iZWryHG64PaZ8FDHI/s1600/IMG_2672.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiFj5YCTT0BMUf8rCX0CnSyfWtmPhJPifuhgD1v5aCc86UvG_51_F2B8NKR48HINgxUOV9P5lhj0uqVKfG3LuPN4xqe9hAK154Yy5ZhfU9St1XSUT9LwGhP_DyZY1iZWryHG64PaZ8FDHI/s400/IMG_2672.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Bovenwiel van de Ster mat daar omheen de vang...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik heb nu geleerd om "pompend"te vangen om de temperatuur niet te hoog op te laten lopen. Het werkt als volgt:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als de molen te snel draait dan gooi je de vang er vol op. Je laat het gevlucht dan 3 a 4 enden doordraaien (molen moet dan uiteraard wel vertragen) en dan licht je de vang weer. Als het lijkt alsof het wiekenkruis de wind weer oppakt dan gooi je de vang er weer vol op. Dit blijf je doen totdat de molen bijna stil staat. Dreigt de molen stil te gaan staan dan moet je de vang weer wat lichten zodat de molen rustig tot stilstand komt. Dit is te vergelijken met het remmen in de auto. Als de auto bijna stil staat dan haal je ook langzaam je voet van het rempedaal en de auto komt gecontroleerd tot stilstand. Blijf je het rempedaal indrukken tijdens het vertragen dan komt de auto met een schok tot stilstand.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Laat je de vang er op liggen totdat de molen geheel stilstaat dan krijgt de askop een opdonder en kan het hele spul afbreken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik heb een filmpje gevonden van Tadema's molen in Bolsward waar dit goed te zien is. Deze molen wordt niet "pompend" maar in één keer stilgezet. Je moet even goed kijken maar je ziet dan dat de molenaar de vang nog even licht als de molen bijna stil staat:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/2wiLc7ysXyI?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/2wiLc7ysXyI?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">We besloten de molen stil te zetten en de boel in het werk te zetten want het ging toch wel erg hard. En zo gezegd, zo gedaan.<br />
Van Henk leerde ik nog een aantal manieren om de molen niet te snel te laten draaien bij veel wind:<br />
1. De molen in z'n werk zetten zodat de belasting groter wordt.<br />
2. Bij een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlucht#Oudhollandse_tuigage">Oud-Hollands getuigde</a> molen is het zeil om de voorzoom heen geslagen en zit het aan de achterzijde van de wiek geklampt en vastgemaakt. Bij een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlucht#Fokwieken">fokwiek</a> (de Ster) zit het zeil geheel aan de voorkant van de wiek geklampt. Zou het zeil om de fok heen geslagen worden en je wilt zonder zeilen draaien dan verstoort het zeil de stroomlijn van de fok en wordt het rendement van de wiek minder. Maar in dit soort situaties kun je er aan denken om dat toch te doen, juist om die stroomlijn te onderbreken zodat de molen langzamer gaat draaien.<br />
3. De kap uit de wind kruien zodat een gedeelte van de wind a.h.w. langs de molen blaast.<br />
Weer een leermomentje.<br />
<br />
De molen stond in z'n werk en draaide nog steeds snel maar wel veilig.<br />
Beneden had Piet een stam dennehout uit het water getrokken "met gevaar voor eigen leven" zoals hij dat noemt. Die stammen liggen in de Leidsche Rijn, onder aan de sleephelling uit te wateren, zie bovenaan dit bericht.<br />
Rob was de stam al aan het schillen. Met een breed mes aan een steel wordt de stam ontdaan van de schors. Leuk klusje want de stam ligt nog op de houten sleephelling die nat en daardoor spekglad is.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQMth84TMSWmbpLMkHS-5aJKcPTtqrweTKuAa6-Gtz2vmEsjzULbj9ixU0Nx6ZEIr4UluUtyoXMwF_5zrXlhJcVAvt2alLOqfh8VMf18mgb-ThpY2njETdPxTbT7K-h5czjCY2z_o62SY/s1600/IMG_2853.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQMth84TMSWmbpLMkHS-5aJKcPTtqrweTKuAa6-Gtz2vmEsjzULbj9ixU0Nx6ZEIr4UluUtyoXMwF_5zrXlhJcVAvt2alLOqfh8VMf18mgb-ThpY2njETdPxTbT7K-h5czjCY2z_o62SY/s400/IMG_2853.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Rob is de stam aan het "schillen". Op de achtergrond liggen nog meer stammen in de Leidsche Rijn "uit te wateren"...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Uit de stam groeide een vreemde tentakel waarvan we allemaal dachten dat het iets buitenaards was. Uiteindelijk bleek het te gaan om een stuk wortel van een rietplant.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRyzieyvT8ve1SXG7pSuGzk5yWrEajL5GsLFMN809uP7hNlPTX-Z3YUDmSNwrusxDwCU_QR2IK24lGvY69Kc3vTzwynlGOoxckaINKHjwYOTojjxbsFcWY6anfHUWEOYyVXoC6bd2BTUY/s1600/IMG_2855.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRyzieyvT8ve1SXG7pSuGzk5yWrEajL5GsLFMN809uP7hNlPTX-Z3YUDmSNwrusxDwCU_QR2IK24lGvY69Kc3vTzwynlGOoxckaINKHjwYOTojjxbsFcWY6anfHUWEOYyVXoC6bd2BTUY/s400/IMG_2855.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Zijn we niet meer alleen in het heelal????</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik mocht het schillen even overnemen van Rob. De schors is er makkelijk vanaf te schillen maar zoals ik al zei is de helling spekglad en moet je oppassen dat je dat je niet zelf de Rijn in glijdt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nadat de stam geheel ontdaan was van de bast werd deze met vereende krachten naar binnen gesjord. Met een kraan werd de stam opgehesen en op de slee gelegd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De slee is een langwerpige houten constructie die grofweg bestaat uit twee lange houten balken, de "leiers". Aan de kopse kanten van de slee worden deze lange balken verbonden met een dwarsbalk, de "sleehoofden". Op de vloer zit een langsgeleiding waartussen de slee kan glijden over neuten. Op de leiers kunnen korte dikke dwarsbalken, de "schotels", gelegd worden. Op deze schotels wordt dan de te zagen stam gelegd en verankerd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een zaagmolen heeft een "krabbelwerk". Dit krabbelwerk bestaat uit een ijzeren arm met daaraan en haak, de "krabbelaar". Deze haak rust op een palwiel, het "krabbelrad". De krabbelaar zit via een houten arm, de krabbel-arm", bevestigd aan het zaagraam. Steeds als het zaagraam een opgaande beweging maakt dan trekt de krabbelaar het krabbelrad een tandje verder.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizP24LG4bnOtwgu_Vsnmm9yNBvW-mfkBFA7ui2VaxEwKD5JFMqnP0NuPosqJpA2cBnIE7nebeUOibcI0oigtg6LNrW9ALTJvAIdSe0qgafwiSGFXD28MYMSiEUz0Qz_AKxt0t9Hb_A5U0/s1600/krabbelrad2b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEizP24LG4bnOtwgu_Vsnmm9yNBvW-mfkBFA7ui2VaxEwKD5JFMqnP0NuPosqJpA2cBnIE7nebeUOibcI0oigtg6LNrW9ALTJvAIdSe0qgafwiSGFXD28MYMSiEUz0Qz_AKxt0t9Hb_A5U0/s400/krabbelrad2b.jpg" width="360" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Krabbelwerk... (Bron: <a href="http://www.houtzaagmolen.nl/">http://www.houtzaagmolen.nl/</a>)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het krabbelrad zit aan een lange krabbel-as die onder de slee doorloopt. Aan de krabbel-as zit een rondseltje wat grijpt in een tandheugel die onderaan de slee is gemonteerd. Dus steeds als het zaagraam een opgaande slag maakt wordt de slee een klein stukje in de richting van de zaagbladen getrokken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik hoop dat het wat duidelijk is hoe het werkt. Zo niet of wil je er meer over lezen? Klik dan <a href="http://www.houtzaagmolen.nl/techniek.php">hier</a> voor een site waar het wat duidelijker wordt uitgelegd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op de leiers werden de nodige schotels met opvulplankjes gelegd. Daarna werd de stam er op gelegd en uitgelijnd. Van Rob begreep ik dat er tussen de zaagmolenaars onderling nog wel eens discussie is over waar er moet worden begonnen met zagen, aan het worteleind of aan het topeind. Aan het worteleind is de stam dikker en heeft het hout een dichtere structuur, het is daardoor harder dan aan het topeind. Rob geeft er de voorkeur aan om te beginnen bij het worteleind. Dat is het hardere hout waar de zagen meer moeite mee hebben. Als je begint bij het worteleind dan bestaat de stam nog uit één geheel als de zagen door het hardere hout heen moeten, dat is stabieler.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De stam werd op de schotels gelegd met z'n worteleind richting het zaagraam. De stam moet aan de voorzijde van de eerste schotel ± 50 cm uitsteken, dat is nodig om de stam over te pakken als de stam na het inzagen door het zaagraam heen steekt. Het is de bedoeling dat de stam zo kort mogelijk voor en achter het zaagraam ondersteund wordt. Gebeurt dit niet dan kan de boel behoorlijk gaan trillen waardoor de wurgtouwen (zie verder) los kunnen schieten. Om het dan maar niet te hebben over de herrie die het maakt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Met een rolmaat werd gekeken of de stam voldoende oversteek had.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Daarna moet de stam in de breedte uitgelijnd worden want je wilt natuurlijk dat de zaagbladen mooi recht door het hart van de stam gaan. Daarvoor is er een "krijtstok".</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In het zaagraam kun je meerdere zaagbladen opspannen waarbij je de tussenruimte kunt variëren. De ene keer wil je planken zagen, de andere keer wil je een mooie dikke balk hebben. Als de zagen op de juiste plaats zijn opgespannen in het zaagraam dan wordt er een zwart geschilderde lat (krijtstok) tegen het pollenstuk (zie foto) aan gezet en langs de zaagbladen gehouden. Op de zwarte lat wordt dan met een krijtje een streep gezet op de plaats van de zaagbladen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRoVGcijdFx4RFajip5R47vQIcJIWo4U1pO0v98W6Q452Ej92ejJh6s4DdYjYh7WPJ00_3_UaJne_ObI2Rm7MQ3JiyNwnnbRkAiQ8vXCFgpF7TM2-FUq0rv4xhRWt27nnn71MrlhfiQJ0/s1600/IMG_2857.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRoVGcijdFx4RFajip5R47vQIcJIWo4U1pO0v98W6Q452Ej92ejJh6s4DdYjYh7WPJ00_3_UaJne_ObI2Rm7MQ3JiyNwnnbRkAiQ8vXCFgpF7TM2-FUq0rv4xhRWt27nnn71MrlhfiQJ0/s400/IMG_2857.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De krijtstok over de stam. Bovenin zie je nog net de zaagbladen...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zien we de krijtstok in actie. De dikke houten plaat aan de linkerkant is het pollenstuk. Bovenin de foto kun je nog net de zaagbladen zien. Op de krijtstok zijn zoals gezegd eerst met een krijtje de plaats van de zaagbladen aangegeven. Daarna wordt de stok op meerdere plaatsen dwars op de stam, tegen het pollenstuk aan gezet. De stam moet zodanig gepositioneerd worden dat deze midden onder de krijtstrepen ligt. Op die manier gaan de zaagbladen precies door het midden van de stam.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als de stam dan goed ligt dan wordt deze gefixeerd met kramijzers. Deze kramijzers zijn te vergelijken met nietjes maar dan een flink stuk groter en met scherpe punten aan de uiteinden. De ene punt wordt in de stam geslagen, de andere punt komt wordt in de kramplaat geslagen. De kramplaat is een stuk hout wat vast ligt boven op het pollenstuk. Het is een vervangbaar onderdeel als het helemaal vol met gaten is geslagen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK2LcO7LTk96hKup1EVNeW_tl-hKSJ34Dhg8-6SmV_FvYTj5BtPu1faq0Vg4__ytVmdEpgYMZwi7erxPNStiguwTtSSn3EzIcgJQ6pGoEqPOSkJ_NH0bJ1HWLMYkTgLn5h_eogRwXnk5s/s1600/IMG_2862.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK2LcO7LTk96hKup1EVNeW_tl-hKSJ34Dhg8-6SmV_FvYTj5BtPu1faq0Vg4__ytVmdEpgYMZwi7erxPNStiguwTtSSn3EzIcgJQ6pGoEqPOSkJ_NH0bJ1HWLMYkTgLn5h_eogRwXnk5s/s400/IMG_2862.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Rob slaat het kramijzer in de stam en in de kramplaat...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hierboven zien we Rob staan tussen de twee leiers van de zaagslede. De opstaande platen met de ronde gaten worden "pollen" genoemd en worden gebruikt om de stam op te spannen. De pollen staan op het pollenstuk, één van de lange balken van de zaagslede. Tussen twee pollen zien we een korte balk op het pollenstuk liggen, dat is de kramplaat. Rob heeft z'n rechterhand op het kramijzer welke hij aan één kant in de kramplaat heeft geslagen en de andere kant zit in de stam.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Afhankelijk van de lengte van de stam worden er 2 - 4 kramijzers in de stam geslagen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De stam ligt nu "los-vast" op de zaagslede en nu kan het daadwerkelijke opspannen beginnen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXWI8O_uPsJEjh0cbVqlpW7WXZiKa4seZA6FjPG-L8qi3ub7eOJHw2dmbOY-vt4Q-v6LvceZXB3UyfaEZcHioo5vlajMd2YAH7kKdtsjaLOtWRTnl0FtEwuTWQrH5pBTHPot-2r3Wx3-0/s1600/IMG_2863.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiXWI8O_uPsJEjh0cbVqlpW7WXZiKa4seZA6FjPG-L8qi3ub7eOJHw2dmbOY-vt4Q-v6LvceZXB3UyfaEZcHioo5vlajMd2YAH7kKdtsjaLOtWRTnl0FtEwuTWQrH5pBTHPot-2r3Wx3-0/s400/IMG_2863.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><em>De stam op de schotels, opgespannen op de zaagslede. Links onderin is de tandheugel te zien welke door het krabbelwerk wordt voortbewogen...</em></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">T.p.v. de pollen worden korte balkjes met een V-uitsparing op de stam gelegd. Daarop komt een leidzame wig en daaroverheen komt een stalen stang, het "balkijzer". Het balkijzer wordt aan één zijde in het gat van een pol gestoken. Het andere uiteinde wordt met een "wurgtouw" vastgezet aan een leier van de zaagslede. Met een speciale knoop wordt er zeer veel spanning op het balkijzer gezet. Daarna wordt de wig aangeslagen voor extra spanning. Dit hele gebeuren noemen we een "verankering"</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als alle balkijzers goed zijn vastgezet en de wiggen goed zijn aangeslagen dan kan het zagen beginnen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Daarvoor moeten de zagen eerst op spanning worden gebracht. Boven op het zaagraam zit voor elke zaag een snelspan-inrichting. Met een speciale hefboom kan de zaag dan op spanning worden gebracht. Dit is erg belangrijk want als een zaagblad niet wordt opgespannen dan kan deze z'n eigen weg gaan zoeken en helemaal scheef door de stam gaan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Zoals we eerder hebben kunnen lezen was de molen al in z'n werk gezet en de zaagbladen waren al op spanning gebracht.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het zaagraam ging dus al op en neer maar de zaagslede bleef nog mooi op z'n plaats staan. Dat kan omdat het krabbelwerk in- en uitgeschakeld kan worden. Bij het zaagraam zit een speciaal touwtje waarmee je de krabbelaar van het krabbelrad kun tillen. De haak van de krabbelaar grijpt dan niet meer in de tanden van het krabbelrad en dardoor wordt de zaagslede niet voortbewogen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Rob liet de krabbelaar zakken en langzaam bewoog de slede met de stam richting de op en neer bewegende zaagbladen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Al snel grepen alle zaagbladen vol in de stam. De punten van de zaagbladen staan naar beneden gericht dus het zaagraam zaagt daadwerkelijk bij de neergaande slag. Bij de opgaande slag wordt het zaagraam door de geleiding iets teruggetrokken waardoor de zaagbladen in vrijloop weer omhoog gaan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Toen de zaagbladen een cm of 5 in de stam zatten begon deze behoorlijk te trillen en wel zodanig dat de wiggen onder de balkijzers los kwamen. Door de wiggen met een zware hamer snel nog een paar flinke tikken te geven voorkwamen we dat de hele boel lostrilde. Wat een geweld!</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Op een gegeven moment komt de eerste verankering (incl. balkijzer) in de buurt van de zaagbladen. Het wordt dan tijd om de stam "over te pakken". Je wilt natuurlijk niet dat je schotel wordt doorgezaagd. En moet ik nog uitleggen wat er gebeurd als het balkijzer tegen de zaagbladen aan komt?</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Als het zaagraam in de buurt van de eerste verankering komt dan is het worteleind van de stam het zaagraam al gepasseerd. Achter het zaagraam wordt dan een andere schotel onder de stam gelegd en deze wordt dan weer vast gezet zoals eerder is beschreven. Daarna wordt de eerste verankering losgehaald en de schotel, het balkijzer, de houten plaatjes en de wiggen verwijderd. Op die manier kunnen de zaagbladen zonder hindernissen door zagen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Dit "overpakken" moet dus iedere keer gebeuren als er een verankering in de buurt van het zaagraam komt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Is het zaagraam bijna aan het eind van de stam (topeind) gekomen dan wordt er een touw geslagen om het midden van de stam. Dit voorkomt dat de net gezaagde planken uit elkaar vallen als de stam volledig doorgezaagd is.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tijdens het zagen staken we regelmatig onze neuzen eens door de stellingdeuren want hier en daar zagen we toch wel donkere luchten voorbij glijden. De kans op een bui was aanwezig en daarmee ook de kans op windvlagen en plotselinge veranderingen in de windrichting.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Zo rond een uur of 4 was de stam bijna in z'n geheel doorgezaagd. Bij het doorkomen van de zagen legt Henk me nog even uit dat de zaagbladen niet geheel in één lijn staan. De buitenste zaagbladen staan iets verder naar voren dan de binnenste zaagbladen. De bedoeling hiervan is dat de buitenste zagen als eerste door het hout heen komen, de buitenste planken vallen dan weg van de zaagbladen en kunnen op die manier niet gaan klemmen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De krabbelaar werd met het speciale touwtje opgetrokken en de zaagslede kwam tot stilstand. Met vereende krachten werden de "kersverse" planken opgestapeld met daartussen wat drooghoutjes. Met een electrische winderij werd de zaagslede weer naar z'n beginpositie gesleept.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Rob en ik zetten de molen stil en brachten alle beveiligingen aan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In de "kroeg" wachtten de nodige vloeibare versnaperingen. Nog even gezellig nakleppen met de molenaars en daarna maakte ik aanstalten om eens terug te fietsen naar huis, ik was tenslotte nog steeds jarig.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het was inmiddels donker maar met een voldaan gevoel fietste ik terug naar de meern. Weer een leuke en leerzame dag.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik heb een kort filmpje gemaakt van het zagen bij de Ster. Ik hoop dat op deze manier wat duidelijker wordt hoe een zaagmolen werkt:</div><br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/Q8QKYZfJdP8?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/Q8QKYZfJdP8?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<br />
Volgende keer meer!<br />
Bedankt voor het lezen!<br />
Groet,<br />
<br />
Marcel<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"> </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><br />
<br />
<em><br />
</em>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-83370238876757041722011-01-02T01:53:00.000-08:002011-01-09T00:33:51.875-08:00Bezoek aan een Molenbouwer<div style="text-align: justify;">Het is nog even kerstvakantie dus v.w.b. de molens gebeurt er weinig. Echter, ik heb jullie beloofd om nog een bericht te schrijven over mijn bezoek aan molenmakerij de Gelder.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Mijn weblog wordt inmiddels door meerdere molenaars gelezen en daar krijg ik leuke reacties op. Nog bedankt daarvoor. Uiteraard krijg ik ook kritische reacties en die zijn uiteraard welkom omdat ik daar natuurlijk ook van leer.</div><div style="text-align: justify;">Zo kreeg ik van een zaagmolenaar een reactie op mijn verhaal over de fokwieken en de remkleppen daarin. Ik heb geschreven dat een molen met wiekverbeteringen (bijv. een fokwiek) hollerig wordt, snel reageert op windvlagen en daardoor onregelmatig kan gaan lopen. Bij een korenmolen kan dat problemen geven maar voor een zaagmolen maakt die onregelmatige gang uiteraard niet zoveel uit.</div><div style="text-align: justify;">Remkleppen, bedient door <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_het_Hert_Putten_Fauelfokwiek.jpg">regulateurgewichten</a>, kunnen die onregelmatige gang a.g.v. windvlagen enigszins tegen gaan. Bij een te hoog toerental gaan ze open, de stroomlijn wordt onderbroken en ze remmen de molen af. Echter, deze remkleppen geven ook een bepaalde schijnveiligheid want ga je de molen vangen dan daalt het toerental, de centrifugaalkracht op de regulateurgewichten wordt minder en de kleppen sluiten weer. De stroomlijn wordt hersteld en op dat moment pakken de wieken de volle wind weer op waardoor het gevlucht weer sneller wil gaan draaien.</div><div style="text-align: justify;">Mijn reactie was dat ik gelezen heb dat het onverstandig is om continu te draaien met geopende kleppen, ze mogen zich alleen openen bij windvlagen. Met geopende kleppen tijdens een windvlaag is het verstandiger om te wachten op een zaam (moment dat de wind rustiger wordt), de kleppen sluiten dan en de molen is veilig te vangen.</div><div style="text-align: justify;">Verder las ik dat er bij sommige molens <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Schokbreker">vloeistofdempers</a> op de remkleppen zijn gemonteerd. Deze dempers "dempen" de beweging van de remklep. M.a.w. als de remkleppen open staan en je wilt toch de molen vangen dan vertragen de vloeistofdempers de beweging van de remkleppen. Bij het verminderen van het toerental van het gevlucht (door het vangen) dan gaan de kleppen niet meteen dicht. Daardoor is de molen met geopende kleppen toch veilig te vangen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Ook heb ik eens geschreven dat overbrengingen van gietijzer op gietijzer in (water)molens niet toegepast worden. Dit is blijkbaar wel het geval en schijnt enorme herrie te maken.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Kijk, dat soort reacties vind ik leuk en leerzaam. Dus, beste molenaars (maar ook andere lezers), blijf dit soort reacties sturen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Goed. Zoals ik in een eerder bericht vertelde ben ik bij een molenbouwer op bezoek geweest. Het is een klant van ons die een order heeft lopen en eens belde over de levertijd. Ik nam m'n kans meteen waar en vroeg of ik eens langs mocht komen om te zien hoe een molen gebouwd wordt. Was geen probleem dus we maakten een asfpraak.</div><div style="text-align: justify;">Op donderdagochtend reed ik dan naar Sliedrecht waar molenmakersbedrijf "<a href="http://www.degelderbv.nl/">de Gelder</a>" is gevestigd.</div><div style="text-align: justify;">Ik was redelijk vroeg en besloot vanaf de A27 de afslag Noordeloos te nemen om dan binnendoor over de N214 naar Sliedrecht te rijden. Er lag nog behoorlijk wat sneeuw en er lag weer een dikke stratusdeken over Nederland. Het was net of ik door een zwart/witfoto van een landschap reed.</div><div style="text-align: justify;">In Sliedrecht aangekomen was het even zoeken want het bedrijf ligt iets van de weg af achter wat andere bedrijven.</div><div style="text-align: justify;">Ik zag geen kantoren en liep meteen de werkplaats in: geen mens te zien. Ook binnen het bedrijf zag ik geen kantoren of kantines. Dan maar eens even om het gebouw heen lopen.</div><div style="text-align: justify;">Achter de werkplaats stonden een aantal keten waarin het kantoor en de kantine zaten.</div><div style="text-align: justify;">Ik stapte de kantine binnen waar alle werknemers bezig waren met de ochtendpauze. Er hing een gezellige sfeer en er werd lekker ge-OH-d.</div><div style="text-align: justify;">Ik stelde me voor en er werd me meteen een stoel aangeboden en ik kreeg een beker warme chocolade in m'n handen gedrukt. Ik heb het al eens eerder gezegd: molenaars zijn aardige mensen.</div><div style="text-align: justify;">Een aantal werknemers waren in het gieterijvak geinteresseerd en ik was uiteraard geinteresseerd in hun vak, dus er ontstond een leuk gesprek.</div><div style="text-align: justify;">Ik vroeg of er nog meer molenaars in de zaal waren. Daarop kreeg ik een aantal blikken toegeworpen waaruit ik begreep dat ik een ontzettend stomme vraag stelde. Bijna elke werknemer is (leerling) molenaar. Alex (eigenaar) is zelfs instructeur.</div><div style="text-align: justify;">Na de pauze trokken de werknemers weer naar de werkplaats en ik bleef achter met Alex, de eigenaar van het bedrijf.</div><div style="text-align: justify;">Hij vertelde dat ze ontzettend druk zijn en zelfs mensen te kort komen. Er is de laatste paar jaren vanuit het rijk veel geld vrijgekomen om achterstallig onderhoud aan molens te laten doen. De provincie Zuid-Holland heeft daar nog een schep geld bovenop gedaan dus in het gebied waar de Gelder zit moesten ineens veel molens worden opgeknapt. Kortom, het is druk. Het liefst zou Alex meer mensen aannemen maar die drukte is van tijdelijke aard want die regeling eindigt in 2012 en dan is het maar afwachten wat het werk doet. Molenbouwers zijn natuurlijk afhankelijk van rijk, provincies en plaatselijke overheden. En er moet de komende jaren 18 miljard bezuinigd worden...</div><div style="text-align: justify;">Het bedrijf is gevestigd in/aan de haven van Sliedrecht. Dat is een groot voordeel want vanuit de werkplaats kunnen grote onderdelen meteen op een dekschuit gezet worden die dan naar de plaats van bestemming gevaren kan worden, dat scheelt een hoop (de)montagewerk.</div><div style="text-align: justify;">Op dit moment is de Gelder bezig met het restaureren van het bovenhuis van de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1116">Broekmolen te Streefkerk</a>. Alex liet me een tekening zien van de molen waarna hij me meestuurde met Cor, de bedrijfsleider.</div><div style="text-align: justify;">Hij veroontschuldigde zich omdat er op het moment niet echt veel gebeurd in de werkplaats. Het was de laatste werkdag van het jaar en die zou afgesloten worden met een gezamenlijke lunch. De meeste werknemers waren bezig met opruimen.</div><div style="text-align: justify;">Cor en ik liepen we de werkplaats in en hij liet me zien waar ze mee bezig waren. Er lag een samenstel van balken op een aantal schragen waarin ik de voegburrie van een wipmolen herkende.</div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi78td7aLhPMef5wcVlv-VlpW5HkcPF2HOobvVs42JWeiuOaxXkDKmzdRZ8jdfS2Sr-iFc_nUFYDJUqFuXFQOlbW5FFY_UulDWkjAI7bFl4vuPDVuQ4UasA5-Ptn74CVRRrJQQtfdAeVtw/s1600/_MG_0902.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi78td7aLhPMef5wcVlv-VlpW5HkcPF2HOobvVs42JWeiuOaxXkDKmzdRZ8jdfS2Sr-iFc_nUFYDJUqFuXFQOlbW5FFY_UulDWkjAI7bFl4vuPDVuQ4UasA5-Ptn74CVRRrJQQtfdAeVtw/s400/_MG_0902.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><em>De werkplaats van de Gelder met op de voorgrond de nieuwe voegburrie van de Broekmolen...</em></span></div><div style="text-align: justify;">Cor liet zien hoe e.e.a. met houtverbindingen in elkaar zat. Boven één van de werktafels hing de tekening van het bovenhuis zoals die ook in de lesstof behandeld wordt. De avond daarvoor was ik nog even in de boeken gedoken zodat ik een beetje kon meepraten over de opbouw van het bovenhuis. Cor en ik namen samen de balken door en het bleek dat ik ze allemaal goed onthouden had. Ik had nog wel en vraag want in de tekening worden een paar balkjes niet vernoemd. Tussen de steenlijst en de daklijst zitten nog een aantal schuine balkjes waar in de lesstof geen naam bij staat, ze lijken op de weegbanden die onder de steenlijst zitten.</div><div style="text-align: justify;">Volgens Cor zijn dit de "soldaatjes". Kijk, weer en leermomentje.</div><div style="text-align: justify;">Hij wist te vertellen dat er in het voormalige bovenhuis van de broekmolen een constructiefout zat. De weegbanden van de zijbinten (schuine balkjes aan de zijkant van het bovenhuis die voor extra stevigheid zorgen) waren trekkend geplaatst i.p.v. stekend. dat wil zeggen dat de weegbanden op de verkeerde manier schuin geplaatst waren. "Trekkend" wil zeggen dat ze op trek belast worden en dat is niet goed. Op die manier worden de houten pennen (die de weegbanden op hun plek houden) belast en die kunnen die krachten niet hebben. De weegbanden worden normaal gesproken "stekend" geplaatst zodat de banden zelf op druk belast worden en niet de pennen.</div><div style="text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdHp6RURNTYAAD8ZhOXDIjp2dlKrLcTFhlbB3ShGbPyreOuwmFNNiNiKMc2SM1lOgZTBNowFJmS3OUDDJ_VZPCXEmjeicDnsErjX0OK2gok36x08-Gl-ycpVuI0pZhevCYu_cyQebFVx8/s1600/_MG_0905.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhdHp6RURNTYAAD8ZhOXDIjp2dlKrLcTFhlbB3ShGbPyreOuwmFNNiNiKMc2SM1lOgZTBNowFJmS3OUDDJ_VZPCXEmjeicDnsErjX0OK2gok36x08-Gl-ycpVuI0pZhevCYu_cyQebFVx8/s400/_MG_0905.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De nieuwe voegburrie van de Broekmolen met daarin de achterzomer, de middenzomers, de voorzomer en de twee voegburriebalken...</span></em></div><div style="text-align: justify;">We liepen even naar buiten waar en aantal, inmiddels gerestaureerde, onderdelen lag afgedekt met zeilen. Cor tilde een zeil op en liet de "nieuwe" <a href="http://www.simav.nl/155-De%20Blokker/nieuw/kokerstijlen_met_onder.htm">koker</a> zien. De koker is een holle pijp gemaakt van balken en planken, de kokerstijlen en de kokerplanken. Binnen deze koker draait de koningsspil. Op de koker zitten de onder- en de bovenzetel waar het bovenhuis op rust en wat fungeert als het draaipunt om de molen op de wind te zetten.</div><div style="text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSR7oJOs6SbLpNGnRzkeY8DPuEKpWW_rgO4Kf7QUJv4rQoqCgy5Pojnv_Kg4fWQ9FoKnH42OSCpFOshj5JmZKkk2ji2U7cEE08EB-Kf3oUAnRR-bQXEqTmUqIQVrecSNe3cx8QgZ_lgu4/s1600/kokermolen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhSR7oJOs6SbLpNGnRzkeY8DPuEKpWW_rgO4Kf7QUJv4rQoqCgy5Pojnv_Kg4fWQ9FoKnH42OSCpFOshj5JmZKkk2ji2U7cEE08EB-Kf3oUAnRR-bQXEqTmUqIQVrecSNe3cx8QgZ_lgu4/s400/kokermolen.jpg" width="310" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een doorsnee tekening van een wipmolen, ook wel "kokermolen" genoemd. In het midden is de koker goed te zien die begint in de ondertoren en gedeeltelijk doorloopt in het bovenhuis. (Bron: <a href="http://www.gemaalhaastrecht.nl/">http://www.gemaalhaastrecht.nl/</a>)</span></em></div><div style="text-align: justify;">We liepen verder door het bedrijf en kwamen aan bij de bovenas van de broekmolen. Cor vertelde dat waarschijnlijk het hele bovenwiel vernieuwd moet worden omdat het in erg slechte staat is. Waarschijnlijk zijn alleen de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_De_Hoop_Garderen_bovenwiel_in_kap.jpg">kruisarmen</a> nog te gebruiken.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgV97j1EoQrW1FXbUaq0TDZyLbmNR-NklkaH53Dans1Yul3yFu3gZYTgJ7CfTbXoUV4Ib35D_IRZYZ5hzJWJvVtC_tkvbTaHH_9oG7fJVGGv6QLzGwoN7GuQiYmcvhEWFNb6C6TXK1eU28/s1600/_MG_0907.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgV97j1EoQrW1FXbUaq0TDZyLbmNR-NklkaH53Dans1Yul3yFu3gZYTgJ7CfTbXoUV4Ib35D_IRZYZ5hzJWJvVtC_tkvbTaHH_9oG7fJVGGv6QLzGwoN7GuQiYmcvhEWFNb6C6TXK1eU28/s400/_MG_0907.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De kopzijde van de boven-as met rechts het bovenwiel met een stalen voering.</span></em></div><div style="text-align: justify;">Cor legt uit dat je niet zomaar alles aan een molen kunt vervangen. De meeste molens hebben een monumentenstatus en dat betekent dat je zoveel mogelijk oude onderdelen en materialen moet hergebruiken zodat de molen de monumentenstatus kan behouden.</div><div style="text-align: justify;">We lopen verder naar achteren en komen bij het "magazijn" van het bedrijf. Er liggen dikke balken in hoge rekken. Tussen de rekken staat het nieuwe stormbint.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: left;"></div><div style="text-align: left;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgnleCkqJzhFhj3skEKA-_x7pnQ_U_5EYqVnwvcVw32mOe_NNBbnGiclYvjD42sUYSVV42Sn2bv_BW6a_NTCfufI5JCpArW9zOrqH7r-bnlEGYAzyYMSUJG5rvoCUyvEx26MsXKQRty1c/s1600/_MG_0915.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhgnleCkqJzhFhj3skEKA-_x7pnQ_U_5EYqVnwvcVw32mOe_NNBbnGiclYvjD42sUYSVV42Sn2bv_BW6a_NTCfufI5JCpArW9zOrqH7r-bnlEGYAzyYMSUJG5rvoCUyvEx26MsXKQRty1c/s400/_MG_0915.jpg" width="266" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het nieuwe stormbint (voorzijde van het bovenhuis van een wipmolen...)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Voor de duidelijkheid, het bint ligt op z'n zij. De schuine balken vooraan zijn de kruisschoren die in de voorzomer komen, dan volgt de kruisbalk en helemaal achterin de tempelbalk. In de groeven die in het midden van de kruisbalk en de tempelbalk zitten, wordt later de <a href="http://www.simav.nl/187-Vlietmolen/transport/borstnaald.htm">borstnaald</a> bevestigd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Rechts achterin de erkplaats ligt een dikke balk van wel 20 meter lang. Dit zou de <a href="http://www.joostdevree.nl/bouwkunde2/jpgs/staartbalk_2_vlietmolen_www_simav_nl.jpg">staartbalk</a> moeten worden ware het niet dat de balk is afgekeurd. In het midden van de balk zit een dikke scheur en kan daardoor niet gebruikt worden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tussen wat andere houten onderdelen zie ik ineens iets bekends. Het is een model wat we in de gieterij ooit gebruikt hebben om gietijzeren <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_Oog_in_'t_Zeil_Cothen_kruirol_ijzer.jpg">kruirollen</a> van te gieten. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_De_Hoop_Appel_Engels_kruiwerk.jpg">Kruirollen</a> zijn de rollen waar bijv. de kap van een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenkruier">bovenkruier</a> over draait.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een klant betaald voor een model dus als de gieterij klaar is met produceren dan wordt het model samen met het gietwerk geleverd aan een klant.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Leuk dat ik het model vind want ik kan Cor nu uitleggen hoe dat gieten in z'n werk gaat. A.d.h. van het model leg ik hem uit hoe de vorm wordt opgebouwd en hoe het vloeibare ijzer via diverse kanaaltjes bij de vormholten terecht komt. "Nooit begrepen hoe het nou echt zat", reageert Cor.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Cor vertelt me nog wat algemene dingen over molenbouw en gaat weer aan het werk. Ik loop zelf nog even door de werkplaats om al dat zware houtwerk te bewonderen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">M'n opa was ook houtbewerker maar hij zat meer in het fijne houtsnijwerk. De goede man leeft niet meer maar ook hij zou dit prachtig gevonden hebben.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hier en daar maak ik nog een praatje met wat werknemers. Eén van de mannen staat met een lange beitel een rechthoekig gat uit te steken wat hij eerder met een gatenfrees grof heeft uitgefreest.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtHNM56vIuiTzJ7Ig5Hv6z0EU7ERJhklXg4FrCMsqBFJnKv22nssEN4TK3JOyKTsQfB4lMfkPj0Ac-9iEzNsmMjqLNB9ESKpDdLh1OlIzFvacMNiYbjAuzZUGNZV4-G5huyjc8BBcEsfU/s1600/_MG_0908.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtHNM56vIuiTzJ7Ig5Hv6z0EU7ERJhklXg4FrCMsqBFJnKv22nssEN4TK3JOyKTsQfB4lMfkPj0Ac-9iEzNsmMjqLNB9ESKpDdLh1OlIzFvacMNiYbjAuzZUGNZV4-G5huyjc8BBcEsfU/s400/_MG_0908.jpg" width="266" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het uitsteken van een pengat...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Hij vertelt dat dit de steenburriebalk is en dat de pen van het kalf (soort dwarsbalk) in dit gat moet komen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Het samenstel van deze balken noemt men een steenburrie en deze rust op de bovenzetel van de koker.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In de werkplaats loopt nog een heer rond met een camera. Aangezien ik zelf ook veel fotografeer besluit ik de man even aan te spreken. Hij heet Hans en hij fotografeert de restauraties van molens die onder de <a href="http://www.simav.nl/">SIMAV</a> vallen. Zijn foto's kun je <a href="http://picasaweb.google.com/restauratiesimavmolens">hier</a> bekijken. Hij heeft me later ook nog een link gestuurd van een fotoreportage van de nieuwbouw van de kap van de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1321">Mallemolen</a> te Gouda, klik <a href="http://picasaweb.google.com/molenmaker.degelder/DeGelderVanaf28012010#">hier</a>. Deze reportage laat goed zien hoe een kap opgebouwd wordt en hoe deze op een molenromp geplaatst wordt.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik loop nog even wat rond en besluit dan om op te stappen, het loopt tegen het middaguur aan en de mannen gaan zo beginnen met de lunch. Ik bedank iedereen voor de gastvrijheid en loop nog even naar het kantoor om afscheid te nemen van Alex. Daar ontstaat weer een leuk gesprek over het zijn van een MIO ofwel leerling molenaar. Hij benadrukt dat de theorie toch wel erg belangrijk is om goed door je examen te komen en dat ik daar dus voldoende aandacht aan moet besteden.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ook kwam het bewerken van het hout nog even ter sprake. Hij vertelde dat het tegenwoordig best listig is om een molen te bouwen. Vroeger werden gekapte bomen eerst een jaar of 5 in een speciale waterput bewaard om de levenssappen er uit te laten vloeien. Daarna werden de stammen nog eens een jaar of twee gedroogd zodat het hout nagenoeg uitgewerkt was. Pas daarna werd het verzaagd.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tegenwoordig kan dat allemaal niet meer. Niemand heeft de ruimte en/of het geld om hout jarenlang in water te bewaren en dan nog eens een aantal jaren te laten drogen. Tegenwoordig is het zo dat bomen bijna op bestelling gekapt wordt. Ze worden dan vrijwel meteen tot balken gezaagd en z.s.m. geleverd aan een klant. Nadeel daarvan is dat het hout nog helemaal moet uitwerken waarbij het behoorlijk kan vervormen. Het komt voor dat er bijv. een bovenhuis in elkaar gezet wordt om alles te passen. Daarna wordt alles weer uit elkaar gehaald voor transport. Als alles dan op locatie weer in elkaar gezet moet worden (kan weken later zijn) dan is de kans groot dat e.e.a. niet lekker meer in elkaar past. Gewoon omdat het hout nog aan het "werken" is. </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tenslotte laat hij nog even zien hoe de website van de <a href="http://www.simav.nl/">SIMAV</a> werkt, een erg interessante site met veel aanvullende info over bijv. houtsoorten, knopen en steken en molenconstructies.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik bedank ook Alex voor z'n gastvrijheid en z'n tijd en rij lekker binnendoor langs de Lek naar huis.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Weer een leuke dag, weer wat dingen geleerd en weer een leuke ervaring rijker.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: left;"><br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-34299003266456638152010-12-27T21:59:00.000-08:002010-12-29T01:25:06.479-08:00Gietijzer in Windmolens<div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;">Inleiding</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Voor de liefhebbers een technisch verhaal.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Zoals jullie hebben kunnen lezen heb ik een tijd meegedraaid op molen de Valk in Montfoort. Molenaar daar is Paul en hij heeft een bureau wat adviseert bij restauraties van monumenten, vnl. molens. Als zodanig is hij lid van het Molenmakersplatform, een vereniging van molenmakers. Deze club komt regelmatig bij elkaar om ervaringen uit te wisselen.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Paul heeft mij begin dit jaar gevraagd of ik bij zo'n bijeenkomst eens een lezing wilde houden over gietijzeren en dat heb ik gedaan. Onderstaand bericht is het verhaal wat ik destijds verteld heb.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Zoals gezegd is het een tecnisch verhaal maar ik heb geprobeerd om het in lekentaal te formuleren.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Is er iets onduidelijk? Laat het me weten, dan zal ik proberen om het nog duidelijker uit te leggen.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">De gekleurde woorden zijn links naar sites waar meer uitleg wordt gegeven.</span><br />
<br />
<br />
<span style="font-family: Arial; font-size: large;">Gietijzer in Windmolens</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Als werkvoorbereider bij een ijzer- en staalgieterij wist ik wel dat er gietijzeren onderdelen in windmolens zaten. Molenmakers als Wilten en Verbij bestelden bij ons wel eens wat kleinere onderdelen zoals een “rijn” of “kruirollen”. Ik heb me destijds nooit echt afgevraagd wat de functie van die onderdelen was of<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>waar die stukken zich in een molen bevonden. Tja, een rol, daar zal wel wat overheen rollen maar w<span style="mso-bidi-font-family: Arial;">á</span>t? Ik had sowieso geen idee hoe een windmolen in elkaar stak. In m’n jeugd ben ik met m’n ouders wel eens in een molen geweest maar hoe het allemaal werkte… Ik kon het me niet meer herinneren..</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Als er bij ons een order geplaatst wordt dan krijg ik een technische tekening van een klant en dan ga ik ervoor zorgen dat die tekening wordt vertaald naar een mooi gietstuk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Een jaar of twee geleden kreeg ik een tekening van een klant met daarop een stuk van ruim zes meter lang. “Het is een onderdeel voor een molen”, werd er bij verteld.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmmA2970XYtQlNQE6yERosuRwhyAP4FTdgHjLi8SNTAK49IjlUcr9Z1WXahL4vbru45uOfFRq5cB0HHdkkKd5cohy5A6tchZj_KErFteRKLJwtVz98Yh4Q_qi-Tlp4QEPwXu2YGy1jN2k/s1600/12122002t.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="273" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgmmA2970XYtQlNQE6yERosuRwhyAP4FTdgHjLi8SNTAK49IjlUcr9Z1WXahL4vbru45uOfFRq5cB0HHdkkKd5cohy5A6tchZj_KErFteRKLJwtVz98Yh4Q_qi-Tlp4QEPwXu2YGy1jN2k/s400/12122002t.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;">Tekening van een boven-as… (Verbij Hoogmade)</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">“Bovenas” vermeldde het titelblok van de tekening.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ik vond het maar een vreemd ding om te zien, een lange as met aan het uiteinde een paar vierkante “dozen”. Er zaten zeer grote wanddikteverschillen in en een aantal zeer scherpe hoeken. Dat zijn zaken waar we in de gieterij een beetje de kriebels van krijgen aangezien dit tot scheurvorming kan leiden tijdens de stolling.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het bleek een onderdeel te zijn voor molen de Windhond in Soest die destijds gerestaureerd werd.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Wat later kwam een delegatie van de Windhond eens in onze gieterij kijken en zij hebben me toen uitgelegd wat de functie van een bovenas was. Toen viel bij mij het kwartje: die vierkante dozen, daar kwamen natuurlijk de “wieken” doorheen! Ik heb nu geleerd dat dat “roeden” zijn…</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-size: small;">Weer wat later is de bovenas gegoten onder toeziend oog van een groot aantal vrijwilligers van de Windhond.</span> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">In januari 2009 lazen mijn vrouw en ik een aankondiging in een krantje over een “molen tot molen wandeling” vanuit Molen de Hoop in Loenen aan de Vecht. We </span><span style="font-family: Arial;">hebben gezellig meegelopen en na de wandeling kregen we nog een uitgebreide rondleiding in de molen. Ik kreeg een beetje de molenkoorts te pakken en begreep dat er een opleiding was voor vrijwillige molenaars.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">En zo ben ik halverwege 2009 begonnen als MIO bij Molen de Hoop in Loenen aan de Vecht.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">In de kap kon ik goed zien waar die molenrollen en bovenas zaten en wat de functie van die onderdelen is.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">In november 2009 jaar waren er een aantal examen-kandidaten aan het werk op de Hoop en was er voor mij even weinig te doen. Op advies van molenaar Ingrid Friesema ging ik eens kijken of ik mee kon draaien bij een andere molen. Ik woon redelijk in de buurt van Montfoort dus leek het me logisch om eens bij molen Valk te gaan kijken, een korenmolen waar gepeld en gemalen wordt. Met de vrijwilligers van molen de Hoop waren we eerder dat jaar al op bezoek geweest bij de Valk.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ik kreeg een warm onthaal van molenaar Paul en ik was van harte uitgenodigd om eens wat zaterdagen mee te draaien.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De Valk was net gerestaureerd en de eerste keer dat ik meedraaide werd er ook nog maar net gepeld. Hier en daar zaten er nog wat kleine kinderziektes in het gaande werk. Er werd gediscussieerd tussen de molenaars over hoe e.e.a. opgelost moest gaan worden. Ook mijn inbreng als MIO werd gewaardeerd. Met mijn gieterij-achtergrond werden ook gegoten metalen besproken en zo ontstond er aan de molenaarskant interesse in gegoten ijzer.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Paul vroeg me of ik wat wilde vertellen over gietijzer en vandaar dit artikel.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Eerst iets over de Soester Gieterij.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjFcsk_95A2exDosXVrquWfNjnfVoI2tlkzTqYJ67qrYtGkIIoDI1B3c9zdDA7FJ1-5SFH21APehqmo13SA9Z3OnrGzmOR-DnNr9ve9JpwP5v3v70siuv9nMuG0Idly1MGiD4XqdlquE4/s1600/soester.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgjFcsk_95A2exDosXVrquWfNjnfVoI2tlkzTqYJ67qrYtGkIIoDI1B3c9zdDA7FJ1-5SFH21APehqmo13SA9Z3OnrGzmOR-DnNr9ve9JpwP5v3v70siuv9nMuG0Idly1MGiD4XqdlquE4/s400/soester.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;">De “Soester”…</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De “Soester” is een middelgrote gieterij welke gespecialiseerd is in enkel stuks gietwerk en kleine series. Er werken ± 30 mensen en er worden stukken gegoten vanaf <metricconverter productid="200 gram" w:st="on">200 gram</metricconverter> tot <metricconverter productid="5 a" w:st="on">5 a</metricconverter> 6 ton.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpmet0TLCxULz9fEzh22TlmhUtb8v08W4d3JGpbE8qqVZiv3y2pCKk11cf8Gpc90MeQJtv3OStCdK6PoivaOwArM26zrrBTYEuP2Lh494k_1VCsnnW1TFnyY4tbehTnI7HkVNZdL44jyQ/s1600/vormhal.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="242" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgpmet0TLCxULz9fEzh22TlmhUtb8v08W4d3JGpbE8qqVZiv3y2pCKk11cf8Gpc90MeQJtv3OStCdK6PoivaOwArM26zrrBTYEuP2Lh494k_1VCsnnW1TFnyY4tbehTnI7HkVNZdL44jyQ/s400/vormhal.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;">De vorm- en giethal…</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">We gieten voornamelijk “ferro”-legeringen, dit zijn legeringen met ijzer als basis. Dus geen brons, zink, koper enz. Op dit moment hebben we ruim 200 legeringen in ons programma waaronder verschillende gietijzersoorten en vele staalsoorten. De vormen worden gemaakt met de “handvorm”-methode en er wordt gesmolten in 4 inductiekroesovens, 2 x 2 ton en 2 x 4 ton.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><shape alt="pano.jpg" id="Afbeelding_x0020_3" o:spid="_x0000_i1036" style="height: 138pt; visibility: visible; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="pano" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image007.jpg"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></imagedata></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtpfmt2VSb8jqJxkhqyY3GLS13Tcs3VmhJZqwmvbF98adZ8DGNTOMH7dt9CK_82AIseN1joPyCaZzpkFugLuoCgc19elXokNs79tGDoGwXUqc2BXOkvaTXek6Z1_d5ETR2tVOsNBejjrQ/s1600/smelterij.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="241" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtpfmt2VSb8jqJxkhqyY3GLS13Tcs3VmhJZqwmvbF98adZ8DGNTOMH7dt9CK_82AIseN1joPyCaZzpkFugLuoCgc19elXokNs79tGDoGwXUqc2BXOkvaTXek6Z1_d5ETR2tVOsNBejjrQ/s400/smelterij.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;">Het smeltbedrijf…</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De kleinste vorm is 500 x <metricconverter productid="400 mm" w:st="on">400 mm</metricconverter> groot en de grootste vorm meet 3 x <metricconverter productid="3 meter" w:st="on">3 meter</metricconverter> en kan wel <metricconverter productid="4 meter" w:st="on">4 meter</metricconverter> hoog worden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gietijzer">Gietijzer</a> of <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Staal">staal</a>?</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Zoals we wellicht weten worden de uitdrukkingen “staal” en “ijzer” vaak door elkaar gehaald. Wat is nu wat?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Metalen worden vaak gelegeerd met andere elementen om betere eigenschappen te krijgen. Dit gebeurd ook met (giet)ijzer en staal.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het verschil tussen (giet)ijzer en staal zit ‘m in het aanwezige percentage <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koolstof">koolstof</a>. Koolstof is een zeer belangrijk legeringselement, het heeft een zeer grote invloed op de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Materiaal#Eigenschappen_van_materialen">(mechanische) eigenschappen</a> van staal en ijzer.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Kijken we in de woordenboeken en encyclopedieën dan zien we dat ijzer een element is uit het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Periodiek_systeem">periodieke systeem. </a></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Volgens de technische boeken is (giet)ijzer is een technische ijzer-koolstof legering met een minimaal percentage koolstof van 1,5% of hoger.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Staal is dan een legering met een koolstofpercentage tot 1,5%.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Voor de rest van dit epistel gaan we bij het woord “ijzer” uit van de technische legering en niet van het element.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Even een stukje geschiedenis.</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ongeveer 5000 jaar geleden werd het gieten van metalen ontdekt in de buurt van het toenmalige Mesopotamië door een aantal nomaden. Om zich te warmen hadden zij een aantal stenen in een kringetje gelegd en daarbinnen een flink vuur aangemaakt. Wat schetste hun verbazing toen er ineens een gloeiende vloeistof uit de stenen kwam lopen. De stenen waren waarschijnlijk ertsen. Door het verhitten werd het metaal in de ertsen vloeibaar en druppelde uit de stenen. De bronstijd was begonnen!</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOg7kQ0p3FM_85RZKwBCwBsa1AF5IwAUvFCFwjt0_gVGKHuTs89MGo-RTe6fVW1qyw9RbCfE0TefUzTFcwZAF4-aV_qnKZwSjosFhKSODxlbDCmcES00dW8knKtytn8Jc0r5wOk2uOwxM/s1600/nomaden.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="307" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjOg7kQ0p3FM_85RZKwBCwBsa1AF5IwAUvFCFwjt0_gVGKHuTs89MGo-RTe6fVW1qyw9RbCfE0TefUzTFcwZAF4-aV_qnKZwSjosFhKSODxlbDCmcES00dW8knKtytn8Jc0r5wOk2uOwxM/s400/nomaden.jpg" width="400" /></a></div><span style="font-family: Arial;">Een flink aantal eeuwen later kon men ook ijzer uit ertsen halen en zo begon de ijzertijd. We spreken hier over ijzer omdat duidelijk is geworden dat het toenmalige ijzer veel koolstof bevatte. Om het element ijzer uit de ertsen te smelten werd er veel hout gebruikt. Als hout volledig verbrand dan blijft er koolstof over. Deze koolstof loste op in het element ijzer wat uit het erts kwam.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">We lieten al eerder zien dat de scheiding tussen ijzer en staal ligt bij een koolstofpercentage van 1,5%. In de gieterij is die scheiding wat duidelijker, de gangbare gietstalen hebben een koolstofpercentage die ver onder de één procent ligt. De gietijzersoorten beginnen met een koolstofpercentage van ± 2,5 procent.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Omdat gegoten onderdelen in windmolens nagenoeg altijd van gietijzer zijn beperken we ons in dit artikel alleen tot dit materiaal.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">...en een stukje metallurgie:</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Metalen bestaan in vaste vorm uit kristallen. Deze kristallen vormen samen de structuur van een metaal.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcAgbmOOYdGMdfXKLlBmxRZCk8XZV5FejlkoDw9W32AQPKDJ9Btf_Ijz5nU4bQI1Kn4e2Ze7RSbFLaChV6HPAPi-VN-TkeUYsQhhqVGvOf0N1AKqVnLoLjLAI7ecL98gnwbk_454RFdio/s1600/kristalroosters.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="282" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjcAgbmOOYdGMdfXKLlBmxRZCk8XZV5FejlkoDw9W32AQPKDJ9Btf_Ijz5nU4bQI1Kn4e2Ze7RSbFLaChV6HPAPi-VN-TkeUYsQhhqVGvOf0N1AKqVnLoLjLAI7ecL98gnwbk_454RFdio/s400/kristalroosters.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kristalroosters. Een kubisch en een hexagonaal rooster. De bolletjes zijn de metaalatomen… (Bron: Wikipedia.nl.)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De structuur kan kubisch of hexagonaal zijn, dit zegt iets over hoe de atomen in de structuur gestapeld zijn. In de structuur van een metaal kunnen buiten het basismetaal ook nog andere zaken voorkomen. Metalen kunnen chemische verbindingen aangaan met andere legeringselementen. Daaruit kunnen dan bijv. oxiden, carbiden of nitriden ontstaan. (chemische verbindingen met resp. zuurstof, koolstof, stikstof). Ook kunnen in gietijzer andere fasen voorkomen zoals perliet, cementiet, austeniet, bainiet, ledeburiet enz. Deze fasen kunnen ontstaan door de afkoelsnelheid tijdens het stollen te versnellen of door het gietijzer te legeren met andere elementen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De structuur van een metaal is te bekijken onder een microscoop. Een stukje metaal wordt vlakgeschuurd en gepolijst. Onder een microscoop zijn de kristallen en andere fasen dan goed te zien.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8LCVcKVHOSZwXJYg5axUP0nfvgr7FMevrtPowqVDstpY-a7BOj5k84bB28ma-u9okhEcCVNF8BhMZa-Ojeltpq9HFdn_UD3l3qEBBZRnW6wrh4HSt3spMByFUIno0lpzxecpKjgwUOMQ/s1600/structuur.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="276" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8LCVcKVHOSZwXJYg5axUP0nfvgr7FMevrtPowqVDstpY-a7BOj5k84bB28ma-u9okhEcCVNF8BhMZa-Ojeltpq9HFdn_UD3l3qEBBZRnW6wrh4HSt3spMByFUIno0lpzxecpKjgwUOMQ/s400/structuur.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Metaalstructuur onder de microscoop Er zijn duidelijk meerdere fases te zien… (Bron: www.georgesbasement.com)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">In veel gevallen moet er “geëtst” worden om bepaalde zaken in beeld te brengen. Het monster wordt dan een paar seconden in een zuur gedompeld. Afhankelijk van het soort zuur reageren er bepaalde fasen, zoals bijv. perliet, waardoor ze zichtbaar worden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De structuur van een metaal met alle fasen en uitscheidingen bepaalt de mechanische eigenschappen (treksterkte, rek, rekgrens enz.)</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Gietijzer is leverbaar in verschillende soorten en kwaliteiten. Een aantal varianten:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">-Chemisch bestendige gietijzers</b> o.a. Ni-Resist. Dit zijn gietijzersoorten waar zeer veel nikkel en koper in zit. Hierdoor is de structuur <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Austeniet">austenitisch</a> welke chemisch bestendig is. Het wordt gebruikt voor pijpstukken, afsluiters, pomphuizen enz.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">-Witte (slijtvaste) gietijzers:</b> Deze zijn zeer hard en bros. Dit komt omdat ze gelegeerd worden met elementen als chroom en molybdeen. Deze elementen reageren met het aanwezige koolstof tot <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Carbide">carbiden</a> welke zeer hard zijn. Dit ijzer wordt veel ingezet bij puinbrekers of voor pomphuizen voor de baggerindustrie.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">-<a href="http://www.sn-castiron.nl/gietijzer/ADI.html">Martensitisch Bainitisch</a> gietijzer:</b> Deze gietijzer-soorten worden gelegeerd met <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Nikkel">nikkel</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Molybdeen">molybdeen</a>. Door daarna nog wat speciale <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Harden_(metaalbewerking)">warmtebehandelingen</a> toe te passen wordt het gietijzer zeer sterk en krijgt het zeer veel rek (elasticiteit). De eigenschappen komen dan bijna overeen met die van staal. Voordeel is dat dit soort gietijzers veel makkelijker te gieten zijn dan staal.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Temperijzer: </b>Gietijzer kan op twee manieren stollen: grijs en wit. Krijgt gietijzer de kans om langzaam te stollen dan zal het koolstof (wat opgelost zit in het vloeibare ijzer) uittreden en worden er lamellen of nodulen gevormd (zie verder in dit bericht). Laten we het gietijzer zeer snel afkoelen dan krijgt de koolstof geen kans om uit te treden. Koolstof gaat dan een chemische verbinding aan met ijzer, er ontstaat Fe<sub>3</sub>C ofwel <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cementiet">cementiet</a>. We kunnen dit ook bereiken door het ijzer te legeren met bijv. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Chroom_(element)">chroom</a>.<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"></b></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Dit cementiet is zeer hard en bijna niet te bewerken.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Temperijzer is een gietijzersoort die men op deze manier laat stollen, het is hard en zeer bros. Na het gieten volgt dan een warmtebehandeling, het zg. temperen. Het temperijzer wordt op een zeer hoge temperatuur gebracht ± (900°) voor ca. 30 uur, afhankelijk van de wanddikte. Hierdoor wordt de cementiet (Fe<sub>3</sub>C) ontleedt en ontstaat er ijzer (element) en vrije koolstof. Door de hoge temperatuur hebben de atomen veel bewegingsvrijheid. De koolstof trekt naar elkaar toe en vormt nesten, de zg. “grafietnesten”.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgONh5A_qBr39Qufie2t22UXe4Cxwnh0heuJQ460r4gop5HoSxDyTxjtjlSbKLVWLqm95CzdC_-_9kf-57PWGM88ob9GYYtMpXLJPOuUPt2ZFc6jjgAhYUY9vdmiCr2gZqaXfNFyR-_-fM/s1600/temperijzer.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgONh5A_qBr39Qufie2t22UXe4Cxwnh0heuJQ460r4gop5HoSxDyTxjtjlSbKLVWLqm95CzdC_-_9kf-57PWGM88ob9GYYtMpXLJPOuUPt2ZFc6jjgAhYUY9vdmiCr2gZqaXfNFyR-_-fM/s400/temperijzer.jpg" width="398" /></a><span style="font-size: x-small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial;"></span></i></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><span style="font-size: x-small;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial;">Temperijzer of smeedbaar gietijzer. Let op de grillige vorm van de grafietnesten… (Bron: www.verspanersforum.nl)</span></i></span></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De cementiet is ontleed in de elementen ijzer en koolstof. De koolstof is naar de nesten getrokken dus wat er over blijft is puur <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/IJzer_(element)">ijzer</a> (element). Door deze structuur is temperijzer goed te vervormen. Aan deze eigenschap dankt het dan ook de naam “smeedbaar” gietijzer. Het "normale" gietijzer is zeer bros en breekt erg makkelijk, is daardoor niet te vervormen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Temperijzer wordt voor nog maar weinig toepassingen gebruikt. Er zijn in de wereld nog maar weinig gieterijen die het produceren. We vinden temperijzer nog in gasfittingen (sokken, knietjes, t-stukken) en er worden veel zuigers voor verbrandingsmotoren van gegoten. Voor zover ik weet is er in Nederland nog maar één gieterij die nog temperijzer giet, <a href="http://www.gieterij-doesburg.nl/2008/">gieterij Doesburg</a>.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">En dan zijn er de gietijzersoorten die o.a. in windmolens gebruikt worden:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">-<a href="http://www.sn-castiron.nl/gietijzer/lamellair_gietijzer.html">Lamellair gietijzer</a></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">-<a href="http://www.sn-castiron.nl/gietijzer/nodulair_gietijzer.html">Nodulair gietijzer</a></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Deze gietijzersoorten zullen we zo behandelen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial; font-size: large;">Destructief Onderzoek</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De meeste gietstukken zijn ontworpen om bepaalde krachten op te vangen en daarom worden ze ook van een bepaald materiaal gegoten. Voor de meeste materialen zijn normen opgesteld (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Norm_(standaard)">NEN, DIN, ASTM</a> enz.) waar o.a. de sterkte-eisen (mechanische eigenschappen) in vermeld worden. De mechanische eigenschappen hangen in grote mate af van de samenstelling van het materiaal.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Een klant wil vaak een garantie dat het gegoten stuk aan een bepaalde norm voldoet. Daarom wordt er destructief onderzoek gedaan. Een heel gebruikelijke destructieve proef is de trekproef.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Naast een gietstuk wordt ook een proefblok gegoten, ± <metricconverter productid="200 mm" w:st="on">200 mm</metricconverter> lang. Uit dit blok wordt een proefstaaf gedraaid met een voorgeschreven dikte (<metricconverter productid="10 mm" w:st="on">10 mm</metricconverter>) en lengte (<metricconverter productid="100 mm" w:st="on">100 mm</metricconverter>).</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPayba9Z3T1xfvQg8EbSQrXPdaNnmhpeVyzeJhiz1blbZNUCRtNzxJmRkA502HLz52GrVTBK7Xze7wty-aBmYLXI5UR5jKK91skkt0-r-lq-FgSQVW1ipWhp52QRAYczQA0z64GsJEI2c/s1600/trekproef_webb_nmu_edu.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPayba9Z3T1xfvQg8EbSQrXPdaNnmhpeVyzeJhiz1blbZNUCRtNzxJmRkA502HLz52GrVTBK7Xze7wty-aBmYLXI5UR5jKK91skkt0-r-lq-FgSQVW1ipWhp52QRAYczQA0z64GsJEI2c/s400/trekproef_webb_nmu_edu.jpg" width="266" /></a></div><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><em>Trekproef: een (in dit geval) platte proefstaaf in de trekkoppen van een trekbank. Het apparaatje links van de staaf meet de rek...</em></span><br />
<span style="font-family: Arial;">Deze staaf wordt dan in een speciale trekbank kapot getrokken waarbij de krachten genoteerd worden. Deze proef geeft ons vier belangrijke eigenschappen:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Treksterkte_(materiaal)">Treksterkte</a>:</b> Dit is de kracht waarbij de staaf daadwerkelijk breekt. Deze kracht wordt omgerekend naar een spanning welke wordt uitgedrukt in N/mm<sup>2.</sup> </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Rek_(fysica)">Rek</a></b>: Dit is de blijvende verlenging van de proefstaaf, deze wordt uitgedrukt in procenten. </span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;">Rekgrens:</b> even wat achtergrond info. Een metaal kan elastisch en plastisch vervormen. Als we een metalen staaf licht buigen dan zal de staaf z’n oorspronkelijke vorm weer terug krijgen als we de staaf los laten. De staaf werd “elastisch” vervormd.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Buigen we de staaf nu veel verder door en laten we ‘m weer los dan is de kans groot dat de staaf z’n oorspronkelijke vorm niet meer aanneemt, de staaf is verbogen ofwel plastisch vervormd.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Vrijwel elk metaal heeft een punt waarbij elastische vervorming over gaat in plastische vervorming. Dit punt wordt de “rekgrens” genoemd.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ook deze waarde wordt uitgedrukt in N/mm<sup>2</sup>.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Insnoering">Insnoering</a>:</b> Als een proefstaaf kapot getrokken wordt dan zal deze bij het zwakste punt “insnoeren”, dunner worden. De insnoering wordt uitgedrukt in procenten en zegt iets over de taaiheid van het materiaal.</span></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><shape id="_x0000_i1040" style="height: 231pt; width: 153.75pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="trekproef_webb_nmu_edu" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image015.jpg"><span style="font-family: Arial;"></span></imagedata></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Tijdens de trekproef wordt de spanning in het materiaal grafisch weergegeven in een “trekkromme”.</span></span></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYn_hurWdUimeIk2ehgPBr5KrORuManRaRd6-KJuiNshgmV0T26_4yjZehtspZgejbP4o_ZZzqSOUzaTOOBdGGO8FzS04eXblNXLAcqwvAhjs54OZcVCyeuqdaiuB5lwJ_T51FC3Z_Z1U/s1600/trekkromme_cybercomm_nl.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYn_hurWdUimeIk2ehgPBr5KrORuManRaRd6-KJuiNshgmV0T26_4yjZehtspZgejbP4o_ZZzqSOUzaTOOBdGGO8FzS04eXblNXLAcqwvAhjs54OZcVCyeuqdaiuB5lwJ_T51FC3Z_Z1U/s400/trekkromme_cybercomm_nl.gif" width="354" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><shape id="_x0000_i1041" style="height: 179.25pt; width: 251.25pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="Trekkromme_wikimedia" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image017.jpg"><span style="font-family: Arial;"></span></imagedata></shape></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;">Een typische “trekkromme”.</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Legenda:</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">X-as:<span style="mso-tab-count: 2;"> </span>verlenging van de proefstaaf</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Y-as:<span style="mso-tab-count: 2;"> </span>kracht op de proefstaaf</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Schuine lijn:<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>elastische vervorming</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Horizontale lijn:<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>rekgrens (overgang elastisch/plastisch</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Kromme lijn:<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>plastische vervorming</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Einde kromme lijn: breekpunt</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-size: x-small;">(Bron: </span><a href="http://www.wikipedia.nl/"><span style="font-size: x-small;">http://www.wikipedia.nl/</span></a><span style="font-size: x-small;">)</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><shape id="_x0000_i1042" style="height: 3in; width: 251.25pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="trekstaaf" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image019.jpg"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></imagedata></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgD5_-f4TI9BG9pUqMwH9X2ZYfYMahzBLJld9oQr5uIE4pqHAfcXdFItlVYQKWgtOdENBxmI_Flofjrfw3DT9q4kJPrsQ_rPKl9BrtkWxZ5D9inKcdMsl82TG2K06lzVraBlMWWNyQ38TI/s1600/trekstaaf.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgD5_-f4TI9BG9pUqMwH9X2ZYfYMahzBLJld9oQr5uIE4pqHAfcXdFItlVYQKWgtOdENBxmI_Flofjrfw3DT9q4kJPrsQ_rPKl9BrtkWxZ5D9inKcdMsl82TG2K06lzVraBlMWWNyQ38TI/s400/trekstaaf.jpg" width="351" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Een proefstaaf voor en na de trekproef… (Bron: www.vanotools.nl)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Dit soort proeven zijn erg kostbaar en worden alleen op verzoek van een klant uitgevoerd. Van de resultaten wordt een certificaat gemaakt zodat een klant een garantie heeft dat de sterkte van een stuk aan bepaalde eisen voldoet.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bovenstaand onderzoek wordt ook wel “destructief onderzoek” genoemd.</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;">Lamellair gietijzer</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Dit is de meest voorkomende gietijzersoort. Het hoofdbestanddeel is het element ijzer ± 95%. Verder bevat het ± 2,8 - 3,8% koolstof, 1 – 3% <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Silicium">silicium</a> en 0,3 – 1% <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Mangaan">mangaan</a>. Het is een relatief goedkoop materiaal omdat het makkelijk te gieten en te bewerken is</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het is een materiaal wat, vergeleken met andere gietlegeringen, geen grote trekkrachten kan opnemen, het heeft ook totaal geen rek, het is redelijk bros. Het kan echter wel erg grote drukkrachten opnemen. Daardoor is het veel te vinden in machineframes, machinebedden, tandwiel-kasten enz. Het heeft een groot trillingsdempend vermogen wat komt omdat er vrije koolstof in de structuur voorkomt. Als er een klap met een hamer op een gietijzeren onderdeel gegeven wordt dan zal deze erg dof klinken.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Vrije koolstof?</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De oplosbaarheid van koolstof in ijzer hangt erg af van de temperatuur. Bij de gebruikelijke smelttemperaturen van gietijzer (1400 – <metricconverter productid="1500ᄚC" w:st="on">1500°C</metricconverter>) is koolstof tot ruim 4% volledig oplosbaar. Koelt het ijzer af dan daalt de oplosbaarheid. Nog in de vloeibare fase zal koolstof uit het ijzer gedrukt worden. Dit is te vergelijken met koolzuurhoudende frisdrank. De oplosbaarheid van koolzuur hangt mede af van de druk. Wordt de dop van de fles gedraaid dan valt de druk weg en zien we belletjes uit de frisdrank komen. Een gedeelte van het opgeloste koolzuurgas komt dan vrij</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De koolstof die vrij komt zal bij elkaar kruipen en vormt lamellen. Deze koolstoflamellen zijn onder de microscoop te herkennen als dunne zwarte sliertjes.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDpHB0yJEFZPbTSq3O27KfxUCaFmJzPfdZeJLPLgShdkLdN3cMs_cQcfMYf3IRrzWvubWeZsB1vm3WXbjgqubTR9EOw8zSjtuTL2WPah3cpPTk-oonkNiqNTtqQIxk1uQLorkcuGlTh3Y/s1600/grey%252520cast%252520iron.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="297" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDpHB0yJEFZPbTSq3O27KfxUCaFmJzPfdZeJLPLgShdkLdN3cMs_cQcfMYf3IRrzWvubWeZsB1vm3WXbjgqubTR9EOw8zSjtuTL2WPah3cpPTk-oonkNiqNTtqQIxk1uQLorkcuGlTh3Y/s400/grey%252520cast%252520iron.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Structuur van lamellair gietijzer onder de microscoop. De koolstoflamellen zijn duidelijk te zien. De lichte fase is ferriet (puur ijzer). (Bron: www.ems.psu.edu)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Deze vrije koolstof zorgt er ook voor dat gietijzer erg makkelijk te bewerken is. De koolstof uit de lamellen heeft een smerende werking en zorgt ervoor dat het gietijzer kortspanig is. Lamellair en nodulair worden ook “grijze gietijzers” genoemd omdat het breukvlak er dof grijs uit ziet en omdat er grijs stof vrij komt bij het bewerken.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De koolstoflamellen zijn de reden waarom het lamellaire gietijzer zo bros is. De vrije koolstof kan grote drukkrachten opnemen maar geen trekkrachten. Als we de vrije koolstof wegdenken dan blijven er lege lamellen over. Deze lege lamellen zijn in wezen scheurtjes en die maken het materiaal zwak<span style="mso-spacerun: yes;"> .</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Lamellair gietijzer is te leveren in verschillende (sterkte) kwaliteiten:</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Arial;">GJL-100</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Arial;">GJL-150</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Arial;">GJL-200</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Arial;">GJL-250</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Arial;">GJL-300</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="font-family: Arial;">GJL-350</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De getallen achter de letters geven de minimale treksterkte aan in N/mm<sup>2</sup>, de “L” staat voor “lamellair”. De verschillen in treksterkte worden verkregen door de percentages koolstof en silicium te veranderen en door te legeren met koper en extra mangaan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Gietijzer heeft normaal gesproken een ferritische structuur. Door nu te variëren met de analyse ontstaat de perlietfase in gietijzer, perliet is sterker en slijtvaster.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1Qh4gwgGU9Xb9SlP9ZxxWihTHIg2FtbpsMO8K7f6rjxIDWWehQ2aPhEFQ4tiiK2LBujvHwHQ_ccGL8aNhpS1FU6Hya_Swh_WoeYNAtxdWzaogGbpJLDbPpzecT3m_lbP_LDgzY162wYA/s1600/perliet.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="262" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg1Qh4gwgGU9Xb9SlP9ZxxWihTHIg2FtbpsMO8K7f6rjxIDWWehQ2aPhEFQ4tiiK2LBujvHwHQ_ccGL8aNhpS1FU6Hya_Swh_WoeYNAtxdWzaogGbpJLDbPpzecT3m_lbP_LDgzY162wYA/s400/perliet.jpg" width="400" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><shape id="_x0000_i1044" style="height: 165pt; width: 251.25pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="perliet" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image023.jpg"><span style="font-family: Arial;"></span></imagedata></shape><span style="font-family: Arial;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: x-small;">Perlitisch lamellair gietijzer. De donkere gebieden zijn perliet. (Bron: www.msm.cam.ac.uk </span></i></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Door meer te legeren kunnen we het percentage perliet in het gietijzer stapsgewijs verhogen waardoor <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>gietijzer in verschillende sterktes geleverd kan worden. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het gietijzer, wat we vinden in windmolens, wat gegoten is v<span style="mso-bidi-font-family: Arial;">óó</span>r 1950, is het hierboven beschreven lamellaire gietijzer.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Nodulair gietijzer.</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">In regenstelling tot lamellair gietijzer is nodulair gietijzer wel elastisch en is het een stuk sterker.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Qua samenstelling verschilt nodulair gietijzer niet zoveel met lamellair gietijzer. Er is een klein verschil en dat is dat er een klein beetje (0,05%) magnesium aan is toegevoegd.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ook bij dit ijzer komt er koolstof uit de vloeistof als het afkoelt. De magnesium zorgt er echter voor dat het koolstof geen lamellen vormt maar bolletjes, de nodulen.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihHItxA_K322LDFXhgI5A5k3leymIXEiU0vOmnOiJQPAXmlPnmQ71XDA09l4QYCUHeV5eKcF0IvEpkGNwBMoUukWEPqppsJjkuh075qsTuSWhQ_HXm4Cc9G1ShyphenhyphenE-Pep9EpHNvhURhN2U/s1600/nodulair.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="298" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEihHItxA_K322LDFXhgI5A5k3leymIXEiU0vOmnOiJQPAXmlPnmQ71XDA09l4QYCUHeV5eKcF0IvEpkGNwBMoUukWEPqppsJjkuh075qsTuSWhQ_HXm4Cc9G1ShyphenhyphenE-Pep9EpHNvhURhN2U/s400/nodulair.jpg" width="400" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><shape id="_x0000_i1045" style="height: 187.5pt; width: 250.5pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="nodulair" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image025.jpg"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></imagedata></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">De structuur van perlitisch-ferritisch nodulair gietijzer onder de microscoop. De nodulen zijn duidelijk te zien. De lichte delen zijn ferriet, de donkere delen zijn perliet, de hardere fase. (Bron: www.mtalabs.com)</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Zoals eerder uitgelegd werken de lamellen in lamellair gietijzer als scheurtjes waardoor het relatief zwak en bros is.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het mag duidelijk zijn dat de ronde nodulen niet als scheuren fungeren en dat dit ijzer een stuk sterker en elastischer is. Bij belasting lopen de spanningslijnen ook vloeiender door het ijze</span><span style="font-family: Arial;">r.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8wVIHDNriWwX5cySUID2ymBUs-C82dRNUO_2vVXMfTIJ8MVHCbmehP_0KGYKs7tD2ul7BWGqOeUW-YIXIo8c-FCQtOYQgv1wS0MHGxXFx_YQEdtDQQkSABTxx8thG2eQTYsw33KIaB04/s1600/kraftlinienverlauf.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="347" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh8wVIHDNriWwX5cySUID2ymBUs-C82dRNUO_2vVXMfTIJ8MVHCbmehP_0KGYKs7tD2ul7BWGqOeUW-YIXIo8c-FCQtOYQgv1wS0MHGxXFx_YQEdtDQQkSABTxx8thG2eQTYsw33KIaB04/s400/kraftlinienverlauf.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Schematische voorstelling van spanningslijnen in gietijzer. Links: lamellair. Rechts: nodulair. (Bron: </span><a href="http://www.dywidag-systems.com/"><span style="color: blue; font-family: Arial; font-size: x-small;">www.dywidag-systems.com</span></a><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het vloeiende krachtlijnverloop in nodulair gietijzer geeft minder spanningen in het materiaal waardoor het meer belast kan worden, het materiaal is dus sterker.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Dit gietijzer is duurder dan lamellair gietijzer omdat het op een speciale manier met het magnesium gelegeerd moet worden. Magnesium is een metaal wat ontbrandt bij ± 430°. Aangezien gietijzer gegoten wordt tussen de 1300 en 1450° is het voor te stellen dat dit problemen geeft.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Nodulair gietijzer is verder makkelijk te gieten en het heeft, zoals gezegd, goede mechanische eigenschappen. Het is sterk, kan grote druk- en trekkrachten opnemen en kan een rek hebben die oploopt tot wel 25%. Het wordt erg veel gebruikt voor dynamisch belaste onderdelen zoals drijfstangen, tandwielen en krukassen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als het aangeslagen wordt dan heeft het een heldere klank. Het is verder net zo goed te bewerken als lamellair gietijzer, het heeft ook dezelfde zelfsmerende eigenschappen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Ook dit materiaal is te leveren in verschillende kwaliteiten:</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>GJS-400</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>GJS-500</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">GJS-600</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">GJS-700</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">GJS-800</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">GJS-900</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De “S” staat voor “spheroidaal” (bolvormig, nodulair).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Bij legeringen is het wel zo dat hoe sterker het materiaal wordt, hoe minder rek het heeft. De verschillende sterktes worden ook hier weer bereikt door het ijzer te legeren met andere elementen. Door het legeren ontstaat weer het sterkere perliet in de structuur.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De kans is groot dat molen-onderdelen die na 1950 gegoten zijn van nodulair gietijzer zijn, ook de huidige boven-as van de Windhond is van dit materiaal gegoten<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Nodulair gietijzer is in de jaren 40 van de vorige eeuw bij toeval ontdekt.</span><br />
<span style="font-family: Arial;"></span><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;">Waarom gaat gietijzer kapot?</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Gietijzer gaat kapot door overbelasting, door slijtage of door gietfouten.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het gietijzer wat tegenwoordig gegoten wordt is relatief sterker dan het gietijzer wat bijv. 50 jaar geleden gegoten werd. De reden daarvoor is dat er tegenwoordig veel beter materiaalonderzoek gedaan kan worden dan vroeger, de inzichten van nu zijn veel beter. Verder zijn de te smelten materialen veel schoner, hebben veel minder verontreinigingen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Structuur</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">De sterkte van het gietijzer hangt sterk af van de structuur. Hoe ziet die er uit? Zitten er schadelijke verontreinigingen in de structuur?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Tegenwoordig wordt er veel schoner gesmolten dan vroeger. De huidige inzetmaterialen zijn zuiverder en we kunnen tegenwoordig tot op een tiende procent nauwkeurig de samenstelling van het ijzer analyseren.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ongelegeerd gietijzer bevat tegenwoordig alleen koolstof, silicium, mangaan en wat onschadelijke sporen-elementen. Vroeger werd er van alles in een oven gegooid en was het (vergeleken met nu) een gok wat er uit kwam. Het was gietijzer en er zat silicium en koolstof in maar men had geen idee wat er verder in zat. Er werden oude machineframes geschredderd en omgesmolten. In dat schrot zaten vaak nog messing of witmetalen lagerschalen. Er zat verf op, vet, olieresten enz. Een gedeelte van deze zaken zal verbranden maar de rest lost op in het vloeibare ijzer. Deze verontreinigingen kunnen schadelijke effecten hebben op de structuur.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Zo werd er vroeger vaak een bepaalde hoeveelheid <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Fosfor">fosfor</a> in het ijzer gegooid.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Met de ovens van tegenwoordig halen we makkelijk temperaturen van <metricconverter productid="1800ᄚC" w:st="on">1800°C</metricconverter>. Dat was vroeger wel anders, toen werden temperaturen van krap <metricconverter productid="1350ᄚC" w:st="on">1350°C</metricconverter> gehaald. Het ijzer was dan wat stroperig en het gebeurde nogal eens dat het ijzer tijdens het gieten stolde in de vorm, je had dan een half volgelopen gietvorm.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Door fosfor aan het vloeibare ijzer toe te voegen werd het dunner vloeibaar waardoor er dunnere wanddiktes gegoten kunnen worden. Nadeel van dit fosfor is dat het in de structuur een chemische verbinding aangaat met andere aanwezige elementen. Daardoor ontstaat er o.a. “<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Steadiet">steadiet</a>” wat, afhankelijk van de hoeveelheid fosfor, als een soort netwerk om de kristallen heen gaat zitten. Dit steadiet is erg hard en zeer bros. V.w.b. trek- en drukkrachten werd het ijzer veel sterker maar het kon totaal geen dynamische krachten opvangen.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhI2DYzIVlaPWtkwZvuo7kIG-wMYfX1pMpeqLOScdlIswReUF891kszMVpMwPo4PHltDw-7oQu_iwPKi6cTJM3Pqo6awDNuvsPCXfNyxWH0KFQb0UG-wHJCli3a9BeYGifJVFLWFNNAgCE/s1600/steadiet.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhI2DYzIVlaPWtkwZvuo7kIG-wMYfX1pMpeqLOScdlIswReUF891kszMVpMwPo4PHltDw-7oQu_iwPKi6cTJM3Pqo6awDNuvsPCXfNyxWH0KFQb0UG-wHJCli3a9BeYGifJVFLWFNNAgCE/s400/steadiet.jpg" width="400" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><shape id="_x0000_i1047" style="height: 188.25pt; width: 251.25pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="steadiet" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image029.jpg"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></imagedata></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Steadiet (lichte gedeelte) tussen de kristallen (Bron: www.ais-forensic-engineering.com)</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het gietijzer scheurde en brak hierdoor sneller. Het gevolg was dat onderdelen overgedimensioneerd werden. Neem als voorbeeld putdeksels. Vroeger waren ze ± <metricconverter productid="30 mm" w:st="on">30 mm</metricconverter> dik met allerlei verstevigingsruggen aan de onderkant. Tegenwoordig zijn ze <metricconverter productid="15 a" w:st="on">15 a</metricconverter> <metricconverter productid="20 mm" w:st="on">20 mm</metricconverter> dik en zijn de verstevigingsruggen niet meer nodig.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Buiten een afwijkende structuur zijn er ook andere zaken die ervoor kunnen zorgen dat gietijzer zwakke plekken heeft. Zo zijn er bijv. “insluitingen” zoals gas of slak of (krimp)scheuren.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;"><a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Slak_(metallurgie)">Slak</a>.</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Gietijzer wordt tot maximaal <metricconverter productid="1550ᄚC" w:st="on">1550°C</metricconverter> verwarmd. Door deze hoge temperatuur vinden er allerlei chemische reacties plaats. Elementen uit de smelt kunnen reageren met gassen uit de lucht waardoor o.a. <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Oxide">oxiden</a> (verbinding met <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zuurstof_(element)">zuurstof</a>) en nitriden (verbinding met <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stikstof_(element)">stikstof</a>) ontstaan. Verder kunnen er reacties plaatsvinden tussen de smelt en de keramische bekleding van de oven. Veel van deze reacties vormen verbindingen die niet smelten en die lichter zijn als ijzer waardoor ze naar de oppervlakte drijven.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Zoals eerder gezegd werd er vroeger zeer veel gietijzerschrot omgesmolten. Dit schrot bevatte resten van verf en smeermiddelen maar ook bijv rubber en andere niet-metalen. Deze verontreinigen verbranden voor een groot gedeelte maar de resten drijven ook weer op als slak.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Voor het gieten wordt de slak normaal gesproken verwijderd van het bad. Als dit niet (goed) gebeurt dan kan er slak met het ijzer in de vormholte en dus in het gietstuk terecht komen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">IJzer is zeven maal zwaarder dan water. Door het stromen van zo’n zware vloeistof door een zandvorm kan er erosie optreden. Het zand brokkelt van de vormwand af en wordt door het ijzer de vorm in gesleurd. Deze slakinsluitingen verzwakken het gietstuk.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitHe_4xgth48qT-rI3iAJgDP-hv2vY_uiCJ27jezRUg-8tn7-KdR6xh3IksadZQhzRtIoKpv_IE4iVjMJREQ6KwCFKa6ttjHcM0W4BkoOa1VhfFJTUSxy4ayeWJfH6bYv0Ms7XhHeQD08/s1600/slak.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="310" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitHe_4xgth48qT-rI3iAJgDP-hv2vY_uiCJ27jezRUg-8tn7-KdR6xh3IksadZQhzRtIoKpv_IE4iVjMJREQ6KwCFKa6ttjHcM0W4BkoOa1VhfFJTUSxy4ayeWJfH6bYv0Ms7XhHeQD08/s400/slak.jpg" width="400" /></a></div><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><em>Een flinke slakkepit (linksboven) in een stalen lagerschaal...</em></span><br />
<span style="font-family: Arial;">Slak is lichter dan ijzer dus het is vaak aan één kant van een gietstuk te zien. Vaak zit de slak direct aan het oppervlak maar het kan voorkomen dat het wat dieper zit en dat het pas zichtbaar wordt na een bewerking zoals draaien of frezen. Slak in een gietstuk is te herkennen aan een grillig gevormd gat met daarin iets wat lijkt op een zacht steen of glas.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Tegenwoordig wordt slak in de vorm uit het ijzer gefilterd m.b.v. keramische filters.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Gasinsluitingen</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Zoals we lazen reageert de smelt ook met gassen uit de lucht. Deze gassen kunnen ook in het vloeibare ijzer oplossen (zuurstof, stikstof, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Waterstof_(element)">waterstof</a>). Bij lagere temperaturen wordt de oplosbaarheid van gassen minder. Als een ijzer afkoelt in de vorm dan treden die gassen uit en kunnen ze belletjes vormen wat een zeer pokdalig uiterlijk geeft. De bellen kunnen direct aan het oppervlak zitten maar kunnen ook diep in een gietstuk zitten.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimYAEnDlqHwxr8z-tiUYR58EzhaKGD-xdW37HKVRogfL1EbuqtDPZA3RprdSZVmI0YlVHFqGzGywnarOJhUDbgRQ16ncdOb5LnRV4UxQmruyhqOSX04EtJUH_kFWEQs37qXS29aS6MeBM/s1600/gas.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimYAEnDlqHwxr8z-tiUYR58EzhaKGD-xdW37HKVRogfL1EbuqtDPZA3RprdSZVmI0YlVHFqGzGywnarOJhUDbgRQ16ncdOb5LnRV4UxQmruyhqOSX04EtJUH_kFWEQs37qXS29aS6MeBM/s400/gas.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: center;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><em>Gasinsluitingen...</em></span></div><span style="font-family: Arial;">Ze zijn te herkennen aan ronde gaatjes met een redelijk gladde wand. In modern gietijzer zal dit zeldzaam zijn, bij staal komt dit fenomeen vaker voor.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Slinkholtes</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Volgens de natuurkundige wetten zetten metalen uit als ze verwarmd worden. Dat gebeurt uiteraard ook bij het smelten van gietijzer. Het gietijzer wordt bij een hoge temperatuur in de vorm gegoten. In de vorm koelt het af en krimpt het ijzer. Gietijzer zal a.h.w. wat inzakken, het lijkt alsof de vorm niet vol gegoten is, dit is de visuele slink en dit komt voornamelijk voor bij lamellair gietijzer.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">(Nodulair) gietijzer en staal stollen beide op een andere manier. Stel we gieten een bol. Als eerste zal de buitenkant stollen, het net gegoten stuk zal als eerste z'n warmte afgeven aan de "koude" vormwand.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">De binnenkant zal nog even vloeibaar blijven. Dit is vergelijkbaar met de aarde, de buitenkant heeft een harde (gestolde) schil, het centrum van de aarde is nog vloeibaar (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Magma_(gesteente)">magma</a>).</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRxsn_sUyUkR3ayLPgA6VOmjO15wQI55uDLoJcK_5QtpJ7pVw4C0SUNNdbUoQqvoWg6wOkFBXJKKer7pugdsLwcnm8dZsPSV9nADr_c__ZN8QlLA4H3v8sKLcjSncuK6Sua8hCg266WcM/s1600/magma.gif" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="290" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjRxsn_sUyUkR3ayLPgA6VOmjO15wQI55uDLoJcK_5QtpJ7pVw4C0SUNNdbUoQqvoWg6wOkFBXJKKer7pugdsLwcnm8dZsPSV9nADr_c__ZN8QlLA4H3v8sKLcjSncuK6Sua8hCg266WcM/s400/magma.gif" width="400" /></a></div><span style="font-family: Arial;"><em><span style="font-size: x-small;">Doorsnede van de Aarde met de vloeibare kern... (bron: </span><a href="http://www.iselinge.nl/"><span style="font-size: x-small;">http://www.iselinge.nl/</span></a><span style="font-size: x-small;">)</span></em></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Ook de binnenkant van de bol koelt verder af, wil stollen en krimpen. Het krimpen lukt echter niet omdat de buitenkant al is gestold en daarom niet meegeeft. Het vloeibare metaal krimpt toch en trekt een vacuümholte in het gietstuk, een slinkholte. Slinkholtes komen voor op plaatsen waar het gietstuk als laatste stolt, de dikkere delen van een stuk (hotspots). Deze holtes verzwakken het gietstuk en moeten dus voorkomen worden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQmvTV3BogKJccFw2EeFuhDLBy4PpHXfe150IDDTbIZSkas8KErXlFpDnduTkq0C2k3I9JaxwtTGu_zlZUa1XhU7pV9N5FKwwX_h4LRaW0hp-4xZwuP6koeR0Oyp63YbNJOZEikPN-eNU/s1600/slink.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="297" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQmvTV3BogKJccFw2EeFuhDLBy4PpHXfe150IDDTbIZSkas8KErXlFpDnduTkq0C2k3I9JaxwtTGu_zlZUa1XhU7pV9N5FKwwX_h4LRaW0hp-4xZwuP6koeR0Oyp63YbNJOZEikPN-eNU/s400/slink.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Typische slinkholte in nodulair gietijzer...</span></em></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Slinkholtes in (nodulair) gietijzer zijn te herkennen aan een groep kleine gaatjes bij elkaar. Bij staal is het één groot gat met en ruw oppervlak. Als we met een vergrootglas het ruwe oppervlak van de holte zouden bekijken dan lijkt het alsof we boven op een dennenbos kijken, het ziet eruit als kleine denneboompjes (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dendriet_(kristal)">dendrieten</a>).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Scheuren</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Deze kunnen al direct na het gieten in het materiaal zitten.</span><span style="font-family: Arial;">Even iets over het stollen en afkoelen van metalen. Een dunne wanddikte heeft een kortere stoltijd dan een dik gedeelte. Een dik gedeelte heeft veel meer volume en heeft daardoor veel meer warmte-inhoud. Als een gietstuk veel wanddikteverschillen heeft dan zullen er dus ook verschillende afkoeltijden zijn, het ene deel zal sneller afkoelen dan een ander deel, dit is duidelijk te zien in een stollingssimulatie (zie verder in dit bericht). De krimp zal dus ook heel erg verschillen, dunne delen krimpen eerder dan dikke delen. Hierdoor treden er spanningen op in gegoten materiaal. Deze spanningen zullen dan vooral optreden bij (haakse) overgangen van een dikke naar dunne wanddikte. In de hoeken kunnen dan</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><shape id="_x0000_s1033" style="height: 189pt; mso-position-horizontal-relative: char; mso-position-vertical-relative: line; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><span style="font-family: Arial;"><imagedata o:title="Stuk gescheurd" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image031.jpg"></imagedata><wrap type="none"></wrap><anchorlock></anchorlock></span></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTZi99EV8LTw3cpQg51ntui-7OzOJ3hKbUGzC4K-b0O_JxnZAxLHBksQw0Y30qCwnL0XtD5flGT6DzZhM6C9iO4opJlHjJkDbS7wOJ4d0Al6QEL-Kj4H-J_Vy4IWSBNBaO4k2b8Vhzikw/s1600/scheur.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTZi99EV8LTw3cpQg51ntui-7OzOJ3hKbUGzC4K-b0O_JxnZAxLHBksQw0Y30qCwnL0XtD5flGT6DzZhM6C9iO4opJlHjJkDbS7wOJ4d0Al6QEL-Kj4H-J_Vy4IWSBNBaO4k2b8Vhzikw/s400/scheur.jpg" width="400" /></a></span></i><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaPu8krK_U5Scd_1iB1PvwNSr4KPHDCXOUVs08Ds5jz26e2Ld_3rgjMgkKI151Izsoc45rVcn3EDHYtund6HwBtZ9mto4wsVutA48ExKPCGEeyH-6hqYdpwcOTkRB9GaqaaH1mHo-PfhY/s1600/scheur1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="307" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiaPu8krK_U5Scd_1iB1PvwNSr4KPHDCXOUVs08Ds5jz26e2Ld_3rgjMgkKI151Izsoc45rVcn3EDHYtund6HwBtZ9mto4wsVutA48ExKPCGEeyH-6hqYdpwcOTkRB9GaqaaH1mHo-PfhY/s400/scheur1.jpg" width="400" /></a><br />
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Mooie voorbeelden van een krimpscheur in een de naaf van een stalen<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>kabelschijf. Het stuk sprong in tweeën tijdens het afbramen… (Marcel van Hees)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">zeer veel spanningen optreden<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Een mooi voorbeeld is een gegoten bovenas. Daar gaat de hals met een diameter van Ø350 mm zeer abrupt over in de kop welke een wanddikte van ± 40 mm (?) heeft. In deze overgang is de kans groot dat er krimpspanningen optreden welke scheuren veroorzaken. Deze krimpspanningen worden ook wel “eigenspanningen” genoemd.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Elk metaal krimpt weer anders bij het afkoelen. Zo krimpen nikkel-legeringen wel 3 tot 5%, staal ± 2%. Gietijzer krimpt echter maar 1% dus zullen de krimpspanningen in gietijzer beperkt blijven. Zou een bovenas echter van staal gegoten worden dan is de kans zeer groot dat er bij de askop scheuren optreden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">We hebben het eerder gehad over slak en andere insluitingen. Dit zijn uiteraard zwakke plekken in een gietstuk. Wordt een stuk zwaar belast dan is de kans groot dat het begint te scheuren vanuit een insluiting. Insluitingen met een grillig oppervlak (slak, slinkholtes) zullen eerder beginnen te scheuren dan insluitingen met een glad oppervlak (gas).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Bij een belast onderdeel zullen de spanningen in het materiaal altijd het grootst zijn aan het oppervlak. Als de vang op het bovenwiel gelegd wordt dan ontstaat er een grote torsiekracht op het halsgedeelte van de boven-as. De vang houdt het bovenwiel en dus de boven-as tegen. Het gevlucht heeft een groot dood gewicht (4,5 ton?) en wil doordraaien. Dat dit grote spanningen veroorzaakt in het materiaal, zeker bij de askop, behoeft geen betoog. Als we de spanningen per diameter zouden kunnen meten dan zouden we zien dat de spanning aan de buitenzijde het grootst is en geleidelijk afneemt naar de kern van de hals toe.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Omdat de spanningen aan het oppervlak van een belast onderdeel altijd het grootst zijn zullen scheuren als eerst ontstaan aan het oppervlak.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Is dit oppervlak een gedeelte waar al veel eigenspanningen aanwezig zijn dan worden spanningen door belasting hierbij opgeteld. De kans op scheuren is daarom ook het grootst op plaatsen welke zwaar belast worden en waar de krimpspanningen het grootst zijn.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;">Kan gietijzer onderzocht worden op bijv. scheuren?</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Een schade aan gietijzer begint vaak door een scheur zoals hierboven beschreven. Een scheur begint dan als een “haarscheur”, dit zijn scheuren die met het blote oog bijna niet te zien zijn.<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Als het vermoeden bestaat dat er scheuren in een metaal zitten dan kan dat op een paar manieren onderzocht worden via “<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/NDO">Niet Destructief Onderzoek</a>” (NDO):</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Penetrant onderzoek <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Hierbij wordt het te onderzoeken oppervlak ingespoten met een zeer dunne olie met een contrasterende kleur (rood). De olie blijft ± een kwartier op het opervlak zitten zodat het de kans krijgt om in eventueel aanwezige scheuren te penetreren. De olie trekt in de dunste haarscheuren onder invloed van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Capillaire_werking">capilaire werking</a>.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Na de inwerktijd wordt het oppervlak goed schoon gemaakt met een speciaal oplosmiddel.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Als het oppervlak goed schoon is dan wordt het ingespoten met een ontwikkelaar. Dit is een vluchtige vloeistof waar een zeer fijn absorberend wit poeder (krijt) in gemengd is. De vluchtige vloeistof lost op en het absorberende poeder blijft achter op het oppervlak.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimxW0gB19TxWbDw509BvakFB3DNK4D_zMGJVruKZ4q83tngFGE9Aj8XLMIsqyn7r0nnP3grkOniWHR_K0PYEK7WpcVJQWoBz2jw8SQ3l9QAPnQ1-gzN90HDljKIxlnEXR1N11iIZGjdzg/s1600/P1120113.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimxW0gB19TxWbDw509BvakFB3DNK4D_zMGJVruKZ4q83tngFGE9Aj8XLMIsqyn7r0nnP3grkOniWHR_K0PYEK7WpcVJQWoBz2jw8SQ3l9QAPnQ1-gzN90HDljKIxlnEXR1N11iIZGjdzg/s400/P1120113.JPG" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Het “uitbloeden” van scheuren… (Bron: Fontijne-Grotnes)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het absorberende poeder absorbeert nu de rode olie die is achtergebleven in een eventuele scheur, de rode olie wordt teruggezogen uit de scheuren. Als er scheuren aanwezig zijn dan ziet men langwerpige rode vlekken op het witte poeder ontstaan. Men noemt dit “uitbloeden”.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het voordeel van dit onderzoek is dat het goedkoop is, het enige wat je nodig hebt zijn wat spuitbussen en poetslappen. Verder is het redelijk simpel. Nadeel is dat het lang duurt omdat de olie een kwartier moet intrekken en de scheuren daarna 20 minuten moeten uitbloeden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Magnetisch onderzoek </span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Dit onderzoek maakt gebruik van de de geleiding van magnetische velden door metalen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">M.b.v. een spoel of een juk wordt een magnetisch veld gecreëerd in een proefstuk, er lopen nu magnetische veldlijnen door het stuk. Tegelijkertijd wordt er magnetische inkt (dunne olie vermengd met ijzervijlsel) op het stuk gespoten. Zit er nu ergens een scheur dan wordt het magnetische veld in het stuk onderbroken en zal een gedeelte van de veldlijnen ter plaatse van de scheur buiten het proefstuk treden. Om kort te zijn: de scheur wordt magnetisch. De scheur zal het ijzervijlsel uit de olie aantrekken en er ontstaat een dikke zwarte streep op de plaats van de scheur.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjer5CNOPI7E4cQk30IHQzEeSJwWSshkbwKty70LaC0kJS4jr4-lHC1OSbBLZI1o9b1pNoHtcVSIWzEWsyu8hp_jDYfwE1LN5azdX_avrv44EIB-uO38L_1ciVpXzkZUawKJyqyvVj9fyE/s1600/magnetisch_ndt-ed_org.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="253" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjer5CNOPI7E4cQk30IHQzEeSJwWSshkbwKty70LaC0kJS4jr4-lHC1OSbBLZI1o9b1pNoHtcVSIWzEWsyu8hp_jDYfwE1LN5azdX_avrv44EIB-uO38L_1ciVpXzkZUawKJyqyvVj9fyE/s320/magnetisch_ndt-ed_org.jpg" width="320" /></a></div><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Schematische weergave magnetisch onderzoek: bij de scheur treden de magnetische veldlijnen buiten het stuk, daar trekt het ijzerpoeder (groen) naar toe...</span></em></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Vooraf is het proefstuk ingespoten met een witte contrastlak. De magnetische inkt is zwart van kleur zodat het opgehoopte ijzervijlsel goed afsteekt tegen de witte achtergrond.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Er is ook een methode waarbij de magnetische inkt een fluorescerende kleur (geel) heeft. Bij het testen wordt het proefstuk dan beschenen met een ultraviolette lamp. Heeft de magnetische inkt zich ergens opgehoopt vanwege een scheur dan licht deze op als een fel gele streep.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Voordeel van het onderzoek is dat het snel gaat, het is redelijk goedkoop en redelijk simpel. Nadeel is dat het alleen gedaan kan worden bij magnetiseerbare materialen.</span></span><br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPKhoCZwpiOzvQj9Kfe1k3A61GAVkXtQeNtRbFy5Xzkc-37B33xN58yHI5czvZOXtee3CZ25UdLoMm14SxbGfhkcyYZtMiXP9Z3BIMgVzxOSh_D2u1vga3pYuCs3wmQod8SAP-cjm52ZU/s1600/mpi_ruane-tati_com.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="262" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPKhoCZwpiOzvQj9Kfe1k3A61GAVkXtQeNtRbFy5Xzkc-37B33xN58yHI5czvZOXtee3CZ25UdLoMm14SxbGfhkcyYZtMiXP9Z3BIMgVzxOSh_D2u1vga3pYuCs3wmQod8SAP-cjm52ZU/s400/mpi_ruane-tati_com.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-size: x-small;">Magnetisch onderzoek met een juk. Het magnetische veld wordt opgewekt tussen de twee poten. Vanaf links wordt het proefstuk bespoten met een fluorescerende magnetische inkt. (Bron: </span><a href="http://www.ruane-tati.com/"><span style="font-size: x-small;">http://www.ruane-tati.com/</span></a><span style="font-size: x-small;">)</span></span></i><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9NoFyH97hJ8_L6GZs5UNlpaRNMPXp3nnybpI2nOLsXkcPqfkR650P3vtpkw54yU_b-RG7C05VQTGyFze-7lcy-f1R0yGHCDUQVtqFjz9Sq-uD8E-cjhSYU_hidcvKpyXwvTG2exV3EZc/s1600/P1120119.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg9NoFyH97hJ8_L6GZs5UNlpaRNMPXp3nnybpI2nOLsXkcPqfkR650P3vtpkw54yU_b-RG7C05VQTGyFze-7lcy-f1R0yGHCDUQVtqFjz9Sq-uD8E-cjhSYU_hidcvKpyXwvTG2exV3EZc/s400/P1120119.JPG" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Magnetisch onderzoek volgens de fluorescerende methode: de scheuren zijn als oplichtende lijnen te zien… (Bron: Fontijne Grotnes))</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bovenstaande onderzoeken zijn de zogenaamde “oppervlakte onderzoeken” Metalen kunnen ook onderworpen worden aan een “volumetrisch” onderzoek, hierbij kijken we binnen in het stuk.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bovenstaande onderzoeken noemt men ook wel oppervlakte-onderzoek. Het is echter ook mogelijk om "in" een stuk te kijken, dat noemt men "Volumetrisch" onderzoek. Hieronder 2 voorbeelden.</span></span><br />
<br />
<b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Ultrasoon onderzoek</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Dit is te vergelijken met het maken van een echo van zwangere vrouwen.</span></span><br />
<span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Een ultrasoonapparaat genereert ultrasoon geluid welke met een speciale taster (<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Frequentie">1-4 MHz</a>) door een proefstuk gestuurd wordt. Dit geluid wordt door een achterwand van het stuk weerkaatst (echo) en weer door de taster opgevangen.</span></span><br />
<br />
<shape id="_x0000_i1051" style="height: 136.5pt; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="us_steelinspectiongroup_com" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image039.jpg"></imagedata></shape></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwe5rHPCAeFMTHzl2PwsUY430gny8KTatphXTwL5f2mUK6Zux86TVFO_40313WkH1KYf02lw4zk_nzX4YqppVri7TIvfwQAL4zqsDokAIqB1ktKkAvk-wBHy7KoaeizdUVnHxFWN5gXFM/s1600/us_steelinspectiongroup_com.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="217" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwe5rHPCAeFMTHzl2PwsUY430gny8KTatphXTwL5f2mUK6Zux86TVFO_40313WkH1KYf02lw4zk_nzX4YqppVri7TIvfwQAL4zqsDokAIqB1ktKkAvk-wBHy7KoaeizdUVnHxFWN5gXFM/s400/us_steelinspectiongroup_com.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Ultrasoon onderzoek. Het glimmende gedeelte is een speciale koppelpasta die ervoor zorgt dat het geluid goed wordt doorgegeven aan het te onderzoeken stuk. (Bron: www.steelinspectiongroup.com)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Op het ultrasoon apparaat zit een scherm waar we de inzendimpuls en de (bodem)-echo kunnen zien.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Zit er in het proefstuk nu een onregelmatigheid dan zal het geluid (of een gedeelte daarvan) eerder weerkaatsen. Er ontstaat dan op het scherm een tweede echo tussen de inzendimpuls en de bodemecho.</span></span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuYgEa9LWqVgQVY4RKx3f2_0UBBGq2gJiZEO-V4SSv36xV7YZQX2iZkGufVcgEnddMXGyZzqPSLDRUBW-cHFka7R13R5gjyhOUt6rdfunRUDx_wvW-c29G8WXkDyKYFhE7bVLCnXzYdWM/s1600/ultrasoon_thornhillinspection_ca.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="194" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuYgEa9LWqVgQVY4RKx3f2_0UBBGq2gJiZEO-V4SSv36xV7YZQX2iZkGufVcgEnddMXGyZzqPSLDRUBW-cHFka7R13R5gjyhOUt6rdfunRUDx_wvW-c29G8WXkDyKYFhE7bVLCnXzYdWM/s400/ultrasoon_thornhillinspection_ca.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Schematische weergave hoe het ultrasoon onderzoek werkt...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></em></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK2TGfQaq1xt1TqsRzuRb9M0k29bRvg0DWrOh8_3gyeQzoSRkUPnSpueB2QDPjvxq3onkdIV_1KCTbMhhmbxs4iHYRwG1pHGno2waxcM3QACgFyxC3xg1jG_5oLylNUOs81h9bAh_qCK0/s1600/ultraschallpruefung_duo-gmbh_de.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="298" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgK2TGfQaq1xt1TqsRzuRb9M0k29bRvg0DWrOh8_3gyeQzoSRkUPnSpueB2QDPjvxq3onkdIV_1KCTbMhhmbxs4iHYRwG1pHGno2waxcM3QACgFyxC3xg1jG_5oLylNUOs81h9bAh_qCK0/s400/ultraschallpruefung_duo-gmbh_de.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Het scherm van een ultrasoonapparaat met drie bodemecho’s (Bron: </span><a href="http://www.duo-gmbh.de/"><span style="color: blue; font-family: Arial; font-size: x-small;">www.duo-gmbh.de</span></a><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Voordeel van dit onderzoek is dat het redelijk snel gaat en dat je diep in een stuk kunt kijken. Nadelen zijn dat er een duur apparaat voor nodig is en het is niet makkelijk om de beelden te interpeteren. Nog een nadeel is dat je niet duidelijk kunt laten zien om wat voor fout het gaat (Slink, gas, slak of scheur).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Roentgen (X-ray) onderzoek</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Hierbij worden stukken met een radio-actieve isotoop bestraald. Achter het stuk worden dan fotogevoelige platen opgesteld die de straling opvangen. Zitten er in het stuk onregelmatigheden dan zal de straling daar beter doorheen gaan dan door het metaal. Op de foto ontstaan op die plaatsen donkere vlekken.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj20SOw7Z89c9anUY-e5fjqjo57rkOjRliXFZaJwPTHbU5R6oYes4yhmsj0CUazzkYpOoW7hkTR8e6dtxbJ5rJ92Bu3YYyAPXFj7iZ5uSUQe5gfQDgSDvnQ3HjXT_ZJUvd9N1B-iD3e8Ic/s1600/Radioactief.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="193" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj20SOw7Z89c9anUY-e5fjqjo57rkOjRliXFZaJwPTHbU5R6oYes4yhmsj0CUazzkYpOoW7hkTR8e6dtxbJ5rJ92Bu3YYyAPXFj7iZ5uSUQe5gfQDgSDvnQ3HjXT_ZJUvd9N1B-iD3e8Ic/s200/Radioactief.jpg" width="200" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
<span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Worden er defecten of indicaties gevonden dan wordt e.e.a. beoordeeld a.d.h. van een door de klant opgegeven norm. Het kan zijn dat een indicatie "binnen de norm valt" en dus toelaatbaar is. Valt de indicatie buiten de norm dan kunnen we twee dingen doen: repareren of vernieuwen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;">Het repareren van gietijzer</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Electrisch lassen</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Gietijzer laat zich niet makkelijk repareren. Onder bepaalde voorwaarden is gietijzer te lassen maar de las blijft altijd een zwakke plek.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">We hebben eerder gelezen dat als gietijzer erg snel afkoelt dat er dan wit gietijzer ontstaat en dat dit witte gietijzer erg hard en zeer bros is. Gaan we gietijzer electrisch lassen dan brengen we zeer plaatselijk zeer veel warmte (2500-<metricconverter productid="3000ᄚC" w:st="on">3000°C</metricconverter>!) in het materiaal. De las zal, onder invloed van het omliggende materiaal, zeer snel afkoelen en daardoor zeer bros worden. Het is geen probleem om gietijzer op deze manier cosmetisch te repareren (opvullen van kleine gaatjes). Echter, als er een grote kracht op een beschadigd onderdeel komt te staan dan is deze reparatiemethode ten zeerste af te raden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Zoals gezegd is gietijzer onder bepaalde voorwaarden te lassen. Het stuk moet voorverwarmd worden en we moeten ervoor zorgen dat er zo min mogelijk warmte ingebracht wordt. Dit wordt bereikt door met dunne electrodes te lassen (Ø2,5 mm) en door zeer korte stukjes (<metricconverter productid="2 a" w:st="on">2 a</metricconverter> <metricconverter productid="3 cm" w:st="on">3 cm</metricconverter>) te lassen. De las koelt af en krimpt. Deze krimp geeft spanningen in het materiaal. Daarom moet een las direct na het lassen “gehamerd” worden om de spanningen er zoveel mogelijk uit te slaan.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Is de las geheel gevuld dan verdient het aanbeveling om het stuk een warmtebehandeling te geven om de resterende krimpspanningen zoveel mogelijk te verminderen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Alhoewel dit een veel toegepaste methode is blijft het afwachten hoe de las zich zal houden.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Gietijzer wordt over het algemeen gelast met een nikkel- of een nikkel-ijzer electrode.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Vlamspuiten</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Dit is een techniek die de laatste tijd wat vaker wordt toegepast en die redelijk succesvol is.</span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_s-n0BPx4NhCQpHXEJPIiY9hggEFkAuzxaCYS8ucmmI6vjaoknAjPalhA2ZUVw0a1qBjrOuVMysBK29c4-6C-sS0uOi5I2y1wn5DvqWPE99jTdgiwVKBjY92x8ohCcpn2tvsBRH9fO-c/s1600/vlamspuiten1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="269" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi_s-n0BPx4NhCQpHXEJPIiY9hggEFkAuzxaCYS8ucmmI6vjaoknAjPalhA2ZUVw0a1qBjrOuVMysBK29c4-6C-sS0uOi5I2y1wn5DvqWPE99jTdgiwVKBjY92x8ohCcpn2tvsBRH9fO-c/s400/vlamspuiten1.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Vlamspuiten. Bovenop de brander is het (rode) poederreservoir zichtbaar… (Bron: www.maasdijkmetaal.nl)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Het vlamspuiten gebeurt met een speciale autogeenbrander waar een klein reservoirtje op zit. Dit reservoirtje kan gevuld worden met een lasmateriaal in poedervorm, in dit geval zeer fijn nikkelpoeder.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Met de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Autogeen_lassen">autogeenbrander</a> wordt het te lassen oppervlak langzaam verwarmd tot een paar honderd graden. Als het materiaal op temperatuur is wordt er op een knop op de brander gedrukt en wordt het fijne nikkelpoeder door het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Acetyleen">acetyleen</a>-zuurstofmengsel meegenomen en door de brander gestuurd. Door de vlam wordt het poeder half vloeibaar en slaat neer en hecht zich meteen aan het verwarmde oppervlak. Op deze manier wordt de las langzaam opgevuld. Het gietijzer komt niet boven de <metricconverter productid="900ᄚC" w:st="on">900°C</metricconverter> en het is langzaam en goed verwarmd. Het koelt langzaam af en daardoor krijgen we niet de harde fase die we bij het elektrisch lassen kregen.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Bij zeer grote reparaties wordt ook wel een combinatie van bovenstaande lastechnieken gebruikt. Op het te lassen oppervlak wordt eerst een dun laagje (3-<metricconverter productid="5 mm" w:st="on">5 mm</metricconverter>) aangebracht met vlamspuiten. Daarna wordt de rest van de las opgevuld door elektrisch lassen. Omdat er nu een bufferlaag is aangelegd ontstaat er geen harde fase naast de las.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-family: Arial;">Lijmen</span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Tegenwoordig worden ook metalen steeds vaker gelijmd. Er is echter nog vrijwel geen ervaring in het reparatie-lijmen van gietijzer.</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Er zijn ook speciale pasta’s waarmee (slijt)gaten opgevuld kunnen worden. Deze pasta’s hechten zeer goed en zijn soms slijtvaster dan het moedermateriaal.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiA_M-_Y4Okf9GxcKJFBCzteLqGp3WYodSk7royZ3Il_YzVM_FvWg_Ux17Df7Jc7YEpmek7WI5aFoiKaW7wwWXCe1lXXDhsFeUxZl5uxhWtf5jomiOr8UaI5wnhe-vQKr2k_xB7ijqF9Y/s1600/lijm.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjiA_M-_Y4Okf9GxcKJFBCzteLqGp3WYodSk7royZ3Il_YzVM_FvWg_Ux17Df7Jc7YEpmek7WI5aFoiKaW7wwWXCe1lXXDhsFeUxZl5uxhWtf5jomiOr8UaI5wnhe-vQKr2k_xB7ijqF9Y/s320/lijm.jpg" width="263" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;">Wat als reparatie niet meer mogelijk is?</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Dan zullen we een stuk opnieuw moeten gaan gieten. Maar eerst iets over het gietproces.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Er zijn vele soorten vorm- en gietprocessen. Ik beperk me hier tot de methode waarmee gegoten molen-onderdelen over het algemeen worden geproduceerd en welke ook bij de Soester Gieterij wordt toegepast: het “handvormen”.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 14pt;"><span style="font-family: Arial;">Van tekening tot gietstuk</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Werkvoorbereiding</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Van een klant krijgen we een werktekening van een onderdeel wat gegoten moet worden. In de meeste gevallen is dat een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Tweedimensionaal">2 dimensionale-tekening</a> maar de laatste tijd krijgen we steeds vaker <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Driedimensionaal">3 dimensionale-bestanden</a>.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">We hebben eerder kunnen lezen dat er slinkholtes in een gietstuk kunnen ontstaan tijdens het stollen en afkoelen. Om te bepalen waar deze ontstaan en hoe groot ze zijn doen we een stollingssimulatie (zie verder), daarvoor hebben we een 3D-bestand nodig.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Een 2D-tekening wordt omgezet (nagetekend) in een 3D-model met speciale CAD-software. Met deze software kun je 3 dimensionale modellen aanmaken door een schets te maken en die te extruderen (uitrekken).</span></span><br />
<span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Voor de echte techneuten hieronder een filmpje hoe dat in z'n werk gaat: </span></span><br />
<br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/dQMS8KuDGoM?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/dQMS8KuDGoM?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><shape id="_x0000_i1054" style="height: 162pt; width: 251.25pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="12122002s" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image044.jpg"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></imagedata></shape></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2quG2yt9eq30vz7sSPek8dEBn1tK4jVkbZBXesjqGbQ9pq9gu6fjf8qiLTQZy4jl8mqUpwsZm4pWJi7QCWEKR07tmO0KRIhwAWEzf7BQE0jC-SBW4RYe45RWsgY5QOJ5DUEzXeoeujmc/s1600/12122002s.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="372" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2quG2yt9eq30vz7sSPek8dEBn1tK4jVkbZBXesjqGbQ9pq9gu6fjf8qiLTQZy4jl8mqUpwsZm4pWJi7QCWEKR07tmO0KRIhwAWEzf7BQE0jC-SBW4RYe45RWsgY5QOJ5DUEzXeoeujmc/s400/12122002s.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Een boven-as getekend in een 3D CAD-programma...</span></i></div><div align="center" class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><shape id="_x0000_i1055" style="height: 171.75pt; width: 175.5pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="12122002sa_sol_1" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image046.jpg"><span style="font-family: Arial;"></span></imagedata></shape></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als het stuk 3D getekend is dan kunnen we ook heel nauwkeurig het gewicht bepalen. Het tekenprogramma houdt automatisch het volume van het stuk bij, we hoeven dan alleen nog mar een soortelijk gewicht in te geven waarna het gewicht van het stuk berekend wordt. dat is in de gieterij erg handig want op die manier smelten we daarom nooit teveel maar ook zeker niet te weinig ijzer.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het 3D-bestand wordt ingelezen in de simulatiesoftware. De software beschikt over een hele bibliotheek aan metalen welke allemaal een ander slink (krimp) gedrag vertonen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Er wordt een materiaal toegekend, er wordt een temperatuur ingegeven en de simulatie kan gestart worden.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Na enige tijd kunnen we het stollingsverloop en de slink bekijken. Hieronder een filmpje hoe de stolling virtueel verloopt. Je ziet een paars/blauw gekleurde bovenas die steeds transparanter wordt. Het transparante gedeelte is inmiddels gestold, het gekleurde gedeelte is nog vloeibaar.</span></span><br />
<br />
<object height="344" width="425"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/JoiV6kAuQxw?hl=nl&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/JoiV6kAuQxw?hl=nl&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="425" height="344"></embed></object><br />
<br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Hierboven is duidelijk te zien dat de relatief dunwandige askop zeer snel stolt vergeleken met de hals, de hals had een stoltijd van ruim 14000 seconden, dat is 4 uur!!!</span></span><br />
<span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">De overgang van askop naar hals is een plats waar we veel krimpspanningen kunnen verwachten. </span></span><br />
<span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Met de gegevens van de stollingssimulatie kan de voeding berekend worden. Om slinkholtes tegen te gaan moet het gietstuk “gevoed” worden, dit doen we door voeders op het gietstuk te zetten. Een voeder is een soort pot die op een gietstuk gezet wordt. De voeder staat in verbinding met het stuk via een grote opening. Tijdens het slinken kan de voeder zijn vloeibare metaal afgeven aan het gietstuk. I.p.v. in het stuk ontstaan de slinkholtes nu in de voeder. Na het afkoelen worden de voeders afgeslepen en blijft er een massief gietstuk over.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUVxcw1DTID-MSxUTKIkEspFSzb9UzcCBLeA41IGTBKh-wJaEYMHcbkaOkKp_MFjYiUhbjKSgsrqz9wj0C6CIrHNbEmlqsUatQRRJN5GhWuNZ8u1zsMBTPVsqSvsIWWsbGd4Zs21LyhZk/s1600/12122002sa_shr_2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="296" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgUVxcw1DTID-MSxUTKIkEspFSzb9UzcCBLeA41IGTBKh-wJaEYMHcbkaOkKp_MFjYiUhbjKSgsrqz9wj0C6CIrHNbEmlqsUatQRRJN5GhWuNZ8u1zsMBTPVsqSvsIWWsbGd4Zs21LyhZk/s400/12122002sa_shr_2.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Grafische weergave van de slink in de as. Het transparante gedeelte is massief, het gekleurde gedeelte is leeg. Door het krimpen is het ijzer “ingezakt”… (Soester Gieterij)</span></i></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als de voeders zijn berekend dan worden deze op het 3D-model getekend en wordt er nogmaals een simulatie gedaan om te kijken of de berekeningen kloppen.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg7LU8EDn0LtRgcorgahD3bk8hGzhzKMZxRhcMlruG-03v0zgBwpNO0FQkwzC4SB-QlHhG6HNCKoR4pGLK9JllwWXq_RniwZK-Wj5U5xP9RKV0lX_cuv32KXJwjd8LCsheo0KK4-qAnI0/s1600/_MG_2784.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjg7LU8EDn0LtRgcorgahD3bk8hGzhzKMZxRhcMlruG-03v0zgBwpNO0FQkwzC4SB-QlHhG6HNCKoR4pGLK9JllwWXq_RniwZK-Wj5U5xP9RKV0lX_cuv32KXJwjd8LCsheo0KK4-qAnI0/s400/_MG_2784.jpg" width="400" /></a></div><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;"><em>Gegoten boven-as tijdens het afwerken. Op het verticale deel van de askop zijn de voeders nog te zien...</em></span><br />
<br />
<em><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></em></div><object height="344" width="425"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/HE37aau2Ly4?hl=nl&fs=1"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/HE37aau2Ly4?hl=nl&fs=1" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="425" height="344"></embed></object><br />
<i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Stromingssimulatie… (Soester Gieterij)</span></i><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Is het stuk virtueel slinkvrij dan wordt er een stromingssimulatie gedaan, zie hierboven. Daarbij kijken we hoe het metaal in de vorm stroomt en hoe de vorm door het ijzer opwarmt.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als alles naar wens is dan wordt er een model (mal) gemaakt.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Even iets over onze vormmethode. Zoals wellicht bekend is worden tinnen soldaatjes in een twee-delig vormpje gegoten. Deze vorm is permanent, je kunt ‘m iedere keer weer opnieuw gebruiken. De deling is verticaal.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbcdkOv775UYQgdKBqawrM3BtlWK5zcCXhVsai2BdcAwriYHrKpRYiThEhvYahpJuqcxLaA5XchLSPZAqzJaMEHiJxP7vZbMfr45LP2LBsoRc09dx_fvi_thSJTZhDNJzEZeWKhSVU5LA/s1600/tin_flickr_com.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgbcdkOv775UYQgdKBqawrM3BtlWK5zcCXhVsai2BdcAwriYHrKpRYiThEhvYahpJuqcxLaA5XchLSPZAqzJaMEHiJxP7vZbMfr45LP2LBsoRc09dx_fvi_thSJTZhDNJzEZeWKhSVU5LA/s400/tin_flickr_com.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Tinnen soldaatjes gieten...</span></em></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Ook onze gietstukken worden in een tweedelige vorm gegoten. Echter, de deling is horizontaal en de vormen kunnen maar eenmalig gebruikt worden, er moet voor elk gietstuk een nieuwe vorm gemaakt worden. We hebben dus een model (mal) nodig om een vorm te maken.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Een model wordt door een modelmaker gemaakt en is over het algemeen van hout.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Modelbouw</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Ook een modelmaker krijgt een tekening. Hij maakt uitslagen van verschillende doorsneden van het stuk om zo tot een 3D-model te komen. De krimp wordt al in het model verwerkt, het model is dus iets groter gemaakt dan op de tekening staat.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Veel stukken hebben een maatnauwkeurigheid nodig van honderdsten of duizendsten van een millimeter. Het is echter niet mogelijk om zo nauwkeurig te gieten. </span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Daarom wordt er op het model een bewerkingstoeslag aangebracht van enkele millimeters.</span></span><br />
<br />
<span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><shape id="_x0000_s1031" style="height: 189pt; mso-position-horizontal-relative: char; mso-position-vertical-relative: line; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><imagedata o:title="Modelbouw (2)" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image052.jpg"></imagedata><wrap type="none"></wrap><anchorlock></anchorlock></span></span></shape></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiTbEXLTcHYYl3WANpI-Fe6JrIfpe486rMELlt0K3PjF-bmADSWuL8wgl3LF1CLej0Pj6O0QzCjRANIn0hEtga30lsJJWhwM96eBG4AdeucLFzS3kgNQ66XwgfIwcuM460V7jvtEhePNE/s1600/model_frezen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiiTbEXLTcHYYl3WANpI-Fe6JrIfpe486rMELlt0K3PjF-bmADSWuL8wgl3LF1CLej0Pj6O0QzCjRANIn0hEtga30lsJJWhwM96eBG4AdeucLFzS3kgNQ66XwgfIwcuM460V7jvtEhePNE/s400/model_frezen.jpg" width="400" /></a></div><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Het frezen van een model met een cnc-freesbank. Voor deze bewerking werd een 3D-CAD model gebruikt… (Promould)</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Deze bewerkingstoeslag kan dan door een bewerker tot de juiste maat bewerkt worden.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Nadat het model klaar is wordt het naar de gieterij gestuurd. Daar wordt het model ontvangen en gecontroleerd. Als het model is vrijgegeven dan wordt ingepland en kan de productie beginnen.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMzlto2kpvshYL8NTiXqmT7Gay5Wb1-T9jebjH_cXDDvqLVS9o7Vdr-35lPD98tWjD-r5117OO3RD_y2apxtaQO4dmcVnLVJeD3hmEUBDy8hXreVgL-1boKMKXaLiIFihn4dvEo2H1Z34/s1600/model_gereed.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="298" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiMzlto2kpvshYL8NTiXqmT7Gay5Wb1-T9jebjH_cXDDvqLVS9o7Vdr-35lPD98tWjD-r5117OO3RD_y2apxtaQO4dmcVnLVJeD3hmEUBDy8hXreVgL-1boKMKXaLiIFihn4dvEo2H1Z34/s400/model_gereed.jpg" width="400" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het model van een kabelschijf zoals dat bij de gieterij wordt geleverd...</span></em></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Vormen</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het onder-model wordt op de vormvloer gelegd waarna er een stalen raamwerk (vormkast) om het model wordt gezet.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJcgj9lVhVBGWl9xjLAMwFPVPdFwDFAroYYXrC_eVUIPQQqCY9-O7SiW2hWyUJLaJuxbboZHkLveNaMZ1AMzrxE6XQy4AnWKk07IQRHFe-oa2TSPJ78zA3PIYW79eSUC9sqYsMF8olWSA/s1600/vormen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="297" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJcgj9lVhVBGWl9xjLAMwFPVPdFwDFAroYYXrC_eVUIPQQqCY9-O7SiW2hWyUJLaJuxbboZHkLveNaMZ1AMzrxE6XQy4AnWKk07IQRHFe-oa2TSPJ78zA3PIYW79eSUC9sqYsMF8olWSA/s400/vormen.jpg" width="400" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><shape id="_x0000_s1030" style="height: 189pt; mso-position-horizontal-relative: char; mso-position-vertical-relative: line; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><imagedata o:title="Vormen Kernwapening (5)" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image054.jpg"></imagedata><wrap type="none"></wrap><anchorlock></anchorlock></span></span></shape></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-size: x-small;">Een vormkast wordt gevuld. We zien een piepschuim model met daar omheen de stalen vormkast…</span> </span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Dan wordt de vormkast gevuld met vormzand, het zand bedekt het hele model. Het vormzand komt uit een speciale menger welke een hars en een katalysator (twee-componentenlijn) door het zand mengt. Het zand hardt uit na ± een uur.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Na het uitharden van het zand wordt de vormkast gedraaid en wordt het model uit het zand getrokken, er blijft nu een holte over welke gevuld gaat worden met vloeibaar metaal.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi66JHLs8a8_MeOrTDsKP1hcqoeb3CO8grw40tvNvUaB_cMgSyetLStjxSoM0RoNVKVZv4goWEqDnTV-Si0sdL-HoEWWL67wTeFDM-VWlbY4KIDHdOLm6oxCIfKinFj-V-6A20kgfzysLY/s1600/lossen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="297" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi66JHLs8a8_MeOrTDsKP1hcqoeb3CO8grw40tvNvUaB_cMgSyetLStjxSoM0RoNVKVZv4goWEqDnTV-Si0sdL-HoEWWL67wTeFDM-VWlbY4KIDHdOLm6oxCIfKinFj-V-6A20kgfzysLY/s400/lossen.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">De vorm wordt gelost van het model…</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmX88POtRLR_G4tjMlDywjlusMFkJZmzOsdhuvvS5xdtc42kHna9HyL6pNyf9M31uvkYyOO7Nc9IyykCETul7imKR7vk5Fdg-CvWv0xlVZfC1SSsHWgQaInq6Fw8Kg8qSEWTNNtZE_Un8/s1600/vormhelft.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="296" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmX88POtRLR_G4tjMlDywjlusMFkJZmzOsdhuvvS5xdtc42kHna9HyL6pNyf9M31uvkYyOO7Nc9IyykCETul7imKR7vk5Fdg-CvWv0xlVZfC1SSsHWgQaInq6Fw8Kg8qSEWTNNtZE_Un8/s400/vormhelft.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Een vormhelft (onderkast)…</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bovenstaande gebeurt ook met het bovenmodel en zo hebben we twee vormhelften, een boven- en een onderkast.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;">Een gietvorm wordt in de gieterij een"kast" genoemd wat afgeleid is van het Engelse "casting" (gietstuk).</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Beide helften worden op elkaar gezet en aan elkaar geklemd of geballast. Er wordt een gietbak op de ingietopening van de kast gezet en er kan gegoten worden.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJXxDa0eRJZVWk0elgnNS5CzbaW_QW8nDDhMr_xd7kfQ-QuFj3F7E9e69WQ1vgKdGzRR-agUKcjxq2Fh2AIsiblMVSOXuuRY4qIvwGBcj76zMybbx_LiLR7wJ4I-FTSKr28coo7NON0ZI/s1600/kast.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="295" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgJXxDa0eRJZVWk0elgnNS5CzbaW_QW8nDDhMr_xd7kfQ-QuFj3F7E9e69WQ1vgKdGzRR-agUKcjxq2Fh2AIsiblMVSOXuuRY4qIvwGBcj76zMybbx_LiLR7wJ4I-FTSKr28coo7NON0ZI/s400/kast.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">De vorm, klaar om te gieten. De rechthoekige bak op de kast is de gietbak. Links daarnaast staan de proefstaven. Er staan ballastgewichten op de kast en de deling is geklemd.</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Smelten en gieten</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">De oven wordt gevuld met inzetmaterialen volgens een smeltvoorschrift. Op dit smeltvoorschrift staat welke materialen ingezet moeten worden en hoeveel.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">De charge wordt op temperatuur gebracht en er wordt een monster uit de charge gehaald. Dit monster wordt geanalyseerd met een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Atomaire-emissiespectrometrie">emissiespectrometer</a>. Binnen een minuut is de samenstelling bekend en kan er berekend worden hoeveel en welke materialen we nog moeten toevoegen om een correcte samenstelling te krijgen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Is de charge gecorrigeerd dan wordt deze op temperatuur gebracht en uitgegoten in een pan. Een pan is een grote stalen emmer welke bekleed is met een vuurvaste wand.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">De pan hangt in een portaalkraan<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>en met deze kraan kunnen we de vormkasten één voor één gieten.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><shape id="_x0000_s1026" style="height: 189pt; mso-position-horizontal-relative: char; mso-position-vertical-relative: line; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><imagedata o:title="Gieten kast" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image062.jpg"></imagedata><wrap type="none"></wrap><anchorlock></anchorlock></span></span></shape></span></div><br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/YenAaE0jRJQ?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/YenAaE0jRJQ?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Hierboven een filmpje van het gieten van een 6-tons ring voor de baggerindustrie. Duurt een minuut of 7...</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als de vormen gegoten zijn dan blijven ze een één nacht in de vorm staan om af te koelen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGYCOgOcVaqyhd0q1rhFiWZ2ZOK0RA2RjAkeeLr-0hm-eWOXOQsk1YGAKIDGdPw2p039nngOE1PFfZbhSw4twTVQ7RDZ2Qg452JmLtFSJ-SruDf0nCkeMENdcXob85gHk3uHBlRvOXAQk/s1600/IMG012.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhGYCOgOcVaqyhd0q1rhFiWZ2ZOK0RA2RjAkeeLr-0hm-eWOXOQsk1YGAKIDGdPw2p039nngOE1PFfZbhSw4twTVQ7RDZ2Qg452JmLtFSJ-SruDf0nCkeMENdcXob85gHk3uHBlRvOXAQk/s400/IMG012.JPG" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">De bovenas is net gegoten. Boven op de kast en aan de zijkanten flikkeren allemaal vlammen. Dit zijn de gassen die ontstaan bij o.a. het verbranden van het bindmiddel in het zand. Boven op de vormkast met de bovenas staan andere vormkasten als ballast...</span></em></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Nabewerking</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als de vormen afgekoeld zijn dan worden ze uitgebroken. De bovenkasten worden van de onderkasten af gehesen en het stuk wordt uit de onderkast gehaald.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5H0_NTcUWOqn86O0PQOr_lKla0ptFK5sAONOCl3Ls92Nx5MUFki5BbpdQgoz2RCx3_fMdXCKSS8mO5EE34YQoIvsk6FplCsra7LeKbAAM6z91YgFIdzLt7t5XRJwYseahobI4SXmd-NY/s1600/uit_de_kast.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="267" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5H0_NTcUWOqn86O0PQOr_lKla0ptFK5sAONOCl3Ls92Nx5MUFki5BbpdQgoz2RCx3_fMdXCKSS8mO5EE34YQoIvsk6FplCsra7LeKbAAM6z91YgFIdzLt7t5XRJwYseahobI4SXmd-NY/s400/uit_de_kast.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;">De gegoten bovenas net uit het zand gehaald. De zandresten liggen nog op het stuk…</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">De kasten worden op een schudrooster gezet. Door de trillingen van dit rooster breekt het vormzand kapot en valt het gietstuk uit het zand.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgV0puRopgZdny4f9gP-YeImUrk4y4-X0rUXlpMKzIb7aJwSaegOZbyCpK4nWWz1nnPqKO0jT8E0Xwuk5imMoOpn5OnmHdLnttJmhui7MJ9TFRJiRRWYk2BdHMLh7Hm9CGhInOb7jjfOzA/s1600/schudrooster.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgV0puRopgZdny4f9gP-YeImUrk4y4-X0rUXlpMKzIb7aJwSaegOZbyCpK4nWWz1nnPqKO0jT8E0Xwuk5imMoOpn5OnmHdLnttJmhui7MJ9TFRJiRRWYk2BdHMLh7Hm9CGhInOb7jjfOzA/s400/schudrooster.jpg" width="400" /></a><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial;"></span></span></i></div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">De as boven het schudrooster…</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het zand wordt gereinigd en hergebruikt. De lege vormkasten gaan weer terug naar de vormerijen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Op het gietstuk zit veel aanslag en een giethuid, daarom wordt het gestraald om het te reinigen. Na het stralen wordt het stuk dan afgebraamd waarna het gereed is.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjN5H0tl4qQgL-qxbDgDcw55QS7k585opnYqLb4vXiUyq6arsfJUcUPMPD_ugYIJZT-vnFUc12w3DeAR5rlom7kGKYTlsBCupaW9bH6MaKi9afrWoLsUUHNfR9SNYNWAug7j3mZY40RmoI/s1600/_MG_2783.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjN5H0tl4qQgL-qxbDgDcw55QS7k585opnYqLb4vXiUyq6arsfJUcUPMPD_ugYIJZT-vnFUc12w3DeAR5rlom7kGKYTlsBCupaW9bH6MaKi9afrWoLsUUHNfR9SNYNWAug7j3mZY40RmoI/s400/_MG_2783.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">De as wordt afgebraamd. Op de askop zijn de voeders nog te zien die het materiaal aanvullen als het krimpt tijdens het stollen…</span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Als een klant daar opdracht voor heeft gegeven dan wordt er nog (Niet) Destructief Onderzoek gedaan (zie eerder) om te controleren of het stuk voldoet aan de gestelde eisen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="font-size: 12pt;"><span style="font-family: Arial;">Externe bewerkingen</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Destructief onderzoek</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Er zijn verschillende destructieve onderzoeken. De trekproef, zoals die eerder is beschreven, is de meest populaire. Verder zijn er nog de hardheidstest en de kerfslagproef.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bij een hardheidstest wordt een wolframcarbidekogel met een bepaald gewicht in een metaal gedrukt, dit laat een afdruk achter. Hoe dieper de kogel in het materiaal drukt, hoe groter de afdruk, hoe zachter het materiaal is.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Na de proef wordt de diameter van de afdruk gemeten en zo kan de hardheid bepaald worden.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bij de kerfslagproef wordt een <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>proefstaafje met een bepaalde doorsnede in tweeën geslagen. De kracht die daarvoor nodig is zegt iets over de taaiheid van de proef. De proefstaven worden vaak naar een temperatuur van -20° of <metricconverter productid="-40ᄚC" w:st="on">-40°C</metricconverter> gebracht. Op die manier wordt gekeken of het materiaal z’n taaiheid behoud bij lage temperaturen. Dit wordt vaak gevraagd door klanten die onderdelen maken voor de off-shore (schepen, boortorens).</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Gloeien</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het kan zijn dat een stuk na het gieten nog niet de juiste eigenschappen heeft. Door het stuk dan een warmtebehandeling te geven worden de juiste eigenschappen verkregen.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het stuk wordt in een speciale gloeioven geplaatst en op een voorgeschreven temperatuur gebracht.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJOHmTwt9Kk74iBoH-yRhFiW-gIfQasUQcAa-wmK_CDTdVuySlUemhb0sslzEF92gzFj_PDPwFQAO3U9WqJPd2H8fuhTbd7MPMD5zTKu25eQbuJoJCfqZCh8Lk2ZduG4ECDx8zK9YjcDc/s1600/gloeien.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="297" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhJOHmTwt9Kk74iBoH-yRhFiW-gIfQasUQcAa-wmK_CDTdVuySlUemhb0sslzEF92gzFj_PDPwFQAO3U9WqJPd2H8fuhTbd7MPMD5zTKu25eQbuJoJCfqZCh8Lk2ZduG4ECDx8zK9YjcDc/s400/gloeien.jpg" width="400" /></a></div></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><shape id="_x0000_s1032" style="height: 189pt; mso-position-horizontal-relative: char; mso-position-vertical-relative: line; width: 252pt;" type="#_x0000_t75"><span style="font-size: x-small;"><span style="font-family: Arial;"><imagedata o:title="Soest_4" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image070.jpg"></imagedata><wrap type="none"></wrap><anchorlock></anchorlock></span></span></shape></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Gegoten kabelschijven na een warmtebehandeling… (Akkermans Gloeitechniek)</span></span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Deze temperatuur wordt een bepaalde tijd aangehouden zodat ook de kern van het stuk goed op temperatuur komt. Daarna wordt het stuk afgekoeld wat op verschillende manieren kan gebeuren: in de oven, buiten de oven, in geforceerde lucht, in olie, in water of in een zoutbad. Door deze behandelingen krijgt bijv. staal veel betere eigenschappen (harder, taaier).</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Coaten</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Een klant kan eisen dat een stuk gespoten wordt<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>met een speciale coating die bijv. zeewaterbestendig is.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bij een extern bedrijf wordt het stuk gespoten.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjULwsIbWOssCtE6GSa0QwwF-XYRk6XTZgzm_5O87F4q1N5WqHShE3Hj0zHuKsIS3TL4MSzGWoSP05Znjs8d2DFYzBYJ_W3EPZt7oERYHOx__NPq3pnJRzQO8trIJRaWVdK7AZNhtbhGk4/s1600/gelakt.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjULwsIbWOssCtE6GSa0QwwF-XYRk6XTZgzm_5O87F4q1N5WqHShE3Hj0zHuKsIS3TL4MSzGWoSP05Znjs8d2DFYzBYJ_W3EPZt7oERYHOx__NPq3pnJRzQO8trIJRaWVdK7AZNhtbhGk4/s400/gelakt.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Een aantal kabelschijven, strak in de lak...</span></em></div><b style="mso-bidi-font-weight: normal;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Bewerken</span></span></b></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Zoals eerder gezegd kunnen we geen nauwkeurige maten gieten, die moeten in het stuk bewerkt worden. We hebben een aantal leveranciers die voor ons kunnen draaien, boren, frezen enz.</span></span><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGAv_D6zhfd3PjNrou3yDZi1uHB9fKteIOXdZQ1_RktBKkuEQflJAVy9GNmIyB7ky166u10MvQZreun2bjLlEIUeAOs7-L-SFueFxeIAcGBa-VZIrDTFNmqZi_07ezChausdt-_UmEVi0/s1600/bewerkt.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjGAv_D6zhfd3PjNrou3yDZi1uHB9fKteIOXdZQ1_RktBKkuEQflJAVy9GNmIyB7ky166u10MvQZreun2bjLlEIUeAOs7-L-SFueFxeIAcGBa-VZIrDTFNmqZi_07ezChausdt-_UmEVi0/s400/bewerkt.jpg" width="400" /></a></div><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;"><em>Een kabelschijf op een carousseldraaibank. Rechts de beitel die het metaal verspaant... </em></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-family: Arial;"><span style="font-size: 14pt;">Reparatiegietwerk</span><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"></span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Stel, er komt een molenaar met een kapotte kruirol. Of we daar een nieuwe van kunnen gieten. We vertellen de molenaar dan dat het gieten voor één rol ± 50 euro gaat kosten. "Oh, doe er dan maar 50", wordt er dan snel besloten. Maar wat men vergeet is dat er nog een paar honderd euro bij voor een modelletje.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">De prijs voor het gieten is geen probleem maar men schrikt altijd weer van de prijs van het model. “Je drukt dat ding toch zo even in het zand”? Dat zou op zich kunnen maar het probleem is dat het ijzer krimpt bij het afkoelen. Zouden we de kapotte kruirol “even” in het zand drukken en gieten dan is de nieuwe kruirol kleiner dan z’n broertjes in de rest van het kruiwerk. De kans is groot dat de rol gaat klemmen op de onder- en bovenrail omdat de flenzen te kort op elkaar zitten. <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>Daarom moet er <i style="mso-bidi-font-style: normal;"><u>altijd</u></i> een model aangemaakt worden.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsTWj8uMFJjE0Q2anuIBVTNpRIRqpjy8eOjMAs0ipuXt7XLMYcTsmDd0L81-MKWNJagaMw7of3ie6KlG1_AYOShAJFOj_9HMQq2symObLuSM9gMpQuBukByGHChTwkVD4K10BJ-DLZ5Ig/s1600/model_kruirol.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="298" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsTWj8uMFJjE0Q2anuIBVTNpRIRqpjy8eOjMAs0ipuXt7XLMYcTsmDd0L81-MKWNJagaMw7of3ie6KlG1_AYOShAJFOj_9HMQq2symObLuSM9gMpQuBukByGHChTwkVD4K10BJ-DLZ5Ig/s400/model_kruirol.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><em><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: x-small;">Modelplaten met een aantal modellen van kruirollen voor een engels kruiwerk...</span></em></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Toch kunnen we de kosten van een model drukken door het van piepschuim te laten maken. Dit gebeurt vaak als een onderdeel maar één keer gegoten hoeft te worden.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgtqzvaFoj85FtcSl5eEPuycfl-LNPerwBlL8aOwygjyR11eKohSeXOz8HBLhwkC9wPuw1gwEqzo932d0AW0bjbI-6vAsQC70gO6Tfdk5dE7x_EmoBLXTB_mr3Zr1iSAa6UABAUCHHuWg/s1600/piepmodellen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="356" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgtqzvaFoj85FtcSl5eEPuycfl-LNPerwBlL8aOwygjyR11eKohSeXOz8HBLhwkC9wPuw1gwEqzo932d0AW0bjbI-6vAsQC70gO6Tfdk5dE7x_EmoBLXTB_mr3Zr1iSAa6UABAUCHHuWg/s400/piepmodellen.jpg" width="400" /></a></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><i style="mso-bidi-font-style: normal;"><span style="font-family: Arial; font-size: x-small;">Schuimmodellen voor gegoten astappen. De modellen zijn beplakt met bruine paktape zodat ze beter lossen… </span></i></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Stel een klant heeft een erg oude machine waar een onderdeel van beschadigd is. De onderdelen zijn niet meer te krijgen en ook zijn er geen tekeningen meer. Het onderdeel wordt dan gedemonteerd en naar een modelmaker gestuurd. De modelmaker meet het hele onderdeel op en er wordt een piepschuim model van gemaakt. Het is tegenwoordig zelfs mogelijk om een onderdeel in 3D te scannen, dat scheelt erg veel meetwerk en fouten. Met het verkregen 3D-bestand kan dan een piepschuim model gefreesd worden, rekening houdend met de krimp.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Het schuimmodel komt naar de gieterij waar we het kunnen vormen en gieten.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><br />
</div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Tot zover een verhaal over gietijzer.</span></span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="mso-bidi-font-size: 10.0pt;"><span style="font-family: Arial;">Ik hoop dat ik u “warm” heb kunnen maken voor het gieterijvak. Ik denk dat het gieterijvak, ondanks de moderne hedendaagse technieken, nog steeds een ambacht is waar erg veel handwerk bij komt kijken, net als het molenaarsvak.</span></span><br />
<span style="font-family: Arial;">Als gieterij vinden we dat het gieterijvak in Nederland en ondergeschoven kindje is. Vandaar dat de Soester Gieterij het gieterijvak zoveel mogelijk probeert te promoten bij andere technische branches. Het is mogelijk om, uiteraard op afspraak, als groep eens een kijkje te nemen in de gieterij. Via de contactpagina van onze site kunt u mij of één van mijn collega's aanschrijven.</span><br />
<span style="font-family: Arial;">Wellicht tot ziens?</span></div><div class="MsoNormal" style="margin: 3pt 0cm 0pt; text-align: justify;"><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;">Hieronder volgen nog wat foto's van het vormen en van het inbouwen in de kap:</span></span></span><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="border-bottom: medium none; border-left: medium none; border-right: medium none; border-top: medium none; clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_M3-2t4_BlfxCcoI8ot2Fl2kWTmElQcFCUzmH_mnutIX7jXRc3vwqLaRyyIiQwwGlS7vKbQ695_bN6Tfn9iNspM7j1JcNwkRCqf3bSaGY_NgiKWb2XUVovBXWqi3ou1P4WxgkfQPHE20/s1600/2007110711.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh_M3-2t4_BlfxCcoI8ot2Fl2kWTmElQcFCUzmH_mnutIX7jXRc3vwqLaRyyIiQwwGlS7vKbQ695_bN6Tfn9iNspM7j1JcNwkRCqf3bSaGY_NgiKWb2XUVovBXWqi3ou1P4WxgkfQPHE20/s400/2007110711.JPG" width="400" /></a><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtwxs2Su3kRclxaLwNK7qHjPyGyPtu1StpEjfIYK4v0E3Kwn7IznDKIo0ZAqVOnR8bZE07SsJIYaGTjULrZ8QLsNRBgirZg0_Qcr7ER6KAyu2yO_zIa2oc8j65EEruaTVbzejU88kE9NI/s1600/2007110703.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtwxs2Su3kRclxaLwNK7qHjPyGyPtu1StpEjfIYK4v0E3Kwn7IznDKIo0ZAqVOnR8bZE07SsJIYaGTjULrZ8QLsNRBgirZg0_Qcr7ER6KAyu2yO_zIa2oc8j65EEruaTVbzejU88kE9NI/s400/2007110703.JPG" width="400" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtAeyNcylghQqaCfVVLAoOvbcTkvetBHDEUQYjDxucANQAShszQJWm3dvdhxhxI7Pjmoa3qvaPmypK5sl1JdYO7NJK6aVg4Bu4czZRx6yy_y92-z-d0pjjmIPUkRZLdk0K1LuY3lTvNiA/s1600/DSC00020.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtAeyNcylghQqaCfVVLAoOvbcTkvetBHDEUQYjDxucANQAShszQJWm3dvdhxhxI7Pjmoa3qvaPmypK5sl1JdYO7NJK6aVg4Bu4czZRx6yy_y92-z-d0pjjmIPUkRZLdk0K1LuY3lTvNiA/s400/DSC00020.JPG" width="400" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ_fW2nKqTKUZeSJ5rhPsoG6p-YjzP_dXH_qruGqDOPu3RPrhQGBBtEX6jqFDv56zapz8qp9eMV47HUA1ekHpR1L5geoY2qDcX1ncJk3JcTbYBqGAjssuopwE2_T_XjR58-YpRBwPsjaM/s1600/IMG005.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiQ_fW2nKqTKUZeSJ5rhPsoG6p-YjzP_dXH_qruGqDOPu3RPrhQGBBtEX6jqFDv56zapz8qp9eMV47HUA1ekHpR1L5geoY2qDcX1ncJk3JcTbYBqGAjssuopwE2_T_XjR58-YpRBwPsjaM/s400/IMG005.JPG" width="400" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg63lAtkP2YO4q9MIa9pgKAzAqMnmeh4AhLObIdSJ-kL4GZpM9w8s1lMclnMWzGYkzygx-iGaUSWaMFjr-lKPjn0_YUoulSq8ljw3dkiMu_fBvJUbuw62Jr4RSETUkIWrfxRrgzpINdNX4/s1600/IMG006.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg63lAtkP2YO4q9MIa9pgKAzAqMnmeh4AhLObIdSJ-kL4GZpM9w8s1lMclnMWzGYkzygx-iGaUSWaMFjr-lKPjn0_YUoulSq8ljw3dkiMu_fBvJUbuw62Jr4RSETUkIWrfxRrgzpINdNX4/s400/IMG006.JPG" width="300" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwxCx9qt7u-AOwNy-tzbejL1XeqlODn5KPUdJNRadCBA26UKAie-mBUWfe0M6awz-7uLUlA8bP4TYPI2NyqFknJTIkurx7HcaG_nBX32qreqs43Z45xjKa8aTDZwOc5xCXIsxUXIk_3kU/s1600/IMG007.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwxCx9qt7u-AOwNy-tzbejL1XeqlODn5KPUdJNRadCBA26UKAie-mBUWfe0M6awz-7uLUlA8bP4TYPI2NyqFknJTIkurx7HcaG_nBX32qreqs43Z45xjKa8aTDZwOc5xCXIsxUXIk_3kU/s400/IMG007.JPG" width="300" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfJ_0LgzAmNJnjo97IgrNTFUkrwoXnsXRKRxglHJL200rIa1t9pBwxXaI-n0mcJz6I4Y-r_Qrk4dIJXCJHxbj3rdk7xedylvzoIn5F-J0ylNftDPnRMO5xFLtvV9-IZWVKIn2CeO8cfxA/s1600/IMG009.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgfJ_0LgzAmNJnjo97IgrNTFUkrwoXnsXRKRxglHJL200rIa1t9pBwxXaI-n0mcJz6I4Y-r_Qrk4dIJXCJHxbj3rdk7xedylvzoIn5F-J0ylNftDPnRMO5xFLtvV9-IZWVKIn2CeO8cfxA/s400/IMG009.JPG" width="300" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-oLoVMwQo7KwseiMjRaj5c69mhv2huU0uG5Ai6qJeNtapOzvjUfJMtfmRYkYaN3xK2blq5UGtNLt6wx8iiZ5rpla2FF10XjUnq8a6dK3FvmRHJZWSavKTdG3flsLAcSoamCCo2UzWhis/s1600/IMG011.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj-oLoVMwQo7KwseiMjRaj5c69mhv2huU0uG5Ai6qJeNtapOzvjUfJMtfmRYkYaN3xK2blq5UGtNLt6wx8iiZ5rpla2FF10XjUnq8a6dK3FvmRHJZWSavKTdG3flsLAcSoamCCo2UzWhis/s400/IMG011.JPG" width="400" /></a></div><span style="font-size: 8pt;"><span style="font-size: small;"><span style="font-family: Arial, Helvetica, sans-serif;"><shape id="_x0000_i1066" style="height: 188.25pt; width: 251.25pt;" type="#_x0000_t75"><imagedata o:title="12122003m" src="file:///C:\Users\marcel\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\01\clip_image082.jpg"></imagedata></shape></span></span></span></div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com4tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-66266817291562083332010-12-25T02:40:00.000-08:002011-08-28T22:31:14.429-07:00Meedraaien op de ster, deel 2<div style="text-align: justify;"></div><div style="text-align: justify;">De kerst zit er weer op en ik hoop dat de overtollige ballast zo rond het middel beperkt is gebleven. Ik hoop dat jullie allemaal een goede kerst achter de rug hebben.<br />
In onderstaand bericht een beschrijving van m'n tweede draaidag op houtzaagmolen de Ster te Utrecht.<br />
<br />
18 December 2010,</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">De laatste zaterdag van het jaar waarop de Ster (eventueel) zou draaien. Het komend weekend is het kerst en de week daarna zitten we alweer in 2011. Oudere mensen zeggen me wel eens dat hoe ouder je wordt hoe sneller het gaat. Ik ben bijna 44 lentes jong maar het is inderdaad zo.</div><div style="text-align: justify;">Ik ben nu ruim anderhalf jaar aan het mio-en en die tijd is echt voorbij geschoten.</div><div style="text-align: justify;">Maar goed, we dwalen af, dit is een weblog van een molenaarsleerling en niet van de plaatstelijke filosoof.</div><div style="text-align: justify;">Vandaag zouden m'n vrouw en ik er eigenlijk op uit trekken met wat vrienden van ons en ik had me daarom ook afgemeld bij molenaar Piet. Echter, het had gisteren zo erg gesneeuwd dat de (snel)wegen erg slecht waren, zeker de binnenwegen. Ik reed gisteren vanaf m'n werk naar huis en op de snelwegen stond het meer stil dan dat het reed. Gelukkig ken ik veel binnendoorwegen en ben dus binnendoor naar huis gereden. Duurt ook lang maar je kunt wel rustig aan blijven doorrijden.</div><div style="text-align: justify;">We hadden besloten om ons uitje uit te stellen vanwege de slechte toestand van de wegen. Dit gaf me wel de kans om toch naar de Ster te gaan.</div><div style="text-align: justify;">'s Morgens een nieuw blad voor m'n maalboekje gepakt om te noteren wat het weer zou doen.</div><div style="text-align: justify;">Het maalboekje is een logboek wat je bij moet houden voor je opleiding. Om te slagen voor je examen moet je minimaal 150 uur op een molen gedraaid hebben waarvan minimaal 30 uur op andere molens dan je instructie-molen. Om dat te kunnen "bewijzen" moet je alles noteren op het maalblad:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEl4I0To_FfihBy_RjfUQF70j0RMHAo5FXl98Fma4ZfgIvMunAM0-Vf7p_4rWZdKjFIqwC8Jtirxgtf8zCFtC8ksWdMpPgbL4-JuM57zR_rgULcvI_nZht2V6gdolIfDmlXmbBlJdRFc0/s1600/maalblad_mvh.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEl4I0To_FfihBy_RjfUQF70j0RMHAo5FXl98Fma4ZfgIvMunAM0-Vf7p_4rWZdKjFIqwC8Jtirxgtf8zCFtC8ksWdMpPgbL4-JuM57zR_rgULcvI_nZht2V6gdolIfDmlXmbBlJdRFc0/s400/maalblad_mvh.jpg" width="278" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em><span style="font-size: x-small;">Blad uit het maalboekje...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Je kunt hier alles noteren wat je die zoal hebt gedaan op de molen. kapinspectie, lagers smeren, zeilen voor leggen, malen, rondleiden enz. Ook kun je je eigen waarnemingen v.w.b. het weer noteren om te laten zien dat je bewust met het weer bent bezig geweest. Het weer is uiteraard erg belangrijk voor een molenaar, hij/zij is er van afhankelijk. En als je wilt slagen dan moet je in staat zijn om korte-termijnsvoorspellingen te doen a.d.h. van je eigen waarnemingen.</div><div style="text-align: justify;">Via het internet kijk ik op verschillende sites om te zien wat het huidige weer is en om te zien wat de voorspellingen zijn. Dit waren zo'n beetje de voorspellingen om 9:00 's morgens:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Windrichting: ZZO</div><div style="text-align: justify;">Windkracht: 2-3</div><div style="text-align: justify;">Temperatuur: -1 - -3°C</div><div style="text-align: justify;">Neerslag: Kans op motsneeuw</div><div style="text-align: justify;">Bewolking: Toenemend vanuit ZW</div><div style="text-align: justify;">Buienradar: wat buien in het westen die een beetje ronddraaiden met als middelpunt Flevoland</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Dan m'n eigen waarnemingen v.w.b. het huidige weer:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Windrichting: Niet te bepalen, er bewoog buiten nagenoeg niets</div><div style="text-align: justify;">Windkracht: 1</div><div style="text-align: justify;">Temperatuur: Koud (we hebben geen buiten thermometer)</div><div style="text-align: justify;">Luchtdruk: Onbekend (we hebben thuis geen barometer)</div><div style="text-align: justify;">Neerslag: Geen</div><div style="text-align: justify;">Bewolking: <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">Stratus</a>, het was egaal grijs</div><div style="text-align: justify;">Hoogte bewolking: Laag (onder de 2 km)</div><div style="text-align: justify;">Trekrichting bewolking: NTB (ofwel: Niet Te Bepalen)</div><div style="text-align: justify;">Overige waarnemingen: Er ligt een pak sneeuw van een cm of 20.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Met die sneeuw en vorst is het bij de molen oppassen geblazen. Als je met het gevlucht bezig bent dan moet je uitkijken dat er geen klonten sneeuw of brokken ijs naar beneden komen. De askop heeft holle ruimtes en daar kan na een regen- of sneeuwbui water in gaan staan. Bij vorst vriest dat op tot behoorlijke ijsklompen. Als het gevlucht gaat draaien dan kunnen die klonten uit de askop vallen met alle gevolgen van dien. Er kan ook water in de zeilen staan wat opvriest. Moet ik nog vertellen wat er gebeurt als je de zeilen dan uitrolt? Oppassen, dus.</div><div style="text-align: justify;">Terwijl ik m'n maalboekje aan het invullen ben begint ineens de zon te schijnen, de wereld zag er meteen een stuk vrolijker uit. Maar helaas, het was van korte duur, tijdens m'n ontbijt trok het weer helemaal dicht.</div><div style="text-align: justify;">Om half 11 stapte ik weer op m'n fiets en ploegde door de sneeuw naar Utrecht. Het viel me op dat er vrijwel geen wind stond. Hier en daar hoorde ik boven me het herkenbare ge-gak van ganzen. Ik keek naar boven en zag meerdere V-vormen richting het zuiden trekken. Zij wel...</div><div style="text-align: justify;">Om een uur of 11 was ik in Utrecht. Ik besloot even de Leidsche weg wat verder door te rijden om wat foto's te maken van de Ster met z'n besneewde romp:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEG7n7uPdtthy9LBT1hN4iVU5CKDP89a8FgNkfqBU6Ei3wdKBjTq6bv6XsZv918D6bqzNLW2onQGR45yiEMUCvnr8dVWVLIIX1z11YVth_29R8yUVWn3M6ghMtqKr4ZVcY6MppEAt8npw/s1600/IMG_2658.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjEG7n7uPdtthy9LBT1hN4iVU5CKDP89a8FgNkfqBU6Ei3wdKBjTq6bv6XsZv918D6bqzNLW2onQGR45yiEMUCvnr8dVWVLIIX1z11YVth_29R8yUVWn3M6ghMtqKr4ZVcY6MppEAt8npw/s400/IMG_2658.jpg" width="300" /></a></div><div style="text-align: justify;"><em><span style="font-size: x-small;">Het Molenpark langs de Leidsche Rijn met daarin zaagmolen de Ster...</span></em></div><div style="text-align: justify;">Na wat plaatjes fietste ik terug naar het Molenpark waar molenaar Henk met een buurman buiten aan het slot van de deur stond te prutsen. Het slot was dichtgevroren maar gelukkig had de buurman een spuitbusje slotspray, het euvel was snel verholpen.</div><div style="text-align: justify;">Tijdens de koffie kwamen er nog meer mensen binnen met potten, pannen en wat al niet meer. Het bleek dat het Houtens Biercollectief die dag een echt <a href="http://www.houtzaagmolen-de-ster.nl/molenaars/10/38.html">houtzagersbiertje</a> ging brouwen in de molen. Daarvoor gebruiken ze de zaagkrullen van hout wat door de Ster gezaagd is om er een speciale smaak aan te geven. Toch jammer dat ik geen bier lust want het lijkt me een bijzonder biertje.</div><div style="text-align: justify;">Er wordt mij door andere molenaars wel eens verweten dat ik geen echte molenaar wordt omdat ik geen koffie maar ook geen bier lust. Gelukkig weet ik wie het zeggen en dat gebeurt met een enorme knipoog... Het blijven toch aardige mensen die molenaars.</div><div style="text-align: justify;">Na de koffie klimmen Henk en ik de molen in. Bij de trap stond iemand van het biercollectief met een grote zware boormachine (geheel volgens de traditie...) iets te mengen in een grote emmer. Hij was gerstemout aan het mengen met de houtkrullen. Hij vertelde wat over het brouwproces en wat daar allemaal bij komt kijken.</div><div style="text-align: justify;">Henk en ik hobbelden daarna verder naar boven. Er staat te weinig wind (zeg maar rustig "geen" wind) om te zagen dus proberen we wat voor de prins te draaien.</div><div style="text-align: justify;">De molen staat nog in z'n werk en moet daar dus even uit gehaald worden.</div><div style="text-align: justify;">Molens hebben en hadden allerlei functies, water pompen, hout zagen, koren malen, graan pellen enz. Daarvoor worden verschillende werktuigen via allerlei tandwielen aangedreven. Deze werktuigen kunnen dan "in- of uit het werk" gezet worden. "Uit het werk" wil zeggen dat de molen kan draaien maar dat er geen werktuigen aangedreven worden. En andersom betekent "in het werk" dat de molen de werktuigen aandrijft.</div><div style="text-align: justify;">Elk type molen heeft weer een andere manier van in- of uit het werk zetten. Bij korenmolens wordt de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Steenspil">steenspil</a> zodanig verplaatst dat deze niet meer aangrijpt in het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorwiel">spoorwiel</a>. Bij poldermolens wordt de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bonkelaar">onderbonkelaar</a> samen met de onderkant van de koningsspil zodanig verplaatst dat deze niet meer aangrijpt in het waterwiel. Het waterwiel is een groot tandwiel wat het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Scheprad">scheprad</a> van een poldermolen aandrijft.</div><div style="text-align: justify;">Bij de Ster wordt de molen uit z'n werk gezet door de bovenbonkelaar (samen met de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koningsspil">koningsspil</a>) uit het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenwiel">bovenwiel</a> te trekken.</div><div style="text-align: justify;">Bij de meeste molens kun je dat straffeloos doen (uiteraard wel even de molen stil zetten) maar bij zaagmolens zit er een addertje onder het gras. Er moet eerst gekeken worden wat de stand van het <a href="http://www.zaagmolen.nl/zagen/zaagraam.htm">zaagraam</a> is.</div><div style="text-align: justify;">Zoals ik in een eerder bericht heb uitgelegd wordt er via via een krukas aangedreven door de molen. Aan deze krukas zitten zware houten drijfstangen (kolderstokken) die het zaagraam op en neer bewegen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi43UGyKN4eX6F1JOA0VzMTwXHalZz238U_8NvuQidkFYlLIcM5AiwCMiAbA-fsMrfNdg6PK0-NCmKwzFgYhlt02xuvcFXVrr-_f67Tje5-7CHpul50KWx2F1n8oHt-fTJYJyJ89iQVqHc/s1600/IMG_2670.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi43UGyKN4eX6F1JOA0VzMTwXHalZz238U_8NvuQidkFYlLIcM5AiwCMiAbA-fsMrfNdg6PK0-NCmKwzFgYhlt02xuvcFXVrr-_f67Tje5-7CHpul50KWx2F1n8oHt-fTJYJyJ89iQVqHc/s400/IMG_2670.jpg" width="400" /></a></div><div style="text-align: justify;"><em><span style="font-size: x-small;">De onderbonkelaar (rechts) met nog een stukje koningsspil (rechtsboven). Het krukwiel (midden) en geheel rechts de kolderstok die door de raamzolder naar de kop van het zaagraam gaat. Tussen het krukwiel en de wuifelaar zit de krukpol, een houten lager waar de krukas in draait...</span></em></div><div style="text-align: justify;"></div><div style="text-align: justify;">Als de molen na een zaagklus op een willekeurig end (wiek) is vastgezet dan kan het zaagraam bovenin of onderin vast staan en op alle plaatsen daar tussen in. Het zaagraam bij de ster weegt toch al gauw een slordige anderhalve ton. Als het zaagraam in z'n bovenste stand staat dan zakt die anderhalve ton door de zwaartekracht niet zomaar naar beneden, het wordt via alle tandwielen tegengehouden door de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vang_(windmolen)">vang</a> die er altijd op ligt als er niemand in de molen is.</div><div style="text-align: justify;">Henk controleert de stand van het zaagraam en dat blijkt bijna bovenin te staan. Stel dat we nu de bovenbonkelaar uit het bovenwiel trekken dan wordt deze dus niet meer tegen gehouden door de kammen van het bovenwiel. Het zaagraam (dus 1500 kg) valt dan door de zwaartekracht naar beneden en via krukwiel (wiel wat op de krukas zit) en onderbonkelaar gaat daardoor de koningsspil draaien. Eigenlijk een omgekeerde situatie: het zaagraam drijft de koningsspil aan.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguXKTonQgNIZqKmSZmwHVkYIF8Pt8L-Fm95eQaSDsmxNYQ99re4UJrss86gXZ49mfOssCqWRqotFMaFnOtBHc33Obi1IRJ0bZ-s_cD59OEIwf6zVIhW44cOoNgAB7Hs0mwpoXoL20Z_0U/s1600/IMG_2671.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguXKTonQgNIZqKmSZmwHVkYIF8Pt8L-Fm95eQaSDsmxNYQ99re4UJrss86gXZ49mfOssCqWRqotFMaFnOtBHc33Obi1IRJ0bZ-s_cD59OEIwf6zVIhW44cOoNgAB7Hs0mwpoXoL20Z_0U/s400/IMG_2671.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em><span style="font-size: x-small;">De kapzolder van de Ster. Rechtsonder de bovenbonkelaar op de koningsspil, links het bovenwiel op de boven-as...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">De bovenbonkelaar met koninsspil wordt er met de hand uitgetrokken en dat is een vrij zware klus, je staat op een gegeven moment met een bovenbonkelaar in je handen. Als dat spul dan ook nog eens begint te draaien vanwege een vallend zaagraam, daar hou je niks meer aan. Erg gevaarlijk, dus. Een leermomentje.</div><div style="text-align: justify;">We moesten het zaagraam dus even laten zakken en dat gebeurt door het gevlucht wat te laten draaien.</div><div style="text-align: justify;">De Ster is een molen die voor het grootste gedeelte uit hout bestaat en die aan de buitenkant geheel met riet bedekt is. Het gevaar voor brand is, zeker in zo'n houten molen, aanwezig. Voor de verzekering moeten daarom een aantal regels van de brandweer opgevolgd worden. </div><div style="text-align: justify;">In de vloer van de raamzolder zit een groot gat waar het zaagraam doorheen steekt. In geval van brand kan dit gat als schoorsteen gaan werken en daardoor kan de brand snel toenemen. Om die schoorsteenwerking tegen te gaan is het gat rondom het zaagraam afgedicht met speciale brandwerenede doeken. Omdat het zaagraam gaat bewegen moesten de doeken even verwijderd worden. </div><div style="text-align: justify;">In de kap werden lagers gesmeerd en werd de lekenpen er uit getrokken. Buiten verlostten we het gevlucht van de ketting en de bliksemkabel. Het beetje wind wat er stond kwam uit het zuid-westen en de kap van de molen stond op west-noordwest. Even een stukkie kruien, dus.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZv7W-j6i-BnIYbDBFJM2ceH-NF0VDspzGPLhqJgSb_eUk0taBjWnzVEe-9AedtWN-_TkDjfDEPVYlPKy4Qa_eopnaBHW78-Gtfshnpl5gk9cl9zBZ5IT1KJWd2vlT9ejXH8IbXO_FTSQ/s1600/IMG_2674.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiZv7W-j6i-BnIYbDBFJM2ceH-NF0VDspzGPLhqJgSb_eUk0taBjWnzVEe-9AedtWN-_TkDjfDEPVYlPKy4Qa_eopnaBHW78-Gtfshnpl5gk9cl9zBZ5IT1KJWd2vlT9ejXH8IbXO_FTSQ/s320/IMG_2674.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Leuk plaatje...</span></em></div><br />
Toen de molen op de wind stond haalden we ook de pal er uit en maakten we de kneppel los. Ik mocht de vang bedienen en Henk ging naar binnen om mij een seintje te geven als het zaagraam in de onderste stand stond.</div><div style="text-align: justify;">Ik lichtte de vang een klein beetje om het gevlucht gecontroleerd te laten draaien. De molen begon langzaam te draaien. Geen idee of dat door de wind kwam of door het zaagraam wat door de zwaartekracht langzaam naar beneden gleed. Henk gaf me een seintje dat het zaagraam beneden was en ik liet voorzichtig het vangtouw gaan zodat de vang weer opgelegd werd.</div><div style="text-align: justify;">Een andere manier om een zaagmolen veilig uit het werk te zetten is om het zaagraam te ondersteunen zodat het niet kan vallen als de koningsspil vrij is. Toch is het het veiligst om het zaagraam te laten zakken naar het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Dood_punt">onderste dode punt</a>.</div><div style="text-align: justify;">Henk en piet klommen de kap in om de bovenbonkelaar uit het werk te halen. De spil wordt met een speciaal stuk hout zodanig aan de busbalk bevestigd dat de kammen net niet in elkaar grijpen. De busbalk is de balk waar het bovenste gedeelte van de koningsspil in is gelagerd.</div><div style="text-align: justify;">Nadat e.e.a was veilig gesteld gingen we een poging doen om de molen voor de prins te laten draaien. Er stond belabberd weinig wind dus we moesten de boel opzeilen. Omdat we het zaagraam hadden laten zakken stond het gevlucht in <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/alginfo/info_4.html">de lange ruststand</a> dus we moesten een klein stukje verder draaien om een end voor te laten komen. Ik lichtte de vang en tot m'n grote verbazing draaide de molen achteruit?!?!?!<br />
Wat bleek, door de sneeuw was het gevlucht "wanwichtig" geworden, d.w.z. dat het niet meer in evenwicht is. Eén van de fokken was redelijk volgesneeuwd en al die sneeuw dat weegt natuurlijk wel wat. We hadden met een bezem wel wat tikken tegen de fok gegeven om te kijken of er wat sneeuw uit viel maar er gebeurde weinig, de sneeuw zat redelijk vastgevroren.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpr0tebpPaw74fjNIUCVfFlrzGEg5Co97ohQhu8LOuoAQ8jNfljfNo89_mA88pntWoJO7wFBPaoyajFnV4azFB5OtqZ37YrGY85sD0iZq2-a6jZgTwQqJ9dPMA_wcqi-PsgxFcx82WZX8/s1600/IMG_2688.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhpr0tebpPaw74fjNIUCVfFlrzGEg5Co97ohQhu8LOuoAQ8jNfljfNo89_mA88pntWoJO7wFBPaoyajFnV4azFB5OtqZ37YrGY85sD0iZq2-a6jZgTwQqJ9dPMA_wcqi-PsgxFcx82WZX8/s400/IMG_2688.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><em><span style="font-size: x-small;">Volgesneeuwde fok... (foto gemaakt bij het afzeilen)</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Ik had de vang iets te vroeg opgelegd waardoor het gevlucht ietwat in de <a href="http://mediatheek.thinkquest.nl/~kle0103/standen_molens.htm">rouwstand</a> stond. Het probleem is dan dat als je het zeil uitrolt dat het dan al gedeeltelijk voor het hekwerk valt. Als je dan het hekwerk in moet klimmen om de kikkerlussen (lussen aan een lange zijde van het zeil die vastgezet worden aan de kikkers op de roede) vast te zetten dan zit dat zeil lelijk in de weg, je bent tijdens het klimmen steeds dat zeil opzij aan het duwen om verder omhoog of naar beneden te komen. Ik heb al heel wat keren zelfstandig een molen opgezeild en dit was de eerste keer dat het me overkwam. Ik heb twee goeie smoezen om dat te verklaren: 1. de Ster is voor mij nog een redelijk nieuwe molen, ik draaide pas voor de 2e keer mee en ik moest nog even wennen aan de vang.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">2. Het gevlucht liep achteruit en ik was zo verbaasd dat ik de vang er op het verkeerde moment (te vroeg) op legde.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Waarheid is dat ik gewoon niet goed gekeken heb. Wel weer een leermomentje.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Normaal gesproken probeer ik het gevlucht voor het op- en afzeilen zodanig neer te zetten dat de horzontale roede nagenoeg parallel staat aan de lange spruit. (De lange spruit is de langste balk die aan weerszijden uit de kap steekt.). </div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">We zeilden het voorgekomen end op en hoopten dat de wind de boel toch rond zou krijgen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Helaas, het gevlucht kwam op gang maar bleef weer steken in de lange ruststand. Er stond gewoon te weinig wind en/of de wanwichtigheid was te groot.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Met een pikstok moesten we het volgende end voor zien te krijgen. Op dat end zat een katoenen zeil met natuurtouwen. Het katoen en de touwen absorberen water. Door de vorst was e.e.a. zo stijf gevroren dat we er niets mee konden doen. Met vereende krachten duwden we het gevlucht verder om het volgende end voor te krijgen. Toen ook dat opgezeild was lukte het de wind om het gevlucht helemaal rond te krijgen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Echter, de molen had de grootste moeite om rond te komen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Wel grappig om een wanwichtige molen te zien draaien. Het besneeuwde (zware) end kwam met een rotgang naar beneden om daarna tergend langzaam weer omhoog te kruipen. Nog een leermomentje.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Inmiddels begon het weer wat op te knappen. Het wolkendek brak wat open en hier en daar kwam de zon even kijken.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5M_iXTP1-EwrR1clnEneejiEyKeJiuDmNI4A_JJxaItgDyEnCUftj6PbNag1Y__DyVOxoY4KB7OwfClb6htNerqYGrUOLS0jSENSuhfS8HxSl8k2V_UhX1sORWnGQ9PiIP8aVbctxmQw/s1600/IMG_2680.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5M_iXTP1-EwrR1clnEneejiEyKeJiuDmNI4A_JJxaItgDyEnCUftj6PbNag1Y__DyVOxoY4KB7OwfClb6htNerqYGrUOLS0jSENSuhfS8HxSl8k2V_UhX1sORWnGQ9PiIP8aVbctxmQw/s400/IMG_2680.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Zicht vanaf de stelling op de Leidscheweg. Mooie wolkenrand met daarachter de zon...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Tijd voor een bakkie en een bammetje. In de molen rook het al behoorlijk naar bier, het biercollectief was driftig aan het brouwen geslagen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">In de "bar" zaten een violist en een accordeonist een gezellige deuntje te spelen, het had wat weg van een oud zeemanslied. Zoals eerder gezegd was het de laatste dag van het jaar dat de Ster zou draaien en er zou s'middags een maaltijd zijn voor de medewerkers ter afsluiting van het seizoen. De instrumentalisten zouden de maaltijd opluisteren met hun muziek.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Nadat ik wat krentenbollen in m'n gezicht gestoken had werkte ik m'n maalboekje even bij. Ik schreef m'n leermomenten op en deed nog wat waarnemingen v.w.b. het weer.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Gisteravond was ik nog snel in de boeken gedoken. Ik draaide mee op een zaagmolen en dan is het natuurlijk wel handig als je er iets van weet. In de lesstof staat een heel hoofdstuk over zaagmolens en dat heb ik gedeeltelijk doorgenomen. In dat hoofdstuk berd ik bestookt met termen als "krabbelwerk, krukpol, metaalhout, kot, penanten, draaihoofd, klossenbak en strijkplaten". Hier en daar had ik nog wat vragen en die nam ik even door met Henk en Piet.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De zon scheen inmiddels behoorlijk en het was redelijk opgeklaard. De bewolking was een combinatie van <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cumulus">cumulus</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Cirrus_(wolken)">cirrus</a>. Henk was ook even de stelling op gelopen en begon me wat zaken uit te leggen over de bewolking. De molen stond inmiddels stil, er stond gewoon te weinig wind.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">De zon deed behoorlijk haar best want overal hoorde je druppels vallen, het ijs en de sneeuw op de romp en kap begonnen te smelten. Ook weer oppassen want langs de hele rand van de rieten kap hingen behoorlijke ijspegels.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAp_6eE5MVh93jgYjAyv6sg5aTgBcxTrfaNpGiWzQnd8w12VyNHypXJzBB5A8lQsveq8bz8SNmzLAwz8dMfKh1b4OpoLwhjrI7LDKCtF86DRot7a1NeVmSIXFRRuClPrVer7XL6E5hT2U/s1600/IMG_2681.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhAp_6eE5MVh93jgYjAyv6sg5aTgBcxTrfaNpGiWzQnd8w12VyNHypXJzBB5A8lQsveq8bz8SNmzLAwz8dMfKh1b4OpoLwhjrI7LDKCtF86DRot7a1NeVmSIXFRRuClPrVer7XL6E5hT2U/s400/IMG_2681.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">IJspegels aan de kaprand. Hier en daar toch al gauw 30-40 cm lang...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Een beetje aan de buitenkant van de stelling blijven lopen was het devies want als er zo'n pegeltje naar beneden komt...</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;">Aangezien er niet zoveel te doen was pakte ik m'n camera om wat plaatjes te schieten. De bewolking werd steeds minder en het weer was prachtig geworden. Altijd goed voor de kleuren op je foto:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZ2KJP3VbOgTYEisvJqzESXEltMeukoZ0r53FdMONvmylBv2NzVmogOyHLxIxCwD4ORutJl8BaCL0rHj6lD0DaOwG0JMhrZwfrWdrj9qHW1S-bk6MClJNbIH7oI8oQ2lDHkV9S6HBRocU/s1600/IMG_2684.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZ2KJP3VbOgTYEisvJqzESXEltMeukoZ0r53FdMONvmylBv2NzVmogOyHLxIxCwD4ORutJl8BaCL0rHj6lD0DaOwG0JMhrZwfrWdrj9qHW1S-bk6MClJNbIH7oI8oQ2lDHkV9S6HBRocU/s400/IMG_2684.jpg" width="300" /></a></div><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2549P-QYZu3xd5sqE6zT-xlOcOzG4VVKVKQWHmMW_o2SmI6xJXoqB883IcoVFT3dzoSZ8EtmPTtm_a-2WRLRzUyoJ5L00ZNNBp10RexjbgLHN2eyFlZEdcU6_kbbpjXsSHKsyS-QWRvg/s1600/IMG_2687.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2549P-QYZu3xd5sqE6zT-xlOcOzG4VVKVKQWHmMW_o2SmI6xJXoqB883IcoVFT3dzoSZ8EtmPTtm_a-2WRLRzUyoJ5L00ZNNBp10RexjbgLHN2eyFlZEdcU6_kbbpjXsSHKsyS-QWRvg/s400/IMG_2687.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Na m'n fotosessie ben ik even in de schuur gaan kijken war de bierlucht steeds sterker werd. In de schuur waren verschillende mensen bezig met het bewerken van hout. Henk vertelde me dat er van stukjes resthout nog wel eens souvenirtjes voor bezoekers gemaakt worden. Henk was bezig met het maken van (brood)snijplanken van (als ik het me goed herinner) iepenhout. In de planken was een ondiepe cirkel gefreesd waarin een bronzen munt lag met een afbeelding van de Ster. De planken waren al enige tijd geleden gezaagd en waren door het werken behoorlijk krom getrokken. Met een electrische <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Vandiktebank">vandiktebank</a> werden de planken weer wat gevlakt.<br />
Na dit klusje was het tijd om de schuur om te bouwen tot eetzaal voor de geplande maaltijd. De gereedschappen werden opgeruimd, de vloer werd aangeveegd en tafels en stoelen werden neer gezet. Henk nam nog wel even de tijd om me de opbouw van de schuur uit te leggen. Helaas heb ik er (nog) geen foto's van, die zal ik een volgende keer maken en aan de hand daarvan e.e.a. uitleggen.<br />
Daarna was het tijd om het gevlucht af te zeilen en de boel weg te zetten.<br />
Het liep inmiddels tegen 4-en, tijd om te vertrekken en de vrijwilligers van de Ster lekker aan hun maaltijd te laten beginnen. Ik bedankte de molenaars wederom voor hun gastvrijheid en fietste op m'n gemakkie de inmiddels laagstaande winterzon tegemoet.<br />
Ondanks dat er niet gezaagd werd toch weer een hoop geleerd.<br />
In het volgende bericht zal ik één en ander vertellen over mijn bezoek aan molenmaker de Gelder te Sliedrecht.<br />
<br />
Dan nog even een nagekomen bericht.<br />
Tijdens het afronden van dit bericht belde een vrijwilliger van een molen waar ik veel gedraaid heb. Hij vertelde me dat bij hem een zeer agressieve vorm van kanker was geconstateerd.<br />
Ook via deze weg wil ik hem en z'n gezin ontzettend veel sterkte toewensen voor de moeilijke tijd die ongetwijfeld komen gaat....</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-90041693670132481542010-12-23T05:55:00.000-08:002011-08-28T22:29:08.038-07:00Weekendje en weekje molensM'n vrouw had ons verwend met een weekendje weg in Genk (B) en dat was het weekend van afgelopen 11 en 12 december. Ik kon dat weekend dus niet meedraaien op de Ster maar een weekendje weg, lekker met z'n tweeën is ook erg leuk. Van tevoren natuurlijk wel even gekeken of er molens staan in de buurt van Genk, kon ik m'n verslaving in ieder geval een beetje bevredigen.<br />
Volgens de <a href="http://www.molenechos.be/indexdb.php">molendatabase van België</a> blijken er meerdere molens te staan bij Genk, zelfs ook een watermolen. Frappante was wel dat er bij meerdere molens steeds dezelfde molenaar genoemd werd. Wat bleek, dicht bij Genk ligt het <a href="http://www.funinbokrijk.be/">domein Bokrijk</a>, een openlucht museum waar al die molens deel van uitmaken en die hebben blijkbaar maar één molenaar. Misschien wel leuk om eens te gaan kijken.<br />
's Morgens hadden we een GPS-tocht door de stad gedaan. Was leuk maar de stad Genk kon ons niet echt bekoren, het had ons niet veel te bieden. Je kunt er wel leuk winkelen maar dat kun je in Utrecht ook.<br />
We besloten 's middags dan toch even naar Bokrijk te gaan.<br />
Op de weg naar Bokrijk zouden we langs een watermolen komen, <a href="http://www.molenechos.be/molen.php?AdvSearch=13">de Slagmolen</a>. Het is een watermolen die omgebouwd is tot een gezellig café.<br />
De molen draaide dus we zijn even binnen gaan kijken. Het was even na de middag en we begonnen wat trek te krijgen, misschien was er wel wat te eten.<br />
Helaas, geen eten, alleen maar drinken. Tja, dat kunnen molenaars best goed maar ik had ook trek. Even wat foto's gemaakt en daarna zouden we dan naar Bokrijk rijden.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPtUPFfALwT7Y9q5YoLS7KAHMPUmEw8SWzpmqTKLVrJ8ebmbEbCs55kL7gVsiF98E40ozcjzHRee4SuLBEUN57Nv9chl8LuOAbaqmaJo-v-Cofm422cPLjheW8iH9kYaJfVDphwg0ymZU/s1600/IMG_2603.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPtUPFfALwT7Y9q5YoLS7KAHMPUmEw8SWzpmqTKLVrJ8ebmbEbCs55kL7gVsiF98E40ozcjzHRee4SuLBEUN57Nv9chl8LuOAbaqmaJo-v-Cofm422cPLjheW8iH9kYaJfVDphwg0ymZU/s400/IMG_2603.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Slagmolen bij Genk (B)...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbRar_u9Y7YgQsxyWJ59ExyS7T2xQvoIMatqH6KlAGEvfPXEafObvbCXbiN2jOuXCjLtwZsqbuMESeMuecKPaLjcOI4Q8mtbxRLKar36PyF1gJcdWJOuzEHNm0d45TPGJ98KUiHiNAi34/s1600/IMG_2612.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbRar_u9Y7YgQsxyWJ59ExyS7T2xQvoIMatqH6KlAGEvfPXEafObvbCXbiN2jOuXCjLtwZsqbuMESeMuecKPaLjcOI4Q8mtbxRLKar36PyF1gJcdWJOuzEHNm0d45TPGJ98KUiHiNAi34/s400/IMG_2612.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Gietijzeren haakse overbrenging van de Slagmolen...</span></em></div><br />
De slagmolen heeft een houten as en een ijzeren <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Koningsspil">koningsspil</a>. Deze koningsspil loopt door het plafond naar boven en kan daar een maalkoppel aandrijven.<br />
Na de "fotosessie" reden we door naar Bokrijk wat daar ± 10 minuten vandaan ligt. Bij aankomst bleek dat het erg rustig was. Rustig? Geen mens te zien! Het bleek dat het park in het winterseizoen gesloten was! We hebben toen maar een wandeling gemaakt over de rest van het domein. Van een afstand hebben we nog wel een molen kunnen zien... Erg frustrerend om op 150 m afstand een molen te zien er dan niet in kunnen (zucht)...<br />
De dinsdag daarop had ik weer een "mondelinge overhoring" bij Molenaar Ingrid. Ik had een dag eerder wel wat zitten studeren maar niet echt veel. Ik was toevallig begonnen in het hoofdstuk "Molenwielen". In dat hoofdstuk stond o.a. dat gietijzeren (tand)wielen vooral voorkomen bij watermolens. Verder leerde ik dat grote gietijzeren wielen gaten hebben waar houten <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Kam_(molenwiel)">kammen</a> (tanden) in gestoken worden. Bij kleinere gietijzeren wielen zijn de kammen vaak meegegoten van ijzer. Een overbrenging van gietijzeren wielen is OF hout op hout OF hout op gietijzer waarbij het drijvende wiel de houten kammen heeft. IJzer op IJzer komt niet voor. Een mooi voorbeeld daarvan kun je zien in de tweede foto van dit bericht.<br />
Bij Ingrid wordt er meestal eerst wat over koeien en kalven ge-OH-d (OH is de afkorting van OuweHoeren, ik ken molenaars die daar erg goed in zijn) en daarna behandelen we wat lesstof.<br />
Ingrid denkt dat ik klaar ben voor het examen. Zelf heb ik het idee dat ik nog erg veel moet leren. Technisch zit het redelijk goed maar dat weer, hè. Ik kan je wel wat over het weer vertellen want ik heb afgelopen mei een weercursusje gedaan, maar het voorspellen er van... Ingrid heeft me al eens verteld dat ik elke dag even naar de lucht moet kijken en dat verget ik steeds. Ik heb er voor mezelf nu wat dwang achter gezet. Op m'n werk heb ik in m'n PC een digitale agenda zitten waar ik taken in kan zetten. Ik heb per dag 3 momenten ingepland dat ik naar het weer moet kijken, om 9:00, om 12:00 en om 15:00. Verder kijk ik dan naar een vast <a href="http://www.buienradar.nl/station.aspx?bron=2">weerstation</a> om te zien hoe de wind staat, hoe sterk de wind is, wat de luchtdruk is, temperatuur enz. In Google Docs heb ik een staatje aangemaakt waar ik al die gegevens in kan zetten om te zien of daar een soort patroon uit te halen is.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtMEP_eM_rd0aORt2IGsXIbBQguOUSfllElhYwPAI-T4d7oNTrBaydRESO2P_r9f7AxTNzlzqKQQYY0FhEQZdjyCEUOWaPBvTk-f2P2oKfSt7C7Q9J2q_LCUU3WfX7_XFEHfKHruMECgE/s1600/molenweer.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="166" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjtMEP_eM_rd0aORt2IGsXIbBQguOUSfllElhYwPAI-T4d7oNTrBaydRESO2P_r9f7AxTNzlzqKQQYY0FhEQZdjyCEUOWaPBvTk-f2P2oKfSt7C7Q9J2q_LCUU3WfX7_XFEHfKHruMECgE/s400/molenweer.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Weergegevens in een spreadsheet van Google Docs...</span></em></div>Op deze manier hoop ik snel wat te leren over het weer.<br />
Om te zien hoe het met m'n kennis gesteld is leek het Ingrid een leuk idee om bij mij eens een "proef proef-examen" (het officiële examen bestaat uit twee delen, een regionaal proef-examen en een landelijk examen, vandaar dubbel "proef proef-examen") af te nemen. Ingrid heeft op <a href="http://www.molenloenen.nl/">haar molen</a> al heel wat examens meegemaakt en ze weet wel wat er zoal gevraagd wordt. Ook molenaar Dick zal er bij zijn. Hij is nu ruim een jaar molenaar en hij weet ook nog wel wat hem gevraagd is tijdens zijn examens.<br />
Ik denk dat het een leuke manier is om te zien wat ik al ken en kan en om m'n zwakke punten naar voren te halen. Ergens tussen kerst en oud-en-nieuw ben ik het haasje, ik ben benieuwd. Resultaten te lezen in een volgend bericht.<br />
De woensdag-avond daarna heb ik weer een avondje geklust op de <a href="http://www.molendevalk.nl/website/">Valk in Montfoort</a>. Vanaf mei 2010 probeer ik dat elke week te doen maar de laatste tijd heb ik veel moeten overwerken en is er weinig van gekomen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuYwWCH4lpFV93c-DRPryCmiHZzYgJJ3eLw9sz5LT4RRdjngLA8OBB_iUrHBw5aGfqcbSUSy1ZiTvpZ2hwVm2qvkIpptYk3Qz68kdUNPPVvRMkWSrnH0G7usDDq6sU8POH1VVNBykkbgI/s1600/_MG_1443.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuYwWCH4lpFV93c-DRPryCmiHZzYgJJ3eLw9sz5LT4RRdjngLA8OBB_iUrHBw5aGfqcbSUSy1ZiTvpZ2hwVm2qvkIpptYk3Qz68kdUNPPVvRMkWSrnH0G7usDDq6sU8POH1VVNBykkbgI/s400/_MG_1443.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Hein (L) en Piet bezig aan een oude waaierij bij de Valk, voorjaar 2010...</span></em></div><br />
Normaal gesproken zijn we met z'n 5-en, 3 molenaars en twee leerlingen. Die avond waren we met z'n tweeën, alleen "meester" Paul en ik zei de gek.<br />
Geen probleem, lekker rustig. Het komt wel eens voor dat we er met z'n 5-en zijn maar het is dan knokken om een stuk gereedschap (op één of andere manier hebben we allemaal altijd op het zelfde moment hetzelfde stuk gereedschap nodig) en je loopt elkaar dan al snel in de weg. Zeker bij de Valk want daar is de molen redelijk volgepropt met een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Pelmolen">pelsteen</a>, 3 <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Maalkoppel">maalkoppels</a> een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeef">buil</a>, een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Waaierij">waaierij</a> en nog meer meelverwerkende apparaten waarvan ik nog steeds niet weet wat ze doen.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLg3WdR2AmqYiN4VkhDFkELbBwfuTzik8wcXbMPb32Gu_Cnt9BpQUSLvZlJrPRV4_0CbMvzPaDoCn4qyD2-uOLNrO_AzlEJrZdIGWbJX3zKAUV-MGKDQxiYQQy-zeS7uKBX9NVBIcojvw/s1600/IMG_2535.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLg3WdR2AmqYiN4VkhDFkELbBwfuTzik8wcXbMPb32Gu_Cnt9BpQUSLvZlJrPRV4_0CbMvzPaDoCn4qyD2-uOLNrO_AzlEJrZdIGWbJX3zKAUV-MGKDQxiYQQy-zeS7uKBX9NVBIcojvw/s400/IMG_2535.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De builkast achter de koningspil...</span></em></div>Op dit moment wordt er gewerkt aan een grote buil. Een buil is een apparaat wat volkoren meel zeeft tot bloem, <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Zemelen">zemelen</a> en <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Meel">griezen</a>.<br />
Meester Paul wil van zijn molen een complete meelfabriek maken en die fabriek wil hij zo traditioneel mogelijk maken. Om deze reden heeft hij afgelopen najaar dan ook de <a href="http://www.hugokotestein.nl/">Hugo Kotestein prijs</a> mogen ontvangen.<br />
Vanwege het traditionele karakter die Paul in de molen wil behouden is in het voorjaar van 2010 een oude buil opgekocht. Die is uit elkaar gehaald, gerepareerd, verbeterd en schoongemaakt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8YX2HKEkQpPsbxxUnvWUGhXbUbNoUbl0Jtg086i72jt28BWXISLryNtjB6tizYQw_OGJ_e6QXPGCneAfU3jw4goeaIxtEWugxGNUsHeTj_1GPTHUgYedVHpcDTnf8TRb-3Q4YJKRok0M/s1600/IMG_2533.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi8YX2HKEkQpPsbxxUnvWUGhXbUbNoUbl0Jtg086i72jt28BWXISLryNtjB6tizYQw_OGJ_e6QXPGCneAfU3jw4goeaIxtEWugxGNUsHeTj_1GPTHUgYedVHpcDTnf8TRb-3Q4YJKRok0M/s400/IMG_2533.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Een kijkje in de builkast. Het groene gedeelte is de rotor waar de zeeframen op gemonteerd worden. Onderin de transportschroef die de gezeefde bloem verplaatst...</span></em></div>Op het moment van dit schrijven zijn we nog steeds bezig met het in elkaar zetten van het ding. De reden dat het zo lang duurt is toch eigenlijk wel het slappe OH-en wat molenaars goed kunnen.<br />
Zoals gezegd komen we één keer per week bij elkaar, meestal op een woensdag- of donderdagavond om een uur of 8.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjviipu6-PcFjCT0SMDmqrrbuzvfuWFY-WMLVTOYdiHr_cstex7eVZhF1qWa7IlrnVl47dVxg7-_T3lPZPHf583m4HXTlLuGsDl5rKj1s-UZtUXrw3IS0tYrxmioVcJoRA78YEG-Ftb9VE/s1600/IMG_2539.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjviipu6-PcFjCT0SMDmqrrbuzvfuWFY-WMLVTOYdiHr_cstex7eVZhF1qWa7IlrnVl47dVxg7-_T3lPZPHf583m4HXTlLuGsDl5rKj1s-UZtUXrw3IS0tYrxmioVcJoRA78YEG-Ftb9VE/s400/IMG_2539.jpg" width="300" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Nogmaals een kijkje in de builkast...</span></em></div>Dan is het natuurlijk eerst koffie en bijbeppen. ± Een half uur later trekt het hele gezelschap naar de luizolder (zolder waar het <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Luiwerk">luiwerk</a> zit) waar de betreffende buil staat. Dan wordt er even intensief aan de buil gewerkt en om een uur of 10 trekt het hele koor weer naar beneden voor wat vloeibare versnaperingen en wat na OH-en. We zijn dus ruim een uur bezig met werken. Ik zeg ruim een uur want het eerste kwartier ben je aan het zoeken naar je gereedschap wat overal door de molen verspreid ligt.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRVB8WeZMuoCilOy5fSR15ER4DK1LQOC2tnKmf0J0PZPS77EjFgB3-qfSWXuCcVDraw0ONaabNNAxJXm_gqtcwsO_Rf6E528ZmBr2hFlzVTuzq8hvKDDjed5SGeotZPGE69modbIo6B58/s1600/IMG_2543.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhRVB8WeZMuoCilOy5fSR15ER4DK1LQOC2tnKmf0J0PZPS77EjFgB3-qfSWXuCcVDraw0ONaabNNAxJXm_gqtcwsO_Rf6E528ZmBr2hFlzVTuzq8hvKDDjed5SGeotZPGE69modbIo6B58/s320/IMG_2543.jpg" width="320" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Het gereedschap... Snap je nu waarom het even duurt voordat we kunnen beginnen?</span></em></div><div align="left" class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Ik heb eens voorgesteld om eens een hele dag aan de buil te werken en dat is ook gebeurd, een week of wat terug. Je merkt dan wel dat je dan een hele ruk maakt op zo'n dag omdat je lekker door kunt gaan.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Het werk mag dan langzaam vorderen maar het is wel altijd beregezellig met z'n allen.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Maar goed, Paul en ik waren die avond dus met z'n tweeën.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">De buil zit op het moment van dit schrijven voor het grootste gedeelte in elkaar, het is nu een kwestie van afwerken. We hebben wat aanpassingen gedaan aan de uitloop-opening waar de zemelen en de griezen uit komen. De rotor liep daar een beetje aan en dat hebben we verholpen. Daarna zijn we verder gegaan met het opbouwen van het onderpaneel aan de achterkant. En zo blijf je lekker bezig.</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Bekenden van me weten dat ik in een gieterij werk. In die gieterij wordt van alles gegoten van 0,5 kg tot 6 ton in allerlei materialen, gietijzer, gietstaal, RVS, edelstalen enz. Om een beetje een idee te krijgen hoe het er in een gieterij aan toe gaat heb ik ooit eens een presentatie gemaakt voor een beurs waar we dit jaar op stonden. Duurt ruim 6 minuten maar het geeft een redelijke indruk van hetgeen er moet gebeuren om een goed gietstuk te krijgen:</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/6CglNVH7Fy8?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/6CglNVH7Fy8?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Deze week kreeg ik een telefoontje van een klant van ons. Het was Alex van molenmakerij <a href="http://www.degelderbv.nl/">de Gelder</a> uit Sliedrecht. Ze zijn op dit moment bezig met het restaureren van het bovenhuis van de <a href="http://www.molendatabase.nl/nederland/molen.php?nummer=1116">Broekmolen</a> bij Streefkerk. Ze hebben bij de gieterij een bronzen penlagerblok (blok waar het achterste deel van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bovenas">bovenas</a> in draait, de "pen") besteld en hij wilde weten wat de levertijd was. Ik ga zelf niet over levertijden dus ik liet m'n collega terugbellen maar ik nam wel m'n kans waar. Ik vertelde Alex dat ik leerling molenaar ben en dat ik wel eens een kijkje wilde nemen in zijn bedrijf. Dat vond hij geen probleem dus hebben we een afspraak gemaakt. Daarover later meer in deze blog, eerst nog een stukje schrijven over m'n tweede dagje draaien bij de Ster. Nou ja, draaien....</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;"><br />
</div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2zvK-1d3vQBUBJ74WSoa1A0ibv6eGBDbs3XCbpKwS8vt8sd52T_JW-mISZ2MIpATZ4Odyjx_hfnacwu7lTOpuzTI5lNsolMnvW4r97qlk8ldmSw4GwCp1d5PAIXgzFd6KB3v9QEHad1M/s1600/kerstgroet_molen.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh2zvK-1d3vQBUBJ74WSoa1A0ibv6eGBDbs3XCbpKwS8vt8sd52T_JW-mISZ2MIpATZ4Odyjx_hfnacwu7lTOpuzTI5lNsolMnvW4r97qlk8ldmSw4GwCp1d5PAIXgzFd6KB3v9QEHad1M/s400/kerstgroet_molen.jpg" width="393" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div><br />
<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-65920381051205178172010-12-19T04:21:00.000-08:002011-08-28T22:27:44.097-07:00Meedraaien op de Ster, deel 1<div style="text-align: justify;"></div><div style="text-align: justify;"></div><div style="text-align: justify;">In onderstaand bericht beschrijf ik wat ik de 4e december zoal heb uitgespookt op de Ster. Daarbij gebruik ik soms bepaalde molentermen. Hier en daar probeer ik deze te vertalen maar het gaat me iets te ver om echt alles uit te leggen. Zie je een woord wat verder niet beschreven wordt? Volg dan een <a href="http://www.vrijwilligemolenaars.nl/opleiding/algemeen/">cursus</a> vrijwillig molenaar! Erg leuk om te doen!</div><div style="text-align: justify;">Zie je dat niet zo zitten, ga dan naar het <a href="http://www.dewachter.nl/2pages/woordenboek.htm">Molenwoordenboek</a> om e.e.a. zelf op te zoeken. Om jullie wat tegemoet te komen zie je af en toe wat molentermen in gekleurde letters, dit zijn links naar sites die enige uitleg geven.</div><div style="text-align: justify;">Ga ook eens naar de website van <a href="http://www.houtzaagmolen-de-ster.nl/">de Ster</a>. Vooral de <a href="http://www.houtzaagmolen-de-ster.nl/molenaars/10/38.html">weblogs van de molenaars</a> zijn erg informatief en leuk om te lezen.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Het werd voor mij dus tijd voor een nieuwe molen en ik had m'n zinnen gezet op de Ster in Utrecht. Dit is een zaagmolen met een hoop bewegende delen dus voor een techneut als ik altijd interessant.</div><div style="text-align: justify;">Een paar weken voordat ik "vrij" was (ik zou nog een paar weken meedraaien bij molenaar Piet op Oukoop) stuurde ik een mailtje naar het algemene adres van de Ster met de vraag of het mogelijk was om wat weken mee te draaien.</div><div style="text-align: justify;">Ik kreeg een kort mailtje terug van molenaar Piet (andere Piet dan die van Oukoop) met de mededeling dat dat geen probleem was.</div><div style="text-align: justify;">En afgelopen 4 december was het dan zover, ik had me er al een beetje op verheugd.</div><div style="text-align: justify;">Ondanks dat het nog steeds herfst was had koning winter al flink huis gehouden in Nederland. De straten waren wit van de sneeuw en de vorst maakte dat alles spiegelglad was.</div><div style="text-align: justify;">Nu heb ik het geluk dat de Ster niet zover bij mij vandaan ligt, het is maar een km of 6-7. De motor was met deze gladheid geen optie dus ik besloot lekker te gaan fietsen, ik heb een redelijk stevige mountainbike met noppenbanden, wellicht had ik daarmee wat grip in de sneeuw.</div><div style="text-align: justify;">Om een uur of 9 had ik nog even gekeken wat het weer zou doen. De temperatuur zou rond het vriespunt liggen maar in de loop van de dag zou het warmer worden, er trok een warmtefront Nederland binnen, de temperatuur zou kunnen stijgen en het zou kunnen gaan regenen. Oppassen dus, want als het met deze lage temperaturen gaat regenen dan kunnen de voorgelegde zeilen opvriezen waardoor je ze niet meer kunt oprollen.</div><div style="text-align: justify;">Verder zou er een flinke bries staan vanuit het zuidwesten, windkracht 4. Ook een teken van weeromslag want vanuit het zuidwesten wordt over het algemeen "warme" zeelucht aangevoerd.</div><div style="text-align: justify;">Na een week van sneeuw en ijs zou het vanaf dat weekend gaan dooien. Qua weer een heel interessante dag. Ik had ook nog even op de buienradar gekeken: er zou een smalle strook neerslag (hoogstwaarschijnlijk nog sneeuw) over Utrecht trekken. Om 9:45 zou het gaan sneeuwen en om 10:45 zou die strook weer voorbij getrokken zijn. Lekker dan, op dat moment ben ik aan het fietsen!!!</div><div style="text-align: justify;">Zo tegen half 11 stapte ik op m'n fietsie en reed ik naar Utrecht. Het was behoorlijk ploegen door die sneeuw maar gelukkig had ik de wind in m'n rug. Maar... geen neerslag zoals de buienradar had voorspeld. Was weer een gelukkie voor mij. Het was wel erg grijs, er hing een "<a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Stratus">stratus</a>"deken boven Utrecht.</div><div style="text-align: justify;">Na een minuutje of 20-25 ploegen was ik aangekomen in het Molenpark in de wijk Lombok, ik parkeerde m'n fiets tegen een hek bij de molen. Toch wel een groot ding als je er zo onder staat.</div><div style="text-align: justify;">Ik rij vaak op de fiets naar het centrum van Utrecht en dan rij ik altijd over de Leidsche weg. Ik kende het aangezicht van de molen dan ook erg goed. En van een afstand is het dan "een leuk molentje". Maar als je er zo onder staat, naast die schuur, dan is dat ding toch groter dan je denkt.</div><div style="text-align: justify;">Ik had geen idee waar de "voordeur" zat, ik was er voor het eerst. Ik zag heel wat deuren maar alles zat potdicht. Ik zag wel een schoorsteentje roken dus de verwarming stond aan, kans was dus groot dat er iemand aanwezig was.</div><div style="text-align: justify;">Ik liep om de molen heen en zag binnen iemand lopen. Hij liep naar de deur en deed deze open. "Molenaar Piet I presume?" Nee het was molenaar Henk die samen met Piet op deze molen draait. Ik werd hartelijk ontvangen in een ruimte die toch wel erg veel weg heeft van een kroeg. Een bar met een tap... dat belooft veel goeds! (ik heb nou wel een grote bek maar ik drink geen druppel alcohol...).</div><div style="text-align: justify;">Henk vertelde dat deze ruimte ooit is gebruikt door een cateraar, hij heeft deze ruimte laten ombouwen. Later bleek dat het niet praktisch en rendabel was en is de cateraar gestopt met zijn diensten in de molen. De tap staat er nog steeds maar wordt niet meer gebruikt. Maar het is wel gezellig om zo een bakkie koffie of thee te leuten aan de bar voordat je gaat beginnen.</div><div style="text-align: justify;">Tijdens het leuten vertelde ik Henk wat ik tot dan toe zoal had gedaan op molens en dat het me leuk leek om eens op een zaagmolen mee te draaien. Ik vertelde hem ook dat ik bezig was met de theorie maar dat ik daar niet zo'n held in ben. Hij gaf me de tip om eens met de boeken in de hand de molen door te lopen. In de boeken worden, in algemene zin, hele molens ontleed en beschreven. Kruip de kapzolder eens op en ga eens kijken hoe alles in elkaar zit. Komt het overeen met hetgeen er in het boek staat of zijn er verschillen? En waarom is het anders? En dat kun je natuurlijk ook doen bij de rest van de molen.</div><div style="text-align: justify;">Ook met het weer heb ik enige moeite. Op de bladen van m'n maalboekje staat dat ik elk uur eens naar buiten moet kijken om te zien wat het weer doet. In de praktijk komt daar niet zoveel van omdat je bezig bent met malen, builen of je bent een rondleiding aan het geven. Henk adviseerde me om elke dag, al is het maar één keer, naar de lucht te kijken. Wat voor wolken zijn er, waar komt de wind vandaan, wat is de trekrichting van de wolken, hoe hoog zitten de wolken? Probeer aan de hand van die waarnemingen een eigen korte-termijnsvoorspelling te doen. Natuurlijk lukt het de eerste keer niet maar als je jezelf de discipline op kunt leggen om dit elke dag te doen dan ga je merken dat er een bepaald systeem in het weer zit. Je kunt dan zelf betrouwbare voorspellingen doen voor de komende uren.</div><div style="text-align: justify;">Wat Henk me vertelde had Ingrid me ook vaak genoeg verteld maar ja, die discipline, hè... Ik moet het dan toch maar eens gaan bijhouden. Bij het volgende weblog zal ik eens wat weergegevens vermelden.</div><div style="text-align: justify;">na de koffie liet Henk me schuur en de molen zien. De schuur is behoorlijk groot, daar had ik me al op verkeken. Vanuit de schuur kun je met de trap naar de "raamzolder". De zaagramen zijn erg hoog en steken door de vloer van deze zolder, vandaar de naam. Vanaf deze zolder kun je via een klein trappetje de stelling op.</div><div style="text-align: justify;">Weer wat trappen op en dan volgt de krukzolder, dit is de zolder waar de kruk-as draait die via de wuifelaars (dat zijn lange houten drijfstangen) de zaagramen op en neer beweegt. De Ster heeft maar één zaagraam.</div><div style="text-align: justify;">De laatste trap op en dan sta je op de kapzolder. Vergeleken met de molens waar ik heb gedraaid is dit een redelijk ruime zolder.</div><div style="text-align: justify;">We hebben de pen en de hals gesmeerd met plantaardige olie. Bij deze temperaturen is de reuzel te hard en niet uit te smeren, plantaardige olie werkt dan ook goed.</div><div style="text-align: justify;">Nadat we de boel gesmeerd hadden controleerden we of de koningsspil uit z'n werk stond en dat was het geval. Zo meteen eerst een stammetje opspannen en daarna gaan we wel zagen. Eerst maar even "<a href="http://www.windlustnootdorp.nl/Windlust_Nootdorp/voor_de_prins_draaien.html">voor de prins draaien</a>". Tenslotte de "lékenpen" er uit en dan zijn we klaar op deze zolder. Een lekenpen is een pen die ervoor zorgt dat een leek niet zomaar de vang kan lichten (rem van de molen halen).</div><div style="text-align: justify;">We liepen naar beneden en klommen de stelling op om de boel aan het draaien te krijgen. Henk liet me m'n gang gaan en ik trof de voorbereidingen. De molen bleek precies goed op de wind te staan, op het zuidwesten, dat scheelde weer kruien. Ketting en bliksemkabel los gehaald van de wiek... We gingen, zoals gezegd, voor de prins draaien en er stond een fikse bries. De Ster heeft <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Fokwiek">fokwieken</a>, dat zijn speciale wieken met een hoog rendement die zelfs bij weinig wind nog goed werken. Aangezien we voorlopig niet gingen zagen zouden we zonder zeilen gaan draaien. Dat noemen ze ook wel "draaien met blote benen".</div><div style="text-align: justify;">Omdat fokwieken zo'n hoog rendement hebben reageren ze bij windvlagen erg snel, ze kunnen dan erg snel gaan draaien. Daarom zijn er bij dit soort wiekverbeteringen vaak <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Remklep">remkleppen</a> aangebracht.</div><div style="text-align: justify;">Ik had eerder alleen op molens gedraaid met een <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Gevlucht#Oudhollandse_tuigage">Oud-Hollands gevlucht</a>. Ik had de fokwieken met remkleppen al wel bestudeerd in de lesstof maar ik had ze nog niet van dichtbij gezien. Henk gaf enige uitleg.</div><div style="text-align: justify;">De fokwiek is een wiek met een speciale stroomlijnneus. Deze neus heeft minder luchtweerstand en snijdt zo makkelijker door de lucht. Verder vangt deze stroomlijnneus aan de voorkant de wind op en leidt deze door een smalle spleet aan de achterkant van de wiek langs het hekwerk. Door die spleet krijgt de lucht een hogere snelheid. Daardoor ontstaat achter het hekwerk een onderdruk. die de zeilen tegen het hekwerk aan trekt. Daardoor loopt de molen makkelijker aan en heeft een hoger rendement. Gevolg is wel dat deze dus erg gevoelig wordt voor windvlagen en dus te hard kan gaan draaien. Dat noemt men een "hollerige" molen.</div><div style="text-align: justify;">Om dit tegen te gaan zijn er dus remkleppen aangebracht. Deze zitten aan het uiteinde van de wiek. Ze maken deel uit van de stroomlijnneus maar als het nodig is dan worden ze geopend. De klep gaat dwars op de draairichting van het gevlucht staan, de stroomlijn wordt onderbroken en de snelheid van het gevlucht daalt. Dit alles werkt met regulateur-gewichten die ook zijn aangebracht op de wieken. Gaat de molen als gevolg van een windvlaag sneller draaien dan worden de gewichten door de toenemende centrifugale krachten naar de top van de wiek getrokken. Dit gewicht zit via stangen en hefbomen vast aan de remklep die daardoor open getrokken wordt. Gaat de molen door het remmen weer langzamer lopen dan trekt een spiraalveer de kleppen automatisch weer dicht. Kind kan de was doen!</div><div style="text-align: justify;">Na deze uitleg van Henk kreeg ik nog een tip van hem. Als je zonder zeilen gaat draaien, controleer dan of de onderhoektouwen van de zeilen goed vast zitten. Een zeil heeft twee onderhoektouwen, links en rechts. Deze worden gebruikt om het zeil vast te zetten aan het hekwerk als het geheel is uitgerold maar ook als het opgerold in de klampen zit. De klampen zijn houten pennen (soort haken) die uit de roede steken. Als het zeil opgerold en opgeborgen wordt dan wordt het in deze klampen gehaakt zodat het goed en veilig vast zit. Door schommelingen in vochtigheid en temperatuur kunnen de touwen zich loswerken. Als je dan gaat draaien dan kan een zeil uit de klampen vallen. Het wordt dan door en andere wiek gegrepen en en kan zich dan helemaal om de askop wikkelen, dat noemt men een "verkouden molen". In het ergste geval moet je zo'n zeil dan helemaal los gaan snijden en is het zeil verloren.</div><div style="text-align: justify;">Ik controleerde de touwen van het eerste end (wiek) en deze zaten nog goed vast. Bij de staart van de molen trok ik de pal er uit en maakte de kneppel los. Dit zijn beveiligingen die er mede voor zorgen dat een molen niet uit zichzelf gaat draaien. Ik lichtte de vang en liet één voor één de volgende enden voorkomen om de touwen te controleren. En inderdaad, er was een touw wat we voor de zekerheid toch even wat vaster gezet hebben.</div><div style="text-align: justify;">Wat me opviel is dat die fokken inderdaad makkelijk en snel aanlopen. Weer een ervaring rijker.</div><div style="text-align: justify;">We hadden de veiligheidstouwen opgehangen (zorgen er voor dat publiek en rondleiders niet bij de draaiende wieken kunnen komen) en inmiddels was het wat gaan sneeuwen. We besloten beneden even te gaan opwarmen met een bakkie leut.</div><div style="text-align: justify;">MIO Rob was inmiddels ook aangekomen. Hij had de week daarvoor proefexamen gedaan en was daarvoor geslaagd. Om dat te vieren had hij wat gebak meegenomen, ik viel weer met m'n neus in de boter. Of moet ik zeggen "slagroom"?</div><div style="text-align: justify;">Hij nam z'n examen door met molenaars Piet en Henk. Hier en daar had het examen wat discussiepunten gegeven. Wat voor mij interessant was, was dat de examinatoren een nogal specifieke manier van het uitrollen van het zeil wilden zien, ik bleek het al anderhalf jaar verkeerd te doen. Nou ja, verkeerd... er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden en zoveel molenaars, zoveel meningen.</div><div style="text-align: justify;">Nadat de koffie, thee en het gebak naar binnen waren gewerkt liepen we de schuur in om een boomstam op te spannen op de slee.</div><div style="text-align: justify;">Op de slee lag een stammetje grenenhout die vastgezet moest worden. Met een kramijzer werd de stam "losvast" vastgezet aan de slee. Met stalen staven, touwen, blokken hout en wiggen werd de stam op verschillende punten vast gezet. Molenaar Piet leerde me een speciale knoop om het touw stevig om de stalen staaf te leggen. Het is een knoop die stevig is maar die je ook snel weer kunt lostrekken.</div><div style="text-align: justify;">De stam moet goed uitgelijnd worden dus het duurt even voordat hij goed vast zit. Rob en Henk waren driftig bezig om dat te regelen. Piet was bezig met het zaagraam. Er werden zaagbladen aangebracht, exact op afstand gezet en daarna op spanning gebracht met een speciale hefboom. Rob kroop nog even het kot in om alle zaagsel onder het zaagraam op te ruimen.</div><div style="text-align: justify;">Nadat het hele zaaggebeuren voorbereid was werd de molen gevangen en werd de koningsspil in het werk gezet. Henk en ik liepen de stelling op om het gevlucht op te zeilen, het sneeuwde inmiddels behoorlijk. Vier volle zeilen was het recept.</div><div style="text-align: justify;">De Ster heeft 2 katoenen zeilen en twee kunststof zeilen. Wat een verschil! De katoenen zeilen zijn (zeker met die lage temperaturen) erg stug en stijf en laten zich niet makkelijk uitrollen. Dat komt omdat katoen water absorbeert. De kunststofzeilen daarentegen werken een stuk makkelijker. Ze nemen nagenoeg geen water op en daardoor blijven ze bij die lage temperaturen redelijk soepel.</div><div style="text-align: justify;">Ik besloot de zeilen eens op de "examen"-manier uit te rollen. Ik klom het hekwerk in om de kikkerlussen vast te maken. Oppassen, want sommige heklatten waren spekglad. Op het gemakkie an, dan breekt het lijntje niet. En het is een hobby dus het moet leuk blijven.</div><div style="text-align: justify;">Nadat het gevlucht was opgezeild, en ik iedereen naar de staart van de molen had gejaagd, lichtte ik de vang. De molen begon te draaien en ik liep meteen naar binnen om te gaan kijken bij al dat bewegende spul. vanaf de stelling liep ik de raamzolder op waar ik de <a href="http://www.industriemolens.nl/HeldJozua/HeldJozua.htm#wuifelaar">wuifelaars</a> op en neer en heen en weer zag bewegen. Boven me zag ik hoe de onderbonkelaar het krukwiel en de kruk-as aandreef. Het zaagraam, wat door de vloer van de raamzolder steekt, ging met forse slagen op en neer. Ik liep de trap af naar de zaagvloer om het zagen te bekijken.</div><div style="text-align: justify;">Het zaagraam ging met forse slagen op en neer. Bij elke slag van het zaagraam trok het<a href="http://www.houtzaagmolen.nl/techniek.php"> krabbelwerk</a> de slee beetje bij beetje richting het zaagraam, de stam kwam steeds dichter bij de woest op en neer gaande zaagbladen (het lijkt wel een thriller). Na een paar momenten greep het eerste zaagblad aan in het hout waarna de rest van de zaagbladen snel volgde, een mooi gezicht.</div><div style="text-align: justify;">Het liep inmiddels tegen tweeën en ik moest naar huis. Het was 4 december en m´n familie zou die avond Pakjes/avond vieren, ook heel leuk.</div><div style="text-align: justify;">Ik nam afscheid van de noeste werkers en ploegde door de verse sneeuw terug naar de Meern.</div><div style="text-align: justify;">Helaas deze keer geen plaatjes. Ik beloof dat ik het volgende bericht weer zal opluisteren met leuke foto´s.</div><div style="text-align: justify;">En natuurlijk meer verhalen over het zagen!</div><div style="text-align: justify;">Bedankt voor het lezen en tot dan!</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Marcel</div><div style="text-align: justify;"> </div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1504934640022930676.post-15028039765455695182010-12-07T11:36:00.000-08:002011-08-28T22:25:17.157-07:00Inleiding<div style="text-align: justify;">Wat ik van molens wist? Niet veel. Ze worden door de wind aangedreven en er werd koren mee gemalen en water mee gepompt.</div><div style="text-align: justify;">Eind 2008 las m'n vrouw een kort persberichtje in de VAR (plaatselijk krantje): vanuit molen de Hoop in Loenen aan de Vecht werd begin januari 2009 een "Van molen tot molen" wandeling georganiseerd. Er zouden twee molens bezocht worden met gluehwein na afloop. Leek ons wel leuk dus we besloten deel te nemen.</div><div style="text-align: justify;">Ik kan me herinneren dat het die dag prachtig weer was maar wel erg koud. Vanaf molen de Hoop begonnen we de wandeling o.l.v. gids Dick die ons onderweg voorzag van allerlei wetenswaardigheden.</div><div style="text-align: justify;">Langs de Vecht liepen we richting het noorden en staken we de vecht over bij de brug van Vreeland.</div><div style="text-align: justify;">Aan de andere kant van de Vecht liepen we nu weer terug naar Loenen. Er was erg veel autoverkeer want de Loenderveense plassen lagen dicht gevroren en iedereen wilde er schaatsen.</div><div style="text-align: justify;">Vanaf de vecht liepen we over en pad naar de Loenderveense molen. Het was een prachtig plaatje: mooi weer, een draaiende molen, schaatsende mensen op natuurijs, een koek-en-zopie-tentje... Hoe Hollands wil je het hebben?<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7l9qbmfrGCMoo80RWPwqXnkItOCIgQQ59jxfDdolswoED7j8pVdfVsjJAqj5lZ484n18yE79FC24Tf8TaHvuTKQaNNXDWfixRomxgjYZ833HfELj91Pz0X-g_UqB2pQrjJlxovNp9SpQ/s1600/_MG_4168.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi7l9qbmfrGCMoo80RWPwqXnkItOCIgQQ59jxfDdolswoED7j8pVdfVsjJAqj5lZ484n18yE79FC24Tf8TaHvuTKQaNNXDWfixRomxgjYZ833HfELj91Pz0X-g_UqB2pQrjJlxovNp9SpQ/s400/_MG_4168.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Boven en onder: de Loenderveense molen...</span></em></div></div><div style="text-align: justify;"><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik6UZmqsuovvcH9_j1d7EHLhRnGAsx1ixAGL2aBmgG2GtTAon7drfseTwLITOCsVjhULOCsM9P87xVpWJxq172wQXor7__lYVPidx8FhqjhVfUandy2YVa36SA2XHtazoNcchcsV-QBQ8/s1600/_MG_4173.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="130" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEik6UZmqsuovvcH9_j1d7EHLhRnGAsx1ixAGL2aBmgG2GtTAon7drfseTwLITOCsVjhULOCsM9P87xVpWJxq172wQXor7__lYVPidx8FhqjhVfUandy2YVa36SA2XHtazoNcchcsV-QBQ8/s400/_MG_4173.jpg" width="400" /></a></div>De molenaar zette de molen stil zodat we veilig het erf op konden. Hij liet ons binnen in de molen die gedeeltelijk als woning is ingericht. Hij vertelde ons over schepraderen, waterassen, waterwielen enz.</div><div style="text-align: justify;">Na een klein uurtje liepen we weer richting de Vecht en vervolgden we onze weg richting Loenen. Bij de molen werden we ontvangen met warme gluehwein.<br />
Nadat we de nodige warmte tot ons hadden genomen nam Molenaar Ingrid ons mee naar boven om de verschillende zolders te bekijken. Zelf ben ik nogal een techneut dus ik interesseerde me vooral voor het draaiende gedeelte van de molen ofwel het "gaande werk". Machtig mooi gezicht om al dat houten spul te zien draaien!</div><div style="text-align: justify;">Van molenaar Ingrid begreep ik dat er een opleiding is om vrijwillig molenaar te worden. Dat leek me wel wat dus ik heb gevraagd wat dat nou precies inhoudt.</div><div style="text-align: justify;">Het bleek dat de opleiding bestaat uit het maken van veel praktijkuren (meedraaien op molens) en het leren van een behoorlijke hoeveelheid theorie. Je kunt de opleiding helemaal in je eigen tempo doen want het is voor het grootste gedeelte autodidactisch. Zelf leren, dus. Dat zelf leren, daar ben ik niet zo'n ster in maar die praktijk, dat leek me wel wat. Een paar weken later ben ik nog eens bij Ingrid geweest om e.e.a. nog eens goed door te nemen want ik heb nog behoorlijk wat andere interesses die ik niet op wil geven. Zoals gezegd kun je de opleiding geheel in je eigen tempo doen maar het is wel belangrijk om vooral het eerste half jaar veel praktijkuren te draaien.</div><div style="text-align: justify;">Voor de zekerheid heb ik eerst even de kat uit de boom gekeken want ik ken mezelf. Ik kan heel enthousiast ergens aan beginnen en het dan later toch niet zo leuk vinden. Ik heb dus eerst wat weken met Ingrid meegedraaid. Ik mocht alles doen behalve de wieken in klimmen en vangen (de molen remmen), daarvoor moest je verzekerd zijn en dat kan alleen als je lid bent van het GVM, het Gilde Vrijwillige Molenaars.</div><div style="text-align: justify;">Het bleek dat ik het toch wel erg leuk begon te vinden dus ik werd lid van het GVM en in mei begon ik dan officieel als Molenaar In Opleiding (MIO) bij de Hoop.</div><div style="text-align: justify;">Ingrid heeft me de basis bij gebracht, het opstarten en weer wegzetten van de molen. Controle in de kap, het smeren van de lagers, steen uit z'n werk zetten, bepalen waar de wind vandaan komt, kruien, zeilen voorleggen, vang lichten enz.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwIrZZ9MuklrE6VhLdfBzeKSL3uBM3Tft0nDRf8gt8t-sXDgMDgqQkEBkLgsKXByO2hlykwNNo0y0Q6aXz2sYF4yQuCth2OMkz8N9EQOogAEgG9Dtk5ZNYaNybqFH_5Ee-rjOmeMF5unU/s1600/_MG_6277.jpg" imageanchor="1" style="cssfloat: left; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhwIrZZ9MuklrE6VhLdfBzeKSL3uBM3Tft0nDRf8gt8t-sXDgMDgqQkEBkLgsKXByO2hlykwNNo0y0Q6aXz2sYF4yQuCth2OMkz8N9EQOogAEgG9Dtk5ZNYaNybqFH_5Ee-rjOmeMF5unU/s400/_MG_6277.jpg" width="285" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De staart van molen de Hoop in Loenen a/d/ Vecht. High Dynamic Range opname met 8 mm objectief...</span></em></div></div><div style="text-align: justify;">De Hoop is een korenmolen maar helaas was er destijds geen maalgoed voorhanden. De werkzaamheden bleven beperkt tot het opstarten en wegzetten van de molen en hier en daar wat klein onderhoud. Maar, als molenaar (in opleiding) wordt er ook van je verwacht dat je bezoekers wat verteld over de molen. Ik liep daarom altijd even met een rondleiding van Ingrid mee om zveel mogelijk over de Hoop te leren. En na een paar weken mocht ik zelf eens een rondleiding geven. Al hakkelend en struikelend over m'n eigen woorden (ik ben niet zo'n spreker in het openbaar) probeerde ik de bezoekers wat bij te brengen over de molen. In het begin ging het moeizaam maar ik merkte dat het steeds makkelijker ging en na een paar weken kon je de bezoekers toch al gauw 3 kwartier tot een uur bezig houden.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisl6p-o3nvKEwI0OSg6Vhu2Q7cUNPWJVBOwZoyu12rxeHGf4Ra6ZiuM7op_eXfBV0koO4blsNQX6Aawt8lSnUmblTKv5fiVwuzM47J2j5q_3NALibK48aBu7DBIEWFTWY8YcgsSSxwGm4/s1600/loenen+3b.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="261" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEisl6p-o3nvKEwI0OSg6Vhu2Q7cUNPWJVBOwZoyu12rxeHGf4Ra6ZiuM7op_eXfBV0koO4blsNQX6Aawt8lSnUmblTKv5fiVwuzM47J2j5q_3NALibK48aBu7DBIEWFTWY8YcgsSSxwGm4/s400/loenen+3b.jpg" width="400" /></a></div><div align="center"><em><span style="font-size: x-small;">Ikke op de steenzoldervan de Hoop. 't Lijkt heel wat maar toch eerst het papiertje maar eens halen...</span></em></div><div align="center"><em><span style="font-size: x-small;">(Foto gemaakt door een lid van de fotoclub van de RET uit Rotterdam...)</span></em></div>Molen de Hoop wordt beheerd door een gezellige groep vrijwilligers waarvan er veel 's ochtends even een bakkie komen doen. Het is daar altijd goed toeven. Zeker als het lekker weer is en het "terras" aan de Vecht open gaat zodat we ons buiten aan de constante stroom pleziervaarders kunnen vergapen. Ik ben daar erg leuke mensen (ook bezoekers) tegen gekomen en heb daar menig goed gesprek gevoerd. Ook als het rustig was zaten/zitten Ingrid en ik lekker op de stelling in het zonnetje te kleppen over molens enz.</div><div style="text-align: justify;">In november 2009 zouden er een aantal examenkandidaten naar de Hoop komen. Omdat zij examen moesten doen kregen zij uiteraard voorrang bij alle werkzaamheden die er moesten gebeuren. Voor mij zou er dan weinig te doen zijn. Ingrid adviseerde me om eens bij een andere molen mee te gaan draaien. Voor de opleiding moet je minimaal 30 uur op andere molens gedraaid hebben dus dit was een moment om dat eens te gaan doen. Ik woon zelf in De Meern dus de Valk in Montfoort was een logische keuze, dat ligt hier een kilometer of 8 vandaan. Ik kende de molen enigszins omdat we de molen dat najaar hadden bezocht met de vrijwilligers van de Hoop.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyx02tP6n2fQwyV2OhvOgAbJExymWGRPBczAAtUOzk0L_eTFpFhHGyRm8SbQBgitp0pxByJHNO1vDEW9ntNyeiADc94-UuqpymAceJfW9-fUpksckircok6KBvO9i9Mg6Z4U6xgOBblEc/s1600/_MG_9419.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="265" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhyx02tP6n2fQwyV2OhvOgAbJExymWGRPBczAAtUOzk0L_eTFpFhHGyRm8SbQBgitp0pxByJHNO1vDEW9ntNyeiADc94-UuqpymAceJfW9-fUpksckircok6KBvO9i9Mg6Z4U6xgOBblEc/s400/_MG_9419.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Molenaar Piet legt aan de vrijwilligers van de Hoop uit hoe de pelsteen werkt...</span></em></div></div><div style="text-align: justify;">Op een kille zaterdagochtend ben ik toen eens langs de Valk gereden voordat ik naar Loenen ging om te vragen of ik eens een paar weken mee te draaien. Ik werd enthousiast ontvangen door molenaar Paul en hij vertelde me dat ik meer dan welkom was om mee te draaien. En dat heb ik dan ook gedaan.</div><div style="text-align: justify;">Ook de Valk is een korenmolen met als bijkomstigheid dat daar ook graan gepeld wordt, dat schijnt uniek te zijn voor deze streek. Meteen de eerste zaterdag dat ik meedraaide was het flink aanpoten. Er stond een fikse bries en er moest spelt gepeld worden.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuEnQ6J9fohy8HTvGrvyUlUhP98PhWg51lAYYDHwElLuL_WiLEt3h7BslDxw-TEgQ8mnGe74CytBYF7A4uWtAOVzlxCFI6eQ92WkUVUQ1hyphenhyphenJjcIds0Xu-fHJP-0mvBYO92HPCXA3y-72E/s1600/IMG_1779.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjuEnQ6J9fohy8HTvGrvyUlUhP98PhWg51lAYYDHwElLuL_WiLEt3h7BslDxw-TEgQ8mnGe74CytBYF7A4uWtAOVzlxCFI6eQ92WkUVUQ1hyphenhyphenJjcIds0Xu-fHJP-0mvBYO92HPCXA3y-72E/s400/IMG_1779.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Molen de Valk in het pittoreske Montfoortse stadsbeeld...</span></em></div></div><div style="text-align: justify;">Bij Ingrid heb ik altijd geleerd om voorzichtig te beginnen. Als je eenmaal molenaar bent dan krijg je een stukje industriecultuur van 1 a 1,5 miljoen euro in je handen gedrukt en daar moet je uiteraard voorzichtig mee omgaan. Dus is het motto: voorzichtig beginnen, je kunt er altijd nog zeilen bij leggen.</div><div style="text-align: justify;">Hoe anders ging dat bij de Valk. Meteen 4 volle zeilen er op, je kunt altijd weer afzeilen als het nodig is. Het bleek dat er behoorlijk wat vermogen nodig is om te pellen.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQnPfIYPFIfTxVe1XNVcHt6bS4mSalSE4a5yK-8dcCPwMmr3TAfyImmXnc2H9jACU-4v0k0K4m6beMZtLBboXJOEFTV_iMuolVtgDlsoffPC7hGmuon4xvFekAuTBSb5126aDVX-h0TTs/s1600/_MG_9426_pano.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="271" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhQnPfIYPFIfTxVe1XNVcHt6bS4mSalSE4a5yK-8dcCPwMmr3TAfyImmXnc2H9jACU-4v0k0K4m6beMZtLBboXJOEFTV_iMuolVtgDlsoffPC7hGmuon4xvFekAuTBSb5126aDVX-h0TTs/s400/_MG_9426_pano.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De kapzolder van de Valk met het bovenwiel...</span></em></div>Een pelsteen weegt ruim 2 ton en hij werkt het best als hij ± 200 toeren per minuut draait. Wat een geweld! Maar machtig mooi om te zien en te doen. Ik hou wel van dat "ruige"werk. na het pellen moest het pelgoed worden gewaaid (kaf van koren scheiden) en gezeefd en daarna kon het spelt gemalen worden. Na het malen moet het meel dan nog worden gebuild om er bloem van te maken, da's bij elkaar toch wel een dagje werk. Maar na gedane arbeid wordt er nog even nageklept onder het genot van een koude versnapering omdat deze molenaars dan vanwege het harde werken "niet meer kunnen tuffen" zoals ze het zelf erg plastisch uitdrukken. Ook molenaar Piet komt dan even kijken als hij op tijd klaar is op Oukoop waar hij de vaste molenaar is.</div><div style="text-align: justify;">Er draaien 3 molenaars en 1 leerling op de Valk, Paul, Aart, Piet en Hein.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj69svJfVqpROdsDQPFES-EBgzmCwtqYDhjBWI5SYc1pVg2X8TRKVDn12grq48sHdJDyEVjqjVRVFSOdkbZO0ka0gPsFr8vu2zPTLqCigEJOo9qIeNXLKrpC299w0gOVOXJO9HffHYmISw/s1600/P1000728+%25282%2529.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj69svJfVqpROdsDQPFES-EBgzmCwtqYDhjBWI5SYc1pVg2X8TRKVDn12grq48sHdJDyEVjqjVRVFSOdkbZO0ka0gPsFr8vu2zPTLqCigEJOo9qIeNXLKrpC299w0gOVOXJO9HffHYmISw/s400/P1000728+%25282%2529.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">"Meester" Paul (midden) met z'n leerlingen Hein (rechts) en ik (zei de gek)...</span></em></div>De molenaars draaien allemaal volgens een rooster dus ik heb ze in die paar weken allemaal leren kennen. Een erg gezellige club die ook op de donderdagavonden driftig in de molen aan het klusen zijn.</div><div style="text-align: justify;">De examens bij de Hoop zaten er op en ik kon weer terug om m'n basisopleiding af te maken. De winter van 2009/2010 was een heftige met meer dan 40 sneeuwdagen. Aangezien ik alleen maar een motor als vervoermiddel heb kon ik veel winterse zaterdagen niet naar de Hoop vanwege de gladheid, m'n opleiding heeft toen dan ook nagenoeg stil gelegen. Wel mocht ik een keer met molenaar Piet mee naar Oukoop. Hij woont zelf in Montfoort en komt langs de Meern als hij naar z'n molen moet, ik mocht wel een keertje met 'm mee rijden.</div><div style="text-align: justify;">Het was een gure dag, begin januari 2010, er lag behoorlijk wat sneeuw en het had al een lange periode gevroren. Er stond behoorlijk veel wind, windkracht 6, pal uit het noorden. Bij Oukoop aangekomen leerde ik ook MIO Taco kennen. Met z'n drieën wilden we de Oukoper molen opstarten maar het scheprad bleek behoorlijk vastgevroren te zitten. Met platte beitels en staven ijzer hebben we geprobeerd e.e.a. los te hakken echter zonder succes. Door de wachtdeur wat open te wrikken zou er een straal relatief warm water terugstromen, daardoor zou het ijs hopelijk smelten en zou het scheprad misschien vrij komen.</div><div style="text-align: justify;">Onder het genot van wat warme dranken en koeken in de ondertoren begon hier en daar wat te kraken, het scheprad was los gekomen. Meteen de zeilen er op en draaien met die hap. Het was voor mij de eerste keer draaien op een poldermolen en het was erg indrukwekkend! Wat een geweld! Piet wist te vertellen dat er bij deze snelheid (90 enden met uitschieters naar 120) makkelijk een tankwagen water per minuut gemalen wordt. En dat met een opvoerhoogte van 2 meter!</div><div style="text-align: justify;">Een prachtige dag waar ik een filmpje van gemaakt heb:</div><div style="text-align: justify;"><br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/TbpfC40Zjlg?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/TbpfC40Zjlg?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<br />
Toen de sneeuw was verdwenen ben ik weer gaan lessen op de Hoop. Ik mocht (en kon) steeds meer zelfstandig doen. Het was m'n streven om de molen geheel zelfstandig op te starten en weg te zetten. Als ik dat doel bereikt had dan zou ik beginnen met "zwerven", mee gaan draaien op andere molens om nog meer ervaring op te doen, iets wat elke MIO moet gaan doen.<br />
Eind april was het dan zover, ik mocht gaan zwerven, Ingrid had (heeft) alle vertrouwen in me.<br />
M'n theorie bleef ver achter de praktijk omdat ik in het geheel geen lezer ben, ik "doe" liever. Maar om te slagen moet je toch die boeken doorworstelen en dat is behoorlijk wat theorie, ik zag er erg tegen op. Komt nog bij dat ik weinig zelfdiscipline heb dus ik schoof het iedere keer weer vooruit. Wat ik nodig heb is een flinke stok achter de deur, enige dwang om toch die theorie te gaan leren.<br />
Ik was inmiddels begonnen met het nemen van "molenlessen". Eén a twee keer per maand ging ik op bezoek bij Ingrid en behandelde ze stof uit de boeken. Hartstikke gezellig maar nog steeds geen stok. Ik heb toen met haar afgsproken dat zij mij een hoeveelheid stof opgaf en dat ik die voor de volgende keer zou gaan leren, bij de volgende afspraak zou zij me dan gaan overhoren, een soort mondeling mini-examen. En dat werkt goed want ik heb toch ook enige faalangst. Dus nu verplicht ik mezelf om een paar avonden in de week de boeken in te duiken.<br />
Ik heb altijd flink wat vragen over de stof en daarom vind ik het jammer dat er geen echte lessen gegeven worden. Bij een school heb je altijd een docent waar je wat aan kunt vragen. Bij de molenaarsopleiding heb je weinig om op terug te vallen. Bij de Valk heb ik dat eens aangegeven en Piet bood me toen aan om m'n vragen te beantwoorden. Piet weet behoorlijk veel van molens en hij is inmiddels instructeur geworden.<br />
Had ik al verteld dat je op molens interessante mensen tegen komt? Bij de hoop kwamen in het najaar van 2009 nog wat leerlingen kijken. Ik kende ze niet en had ook niet door dat het MIO's waren dus ik begon m'n hele riedel af te steken. "Joh, dat weten we allemaal al, we zitten tegen ons examen aan!" Ik kan redelijk blozen en dat was weer zo'n momentje.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2qqEs7RoOkJLxB903unDtg6RMuuA_IaTz_CUFqKWk3F9i6h-sF96qQpbUyBX96ooj-N4wjsynOWh99qJyhGexr8pH5NIzw2sFPCq3hNW21BL6_DMtbbiw4BiPDZYde2IO9lAvpo03ilc/s1600/_MG_0186.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi2qqEs7RoOkJLxB903unDtg6RMuuA_IaTz_CUFqKWk3F9i6h-sF96qQpbUyBX96ooj-N4wjsynOWh99qJyhGexr8pH5NIzw2sFPCq3hNW21BL6_DMtbbiw4BiPDZYde2IO9lAvpo03ilc/s400/_MG_0186.jpg" width="285" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De molen van Kockengen tijdens een fietstochtje op een mooie zomeravond...</span></em></div><em><span style="font-size: x-small;"></span></em><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: justify;"><br />
</div>De dame van dit groepje, Judith, liep met een spiegelreflexcamera om haar nek. Aangezien ik ook veel fotografeer begon ik daar met haar een gesprekje over, was erg gezellig. Tijdens een molenaarsbijeenkomst, later dat jaar heeft zij een presentatie van haar werk mlaten zien en ik was erg onder de indruk. Ze woont met haar partner op een molen en ze schiet daar de mooiste platen.<br />
Eind 2009 kwam ik haar weer tegen bij de Valk, ze moest daar, samen met nog andere MIO's, examen doen.<br />
In het voorjaar van 2010 nam ze contact met me op. Of ik niet mee wilde doen met een fotowedstrijd die ze had uitgeschreven. Nu ben ik niet zo sterk in het uitvoeren van foto-opdrachten maar ik zou kijken wat ik kon doen.<br />
Het was inmiddels hemelvaarstdag geworden en ik zou een motorrit gaan rijden in Zeeuws Vlaanderen. Ik heb daar een jaar of 5 gewoond en ben nog steeds lid van een erg gezellige motorclub daar.<br />
Aangezien ik een broertje dood heb aan het rijden op de snelweg zou ik helemaal binnendoor naar Z. Vlaanderen rijden. Ik had een mooie route gemaakt en die geladen in m'n GPS en 's morgens om een uur of 6 vertrok ik richting het zuidwesten. Het was wat aan het schemeren, de zon zou even voor 7-en opkomen. Het was de tijd van de aswolk van die vulkaan in IJsland en dat was te zien ook, ik had de lucht nog nooit zo rood gezien, het was een prachtige nevelige ochtend. Wel erg fris. Voordeel van de aswolk was ook dat het vliegverkeer stil lag, geen condensstreep te zien in de lucht!<br />
De zon was net op toen ik langs een wipmolen reed. Ik keek toevallig opzij en dacht: dat is 'm, de foto voor de wedstrijd! Ik parkeerde m'n motor langs het smalle weggetje, pakte m'n camera en begon wat op en neer te lopen om een zo mooi mogelijke compositie te krijgen. Even instellen en KLIK. Prachtig! Wellicht één van m'n mooiste foto's.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><img border="0" height="285" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgvxwgyMDXQmTkD6ezv7fGYgyjP4bvspiWxOzMCZ7Iqs-76Hq1eCQ4LymBKbj8OnuO_Guz7mvErDXKO_eJBy828ACl_h8XsmIBPakUZzW5Y1aRQvHAZT4fo0LpqSFcqhoQdw3sF6FYoj_o/s400/_MG_0312.jpg" width="400" /></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De "Stijve Molen" bij den Dool (Meerkerk)...</span></em></div>Wat later heb ik de foto opgestuurd naar Judith. Ik kreeg een leuke reactie terug en ze had de foto in de wedstrijdgalerij op hun site gezet.<br />
Kort nadat de inschrijving gesloten was kreeg ik bericht, ik had gewonnen! Ik werd uitgenodigd bij molen "het Hoog en Groenland" in Baambrugge om m'n prijs in ontvangst te nemen. Naast deze molen staat een schuur met een soort veranda. Onder het genot van een drankje en een hapje en bij en lekker haardvuur kregen ik en nog een prijswinnaar lovende woorden van de jury voor onze foto's. Een erg gezellige middag.<br />
Maar goed, ik zou gaan zwerven. De eerste "zwerfmolen" werd de Valk in Montfoort. Logisch want ik kende daar de (leerling) molenaars inmiddels. Ik heb daar ruim een half jaar meegedraaid en ook het nodige meegemaakt.<br />
Eén van de eerste keren dat ik daar was mocht ik de molen vangen na het pellen. Altijd geleerd dat je de vang voorzichtig voorzichtig moet bedienen. Ik geef een ruk aan het vangtouw en laat het rustig omhoog komen. Maar hoever ik het touw ook omhoog laat komen, geen reactie te zien bij het gevlucht. Op een gegeven moment kon ik het touw zelfs los laten, de vang lag er helemaal op maar het gevlucht reageerde nauwelijks. Tja, dat effect heeft een pelsteen van 2,5 ton nu op de vang, het werkt als een vliegwiel en dat zet je niet zomaar stil. En ook de wind blijft natuurlijk vol tegen het gevlucht aan leunen. Het duurde misschien wel een minuut voordat alles stil stond. Voor de zekerheid zijn we toch met een emmertje water de kapzolder op gekropen...<br />
Een andere ochtend, we waren weer aan het pellen. Dat pellen geeft een hoop stof maar deze keer zag de wolk er wat blauwig uit en rook naar verschroeid hout. Meten de boel stil gezet en de pelkist open getrokken, er kwam één grote rookwolk uit. Het bleek dat de bolspil scheef stond en dat de zog-ijzers aanliepen op een stalen plaat. Het hout onder de stalen plaat was behoorlijk verschroeid en de stalen plaat was helemaal omgekruld. Gelukkig stopte e.e.a. vanzelf met smeulen maar uiteraard hebben we het goed in de gaten gehouden. Na en paar uurtjes is de bolspil recht gezet en e.e.a. gerepareerd zodat we weer konden pellen.<br />
Weer wat later, er wordt weer gepeld. Tijdens het pellen horen we ineens een hoop herrie, alsof de pelsteen ergens verschrikkelijk aanloopt. We roken ook ineens een behoorlijke olie-lucht. De boel direct stilgezet. De molen stond nog niet stil of er wordt vanuit de winkel "BRAND" geroepen. Het bleek dat de olie van het taatslager in brand stond. Ik vloog naar beneden, rukte de brandblusser van de muur en gaf wat stoten. Het brandje was meteen geblust. Komt zo'n BHV-opleiding toch nog eens van pas!<br />
De taats van de pelsteen was zo ver doorgesleten dat de bolspil er doorheen is gezakt. Deze stond dus in het hout te draaien en dat gaf zoveel wrijvingswarmte dat de olie is gaan branden. <span style="font-family: "Times New Roman", "serif"; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Gelukkig waren we er op tijd bij, je moet er niet aan denken wat er had kunnen gebeuren. Maar ook dat hoort bij het molenaarsvak en voor mij als leerling was het weer een leermoment.</span><br />
<br />
Paul heeft een bedrijfje wat adviseert bij het restaureren van monumentale gebouwen. In zijn geval zijn dat vnl. molens. Als eigenaar van het bedrijf is hij ook lid van een molenmakersplatform. Dat molenmakersplatform komt regelmatig bij elkaar in Amersfoort in het gebouw van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Er worden dan presentaties gegeven over bepaalde onderwerpen.<br />
Aangezien ik bij een <a href="http://www.soester-gieterij.nl/">gieterij</a> werk en bovenassen en veel kruirollen gegoten worden vroeg Paul me of ik eens een presentatie over gietijzer wilde houden voor dit molenmakersplatform.<br />
Ik geef regelmatig presentaties voor klanten en ook bij de gieterijvereninging. Daarvoor heb ik een aantal presentaties die ik zo van de plank af kan trekken. Maar een presentatie voor molenbouwers, da's toch wel even andere koek. Ik zou e.e.a goed moeten voorbereiden, zeker om als molenaarsleerling goed over te komen bij al die ervaren molenbouwers.<br />
Ik gaf bij Paul aan dat ik wel een presentatie wilde verzorgen en hij zou e.e.a. bij de molenmakers in de groep gooien.<br />
Kort daarna kreeg ik van Paul een telefoontje met de melding dat de datum voor de presentatie vastgelegd was: Eén (1!) week later! Ik had dus 1 week om (naast m'n gewone werk) een hele presentatie in elkaar te flanzen! Even voor de goede orde, het maken van een beetje leuke presentatie, daar gaat uren werk in zitten.<br />
Met wat kunst en vliegwerk is het uiteindelijk toch gelukt. De presentatie ging uiteraard over gietijzeren onderdelen in molens, over het gieten van ijzer en wat daar allemaal bij komt kijken, over eigenschappen van de soorten gietijzer, oorzaken van breuk en schade, het onderzoeken van gietijzeren onderdelen en het repareren van evt. beschadigde onderdelen.<br />
De presentatie werd door de molenmakers goed ontvangen en er ontstond achteraf een leuke discussie over bepaalde zaken. Toch ook weer leuke contacten opgedaan en wie weet wat er in de toekomst nog uit komt.<br />
Als gieterij gieten we met enige regelmaat <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Molen_Oog_in_'t_Zeil_Cothen_kruirol_ijzer.jpg">kruirollen</a> en meestal blijft het bij deze kleine onderdelen. Boven-assen zijn behoorlijk zware gietstukken (bruto 6,5 ton) maar ze zijn vooral lang (6 meter!). Als gieterij moet je daar wel de middelen voor hebben om zo'n lang stuk te gieten. De enige gieterij die tegenwoordig nog bovenassen giet is <a href="http://www.geraedtsijzergieterij.nl/">Geraedts</a> in Baarlo.<br />
Toch hebben we ooit een boven-as mogen gieten.<br />
Een aantal jaren geleden is in Soest stellingkorenmolen <a href="http://www.windhond.nl/">de Windhond</a> opnieuw gebouwd. Uiteraard moet daar ook een gietijzeren bovenas in komen. Uiteraard werd de "Soester" Gieterij gevraagd om de as te gieten.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1oOsRgrloWGZfrSenJk4_jsaQ9DmzDGSzIwUmkRfPuMqWVRn1mcYEExZDpSlJxDZ_nD-DSc5AyrOdreOlq_L2AY3oBGVPG3MeGPZHeNzS6f-bmy37F84K7681_kk8qiB-i4RAVWPA99A/s1600/_MG_2925.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1oOsRgrloWGZfrSenJk4_jsaQ9DmzDGSzIwUmkRfPuMqWVRn1mcYEExZDpSlJxDZ_nD-DSc5AyrOdreOlq_L2AY3oBGVPG3MeGPZHeNzS6f-bmy37F84K7681_kk8qiB-i4RAVWPA99A/s400/_MG_2925.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Kapzolder van de Windhond met "onze" bovenas...</span></em></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">Zoals ik al zei heeft onze gieterij de middelen niet om zo'n lange as te gieten maar van onze concullega Geraedts mochten we wat spullen lenen om het stuk toch te kunnen gieten.</div>Als ik weer eens wat tijd teveel heb dan zal ik eens een bericht wijden aan het gieten van die bovenas.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilTRnphqZO9stXO-lJ5Mx08eNa-ncGXI7ZRWbgrUSkcXzUfMCvtpA2_JnpX7vWtdEYZTjr6aki1Vda38wOSCWr7vGeJJGCW4dIidjwyMsRzj-4AVTEE1z4ahyepuZBHA9DCKPvocucrF0/s1600/_MG_2784.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="266" n4="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEilTRnphqZO9stXO-lJ5Mx08eNa-ncGXI7ZRWbgrUSkcXzUfMCvtpA2_JnpX7vWtdEYZTjr6aki1Vda38wOSCWr7vGeJJGCW4dIidjwyMsRzj-4AVTEE1z4ahyepuZBHA9DCKPvocucrF0/s400/_MG_2784.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">De pas gegoten bovenas tijdens het afwerken...</span></em></div>Maar ik wijk af, terug naar het meedraaien op de Valk...<br />
Buiten het meedraaien op zaterdagen help ik ook af en toe mee met het klussen in de molen. Paul wil van de molen een complete meelfabriek maken en daarvoor zijn een aantal oude machines opgekocht, o.a. een buil (om bloem uit het meel te zeven).<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikjnlqrXCNVruPPftBCD525bxJLXzF_JF1aKx-yKRoNPq28UFIfx8tz9o2_uhReFduFni1XDGY5_upTPBDoJtjJXzcyRs81CTh09bFMA0-W8gw3ZOQIXpeDOwHdisp7rBvkZ2qwRFPWK0/s1600/IMG_2556.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="300" ox="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEikjnlqrXCNVruPPftBCD525bxJLXzF_JF1aKx-yKRoNPq28UFIfx8tz9o2_uhReFduFni1XDGY5_upTPBDoJtjJXzcyRs81CTh09bFMA0-W8gw3ZOQIXpeDOwHdisp7rBvkZ2qwRFPWK0/s400/IMG_2556.jpg" width="400" /></a></div><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><em><span style="font-size: x-small;">Noeste arbeiders van de Valk: Paul, Piet en Hein. Tussen Piet en Hein de buil die bijna klaar is...</span></em></div>De laatste tijd komt daar niet echt veel van omdat ik vaak moet overwerken maar als ik de kans krijg dan ga ik de mannen helpen. Voor zover dat lukt met 2 linker handen.<br />
Het was m'n streven om zelfstandig te leren malen bij de Valk en dat is me min of meer gelukt. Met een klein beetje hulp heb ik al een keer of twee wat tarwe gemalen en Paul was daar niet geheel ontevreden over. Het is moeilijk om een constante kwaliteit te malen, zeker als de wind wat wispelturig is. Voelen aan het meel, luisteren naar de stenen en kijken door de kleine raampjes om te zien wat het gevlucht buiten doet. En er dan voor zorgen dat de stenen de juiste afstand tot elkaar hebben, daar ben je vrijwel continu mee bezig. Ik hoor Paul nog schreeuwen: "Bijhouden.... bijhouden!!!"<br />
De kwaliteit die ik maalde was natuurlijk niet geweldig maar zoals Paul zei is dat een kwestie van kilometers maken, dan komt dat vanzelf.<br />
Ik heb ooit eens een filmpje gemaakt van het malen van boekweit bij de valk (excuses voor het geluid wat af en toe wegvalt...):<br />
<br />
<object height="385" width="480"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/pjw94hdF2VA?fs=1&hl=nl_NL"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/pjw94hdF2VA?fs=1&hl=nl_NL" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="480" height="385"></embed></object><br />
<br />
M'n doel om eens zelfstandig te malen had ik dus bereikt, het was tijd om eens verder te gaan kijken.<br />
Kort geleden heb ik nog een week of twee mee mogen draaien met Piet op Oukoop (weer een hoop vragen en theorie behandeld) en ook ben ik nog eens een zaterdagje terug geweest naar Loenen om daar mee te draaien. Er viel weinig te draaien want het was nagenoeg windstil. Wel was de molen versiert met vlaggetjes want Sinterklaas zou die middag aankomen in Loenen.<br />
En toen was het tijd voor een volgende molen.<br />
Zoals ik heel in het begin van deze inleiding (nou ja, inleiding... het is een aardig epistel geworden) vertelde vind ik dat gaande werk machtig om te zien. Ik heb op twee korenmolens mogen draaien en op een poldermolen en nu had ik m'n zinnen gezet op een zaagmolen. En laat er nu een zaagmolen in de buurt staan: de Ster in Utrecht, daar heb ik afgelopen zaterdag 4 december een paar uurtjes mogen meedraaien. Maar daarover in het volgende bericht meer!<br />
<br />
Marcel</div><div style="text-align: left;"> </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div>Heesfacehttp://www.blogger.com/profile/16674603389626757700noreply@blogger.com4